Khi Réal và Murat rời khỏi nhà ngài Tổng tài, lúc đó đã quá nửa đêm. Chỉ bảy giờ sáng hôm sau, phạm nhân sẽ bị xử bắn. Để đến gặp anh ta, Murat buộc phải hy sinh buổi tối để xin ngài Tổng tài ra lệnh. Murat để cho Réal đến thăm tù nhân vì nhiệm vụ của ông đã xong, ông đã đến gặp Bonaparte và ngài Tổng tài đã trao quyền thẩm phán cho Réal.Réal tính sẽ đi gặp phạm nhân hai tiếng trước giờ hành hình.- Nếu lời khai có giá trị, ông còn đủ thời gian ngồi nghe, còn nếu không thì án sẽ thi hành sau đó.Vả lại vốn quen với việc xử lý tâm lý con người, ông cho rằng khi nhìn thấy vũ khí quanh nhà tù, tức là nhưng tia sáng ban ngày đầu tiên đó cũng là đòn cuối cùng đánh vào lòng can đảm của tù nhân khiến hắn chỉ còn nước khai sạch sành sanh.Lúc ta thấy kẻ phiến loạn bất hạnh nhờ bác sĩ gởi yêu cầu được khai báo cho Murat, ta cũng hiểu rằng nếu không có hồi âm, không có tin tức gì từ người đứng đầu Paris tức nghĩa là tình trạng ấy chỉ thêm tồi tệ.Đến lúc nản nhất của kẻ bất hạnh, anh ta chỉ còn là sinh vật bất động giống như một đứa trẻ, không còn sức để chờ cái chết giữa những nỗi kinh hoàng và mê man tăm tối. Đôi mắt anh ta nhìn trân trân ra ô cửa sổ hướng xuống phố. Anh ta rùng mình khi thấy tia sáng ban ngày đầu tiên rọi vào. Khoảng năm giờ sáng, anh tưởng mình khi nghe tiếng bánh xe lăn lạo xạo rồi dừng trước cửa nhà tù không một tiếng động nào thoát khỏi sự chú ý của anh ta. Tiếng cửa lớn mở ra rồi khép lại tiếng những bước chân nặng nề ngoài hành lang, đó là tiếng bước chân của hai hoặc ba người dừng lại trước cửa buồng giam anh ta, tiếng chìa tra vào ổ khoá lạch xạch. Cánh cửa đã mở ra, một tia hy vọng cuối cùng dồn lên đôi mắt nhìn vào người bước vào anh ta hy vọng nhìn thấy bộ trang phục lộng lẫy của Murat đính đầy đường thêu và lông chim anh ta lại thấy một người đàn ông mặc đồ đen, dù khuôn mặt dịu dàng và đường nét phúc hậu nhưng anh ta vẫn chết khiếp.Người ta châm nến trên chiếc đèn gắn vào tường. Réal liếc mắt nhìn xung quanh và thấy mình không ở trong một xà lim.Vì tù nhân sắp bị hành quyết nên người ta đưa anh này vào buồng lục sự, Réal thấy một chiếc giường trên đó, phạm nhân để nguyên quần áo nằm sõng soài, sau đó ông nhìn vào kẻ bất hạnh đang giơ tay về phía ông.Réal đưa tay ra hiệu, người ta để ông lại một mình với kẻ ông sắp thẩm vấn.- Tôi, chánh án Réal - ông nói - Anh đã thông báo muốn khai rõ sự thật tôi đến để nghe anh đây.Con người ấy run lên cầm cập đến nỗi không trả lời được, hai hàm răng va vào nhau còn khuôn mặt thì co dúm lại vì những cơn co giật.- Cứ bình tĩnh - ông uỷ viên Hội đồng nhà nước nói, dù đã quen với cảnh người sắp chết nhưng chưa bao giờ thấy ai đón nhận nó một cách hãi hùng như thế - Tôi đến trong ý định làm điều tốt cho anh. Bây giờ anh nghĩ đã có thể trả lời tôi được chưa?- Tôi sẽ cố, nhưng để làm gì cơ chứ? Hai tiếng nữa thôi, chẳng phải tất cả đều kết thúc với tôi hay sao?- Tôi không thể hứa gì với anh được - Réal đáp - Tuy nhiên, nếu điều anh nói cực kỳ quan trọng như anh báo…- À hoá ra ông là người xử - Tù nhân kêu lên - Được rồi, vậy ông muốn biết gì? Ông muốn tôi nói gì hãy hỏi đi, tôi mất phương hướng rồi.- Cứ bình tĩnh trả lời. Trước hết tên anh là gì?- Querelle.- Làm gì?- Sĩ quan quân y.- Anh sống ở đâu?- Biville.- Được rồi, bây giờ hãy kể điều anh muốn nói.- Nhân danh đức Chúa mà tôi sắp xuất hiện trước ngài, tôi sẽ nói sự thật nhưng ông sẽ không tin tôi.- Trước hết tôi phải nghe đã – Réal nói -Anh vô tội, đúng không?- Vâng, tôi xin thề.Réal gật đầu.