Người đàn ông ấy đã chết. Tôi lặp lại với mình, lặp lại như thế hồi lâu và nhận ra ngấm ngầm tôi vẫn mong ước cái chết ấy xảy đến. Bây giờ người đàn ông ấy đã chết. Thế là xong. Từ bây giờ (không phải nói từ hơn tuần nay) tôi sẽ không còn bận trí về sự hiện diện của ông ta trên đời này, tôi được giải phóng thoát khỏi lòng thù hận đầu độc tôi trong bao nhiêu năm nay. Nhiều lúc tôi tưởng tôi phải chết. Vậy mà tôi vẫn sống, trong địa ngục, tôi sống nhăn, sống kỳ cục và tôi khinh miệt tôi. Nhưng nay thì chính ông chết, và tôi còn sống. Tôi cho thế mới công bằng, ông ta trả lại tự do cho tôi sau khi đã cướp đoạt mấy mươi năm liền. Tôi đọc lần nữa dòng tin buồn trên báo. Tờ báo cũ hơn tuần rồi. May mắn sao tình cờ tôi lại lẩn thẩn đọc tờ báo cũ này để gặp những dòng ai tín quan trọng đối với tôi. Nếu không, tôi có thể chẳng hề hay biết và có thể bóng dáng của người đàn ông ấy sẽ mãi ám ảnh tôi. Tôi cười bật một tiếng ngắn. Tiếng cười dội vào trong tôi. Tôi không cười thành tiếng nữa như chuỗi cười dứt tung âm trong đầu. Tôi cười một mình âm thầm dữ dội như vẫn cười trong cơn ác mộng. Xung quanh tôi lặng lờ không một tiếng động. Niềm hân hoan mọi rợ khiến tôi co rút người, nôn nao như say, bắp thịt trên má, trên ngực giựt động liên hồi. Tôi mệt dốc tưởng xỉu ngay tại chỗ. Những bông hoa đỏ lóe cắm trong cốc đặt trên bàn chập chờn nhảy. Tôi phải nhắm mắt, cố dằn cơn xúc động huyên náo nhấp nhô như sóng. Rồi những giọt nước mắt tự nhiên ứa ra không sao kìm giữ. Tôi khóc đấy sao? Không đời nào, những dòng nước mắt cứ tuôn trào, cùng chuỗi cười vang vọng đâu xa, làm lắng dịu những thôi thúc trong thân tôi. Sau rốt tôi cũng bình tĩnh được. Nhưng đàn ông ấy đã chết. Người đàn ông ấy. Tôi không biết gọi cách nào khác. Hiểu giản dị, người đàn ông ấy là bố tôi, giản dị thì như thế. Nhưng giữa người đàn ông mà tôi có thể phải gọi bằng bố và tôi, mối quan hệ không bình thường giản dị chút nào. Về mặt pháp lý, chúng tôi không còn chút liên hệ nào với nhau. Ông chết dưới một tên khác, không phải cái tên tôi được biết ngày nhỏ, ông đã thay đổi căn cước cùng với cuộc đời ông. Và chính tôi nữa, trên giấy tờ, tôi cũng không phải là con ông, cái tên một thời ông đã khoác rồi vứt bỏ, tôi cũng vứt bỏ luôn khỏi tờ khai sinh của tôi. Về mặt xã hội, chúng tôi không hề sống chung với nhau dù một ngày dưới một mái nhà. Không một ai hay biết ông là bố tôi hay có một vài người biết thì những người ấy cũng làm lơ như không biết. Chứng tích quan trọng về giây liên hệ giữa hai chúng tôi là người đàn bà sinh ra tôi. Nhưng chứng tích ấy cũng đã biến mất từ lâu. Người đàn bà ấy còn sống, đã có