Có một khoảnh khắc tuy chỉ là một thoáng hết sức ngắn ngủi nhưng lại gây ra một niềm khoái lạc cực lớn. Mọi người có thể dùng đủ mọi từ ngừ để hình dung nó nhưng không lời lẽ nào có thể nói hết cái diệu kỳ của nó. Khoảnh khắc đó chính là cao trào tình dục hoặc cao trào tính giao. Cao trào tính giao là đỉnh điểm của sinh hoạt tình dục, là thể nghiệm cao nhất trong giao lưu tình dục của hai bên nam nữ, là một cái gì đó vượt ra ngoài phạm vi “bản ngã" (cái tôi). Đúng như một thi nhân Mỹ đã viết mấy lời ca ngợi đêm tân hôn: Cao trào rồi lại thoái trào Trong cái đau ngọt ngào đêm đó, Tình ta chan chứa, mệt nhoài vì yêu Ta yêu nhau như sóng reo, thác đổ, Khí thế hào hùng, Và ta mê lịm. Trong khoảnh khắc đạt tới cao trào, toàn bộ thân thể người ta bị cơn hưng phấn tột độ khống chế, cảm xúc tâm lý mạnh mẽ làm cho ý thức con người đê mê, thậm chí có người lịm đi một lát. Vì vậy hành vi của hai bên nam nữ khi đạt được cao trào thường là thiếu tự chủ. Hiện tượng thường thấy là rên lên vì sung sướng, hiện tượng ít thấy là hét lên và có động tác điên loạn. Có một người đàn ông tên là Harold nói do công việc nên phải xa vợ lâu ngày, trong lần sinh hoạt tình dục đầu tiên sau khi gặp lại nhau, cao trào xuất hiện rất nhanh. Chị vợ đã cắn chặt lấy cánh tay anh ta. Thật lạ lùng, lúc đó anh cũng không thấy đau đớn gì cả, sau này chị vợ phát hiện cánh tay anh ta bị cắn chảy máu nhưng vẫn không biết tại sao. Chuyện cắn người này có thể không phải là phổ biến nhưng các động tác như ghì chặt, bóp mạnh, vuốt ve mạnh thì không phải là hiếm có. Có người điều tra thấy cảm giác tâm lý trong cao trào của nam nữ giống nhau. Bất kể là nam hay nữ cũng đều dùng một từ ngữ giống nhau để diễn tả cảm giác đó: "tuyệt vời", "tuyệt diệu, mê ly", “không hình dung nổi", “cực điểm", "không chê vào đâu được", “vô tận” v.v... Chỉ nhìn vào các từ ngừ đó ta vẫn chưa thể có nhận thức cụ thể về cao trào tình dục. Dưới đây chúng tôi xin chọn một vài đoạn miêu tả chuyện này. Cô Kerry viết: "Tôi có cảm giác như đang đứng trên bãi biển hoang vắng không một bóng người, nhìn về phía xa xa, một đợt sóng lớn từ chân trời cuồn cuộn kéo tới. Sóng lớn đến gần giội vào người rồi nhấn chìm tôi. Tôi không thở được, muốn kêu mà không kêu được. Tôi giãy giụa nhưng người cứ chìm dần. Cuối cùng tôi mệt nhoài, nằm im không động đậy". Còn cô Mary thì kể lại: cô tựa hồ như bơi theo dòng sông, nước nóng ấm, toàn thân ngứa ngáy. Cô mong sao cho dòng sông dài bất tận, không bờ bến và cô được mãi mãi trôi theo. Cô Calot nói khi đạt tới cao trào cô có cảm giác như đang trèo lên trên một dốc đầy tuyết rất cao khi đến đỉnh dốc thì bị trượt chân ngã, nhưng đột nhiên thấy không còn dốc tuyết nữa, người cô bay bổng trong không trung. Miêu tả của nam thường không được tỉ mỉ, sinh động và giàu hình tượng như nữ. Họ thiên về miêu tả cảm giác sinh lý, ví dụ: "Đầu tôi nóng bừng, hai bên thái dương như bị bỏng", "Tôi cảm thấy đầu óc bung ra, ngây ngất, tựa như uống rượu mạnh", "Tôi không nghĩ gì hết, mong cứ thế, cứ thế mãi". Nguyên nhân gây ra sự khác biệt giữa nam nữ như vậy có thể là do nữ luôn luôn mường tượng tình dục trong quá trình sinh hoạt tình dục còn nam thì thiếu đầu óc tưởng tượng như vậy, dù có thì cũng chỉ là ngắn ngủi, gián đoạn. Cao trào của nam có kèm theo xuất tinh. Đó là một khoái cảm cực kỳ khẩn trương, mãnh liệt diễn ra ở vùng