- Ít ra cũng vô tội về những gì người ta buộc cho tôi - Phạm nhân nói tiếp, - và lẽ ra tôi đã có thể chứng minh sự vô tội của mình.- Thế tại sao anh không làm?- Vì nếu thế tôi lại rơi vào tội khác.- Dù sao anh cũng vẫn mưu phản?- Vâng, nhưng không phải với Picot và Lebourgeois. Tôi không liên quan đến vụ đặt thuốc nổ, tôi thề đấy. Vào lúc đó, tôi còn đang ở Anh cùng Georges Cadoudal.- Thế anh về Pháp khi nào?- Từ hai tháng nay.- Thế là anh đã rời Georges Cadoudal hai tháng?- Tôi không rời ông ấy.- Sao lại thế? Vì anh ở Paris còn ông ta ở Anh, như vậy anh phải chia tay ông ta, tôi không nhầm chứ?- Georges không còn ở Anh nữa.- Thế ông ta ở đâu.- Ở Paris.Réal nhảy dựng lên.- Ở Paris ư? Không thể được!- Thế mà ông ấy đang đây vì chúng tôi về cùng nhau và trước hôm tôi bị bắt, tôi còn nói chuyện với ông ấy.- Vậy là Georges đã ở Paris từ hai tháng! Vậy là lời khai này không những quan trọng mà còn trên mức người ta có thể tưởng tượng được.- Thế các anh về Pháp như thế nào? - Réal hỏi.- Qua vịnh Biville. Đó là chủ nhật, chúng tôi đi bằng thuyền nhỏ suýt nữa chúng tôi đã bị chết đuối vì hôm đó thời tiết rất xấu.- Được rồi - Réal nói - Tất cả những điều này nghiêm trọng hơn tôi tưởng anh bạn ạ, tôi chưa thể hứa gì cả, nhưng… cứ tiếp tục đã các anh có bao nhiêu người?- Chuyến đầu tiên, chúng tôi có chín người.- Từ đó đã có bao nhiêu chuyến?- Ba.- Lên bờ, ai ra đón các anh?- Đó là con trai của người chữa đồng hồ, anh ta dẫn chúng tôi đến một trang trại mà tôi không biết tên. Chúng tôi ở đó ba ngày, sau đó từ trang trại này đến trang trại khác, chúng tôi tới được Paris. Ở đó, những người bạn của Georges đến gặp chúng tôi.- Anh có biết tên của họ không?- Tôi chỉ biết tên hai người: một cựu sĩ quan tuỳ tùng của ông ấy là Sol de Grisolles và một người là Charles d' Hozier.- Anh đã gặp họ bao giờ chưa?- Rồi, một năm trước ở London.- Sau đó chuyện gì đã xảy ra.- Hai ngài ấy đưa Georges vào trong một chiếc xe độc mã còn chúng tôi đi bộ và vào Paris qua những trạm khác nhau.Suốt hai tháng tôi chỉ gặp Georges ba lần chỉ khi nào ông ấy cho gọi. Có hai lần tôi gặp ông ấy ở cùng địa điểm.- Thế lần gặp cuối cùng ở đâu?- Ở nhà một thương nhân rượu vang có cửa hàng ở góc giữa phố Bac và phố Varenne. Tôi chỉ bước ra phố độ ba chục bước thì bị bắt.- Từ đó, anh có tức gì không?- Có ông ấy gửi cho tôi một trăm phăng qua Fauconnier, người gác cổng nhà lao.- Anh có cho rằng ông ta vẫn còn ở Paris không?- Tôi chắc chắn, ông ấy chờ những chuyến tàu khác, nhưng dù sao sẽ không có chuyện gì xảy ra mà không có sự hiện diện của một hoàng thân của triều đình quân chủ Pháp tại Paris.- Hoàng thân triều đình Pháp! - Réal kêu lên - Anh có bao giờ nghe nói tên người này chưa?- Chưa thưa ngài.- Được rồi - Réal nói và đứng dậy.- Thưa ngài - Tù nhân nắm lấy tay Réal kêu lên - Tôi đã khai tất cả những gì tôi biết, tôi là kẻ thù phản bội của các chiến hữu của tôi, một kẻ phản bội, hèn nhát, hèn hạ.- Anh cứ yên tâm, anh chưa chết đâu, ít ra là hôm nay. Tôi sẽ xin ngài Tổng tài giùm anh, nhưng anh không được tiết lộ bất cứ điều gì vừa nói với tôi cho bất cứ ai, nếu không, tôi không thể giúp gì anh được. Hãy cầm số tiền này và nhờ mua những thứ anh cần để hồi sức. Ngày mai có thể tôi sẽ trở lại.- Ồ thưa ngài - Querelle quỳ xuống nói - Ngài chắc là tôi sẽ không chết chứ?- Tôi không thể hứa được nhưng cứ bình tĩnh và hy vọng đi.Tuy nhiên mệnh lệnh của ngài Tổng tài: "Không có án treo!" lại mạnh đến nỗi Réal chỉ nói với cai ngục.