cuộc đời khác, không dòm ngó đến chúng tôi nữa. Hoá ra chỉ còn hai chúng tôi, hai người đàn ông chẳng liên lạc gì với nhau nhưng lại trót biết rằng mình có liên hệ. Đôi khi tôi tự hỏi không hiểu người đàn bà kia có lầm lộn chăng, hay nham hiểm trước khi thay đổi dứt khoát đã đẩy tôi ra trước mặt người đàn ông ấy như một hành động trả thù tai quái. Dù thế nào rõ ràng là người đàn ông ấy muốn quên là có tôi trên đời này cũng như tôi muốn quên ông ta. Ông chưa một lần gọi tôi bằng con và tôi chưa một lần gọi ông bằng bố. Chúng tôi không bao giờ tìm gặp nhau nhưng chúng tôi vẫn biết quanh đâu đó có đôi mắt lạnh lùng theo dõi mình. Và riêng tôi, tôi thù hận người đàn ông ấy. Tôi biết, tôi dư sức biết, mối tình cảm của tôi có thể được giải thích bằng cái lý thuyết gọi là Phân tâm của Freud. Ôi, cái mặc cảm gọi là Oedip kia lồ lộ trong cái khuynh hướng sát phụ. Mọi người muốn hiểu thế cũng được. Riêng tôi, tôi không muốn… Phải, mối tình cảm của tôi đối với người đàn ông ấy không giản dị là của đứa con chống lại với bố nó. Không giản dị thế đâu. Còn cái gì hơn nữa kia, cái gì mạnh mẽ buộc chặt tôi vào người đàn ông ấy khiến tôi nổi điên vùng vẫy. Cái gì buộc chặt tôi? Và bây giờ cái chết cởi thoát cho tôi, với sự tự do vừa tìm thấy, tôi sẽ… phải, tôi sẽ sung sướng hơn. Trong quán ăn hẻo lánh, tôi đang ngồi, tôi nhớ tôi đang chờ. Không còn ai khác ngoài tôi. Các cửa kính đóng ngăn gió bên ngoài. Tôi nhớ tôi đang ở thật xa Sài Gòn, thật xa cái ngày người đàn ông ấy nằm xuống. Người ta đã chôn cất ông và khi tôi trở về dưới ấy, tôi không còn sợ bất ngờ phải đụng mặt ông nữa. Tôi nhớ lúc này là buổi chiều trên miền cao. Qua cửa sổ trời mây xám ngoét, những mảnh vườn rau xanh tốt và những ngôi nhà lụp xụp dưới thấp đã le lói ánh đèn. Tôi nhớ tôi đang chờ Hằng, tôi đang chờ một cuộc hẹn đã biết trước khi đến là bất hạnh. Nhưng bây giờ tôi tin tôi sẽ biến đổi được cục diện. Tôi xốn xang nghe như chuông Giáng sinh đổ hồi khua động trong lồng ngực. Bầu không khí rét ngọt, nhưng hai bàn tay tôi vã mồ hôi. Tôi mong Hằng đến, đến thật mau để cho niềm hạnh phúc mới mẻ chất chứa trong tôi bùng nổ, bao phủ lấy nàng. Nàng sẽ thất thần, sẽ lao đao, sẽ khiếp hãi nhưng sung sướng. Chúng tôi sẽ uống rượu, sẽ ăn bữa cơm như ngày nào mới gặp nhau và sau đó chúng tôi sẽ cùng đi với nhau ra ngoài. Tôi sẽ đuổi nàng chạy trên những con dốc, trên những khoảng đồi, gió thổi ào ào khắp các rừng cây. Thành phố như đang bay và tôi cũng bay theo. Hằng, Hằng ơi, chúng ta được tự do và em sẽ sung sướng. Đêm thật khuya, rét mướt khi chúng tôi không chạy nữa, tôi sẽ dìu nàng chầm chậm quanh hồ, chúng