Hành vi tình dục của loài người còn rất nhiều điều nghi hoặc khó hiểu gây ra những cuộc thảo luận sôi nổi trong các nhà nhân loại học. Một trong những điều bí ẩn đó là tại sao con người không có chu kỳ động tình. Tất cả con cái thuộc loài động vật có vú đều có thời kỳ động đực rất rõ xảy ra vài ngày trước hoặc sau khi rụng trứng, và nó chỉ cho con đực giao phối trong mấy ngày đó mà thôi. Người cũng thuộc loài động vật có vú nhưng lại không có thời kỳ động tình. Sau khi giới nữ bước vào giai đoạn trưởng thành, tình trạng sinh lý và thể chất của họ hầu như có đủ sức để giao hợp hàng ngày. Nếu điều kiện cho phép, họ có thể làm tình với bạn trai vào bất kỳ thời gian và địa điểm nào mà họ ưa thích, nhưng loài vượn không thể giao cấu hàng ngày ngoài thời kỳ động tình tuần hoàn theo từng tháng. Người cũng giống như động vật, quan hệ tình dục nam nữ có chế ước lẫn nhau. Con cái thuộc loài động vật có vú có chu kỳ động đực nhất định và trong thời kỳ đó con đực cũng tỏ ra rất ham giao cấu. Nhìn chung, sau khi đã hết thời kỳ động tình, chúng phải đợi đến chu kỳ sau mới khôi phục lại hoạt động giao phối. Người đàn ông thì không như vậy. Nếu không bị điều kiện sinh lý và thể lực hạn chế thì họ có thể cùng sánh bước với giới nữ làm tình hàng ngày. Hành vi tình dục của loài người khác hẳn động vật có vú còn biểu hiện ở một hiện tượng sinh lý quan trọng nữa là duy chỉ có nữ giới mới rụng trứng bí mật, tức là khi rụng trứng không có biểu hiện rõ trong thân thể. Bản thân người nữ đó không biết, ngay cả các nhà khoa học nghiên cứu về sinh lý tình dục đến thập niên 30 vẫn chưa biết đích xác ngày giờ rụng trứng của họ và đã nghĩ sai lầm rằng họ có thể rụng trứng trong suốt chu kỳ hành kinh. Động vật thuộc loài linh trưởng không như vậy. Con vượn cái biết rõ kỳ rụng trứng của nó, khi sắp rụng trứng tự nhiên nó từ bỏ thái độ bình thường lãnh đạm với con đực và chủ động tiếp cận con đực, phô bày khí quan tình dục cho con đực và gợi tình nó giao cấu. Con vượn cái còn phát ra tín hiệu thị giác để hấp dẫn con đực, bộ phận sinh dục ngoài của nó nở to và trơn ướt, do sung huyết nên có màu hồng tươi hoặc hồng nhạt, thậm chí có khi màu xanh, rất dễ nhìn thấy. Đồng thời bộ phận sinh dục này còn tiết ra một số chất hoá học đặc biệt có mùi hấp dẫn con đực. Con cái thuộc một số loài vượn còn thay đổi cả màu sắc ở mông và vú. Qua kỳ rụng trứng, bất kể là có thụ thai hay không, các hiện tượng nói trên đều nhanh chóng tiêu tan, con cái lại tỏ ra thờ ơ lãnh đạm với con đực. Người ta tất sẽ hỏi tại sao con người lại rụng trứng bí mật (sinh lý học tình dục gọi là “rụng trứng tĩnh”) và có hành vi tình dục liên tục, kéo dài? chả nhẽ tự nhiên đã ưu đãi loài người ban cho họ năng lực làm tình hàng ngày hay sao? Theo cách giải thích truyền thống của các nhà nhân loại học thì hiện tượng rụng trứng tĩnh và thiếu chu kỳ động tình của loài người là do kết quả của cạnh tranh sinh tồn. Vượn người giống cái lúc đầu cũng có chu kỳ động tình, chúng đều có thời kỳ động tình và giao cấu vào giai đoạn giữa chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng. Một điều có ý nghĩa là chỉ những con đực non trẻ thiếu kinh nghiệm mới đi giao hợp với con cái vào sơ kỳ động tình còn những con đực già dặn kinh nghiệm thì đợi vào cao trào kỳ động tình mới giao cấu. Vào kỳ rụng trứng, con cái tiến vào cao trào động tình hàng tháng sẽ rất hăng hái làm tình, tinh thần phấn chấn, tỏ ra rất thích thú và chủ động trong chuyện giao cấu. Thời kỳ hoạt động tình dục hăng hăng như vậy kéo dài độ 10 ngày, sau đó tình dục giảm sút hẳn. Trong thời kỳ mang thai, con cái không cho con đực giao cấu. Sau khi đẻ con, nó phải con con bú ít nhất là hai năm, đến khi cai sữa cho con mới khôi phục chu kỳ kinh nguyệt và mới tái