- Đi báo cho quản ngục sở tại rằng không được làm gì trước mười giờ sáng.Sáu giờ sáng, Réal biết mệnh lệnh của Bonaparte: "Chỉ đánh thức tôi khi có tin xấu đừng bao giờ báo tin vui khi tôi đang ngủ".Ông biết tin tức mình mang đến có lẽ là không vui nên quyết định đi đánh thức Bonaparte. Ông đi thẳng đến điện Tuileries và sai người gọi Constant dậy. Constant đánh thức cận vệ, canh ngoài cửa phòng Bonaparte từ ngày ông ngủ riêng phòng với Joséphine.Rustan đi đánh thức ngài Tổng tài. Boumerine bắt đầu thất sủng nên không được đặc quyền như trước nữa. Người cận vệ được nhắc hai lần vào báo với ngài Tổng tài rằng có ngài đại phán quan đang chờ và tất nhiên Rustan không thể quên được.- Châm đèn lên - Bonaparte nói - và mời ông ta vào.Người ta châm cây đèn, đặt lên góc lò sưởi chiếu đến giường ngủ ngài Tổng tài.- Thế nào! Là ông đó ư, Réal, nhưng như vậy chắc chuyện nghiêm trọng hơn chúng ta tưởng lúc đầu đúng không?- Chuyện hệ trọng lắm, thưa tướng quân.- Thế nào? Ý ông là gì?- Là tôi vừa biết những chuyện hết sức kỳ lạ.- Kể cho tôi nghé xem nào - Bonaparte nói và ngả đầu vào tay sẵn sàng lắng nghe.- Thưa công dân tướng quân, Georges Cadoudal đang ở Paris cùng với băng đảng của hắn.- Hả? - Ngài Tổng tài lại tưởng mình nghe không rõ.Réal nhắc lại.- Thôi nào! - Bonaparte thốt lên kèm theo cái nhún vai, cử chỉ đặc biệt mỗi lần ông tỏ ra nghi ngờ - Không thể thế được?- Là sự thật một trăm phần trăm, thưa tướng quân.- Hoá ra là thế mà gã vô lại Fouché đã viết cho tôi hôm qua: "Xin ngài hãy cẩn thận, không khí sặc mùi dao găm". Này, ông cầm lấy thư của lão, tôi đã để nó lên bàn ngủ và không bận tâm đấy.Ông rung chuông, Constant bước vào.- Gọi Boumerine đi - ông nói.Người ta đánh thức Boumerine dậy, Boumerine xuống và làm theo lệnh ngài Tổng tài.- Hãy viết cho Fouché và Régnier đến điện Tuileries ngay vì việc Cadoudal, bảo họ mang toàn bộ tài liệu liên quan đến vụ này. Anh sẽ truyền lệnh cho mang hai tin nhanh đi ngay. Trong khi chờ đợi, Réal sẽ giải thích rõ sự việc cho tôi.Ông Réal ở lại cùng Bonaparte và thuật lại từng câu mà Querelle đã nói với ông: Họ đã trở về từ Anh qua vịnh Biville bằng thuyền ra sao, được con ông chữa đồng hồ mà Querelle không biết tên dẫn qua từng trang trại để đến Paris thế nào nên anh này gặp Cadoudal lần cuối tại ngôi nhà góc phố Bac và Varenne nữa. Sau khi thuật lại đầu đuôi sự việc ông Réal xin phép về gặp tên tù nhân đang hoảng sợ tại Abbaye và xin lệnh cho hưởng án treo vì lời cung khai quan trọng.Lần này Bonaparte nghe theo Réal và cho phép hắn, nếu không được tha bổng thì cũng bảo toàn được tính mạng. Ông Réal đi ra để lại ngài Tổng tài trong bàn tay của cận vệ để chờ Fouché và Régnier.Vì Fouché sống trên phố Bac xa nhất nên Régnier là người đến trước. Bonaparte đã vệ sinh buổi sáng xong. Régnier thấy ông đi đi lại lại với cái đầu chúi ra trước, tay chắp sau lưng và vầng trán nhăn lại.- À Régnier, hôm qua, ông đã nói gì với tôi về Cadoudal nhỉ?- Thưa ngài Tổng tài, tôi đã nói rằng vừa nhận được thư báo về rằng Cadoudal vẫn đang ở London và cách đấy ba ngày, ông ta còn ăn tối tại nhà thư ký Addington ở Kmgston.Đúng lúc đó thì Fouché tới.- Ông Fouché, tôi cho gọi ông đến để phân xử xem giữa ông Régnier và tôi ai đúng, ông Régnier thì cho rằng Cadoudal đang ở London còn tôi lại cho rằng ông ta đang ở Paris. Ai có lý đây?- Người mà hôm qua tôi đã nói: "Xin ngài hãy cẩn thận, không khí sặc mùi dao găm!" có lý.- Ông nghe thấy chưa Régnier, tôi là người đã nhận thư của ông Fouché, tôi đúng đấy.Régnier nhún vai.