tôi có thể lột bỏ quần áo xuống hồ bơi lội. Tại sao không nhỉ? Chúng tôi sẽ là những thỏi băng. Tại sao nước hồ bên dưới không thể ấm áp nhỉ? Những tiếng động trên sàn gỗ khiến tôi bốc giận. Người nữ tu của một dòng truyền giáo kiểu mới trông nom quán ăn xuất hiện nơi khung cửa. "Ông vẫn còn phải đợi?” Tôi cầm tấm bìa thực đơn che mặt. "Tôi còn đợi, thưa dì phước, tôi không thể không đợi. Dì hiểu chứ?” Người nữ tu mỉm cười, tiến vào phòng bật điện. "Ông bật ngọn đèn trên bàn của ông đi. Ông uống thức gì trong khi chờ đợi?” "Dì cho tôi một cốc nước lạnh. Và dì sửa soạn cho tôi và một cô bạn của tôi sẽ đến ăn.” Cốc nước lạnh uống một hơi hạ bớt cơn nóng vô lối. Tôi tự nhủ phải thay đổi, bắt đầu từ giờ phút này tôi phải thay đổi. Bắt đầu thay đổi từ sự dịu dàng khi nghĩ về người đàn ông ấy. Lòng thù hận phải tiêu tan đi, tôi phải thoát khỏi căn ngục đen tối chật chội. Ông ta đã chết rồi. Lần cuối cùng tôi gặp ông vào một bữa trưa nắng, trong rạp chiếu bóng ở Sài Gòn. Ông vào đó kiếm chỗ ngủ, ông đi ngang mặt tôi, cúi lom khom, người gầy guộc, chui tuốt vào chiếc ghế trong kẹt góc. Ông đã đánh rớt xấp báo ôm trong tay, lúng túng xin lỗi và mò mẫm trong bóng tối lượm nhặt giấy tờ vương vãi một mình. Ông không hay tôi ngồi đó, tuột hết giầy vớ, gác hai chân lên lưng ghế hàng trước. Trong phòng tối vắng vẻ, tôi nghe rõ từng tiếng động nhỏ, ông ho khan, ông chép miệng tóp tép, hình như ông bóc một bao kẹo hay một gói giấy bóng bọc sái thuốc phiện, ông ngáy khò khè như bị đàm vướng cổ. Những buổi trưa như thế, ông vừa từ một quán cơm bình dân bước ra lủi thủi một mình trong bóng nắng và trốn vào rạp chiếu bóng. Lúc đèn bật sáng tôi thấy ông nằm bật ngửa, đầu nghẹo một bên, thở thoi thóp yếu đuối, mặt mũi bình thản một cách lạ lùng. Đó là một ông già cô đơn đáng thương, nếu không phải là ông. Vẻ bình thản của ông đâm xốc vào mắt tôi, ông không có quyền bình thản như thế. Cái tấm thân xơ xác thảm hại trong bộ quần áo lôi thôi xập xệ giống như một cái xác. Có lẽ khi ông chết mặt ông cũng vậy. Có lẽ còn điểm thêm nụ cười khinh bạc. Ông thật có cái quyền cười như thế ư? Tôi không thể không giận. Đáng lý tôi phải thương hại ông mới phải. Có phải không? Tôi đã không thể thương hại. Làm sao tôi thương hại được một cái xác. Nhưng lúc này tôi muốn, thương ông, tôi phải tập thương ông mới được. Cái xác ấy đã chôn vùi rồi, chôn đâu tôi không hay biết… Người nữ tu trở lại. Bầy hai chiếc khăn ăn, dao nĩa trên bàn. Cô dừng tay, ngó chầm chậm: "Ông đã khoẻ chưa?” "Ai? Tôi ư? Tôi đau sao, dì?” Người nữ tu bỏ sang bàn khác, sửa lại mấy cốc hoa. Vẳng lên trong buổi tối tĩnh mịch, tiếng