ĐẶNG THỊ HUỆ Biên dịch
THESEUS - CHƯƠNG I
Đám cưới của Aethra

Một thời gian dài trước khi Ulysses ra đời, tại thành Athen của nước Hi Lạp rộng lớn có một ông vua khỏe mạnh, dũng cảm, đẹp trai có tên là Aegeus. Mặc dù sau này Athen trở thành một thành phố lớn và nổi tiếng khắp thế giới nhưng vào thời bấy giờ nó chỉ là một thị trấn nhỏ tọa lạc trên đỉnh của một tảng đá dựng đứng nhô cao lên khỏi vùng đồng bằng và cách mặt nước biển khoảng hai đến ba dặm. Ông tổ của Athen lựa chọn nơi này để xây dựng thành phố nhằm tránh sự tấn công của những tên cướp biển hung hãn. Những tên cướp biển tập trung lại thành nhóm, đi lang thang trên các vùng biển để cướp tàu của các lái buôn và để bắt nô lệ đem về bán. Người dân Athen không có một hạm đội hùng mạnh để đàn áp bọn cướp biển, hơn nữa họ lại không có nhiều đất giống như ở nước Anh.
Đức vua Aegeus còn rất trẻ và chàng mong muốn lấy được một người vợ như ý. Thực tế là cha mẹ chàng đã lựa chọn cho chàng một người vợ truyền thống bởi nàng mang đầy đủ tố chất của một người vợ ngoan trong gia đình. Tuy nhiên, nếu có thể, chàng muốn chắc chắn rằng chàng sẽ có nhiều con trai bởi thời đó ở nơi đây con cái mới chính là nhân tố quyết định bạn có phải là một người thành công hay không. Những ông vua không có con cái thường là những ông vua bất hạnh, dù khi sống họ có cố gắng đến đâu đi chăng nữa nhưng cuối cùng toàn bộ vương quốc, của cải là dành cho ai? Nhưng làm thế nào chàng có thể biết được liệu mình có con cái hay không? Thời đó tôn giáo Hi Lạp chưa chuyển sang Thiên chúa giáo, đất nước này có rất nhiều đền thờ các vị thần đặt ở các địa điểm khác nhau. Nếu bất cứ ai muốn biết điều gì đó họ có thể nhận được câu trả lời từ các vị thần trong đền thờ. Những ngôi đền thờ này được gọi là nơi linh thiêng có thể xin thần thánh cho biết tương lai. Trong số các đền thờ trên đất nước Hi Lạp, đền thờ thần Apollo ở Pytho hoặc Delphi nằm ở phía tây bắc của Athen là đền thờ nổi tiếng nhất. Apollo là một nhà tiên tri tài ba, thần có thể đoán trước được tất cả các sự kiện diễn ra trong tương lai và chỉ cho mọi người biết cách thoát khỏi những nguy hiểm họ có thể gặp phải. Nơi đây cũng có một khe núi của đỉnh núi cao nơi thần Apollo dùng những mũi lên thần của mình bắn chết một con rồng hung dữ. Sau đó thần yêu cầu người dân nơi đây xây dựng một ngôi đền dành cho mình và bên trong đền có một người con gái chuyên làm công việc tư tế. Thần Apollo yêu mến nàng và ban cho nàng tài tiên tri. Mọi người đến xin lời khuyên của nàng thường mang những món quà quý giá đến cho những thầy tu vì vậy cốc và bát bằng vàng, bạc được chất đầy trong đền thờ. Thời gian trôi qua, mọi người mang nhiều quà tặng đến biếu nhà tiên tri đến nỗi báu vật trong ngôi đền này nhiều hơn bất cứ vị vua giàu có nào.
Aegeus quyết tâm đến Delphi để hỏi xem liệu chàng có sinh được những cậu con trai như mong muốn không? Chàng không nói cho những người thân cận của mình biết chàng định đi đâu. Chàng lặng lẽ rời kinh thành và tạm thời để cho em trai chàng là Pallas cai quản đất nước. Chàng không muốn điều thắc mắc của chàng lại trở thành một vấn đề lớn khiến những người khác phải quan tâm, dò hỏi. Đức vua cũng không mặc trang phục hoàng gia trong chuyến đi của mình và đơn giản chỉ nói với những nữ tư tế biết rằng chàng là hậu duệ của vua Peleus, vua thành Phthia. Trả lời câu hỏi của chàng, một nữ tư tế đọc hai câu thành ngữ bởi nàng luôn tiên đoán tương lai thông qua các câu thành ngữ và những vần thơ mượt mà. Aegeus cảm thấy khó hiểu bởi nữ tư tế không nói rõ ràng mà thường nói bóng gió khiến người nghe hiểu lệch theo một hướng khác. Chính vì chẳng bao giờ nàng nói trực tiếp vào vấn đề được hỏi nên dù có chuyện gì xảy ra thì nàng vẫn không hề nói sai.