- Ngài có muốn đưa cho ông Fouché lá thư nhận từ London cho ngài Fouché không?Bonaparte đưa thư cho Fouché. Sau khi đọc xong, ông ta nói:- Ngài Tổng tài có cho phép tôi gọi một người đã trở về Paris cùng Cadoudal không?- Ồ! Lạy Chúa, có chứ! Tôi rất sẵn lòng.Fouché ra mở cửa phòng chờ và gọi Victor vào. Anh chàng này ăn mặc kiểu quý tộc nhìn giống như một trong số quân triều đình hoặc có chính kiến hoặc theo mốt để đả phá ngài Tổng tài.Victor kính cẩn cúi chào rồi đứng chờ gần cửa.- Gì thế này? - Bonaparte hỏi - Nếu anh chàng này thật sự trở về cùng Cadoudal thì làm sao anh ta còn sống sót được?- Bởi vì - Fouché trả lời - đó là một trong số người của tôi chịu tránh nhiệm theo dõi Cadoudal ở London không rời nửa bước. Chính vì không để rời mắt khỏi ông ta nên đã theo ông ta về tận Paris.- Chuyện ấy từ bao giờ? - Bonaparte hỏi.- Cách đấy hai tháng - Fouché trả lời - Nếu ngài Régnier đây muốn tự mình hỏi nhân viên của tôi thì anh ta sẽ vinh hạnh lắm đấy.Régnier vẫy tay ra hiệu cho chàng trai lại gần trong khi Bonaparte tò mò liếc nhìn anh ta. Anh ta không giống hạng người bông phèng mà ăn mặc vô cùng hợp thời trang. Nhìn anh ta, người ta có thể nói anh vừa đi thăm các phu nhân Rescanier hay Tallies về. Người ta còn cảm thấy anh ta cố gắng nén nụ cười tinh quái vốn quen thuộc của mình.- Anh làm gì ở London thế anh bạn? - Régnier hỏi.- Ồ thưa công dân Bộ trưởng, tôi làm như tất cả mọi người, tôi âm mưu chống lại công dân Tổng tài.- Để làm gì?- Thì để được các ông hoàng tiến cử với ngài Cadoudal.- Anh nói về những ông hoàng nào thế?- Thì những ông hoàng nhà Bourbon chứ ai.- Anh cũng được giới thiệu với Georges chứ?- Nhờ Quý ngài công tước Berry, vâng thưa Bộ trưởng, tôi đã được vinh hạnh ấy. Đến nỗi tướng Georges thề danh dự sẽ đưa tôi vào tốp đầu tiên trở lại nước Pháp, tức là trong số chín người đầu tiên về cùng ông ấy.- Chín người đó là ai?Là Coster Saint-Victor, Burban, Rivière, tướng Lajolais, một người có tên là Picot nhưng không phải người vừa bị xử bắn, ông Bouvet de Lozier, Demonville, một người có tên là Querelle chính anh ta đã bị kết án tử hình hôm qua và cuối cùng là Georges Cadoudal.- Các anh về Pháp bằng cách nào?- Trên một con tàu do thuyền trưởng Wright chỉ huy.- À Bonaparte reo lên - Tôi biết anh ta, đó là cựu thư ký của Sidney Smith.- Chính vậy thưa tướng quân - Fouché nói.- Thời tiết rất xấu - Chàng trai tiếp tục - Chúng tôi phải vất làm mới nhờ thuỷ triều đưa đến vịnh Biville.- Chỗ nào ở Biville? - Bonaparte hỏi.- Gần Diepp thưa tướng quân - Fouché đáp.Bonaparte nhận thấy người nhân viên không trả lời trực tiếp, ông bằng lòng nghiêng mình trong khi Fouché trả lời thay mình. Vẻ khúm núm ấy khiến ông cảm động.- Khi tôi hỏi anh có thể trực tiếp trả lời tôi được.Chàng trai lại nhún mình lần nữa.- Chúng tôi xuống bãi biển - Anh ta tiếp tục kể - Từ chân vách đá lên đỉnh cao tới bai trăm bộ.- Thế làm thế nào các anh leo lên được? - Bonaparte hỏi.- Chúng tôi bám vào sợi dây cáp tàu! Chúng tôi leo lên nhờ lực của dao găm và chống chân vào vách đá. Thỉnh thoảng trên dây có những nút thắt để việc bám vào dễ dàng hơn, thậm chí còn có bậc gắng gỗ để chúng tôi có thể nghỉ một lát giống như con vẹt trên bục đứng của chúng vậy. Tôi leo lên đầu liên, sau đó là tử tước Rivière, tướng Lajolais, Picot, Burban, Querelle, Bouvet, Demonville, Coster Saint-Victor và Georges Cadoudal đi cuối cùng. Đi được nửa đường, nhiều người bắt đầu kêu mệt.