hiện tình dục. Đặc điểm này của loài vượn người còn được giữ lại phần nào trên cơ thể loài người. Kết quả nghiên cứu cho thấy, phụ nữ thường tỏ ra hăng hái làm tình nhất trong thời gian rụng trứng. Những điều nói trên chỉ trình bày hình thức sinh hoạt tình dục chung chung của tổ tiên sơ kỳ loài người, giữa các cá thể có thể khác nhau. Trong vượn người giống cái chỉ có một số cá thể có tình dục và khả năng giao cấu mạnh hơn những con cái khác. Một số ít con cái có chu kỳ kinh nguyệt dài hơn và thời kỳ động đực kéo dài đến 2-3 tuần lễ, một số con khi mang thai vẫn thích tình dục và giao cấu. Một số con cái trước khi cai sữa cho con đã khôi phục lại hoạt động giao cấu hàng tháng. 8 triệu năm trước đây, các giống cái đa tình đã giành được lợi thế lớn trong cạnh tranh sinh tồn và trong quá trình tiến hoá. Loài người sơ kỳ kiếm miếng ăn rất khó khăn, những phụ nữ yếu đuối lại càng khó. Đàn ông đi săn bắt mang về thức ăn, ngoài một số để dành cho người già yếu, trẻ con, người ốm còn đều phân chia cho phụ nữ. Rõ ràng những phụ nữ nào có khả năng tình dục mạnh sẽ được ưu đãi, thường được nhiều hơn những phụ nữ nào kém khả năng tình dục. Nhà sinh vật học Simons của trường Đại học California khi quan sát cuộc sống của hắc tinh tinh đã phát hiện các con đực săn bắt được các con vật nhỏ bao giờ cũng thích dành thịt cho con cái đang ở vào thời kỳ động đực mà không cho các con cái khác. Phát hiện này giúp các nhà nhân loại học đưa ra giả thuyết sau: trong hoàn cảnh con người sơ kỳ sống giống như hắc tinh tinh, phụ nữ không có biểu hiện rụng trứng rõ rệt thường có khả năng động tình, do đó có thể giữ được sự hấp dẫn tình dục, bảo đảm giành được các lợi ích do đàn ông mang lại kể cả thực phẩm. Do đó thấy phu nữ có kỳ động tình dài rõ ràng có ưu thế hơn phụ nữ có kỳ động tình ngắn. Họ có thể được dinh dưỡng tốt hơn, ít bị bệnh tật hơn và ít có khả năng bị giết hơn, đồng thời có thể chuẩn bị cơ sở vật chất cho việc thụ tinh và sinh con. Tình hình đó làm cho thế hệ tiếp nối sẽ sinh ra một quần thể và tỷ lệ cao được hưởng tính trạng di truyền thời kỳ động tình hàng tháng kéo dài ra. Các phụ nữ có khả năng giao hợp khi mang thai và sau khi đẻ cũng chiếm được ưu thế như vậy so với các phụ nữ không có khả năng đó. Họ thoả mãn được yêu cầu tình dục của đàn ông nên tất nhiên được đàn ông chiếu cố về thực phẩm và an toàn. Khi đi kiếm thức ăn, các phụ nữ thường được một nhóm đàn ông đi hộ vệ. Họ không những giành được thuận lợi trong cuộc sống mà con cái đẻ ra cũng có điều kiện tốt hơn có thể sống đến khi trưởng thành. Do đó chính sự chọn lọc tự nhiên đã dẫn đến tình hình số phụ nữ có khả năng hoạt động tình dục mạnh, không bị hạn chế về thời gian sẽ tăng lên rất mạnh trong quần thể. Thời kỳ động tình của phụ nữ dần dần dài ra trở thành không có quy luật còn liên quan đến một đặc điểm sinh dục khác của loài người sơ kỳ. Sau khi con người có thể đứng thẳng đi lại bằng hai chân, âm đạo cho thai nhi lọt lòng của phụ nữ qua chọn lọc nhiều thế hệ đã trở thành nhỏ hẹp hơn, việc sinh đẻ rất đau đớn, nguy hiểm đẻ khó rất lớn, hiện tượng đẻ khó như vậy rất hiếm thấy trong loài linh trưởng. Ta hãy so sánh người và đại tinh tinh. Thai nhi người sinh ra thường nặng trung bình trên 3kg, nặng gấp rưỡi so với đại tinh tinh, nhưng thể trọng trung bình của con đại tinh tinh cái trưởng thành lại nặng hơn một cô gái trưởng thành nhiều. Các nhà sinh vật học căn cứ vào hiện tượng này lại đưa ra một giả thuyết nữa nếu loài người chỉ hạn chế hành vi tình dục trong thời kỳ động tình cố định thì khả năng thụ thai sẽ tăng mạnh, sự đau đớn trong khi sinh nở và nguy cơ đẻ khó cũng sẽ tăng mạnh. Khi loài người tiến hoá đến mức có trí tuệ kha khá, tự mình khống chế được hành vi tình dục thì phụ nữ sẽ tránh