Cuộc sống gia đình có thể là thiên đường, cũng có thể là địa ngục. Từ ngày Linh biết Nguyên đã tiến thân bằng những bài báo ít lương tâm nghề nghiệp, quan hệ giữa họ như viên sỏi lăn trên bờ dốc không dừng lại được. Nguyên cố gắng chịu đựng vẻ lạnh nhạt khinh khi của vợ. Anh cần cù làm tất cả những công việc anh có thể làm được để giúp Linh. Đứa con ngủ với mẹ, nhưng suốt ngày quanh quẩn bên bố. Bữa cơm nó ngồi giữa hai người bi bô trò chuyện. Cặp vợ chồng cố giữ không khí êm đềm giả tạo, nhưng đôi khi nỗi nhục nhã dâng lên khiến Nguyên nghẹn họng và khiến Linh tự sỉ nhục mình. Tuy nhiên, điều ấy cũng không đau xót bằng những phút giây hồi ức yêu đương chợt quay lại như ngọn lửa bùng lên trong than tro của thời gian sống đã qua. Sáng hôm ấy, thay vì viết một bài báo theo chỉ thị của tổng biên tập, Nguyên xuống chợ Đồng Xuân mua cua bể về làm nem, xào miến. Khi việc nội trợ vừa xong, Linh ở trường về. Bé Hương Ly cầm chiếc càng cua chạy tung tăng: - Mẹ, mẹ ơi rửa mặt mau lên. Hôm nay cơm ngon lắm. Linh bảo con: - Đi ăn với bố, mẹ không muốn ăn bây giờ. - Ứ ừ, mẹ phải ăn cơ. Không ăn, ở lớp con không được phát phiếu bé ngoandddấy. Linh ôm con, vuốt mái tóc tơ của nó. Con bé thông minh và có trí nhớ ghê gớm. Mới năm tuổi, nó đã thuộc nhiều đoạn trong truyện Kiều: - Mẹ rức đầu. Đã có bố cùng ăn với con rồi mà? - Mẹ ngốc thế? Bố là bố, mẹ là mẹ chứ. Bố ngồi một bên, còn mẹ phải ngồi một bên. Con chia cho mỗi người một cái càng cua nhé? Con bé dỗ dành, mắt đau đáu nhìn sang mẹ. Sống mũi người đàn bà cay xè. Cô thương con và thương thân. - Linh ăn đi kẻo ốm mất. Nguyên nói, và thêm: - Sao mấy hôm nay, má em… Anh không nỡ nói hết câu. Đến tuần nay, Linh gày tóp hai má lại. Người đàn bà rùng mình, không đáp lời chồng, cô im lặng ngồi vào bàn ăn cơm. Ăn xong, Linh mở tủ lấy cam bổ rồi nhìn những miếng cam xếp hình nan quạt trên đĩa. Nguyên bảo vợ: - Em ăn trước đi. Linh cầm miếng cam ăn như cái máy. Thậm chí cũng không lột vỏ cam cẩn thận như thường lệ. Bất chợt, cơn dông mùa xuân giật tung hai cánh cửa khiến người đàn bà bừng tỉnh. Cô ném mảnh vỏ cam vào chiếc sọt đựng giấy vụn góc phòng rồi ngồi xuống ghế, nhìn mảnh trời tối thẫm bên ngoài. Những vì sao li ti đã mất. Đợt mưa đầu tiên rắc xuống, tạt chéo qua ánh điện giống như những sợi thuỷ tinh. Chớp loé lên, viền sáng vòm lá, rồi sau đó là tiếng sấm rền vọng từ phía cuối chân trời: - Hình như Linh mệt. Ngủ trước đi rồi anh cho con ngủ sau. Nguyên dè dặt nói với vợ. Anh đã tự xác định rằng phải chịu đựng cuộc sống lạnh lẽo này cho tới lúc Linh hồi tâm. Dù một năm, hai năm, ba năm hoặc lâu hơn nữa. Anh vẫn hy vọng vãn hồi được hạnh phúc của mình. Linh không trả lời Nguyên, cô lẳng lặng đánh răng rồi xuống chiếu nàm. Tiếng mưa gõ đều đều ru người đàn bà vào trạng thái