- Tôi báo trước cho các anh biết là tôi vừa cắt đứt dây cáp rồi - Cadoudal nói.Và quả nhiên tiếng dây rơi xuống chân vách đã vang đến chỗ chúng tôi. Chúng tôi lơ lửng giữa trời và đất, không còn cách nào xuống, tất cả chúng tôi đành phải tiếp tục trèo lên đỉnh vách đá. Cuối cùng mọi người đều đến nơi mà không xảy ra tai nạn nào.Phải thú nhận vừa lên đến đỉnh tôi thực sự tức thở vì độ cao vừa vượt qua. Tôi nằm sấp xuống đất chỉ sợ nếu đứng dậy tôi sẽ ngã nhào ra sau vì chóng mặt.Rivière là người yếu nhất trong số chúng tôi đã gần như ngất xỉu Coster Saint-Victor đến nơi và huýt sáo săn, còn Cadoudal thở dốc và nói:- Với một người nặng hai trăm sáu mươi livre thì đoạn đường này quả là khó khăn.Sau đó, ông ném nốt phần cáp còn lại cho nó móc với nửa kia. Chúng tôi hỏi vì sao ông làm như vậy, ông đáp rằng, thông thường sợi dây ấy dùng cho bọn buôn lậu, nếu để nguyên; kẻ bất hạnh nào cứ thế trèo xuống sẽ không biết nửa kia đã bị cắt và hắn ta phải ở cách mặt đất một trăm bộ.Xong việc, ông cất tiếng kêu như tiếng quạ lập tức có hai tiếng chùm cú đáp lại và hai người đàn ông xuất hiện. Đó là người dẫn đường của chúng tôi.- Ông Fouché đã nói Georges đi từ Biville đến Paris qua các trạm nghỉ được chuẩn bị từ trước. Anh có biết các chỗ ấy không?- Hoàn toàn có, thưa tướng quân. Tôi đã đưa danh sách cho ngài Fouché, nhưng tôi vẫn còn nhớ, nếu có ai chép lại, tôi có thể đọc chính xác như bản kia.Bonaparte rung chuông.- Cho gọi Savary đến đây. Đó là cận vệ gần gũi của tôi.Khi Savary xuống, Bonaparte chỉ vào chiếc bàn bảo anh ta:- Hãy ngồi ở đó và ghi lại những gì anh chàng này đọc!Savary ngồi xuống cầm bút lông ngỗng viết lại theo lời đọc của Victor."Đầu tiên, cách vách đó một trăm bộ có một ngôi nhà dùng làm nơi trú ẩn cho những người gặp thời tiết xấu, những ai muốn cập bến hay đợi chuyến tàu khác. Từ đó chúng tôi đến trạm nghỉ đầu tiên ở Guilmécourt, tại nhà một thanh niên có tên là Pageot de Pauly, trạm thứ hai ở trang trại Potterie, và Saint-Rémy ở nhà vợ chồng Dénmont, trạm thứ ba ở Preuseville, nhà người có tên là Loizel. Thưa đại tá, đến đây cho phép tôi được lưu ý là từ chỗ này có ba lối khác nhau cùng dẫn đến Paris. Theo lối rẽ trái, trạm thứ tư tại nhà Monnier ở Aumale, trạm thứ năm ở Feuquière, nhà Colliaux, trạm thứ sáu ở Monceau nhà Leclerc, trạm thứ bảy ở Auteuil nhà Rigaud, trạm thứ tám ở Saint-Lubin nhà Massignon, trạm thứ chín ở Saint-Leu-Ta-Verny, nhà Lamotte.Nếu chúng tôi đi đường ở giữa thì trạm thứ tư ở Gaillefontaine, nhà chị goá Le Seur, trạm thứ năm ở Saint-Clair nhà Sachez, trạm thứ sáu ở Goumay, nhà chị goá Cacqueray, còn nếu rẽ phải trạm thứ tư ở Roncherolles nhà Gam u, trạm thứ năm ở Saint-Crespin, nhà Bertengles, trạm thứ sáu ở Etrépagny nhà Demonville trạm thứ bảy ở Lauréal nhà Bouvet de Lozier và trạm thứ tám ở Eaubonne, nhà một người có tên là Hyvonnet. Tất cả có vậy.- Savary, hãy giữ danh sách này cẩn thận - Ngài Tổng tài nói - Nó sẽ cớ ích cho chúng ta. Được rồi! Ông Régnier, ông nghĩ sao về chuyện này?- Thật lòng mà nói, hoặc nhân viên của tôi là lũ ngốc hoặc anh chàng này là một kẻ ranh mãnh khéo léo.- Thưa ngài Bộ trưởng, về phần ngài - Anh chàng nhân viên vừa nói vừa nghiêng mình xuống - những điều ngài vừa nói đã là một lời khen ngợi, nhưng tôi không phải là một kẻ ranh mãnh, tôi chỉ hơn các đồng nghiệp khác ở điểm là có thể cải trang tốt mà thôi.- Bây giờ hãy nói cho tôi biết Georges đã làm gì từ khi hắn ở Paris?- Tôi đã theo ông ta đến ba bốn nhà. Đầu tiên, ông ta đến phố Ferme, tiếp đó là phố Bac nơi ông ta gặp Querelle rồi vừa ra khỏi nhà Georges thì anh này bị bắt, bây giờ ông ta đang ở phố Chaillot dưới cái tên Larive.