của bộ phận sinh dục, tựa như có kèm theo một chút cảm giác đau đau, sau đó sẽ bùng nổ một cảm giác về xác thịt. Sự bùng nổ này xuất hiện thành từng đợt, cả hai bên nam nữ đều cảm nhận được cảm giác nhún nhảy. Việc xuất tinh thành từng đợt là một loại phản xạ nên không thể hãm lại. Phần lớn đàn ông trong lần xuất tinh thứ nhất đều ngừng làm động tác cho đến khi hết khoái cảm mới thôi, còn nữ thì lại muốn động tác đó cứ tiếp tục nữa. Sự khác biệt này là do thời gian khoái cảm của nam nữ không giống nhau gây ra. Thời gian khoái cảm của nữ thường dài nên họ thích kéo dài. Khi có cao trào tình dục, ở nam xuất hiện sự bùng nổ về xác thịt còn ở nữ lại xuất hiện sự bùng nổ về ý thức. Trước đó bất cứ lúc nào nữ cũng ham muốn ngạnh mẽ bản thân việc tính giao. Khoái cảm của nam giảm dần theo việc xuất tinh thành từng đợt yếu dần nhưng khoái cảm cửa nữ lúc đó vẫn đang tăng mạnh. Dương vật của nam đã mềm nhũn nhưng các cơ của âm đạo vẫn phát huy tác dụng kiềm chế và không ngừng co bóp, việc xuất tinh thành từng đợt làm cho khoái cảm cua nữ càng tràn trề. Đợt đầu xuất tinh của nam là mạnh nhất, sau đó yếu dần. Nhìn theo góc độ đó thấy không thể nói rằng chỉ khi cả hai vợ chồng cùng đạt tới cao trào một lúc mới là nghệ thuật ân ái hoàn mỹ nhất. Hai bên nam nữ có thể phối hợp với nhau để cố đạt được sự đồng bộ cao nhất nhưng không thể nào động bộ hoàn toàn. Khoái cảm của họ không thể đồng bộ mà xu hướng phát triển cũng không giống nhau. Xu hướng này có thể bổ cứu nhưng không thể hoàn toàn khắc phục. Các cặp vợ chồng vẫn cứ lo ngại không thể đạt được sự đồng bộ trong sinh hoạt tình dục hãy yên tâm xoá bỏ gánh nặng tư tưởng này. Chỉ cần cả hai bên đều có khoái cảm là hành vi tính giao đã đủ thoả mãn cho cả hai rồi, còn như ai trước ai sau, ai dài ai ngắn thực ra không cần tính toán chi ly làm gì. Trong thể nghiệm khoái cảm cao trào, nam và nữ còn có chỗ khác nhau là nam chỉ có cao trào một lần còn nữ trong một lần tính giao có thể thấy một lần hoặc vài lần cao trào. Trường hợp này gọi là cao trào phức hợp. Năm 1953, khi Kinsey nói 17% phụ nữ có cao trào phức hợp, đã có nhiều người phản đối. Họ cho rằng căn bản không thể xảy ra trường hợp đó, Kinsey đã bị lừa, những phụ nữ nói với ông rằng họ cảm thấy cao trào phức hợp thực ra chưa bao giờ thể nghiệm thấy cao trào. Nay vấn đề đã được chứng minh, kết luận của Kinsey là chính xác, hai ông bà Mastess phát hiện thấy chỉ cần áp dụng phương thức sinh hoạt tình dục thích đáng là nhiều phụ nữ sẽ có thể cảm nhận được vài lần cao trào trong một lần tính giao. Cường độ cao trào phức hợp không giống nhau, có một người đợt một rất mạnh, sau đó giảm dần. Có người đợt một hơi yếu, sau đó mạnh dần, có người lại mạnh ở đợt đầu và đợt cuối và yếu ở đợt giữa. Có người đợt giữa mạnh còn đợt đầu và cuối yếu. Việc phát hiện ra cao trào phức hợp đã làm sâu thêm hiểu biết của loài người về cao trào tình dục nhưng lại làm tăng thêm gánh nặng tâm lý cho phụ nữ. Có một số phụ nữ căn bản không có cao trào, nghe thấy nói có cao trào phức hợp lại càng thêm não lòng. Thực ra chỉ một số phụ nữ có năng lực này, chẳng có liên quan gì nhiều với khoái cảm tình dục, có cao trào phức hợp không có nghĩa là khoái cảm được nhân lên. Có người tuy xuất hiện cao trào phức hợp nhưng khoái cảm lại không mạnh lắm. Do đó chẳng cần lo ngại chuyện cao trào ít hay nhiều lần làm gì.