Aegeus hoàn toàn bị bối rối trước câu trả lời chàng nhận được. Chàng không trở về Athen ngay mà đến gặp hoàng tử của thành Troezen là Pittheus để xin lời khuyên của chàng. Vào thời đó, mọi người cho rằng Pittheus là người thông thái và khôn ngoan nhất trong tất cả những người trần tục sống trong thế giới này. Pittheus không biết Aegeus là ai nhưng nhìn dáng vẻ bề ngoài của chàng, Pittheus có thể nhận ra đây là một người đàn ông cao quý, thuộc tầng lớp quý tộc tôn kính. Dưới con mắt của chàng Aegeus là một người đàn ông cao lớn, đẹp trai lại lịch sự nên chàng tiếp đón Aegeus một cách ân cần, niềm nở và giữ chàng ở lại nhà một thời gian, chiêu đãi chàng những bữa ăn ngon và những buổi tiệc tùng nhảy múa hoặc những bữa tiệc đi săn thú vị.
Pittheus có một người con gái vô cùng đáng yêu tên là Aethra. Nàng và Aegeus đem lòng yêu mến nhau và tình yêu của họ sâu nặng đến nỗi họ muốn xin đức vua cho họ tổ chức đám cưới. Vào thời đã trước khi tổ chức một đám cưới, chú rể phải có đồ lễ tương đương một số lượng gia súc nào đó với cha của cô dâu rồi mới có thể lấy cô gái đó về làm vợ. Tất nhiên vì Aegeus đang lang thang nên chàng không có gia súc để đổi lấy người mình yêu. Tuy nhiên, cũng có một phong tục khác: nếu người cầu hôn có những hành động dũng cảm và hữu ích thì đức vua sẽ thưởng cho người đó một người con gái do đích thân đức vua lựa chọn. Aegeus muốn tận dụng cơ hội này để lấy được người chàng yêu mến. Đúng vào thời gian đó có một nhóm cướp biển đáp thuyền vào Troezen và tấn công thành phố. Aegeus thầm cảm ơn các vị thần đã tạo cho chàng một cơ hội để chứng minh sức mạnh và tài năng của mình. Chàng Aegeus chỉ huy quân đội của Pittheus và chiến đấu vô cùng dũng cảm bất chấp những tên cướp biển hung hãn có thể giết chết chàng bất cứ lúc nào nếu chàng không chạy. Aegeus không chỉ giết chết tên thuyền trưởng, đánh bại đám tùy tùng cửa hắn ta mà còn lấy được những con thuyền đầy của cải vàng bạc, đồng, sắt và nô lệ. Đây chính là thứ thay cho đồ lễ mà Aegeus trả cho cô dâu của mình và thế là hai người tổ chức đám cưới linh đình tại hòn đảo đó. Pittheus nghĩ rằng mình là một người đàn ông vô cùng may mắn bởi ông không có con trai nhưng lại có một chàng rể quý có thể bảo vệ vương quốc nhỏ bé của ông khỏi sự tấn công của những kẻ khác. Ông hứa sau khi ông chết, ngai vàng sẽ thuộc về Aegeus. Ông không có gì đáng phải phàn nàn, trách móc người con rể dũng cảm này bởi chàng sẵn sàng chiến đấu hết sức mình để bảo vệ quê hương, bảo vệ ngai vàng của cha vợ mình.
Mặc dù mọi người tin rằng Pittheus là một nhân vật hết sức thông thái, khôn ngoan nhưng về vấn đề này ông lại là một kẻ vô cùng ngốc nghếch. Ông không bao giờ biết được thân phận thực sự của Aegeus là đức vua của Athen, và ngay cả nàng Aethra cũng không hề biết điều đó. Trong một thời gian ngắn, Aegeus cảm thấy mệt mỏi với nàng Aethra xinh đẹp: chàng không còn hứng thú với nàng và cũng không còn yêu nàng như trước. Tuy nhiên, Aethra vẫn một lòng yêu thương chàng, dành cho chàng những tình cảm tốt đẹp nhất. Aegeus cảm thấy quá lo lắng về tình hình nước mình và muốn quay trở về nước để cai trị ngai vàng của mình bởi chàng sợ rằng Pallas sẽ chiếm ngai vàng của chàng. Trong thời gian đó địa vị mạnh hơn tình thân. Nhiều người sẵn sàng ám hại anh chị em ruột trong gia đình để cướp ngôi. Sau đó chàng nói chuyện với Aethra về chuyến đi dài ngày mà chàng buộc phải tiến hành vì một vài nguyên nhân bí mật, không thể tiết lộ cho người khác và chính bản thân chàng cũng không biết liệu chàng có thể sống sót mà quay trở về không. Chàng không muốn nói thật những gì mình đang nghĩ với Aethra bởi như vậy sẽ khiến nàng vô cùng đau khổ. Trên thực tế, Aegeus cũng không còn yêu nàng như trước nữa, chàng buộc phải đưa ra một vài nguyên nhân hữu ích để giải thích cho chuyến đi của mình. Aegeus có đất nước riêng của chàng nên chàng không thể ở lại theo mong muốn của Aethra.