- Nhưng ông biết tất cả những chuyện này từ đâu… - Régnier nói với Fouché.- Từ hai tháng - Fouché ngắt lời.- … vậy tại sao ông không cho bắt hắn?Fouché bật cười và nói:- Ồ xin lỗi ngài Bộ trưởng Tư pháp, chừng nào tôi chưa bị kết án, tôi sẽ không nói ra bí mật của mình đâu. Vả lại, tôi giữ chúng lại cho tướng quân Bonaparte.- Ông bạn Régnier thân mến. - Ngài Tổng tài nói và nở một nụ cười - Tôi cho rằng sau những gì chúng ta vừa nghe, ngài có thể thong dong mà gọi nhân viên ở London của ngài về được rồi đấy. Còn bây giờ với tư cách là Bộ trưởng Tư pháp, ngài hãy để mắt đến kẻ tử tù khốn khổ bị kết án hôm qua người đó cung khai tất cả sự thật. Tôi biết rõ điều đó vì lời khai ấy trùng với lời kể của anh đây (Bonaparte chỉ vào nhân viên vừa mang đến tin tức mà chúng ta vừa đọc) - không bị hành quyết. Tôi không tha bổng cho anh ta vì tôi muốn anh ta được đưa đến nhà tù. Hãy theo dõi và trong sáu tháng tới ông hãy báo cáo về thái độ của anh ta. Ông Régnier thân mến, còn lại tôi xin được bày tỏ sự hối tiếc khi buộc ông phải dậy sớm như thế bây giờ ông có thể đi. Còn Fouché, ông ở lại.Ông này lùi xuống cuối phòng rồi đi ra để lại ngài Tổng tài cùng với Bộ trưởng cảnh sát thật sự.Bấy giờ Bonaparte mới lại gần Fouché.- Ông đã nói là sẽ cho tôi hay tại sao ông giấu việc có mặt của Cadoudal ở Paris cho đến tận lúc này đúng không?- Tôi giấu ngài, thưa ngài Tổng tài, trước hết để ngài không biết chuyện ấy.- Thôi đừng đùa nữa. - Bonaparte cau mày nói.- Tôi không hề đùa chút nào, thưa công dân tướng quân, và tôi lấy làm tiếc là hôm nay ngài buộc tôi phải nói ra. Niềm vinh hạnh mà ngài dành cho tôi trở thành chỗ thân tín cho phép tôi được quan sát ngài. Xin ngài đừng chau mày! Đó là tình trạng của tôi mới đúng. Thế này, ngài là một người dễ để lộ bí mật trong lúc giận dữ. Chừng nào ngài còn bình tĩnh, mọi chuyện đều êm đẹp, ngài sẽ giấu mình như một chai Champagne nhưng nếu ngài nóng giận, chai Champagne sẽ bật tung và thế là tất cả thành bọt hết.- Ông Fouché, - Bonaparte nói - tôi xá cho ông tội so sánh đấy.- Còn tôi, thưa tướng quân, tôi tự xá cho mình việc giữ bí mật cho nên xin phép ngài cho tôi được lui.- Thôi nào, chúng ta đừng bực mình nữa - Bonaparte nói - Tôi muốn biết tại sao ông đã không bắt Georges.- Ngài muốn biết ư?- Tuyệt đối muốn.- Thế nhỡ vì lỗi của ngài mà trận đánh Rivoli của tôi bị thất bại, ngài không xử tôi tội chứ?- Không.- Thế thì được rồi. Tôi muốn để ngài tóm gọn bọn người ngài muốn chỉ trong một mẻ lưới. Tôi muốn chính ngài là người đầu tiên vui mừng trước mẻ cá hoàn hảo. Tôi đã không cho bắt Cadoudal vì chỉ hôm qua Pichegru mới đến Paris.- Cái gì?- Pichegru đã đến Paris hôm qua. Hắn đang ở phố Arcade vì hắn chưa kịp gặp Moreau.- Gặp Moreau! - Bonaparte kêu lên - Ông điên rồi, ông quên họ là kẻ thù không đội trời chung à?- À vì Moreau đã tố cáo Pichegru ư! Chính ngài là người biết rõ hơn ai hết rằng Pichegru có người anh trai là tu sĩ, và để trả khoản nợ sáu trăm nghìn phăng cho Cayenne mà anh này để lại, Pichegru đã buộc phải bán thanh kiếm và ve áo với dòng thông báo: "Thanh gươm Marengo và cầu vai của người chiến thằng nước Hà Lan". Ngài cũng biết rõ tướng Pichegru đã không nhận được khoảng tiền một triệu từ hoàng thân Condé. Ngài còn biết rõ hơn cả Pichegru, người không vợ không con, nên không thể nhận khoản hai trăm nghìn phăng cho bà vợ goá và một trăm nghìn cho con của anh ta trong bản cam kết với hoàng thân Condé. Đó là mẹo vặt mà các chính phủ sử dụng để chống lại người nào họ muốn vứt bỏ sau khi anh ta phục vụ nhiều đến mức người ta không còn cách trả nào khác ngoài sự bạc bẽo. Thế là Moreau đã nhận ra sai lầm của mình và Pichegru hôm qua đến để tha thứ cho ông ta.Trước sự kết hợp của hai người mà Bonaparte ngỡ họ là kẻ thù bây giờ lại chĩa vào ông khiến ông không thể không đưa tay làm dấu trên ngực theo tục lệ của người dân đảo Corse.