nhạc đĩa kín ẩn, thấp thoáng. Những âm sắc bén đã che dấu đã dồn dập bay lượn, khúc nhạc căng thẳng, sợi dây cung phóng vút những mũi tên nhọn. Ngực tôi phơi trống trải. Tôi muốn la gọi cho im tắt những thanh âm đang xô đuổi nhau ầm ĩ dửng dưng, nhưng rồi tôi kìm được. Bên ngoài trời đã tối xập. Những hạt mưa thưa quật vào cửa kính. Tôi nghĩ Hằng không đến, nàng cũng sợ cuộc hẹn hôm nay. Càng tốt. Tôi có đủ thì giờ để biến đổi mình, tập dượt làm quen với tình thế mới. Tôi có những ngày vắng lặng, tận hưởng sự tự do và khi tìm gặp nàng tôi đã lột xác. Nàng sẽ ngạc nhiên mừng rỡ đón nhận. Anh không còn quái gở nữa, anh bình thường như mọi người, trước kia anh bị đầy đoạ… anh bị đầy đoạ, anh bất bình thường… Toàn thân tôi phát ớn lạnh, lẩy bẩy. Trên mặt kính cửa sổ, ngọn đèn chụp trên bàn lờ mờ chiếu hình của tôi. Tôi đưa tay phải vuốt tóc, nghe mặt mũi lởm chởm bẩn thỉu mấy ngày không cạo rửa. Mấy ngày? Tôi không nhớ rõ. Tôi đã nằm lỳ trong phòng, đợt Hằng đến như mọi khi, Hằng đến khóc lóc vuốt ve, an ủi tôi sau mỗi lần gây gổ, tôi xua đuổi nàng, tôi lồng lộn, xua đuổi nàng, bằng nàng phải ôm ghì lấy lấy tôi cắn xé, khóc than cho đến lúc tôi không còn hơi sức hành hạ người đàn bà nữa mới thôi, tôi đợi Hằng và Hằng không đến, cuối cùng tôi phải nhắn Hằng hãy gặp nhau lần chót. Hằng hẹn ở đây và cũng sẽ không tới. Nhưng không thể là lần chót được. Tôi không thể mất Hằng… Không thể… Trên đầu dốc dẫn xuống quán, tiếng xe hơi đậu lại và tắt máy. Những bước chân chạy mau trên lối lổn nhổn sạn đá. Tiếng giầy đàn bà bước nhanh qua sân gạch lên cây cầu gỗ tiến vào phòng. Tôi biết Hằng đến, tôi muốn đứng lên đón nàng xong vẫn ngồi yên. Hằng đứng lại ngoài hành lang, nàng đang phủi bọt nước bám trên áo, tôi nhắm mắt tưởng tượng. Tiếng người nữ tu chào hỏi, một người khác, có lẽ là người da đen, tôi đã trông bóng thấp thoáng dưới bếp lúc vào. Giọng Hằng thanh tao. Tôi không nghe gì nữa một hồi lâu, ngoài khúc nhạc mới vẳng lên. Một khúc nhạc thật rối, thật đầy. Tôi mở mắt. Hằng đứng gần bàn đang quan sát tôi, bên cạnh một người đàn ông lạ mặt. Nàng không trang điểm, vẫn khoác chiếc áo dạ tối. "Mưa quá. Em phải nhờ anh Phong có xe đưa em đến. Đây anh Phong… còn đây anh…" Hằng cố lấy giọng tự nhiên nhưng tôi nghe rõ sự giả trá. Nàng không muốn gặp tôi một mình, nàng muốn tỏ sự dứt khoát. Có sao đâu? Mặt tôi bừng bừng. Tiếng kêu phát nổ ngay. "Việc gì em phải làm như thế, trò trẻ con em biết không? Em cứ bảo thẳng là em không thích gặp anh nữa. Đừng bắt anh đóng mấy cái trò khỉ này… anh làm sao chịu nổi… Em… Em xoàng lắm… việc gì… em phải…" Người nữ tu đứng sau lưng