Nàng Aethra khóc lóc thảm thiết, đôi khi nàng nghĩ rằng người lạ vừa cưới nàng làm vợ không phải là một người thường mà là một vị thần. Sau một thời gian chung sống với người phụ nữ dưới trần gian, vị thần đó phải quay trở về núi Olympus, ngôi nhà của các vị thần. Nàng nghĩ Aegeus là một vị thần và chàng nhanh chóng quên nàng bởi các vị thần không bao giờ nán lại lâu với những người phụ nữ yêu họ. Không chỉ có Aethra mà rất nhiều người phụ nữ khác vào thời bấy giờ có suy nghĩ như vậy. Nhiều người còn khao khát được chung sống với thần linh dù chỉ trong một thời gian ngắn. Họ sẵn sàng hi sinh mọi thứ để có được cơ hội đó. Họ biết các vị thần không bao giờ chung sống với họ cả đời, nhưng chỉ một tháng, một năm được sống bên các vị thần cũng đã là hạnh phúc rồi.
Cuối cùng Aegeus đưa Aethra đến một thung lũng hẹp hoang vắng giữa những khu rừng. Trong thung lũng có một dòng suối chảy từ trên núi xuống và bên cạnh đó là một tảng đá rơi xuống phía dưới từ một vách đá dựng đứng do ảnh hưởng của một trận động đất lớn cách đó rất lâu rồi. Thời gian trôi đi, tảng đá vẫn nằm đó nhưng rêu mọc xanh rì bao phủ kín toàn bộ tảng đá lớn. Aethra đang thắc mắc không hiểu tảng đá này có gì đặc biệt mà chàng phải dặn dò nàng như vậy thì Aegeus nói:
- Đã đến lúc chúng ta phải nói lời chia tay và chỉ có các vị thần mới biết chính xác bao giờ chúng ta có thể gặp lại nhau. Có thể nàng sẽ mang thai và nếu đó là con trai thì nàng hãy đợi cho đến lúc nó trưởng thành, khỏe mạnh, hãy dẫn nó đến đây, đến chính tảng đá này. Nàng hãy nhớ là chỉ được phép đi hai người đến đây - nàng và con trai của chúng ta. Nàng hãy bảo nó lăn tảng đá lên và nếu nó làm được điều đó thì nó sẽ tìm thấy một vài thứ ở bên dưới. Hãy để con trai của chúng ta xem xét mọi thứ thật kĩ càng và làm những điều các vị thần truyền vào trong ý chí của nó. Nàng hãy bảo con trai lấy thanh kiếm và đôi dép dưới này rồi đi đến gặp ta. Ta sẽ nhìn vào đó để nhận ra đó là con trai của mình. Tất nhiên, ta rất yêu con trai nhưng có nhiều việc ta không thể kiểm soát được nên đành nhờ đến sự giúp đỡ của nàng. Nếu sinh hạ được con trai, nàng hay nuôi con thật tốt nhé, để sau này nó trở thành một chiến binh thực sự.
Ba ngày sau kể từ hôm Aegeus nói những lời trên, chàng ra đi. Aethra tỉnh dậy và không thấy chồng mình ở bên cạnh. Nàng đứng bật dậy chạy khắp nơi tìm chàng, vừa đi vừa gọi tên Aegeus. Tuy nhiên, chẳng có ai đáp lại nàng bởi Aegeus đã đi được một quãng đường khá xa. Từ đó trở đi không ai còn nhìn thấy chàng trên đất nước Troezen. Những người dân nơi đây nghĩ rằng chàng là một vị thần bất tử bởi chỉ có thần linh mới dũng cảm, tài giỏi và đẹp trai đến như vậy. Họ ngưỡng mộ chàng và cũng ngưỡng mộ Aethra vì đã có được tình yêu của một vị thần. Không ít các cô gái ghen tị với những gì Aethra có nhưng trên thực tế nàng chẳng có gì ngoài sự nhớ nhung và tình yêu lớn dành cho người đàn ông đã rời bỏ nàng. Trong khi đó nàng công chúa xinh đẹp luôn buồn bã, nhớ nhung Aegeus giống như một đóa hoa huệ tây gầy yếu bị sương mù bao phủ trong khu vườn của một người đàn ông giàu có. Nàng đâu có cần tất cả những hư danh kia, nếu có Aegeus ở bên cạnh, nàng sẵn sàng từ bỏ mọi thứ để theo chàng đi đến bất cứ nơi nào chàng muốn.