- Nhưng - ông nói - khi họ gặp nhau, hoà hảo với nhau, khi những con dao nhọn sặc mùi trong không khí chĩa vào tôi thì ông sẽ loại chúng cho tôi chứ? Ông sẽ cho bắt chúng chứ?- Chưa đâu!- Thế ông còn chờ gì nữa?- Tôi chờ khi nào hoàng tử mà họ đang mong đặt chân đến Paris. Họ đang chờ một ông hoàng của chính nhà Bourbon.- Họ cần một ông hoàng để ám sát tôi à?- Trước hết, ai nói với ngài rằng họ muốn ám sát ngài? Cadoudal đã tuyên bố nếu vì thù riêng, hắn sẽ không bao giờ ám sát ngài.- Thế hắn có ý định gì khi đặt thuốc nổ?- Hắn tưởng Chúa của hắn nằm trong tác phẩm của quỷ ấy.- Vậy rốt cục hắn muốn gì?- Muốn chiến đấu với ngài.- Tôi sẽ đồng ý sao?- Tại sao không? Hôm trước ngài đã muốn đấu cùng Moreau còn gì.- Nhưng Moreau là Moreau, tức là một tướng tài, một người thắng trân. Tôi đã gọi anh ta là Tướng về hưu, nhưng đó là trước trận Hohenlinden. Họ muốn đấu với tôi thế nào?- Một buổi tối, khi ngài trở về từ La Malmaison hay Saint-Cloud, ngài chi có khoảng ba chục tuỳ tùng thì khoảng ba chục quân Bảo hoàng do Cadoudal cầm đầu tấn công người của ngài. Với số quân tương đương, họ chặn đường ngài, sẽ giao đấu và sẽ giết ngài.- Thế khi tôi chết rồi, họ sẽ làm gì?- Ông hoàng kia cũng tham dự trận đấu nhưng dĩ nhiên không trực tiếp, ông ta sẽ tuyên bố lập lại triều đình. Bá tước miền Provence không cần động ngón tay vào tất cả việc này, sẽ nhân danh vua Louis XVIII và ngồi vào ngai vàng của các tiên đế, mọi việc thế là xong. Ngài chỉ còn là một đốm sáng trong lịch sử giống như một tia mặt trời quanh quỹ đạo vàng như Toulon, Montebello, Arcole, Rivali, Louis, Marengo, Pyramides…- Đừng đùa nữa, ông Fouché. Ông hoàng nào phải đến Pháp để kế vị tôi?- Về điều này, phải thưa rằng tôi vẫn chữa được rõ. Chúng tôi chờ ở Vedée những ông ta không đến. Chúng tôi lại chờ ở Quiberon ông ta vẫn không đến và có lẽ ông ta cũng không đến Paris như đã không tới Vendée và Quiberon.- Được rồi, tôi đồng ý - Bonaparte nói - chúng ta hãy chờ hắn, ông đảm bảo tất cả chứ, ông Fouché.- Tôi bảo đảm tất cả ở Paris miễn là cảnh sát của ngài không can thiệp vào cảnh sát của tôi.- Được thoả thuận thế nhé. Ông biết là tôi không đề phòng gì hết, chính ông là người bảo vệ tôi. Nhân đây, đừng quên thưởng sáu nghìn phăng cho nhân viên của ông và nếu có thể, bảo anh ta đừng rời mắt khỏi Cadoudal.- Xin ngài cứ yên tâm, nếu anh ta để mất hắn, chúng tôi còn hai tiêu điểm khác để dò ra hắn.- Tiêu điểm gì?- Moreau và Pichegru.Fouché vừa ra khỏi phòng, Bonaparte đã cho gọi Savery.- Savery, Bonaparte nói vời sĩ quan tuỳ tùng của mình - Hãy mang cho tôi danh sách những kẻ tình nghi trong các vụ nhận xe thuế hay các trường hợp tương tự đến đây.Kỳ thực, từ ngày lập lại tình hình trong nước, cảnh sát đã lên danh sách tất cả những ai từng vi phạm tội dân sự hay lập danh sách những phần tử chống đối trong đó có các vụ cướp xe thuế.Tất cả được chia làm nhiều thành phần như sau:- Những kẻ kích động.- Thủ phạm.- Tòng phạm.