khách sững sờ nghe tôi to tiếng. Hằng nhíu mày nhưng vẫn tự chủ, gượng cười. "Kỳ quá anh. Anh mời em ngồi xuống đi. Rồi anh muốn nói gì hãy nói. Em nghe mà". Tôi nắm chặt thành bàn, cố dằn cơn hung bạo thô lỗ. Đầu óc lao đao, lập lờ, cổ họng nghẹt ứ. Tôi ráng như phải dịu dàng. "Hằng em ngồi xuống đi. Xin lỗi anh. Anh gì nhỉ?" "Hằng xin lỗi anh Phong. Tính anh ấy vẫn thế. Mời anh". Người nữ tu đỡ Hằng, một tay nhấc chiếc ghế cho Phong. Hằng ngồi xuống sau, đối diện với tôi, nói vừa đủ tôi nghe: "Anh gọi món ăn chưa? Em gọi cho anh nhé. Anh nhớ là chính anh muốn mình gặp nhau hôm nay. Tiện có xe của anh ấy em mới đến, nếu không em đã không đến". Tôi rút thuốc châm hút, mấy ngón tay run như đuôi thằn lằn đứt. Đêm sóng sánh trong trận mưa đáp nặng. Tôi muốn câm như giải đất bên lối dốc ngoài kia, giải đất chen chúc những cỏ thừa thãi xum xuê dưới lớp mưa phủ. Hư hết rồi Hằng… phải… giá em đừng đến… Tôi yếu ớt hết sức, tôi biết tôi khó lòng kháng cự cơn cuồng lốc vồ vập. "Anh xin lỗi em. Xin lỗi anh Phong. Cám ơn anh đã đưa Hằng đến. Xin lỗi dì… Tôi mất dạy quá phải không dì? Tôi xin lỗi hết thảy. Em gọi dùm anh đi. Dì cho tôi xin một chai rượu chát. Bữa nay mình sẽ khao linh đình". Người nữ tu đưa mắt hỏi ý Hằng, nàng lặng lẽ gật đầu. "Một lần nữa, anh xin lỗi em. Em thấy không? Chưa bao giờ anh biết xin lỗi em cả. Hôm nay xin lỗi em, anh xin lỗi hết. Anh sẽ xin lỗi mãi nếu em muốn. Cám ơn em. Em tin đi từ phút này anh sẽ không làm điều gì bậy nữa… Anh biết từ trước đến nay anh đối với em bậy lắm. Anh tệ mạt. Anh không chối nhưng anh tin là anh thay đổi từ hôm nay, từ phút này, anh thay đổi…, anh thay đổi thật… anh tin là em hiểu anh phải không Hằng? Nếu em không hiểu được anh… thì chẳng còn ai hiểu anh nữa… Em đã hiểu anh, em hãy cố hiểu anh thêm… Hằng. Hằng em có nghe anh nói không? Em có muốn nghe anh không?... Em còn có tin dù thế nào có một điều thật nhất, điều em không quên là anh yêu em… Anh quái gở nhưng anh yêu em. Anh yêu em quái gở nhưng yêu em. Bây giờ anh sẽ hết quái gở em biết không. Em hãy nhìn anh thay đổi. Anh thay đổi mà… em hãy nhường anh một lần này nữa… một lần này… nữa thôi. Hằng… Hằng…" Tôi nói mê man, nói không muốn nghỉ. Tôi không thể rời xuống vực trống, tôi nói như thể khúc nhạc hoà tấu dâng tràn gian phòng, như thể trận mưa ào ạt trong đêm mỗi lúc một đầy. Tôi nói, tôi nói hoài, xoá nhoà quang cảnh quanh tôi, Hằng, Hằng hãy để cho anh nói… cho anh nói hết… Nói hết một lần. Một lần như không bao giờ. Không bao giờ anh có thể nói được nữa. Hãy để cho anh nói, anh có buông tung hết thảy những gì ẩn giấu, ngầm chứa… Có thể được không?