giao hợp trong kỳ rụng trứng, tận dụng khả năng chỉ giao hợp vào thời gian không rụng trứng. Như vậy có thể thoả mãn yêu cầu tình dục của cả hai giới nam và nữ và tránh được nỗi đau đớn mang thai sinh nở. Có thể nói rằng, phụ nữ không có kỳ động tình là một thủ đoạn để tự bảo vệ mình và đánh lừa nam giới. Muốn tránh tính giao, lại còn muốn xoá bỏ biểu hiện trong cơ thể của thời kỳ rụng trứng. Vì vậy trong tiến hóa, sự chọn lọc tự nhiên làm cho các phụ nữ có thời kỳ động tình tập trung và có biểu hiện rụng trứng trong cơ thể sinh ra thế hệ tiếp sau ít hơn, còn các phụ nữ rụng trứng tĩnh sinh ra thế hệ sau nhiều hơn, cuối cùng tiến hoá đến tình hình như hiện nay. Thời kỳ động tình của loài người đã phá bỏ sự hạn chế tình dục trong giai đoạn sinh nở và cho con bú. Nó có liên quan đến đặc điểm sinh sôi nảy nở của loài người sơ kỳ. Do điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, càng không thể nói đến chuyện vệ sinh, cho nên trẻ con của loài vượn người có tỷ lệ tử vong cực cao. Đã xuất hiện vấn đề di truyền đẻ non trong các con vượn người giống cái. Ngoài ra thế hệ tiếp sau của loài vượn người phải qua một thời gian khá dài mới trưởng thành. Vì vậy tất cả các con cái đều buộc phải dùng nhiều thời gian để chăm sóc bảo vệ, nuôi nấng con bé, cần ngừng chuyện giao cấu. Thà là lại bắt đầu một sự chọn lọc mới. Những con cái nào có thể nhanh chóng khôi phục hoạt động giao cấu sau khi đẻ lập tức sẽ được nhiều con đực chú ý, đi đến đâu cũng có dám con đực vây quanh. Như vậy các vấn đề thức ăn, an toàn, nuôi con bé tự nhiên sẽ được giải quyết. Loại con cái này sẽ được sự chọn lọc tự nhiên ưu ái, tính trạng di truyền ưu việt về khả năng tính giao sẽ ngày càng được phát triển trong các thế hệ tiếp nối. Còn có một số học giả cho rằng, lực lượng chi phối hành vi tính giao trong quá trình tiến hoá là giới nữ. Họ không có thời kỳ động tình cố định, lại rụng trứng bí mật nên có thể chi phối nam giới có quan hệ tình dục với mình khiến nam giới không biết đứa trẻ sinh ra là con ai nên có thể coi đều là con mình. Như vậy sẽ thu hút mọi người đàn ông có quan hệ tình dục với họ giúp đỡ họ nuôi con. Tiến sĩ Hadai quan sát thấy các con đực thuộc loài động vật linh trưởng thường hay giết chết đứa trẻ không phải là con mình. Sau khi đứa trẻ bị giết chết, mẹ nó sẽ nhanh chóng hồi phục thời kỳ động tình và thường phối ngẫu với kẻ giết con mình. Trong chiến tranh giữa các thị tộc loài người sơ kỳ cũng có những hình vi dã man như vậy, kẻ thắng trận giết hết đàn ông và trẻ con bị bắt làm tù binh chỉ để lại phụ nữ làm vợ mình. Cách làm tàn bạo đó có thể làm thay đổi thời kỳ động tình của nữ vì kẻ thắng trận thường cưỡng dâm bất kể là đối phương có ở vào thời kỳ động tình hay không. Sau khi con chết, các phụ nữ đang trong thời kỳ cho con bú cũng có thể khôi phục lại khả năng tính giao một cách không bình thường. Xét theo góc độ cạnh tranh tiến hoá, các nhà nhân loại học đã có nhiều giải thích về hiện tượng loài người không có thời kỳ động tình, trong đó có nhiều điều đáng tin cậy. Nhưng dù sao những suy luận đó rút cục vẫn chỉ và suy luận, không phải là trọn vẹn cả. Ví dụ theo giả thuyết truyền thống thì giới nữ không có thời kỳ động tình sẽ luôn giữ được sự hấp dẫn tình dục liên tục, củng cố được quan hệ phối ngẫu đơn nhất, thu hút được nam giới cùng chung sức nuôi con. Các nhà động vật học đã lập tức có ý kiến thắc mắc. Họ nói có nhiều loài động vật cũng thực hiện nghiêm ngặt chế độ một vợ một chồng, như vượn tay dài chẳng hạn, nhưng vẫn rụng trứng công khai vào thời kỳ động tình ngắn, đồng thời vẫn củng cố được quan hệ vợ chồng vững chắc. Do đó thấy giả thuyết cho rằng không có thời kỳ động tình thì có thể tạo ra sự hấp dẫn lâu dài hình như có phần miễn cưỡng gò ép.