- Chứa chấp và giúp những người này tẩu thoát.Cần phải tìm ra tên chữa đồng hô mà Querelle và nhân viên của Fouché nhắc tới. Qua nhân viên của Fouché, Bonaparte đã có thể biết tên hắn nhưng ông không muốn quá coi trọng cái tên này vì sợ làm lộ kế hoạch của Fouché.Thực ra Bonaparte hầu như bị thương tổn trước sự sáng suốt của Fouché cũng như trước sự mù quáng của Régnier, ở giữa mối nguy hiểm mà ông không biết gì, được bảo vệ mà lại không phải tấm chắn của cảnh sát. Là một người thiên tài và có tính cách, Bonaparte muốn tận mắt mình xem xét xung quanh. Chính vì vậy ông mới cho Savary mang danh sách những kẻ tình nghi từ phòng Seine Inférieure đến.Mới nhìn qua danh sách ở Eu và Tréport, họ thấy tên chữa đồng hồ là Troche. Ông bố đã bị bắt vì tội đồng loã trong vụ này, người ta không lấy được lời khai của hắn. Những hắn còn một người con trai khoảng mười chín tuổi chắc chắn biết nhiều như bố về các vụ tàu cập bến và những chuyến còn tiếp tục sau đó.Bonaparte ra lệnh bằng điện tín cho bắt và dẫn ngay đứa con đó lên Paris, nếu đi bằng xe ngựa, ngay sáng hôm sau, cậu ta có thể đến nơi.Trong thời gian đó, Réal quay trở lại nhà tù. Ông gặp lại tù nhân trong một tình cảnh đáng thương.Mới sáng sớm, tức là từ sáu giờ đến bảy giờ, lực lượng quân đội người phải dẫn anh ta ra đồng bằng Grenelle để xử bắn, đã xếp vào vị trí. Chiếc xe dẫn tù nhân đậu trước lối ra với cánh cửa mở sẵn và bục bước lên đã hạ.Kẻ bất hạnh vẫn ở trong nhà giam có cánh cửa sắt hướng ra phố. Qua cửa sổ, anh ta có thể thấy khung cảnh chuẩn bị vụ xử bắn kinh hoàng ấy, dù không khiếp bằng việc chặt đầu nhưng dẫu sao anh ta vẫn thấy tức thở.Anh ta thấy người ta vội vã đi lấy lệnh hành quyết, còn tay quản ngục đã yên chỗ trên ngựa đang chờ đợi được tham dự buổi hành hình khi lệnh đến. Đám long kỵ binh áp giải cũng đã xếp hàng chờ sẵn, viên sĩ quan chỉ huy đội này cũng đã lên ngựa ngay sát cửa sổ của anh ta. Tù nhân chờ đợi khoảng thời gian khủng khiếp từ sáu rưỡi đến chín giờ.Cuối cùng chín giờ cũng đã đến, sau khi đếm những tiếng chuông đổ thêm ba mươi phút, mười lăm phút, anh ta đã nghe thấy tiếng xe giống như tiếng lúc xe lúc năm giờ sáng. Thế là anh ta hướng ánh mắt lo lắng ra phía cửa, tai anh ta căng ra để nghe tiếng bước chân trong hành lang, những cảm xúc ban sáng lại rộn ràng trong lồng ngực.Réal bước vào với nụ cười trên môi.- Ôi ngài sẽ không cười nếu như tôi bị kết án tử hình! - Kẻ bất hạnh reo lên rồi sụp xuống ôm chân ông vào lòng.- Tôi không hứa thả anh - Réal nói - Tôi đã hứa có án treo và tôi mang nó đến đây. Tôi đã gắng sức để cứu anh rồi.- Thế thì được rồi! - Tù nhân kêu to - Nếu ngài không muốn tôi chết vì sợ hãi thì hãy cho giải tán đám long kỵ binh, chiếc xe và binh lính ngoài kia đi. Họ ở đó vì tôi, và chừng nào họ còn ở đó tôi vẫn chưa tin những gì ngài nói.Réal cho gọi chỉ huy đội quân đến.- Việc thi hành án bị bãi bỏ - ông nói - do lệnh của ngài Tổng tài. Hãy giữ người này thật cẩn thận, tối nay sẽ đưa anh ta đến Temple.Querelle thở phào. Temple là nhà tù dài hạn nhưng ở đó sẽ ít nguy hiểm. Cuối cùng, đó cũng là điều mà ông Réal muốn nói với anh ta. Rồi ngay sau đó, qua cánh cửa, Querelle thấy người ta nhấc bục đi, đóng cửa xe lại, chuyển nó đi. Anh ta còn thấy viên sĩ quan xuống ngựa dẫn đầu đoàn quân của mình rồi anh ta không thấy gì nữa. Trong niềm sung sướng cực độ, anh ta đã ngất xỉu. Bác sĩ được gọi đến. Querelle tỉnh dậy, được đưa vào nhà giam bí mật và theo lệnh, ngay đêm hôm đó được dẫn đến Temple.Ông Réal ở lại bên cạnh anh ta khi anh này ngất xỉu. Lúc tỉnh dậy, ông đã hứa sẽ xin thêm cho anh ta với ngài Tổng tài.