nửa tỉnh nửa mơ. Cô vẫn thấy tiếng xào xạc của cơn dông bên ngoài lẫn tiếng hát lanh lảnh của một nữ ca sỹ qua máy truyền thanh. Nhưng cô lại thấy phố xá, ánh đèn nhà cửa, những gương mặt thân quen chìm vào làn sương dày đặc. Có ai đó thầm thì nhưng không rõ lời. Một con đường trải rộng dưới chân. Ven đường mọc đầy những dây leo xanh lá lám tấm màu huyết dụ… - Em sốt phải không? Giọng Nguyên từ nơi nào xa xôi vẳng tới. Bàn tay ai đặt trên trán cô, giống bàn tay mẹ trước khi bà bị cơn sốt thương hàn cướp đi sự sống. Năm đó, Linh bảy tuổi. Hai năm sau, ba cô cũng chết theo. Ông yêu vợ quá nên không còn tình thương dành cho Linh nữa. Ông đã bỏ cô để đi theo bà… - Linh… Ai gọi cô bằng giọng trìu mến ấy?... À Nguyên… Anh đứng bền ngoài cửa sổ khu học xá, dúi vho cô chiếc bánh mì nóng kẹp patê. Trời rét tám đọ, xuất cơm chiều hai bát, mới bảy rưỡi đã tối đã hết veo. "Cô bé mắt nâu của anh…". Chỉ có tình yêu mới dạy con người những lời lẽ ấy… "Chết thôi, tay em đứt rồikìa. Làm gì mà vội vã thế? Đưa đây anh buộc lại cho…" Mắt anh xót xa như mắt mẹ ngày xưa. Anh, tình yêu đầu tiên của cô, một chút ấp ui của người mẹ đã khuất, một chút quyền uy của người cha không còn, một chút tình tương thân huynh đệ… và khao khát của tuổi hai mươi. Linh choàng tay qua cổ chồng, trong trạng thái mơ màng. Nguyên quỳ xuống, hôn tới tấp lên mặt vợ. Ánh đèn soi rõ từng sợimi trên mắt cô, nhưng anh vẫn bàng hoàng. Cô đã tha thứ cho anh chăng? Con người quyết liệt và khe khắt?... Hơi ấm từ quãng thời gian yêu đương sâu thẳm toả vào máu huyết họ niềm vui sướng. Và sự gần gũi đã thành thói quen dẫn họ cùng đặt chân lên một lối mòn, Nguyên tắt đèn, lúc đó, một tia chớp loé sáng ngoài khuôn cửa. Và tấm màn che gió phồng lên… Khoảng ba giờ sáng, tiếng còi xe lửa từ ga Hàng Cỏ vọng tới, Linh bừng tỉnh. Cô vươn vai. Cánh tay chạm vào bộ ngực trần ấm nóng của Nguyên. Giật mình, người đàn bà ngồi nhổm dậy. Nguyên ngủ say, tóc xoã trên gối. Hơi thở anh phảng phất mùi thuốc lá rẻ tiền. Bao giờ, anh cũng tiết kiệm dành dụm cho vợ con. Linh nhớ lại mọi chuyện và nỗi hổ thẹn khiến cô nóng ran người. Mình đã chung đụng với Nguyên không vì tình yêu mà bởi thói quen. Một phút buông thả trong bóng tối. Chỉ có những con thú mới tìm đến với nhau vì tiếng kêu khác giống và chỉ những kẻ ngu muội mới cúi đầu tuân thủ thói quen và những ước lệ… Khi Nguyên thức dậy, anh thấy vợ ngồi vò võ trong ánh chập choạng của rạng đông. Cô nhìn anh với cặp mắt thâm quầng. Nguyên thông minh, anh hiểu tất cả: - Anh xin lỗi em. Cô không đáp. Anh ôm gối trở lại giường mình. Nhưng đôi mắt trống rỗng và nhức nhối của Linh vẫn đuổi theo anh. Nguyên tìm bao thuốc rồi trở lại ngồi bên vợ, với chiếc gạt tàn bằng vỏ ốc: - Nếu em muốn, anh sẽ không bao giờ tới gần em. Anh nói. Linh dường như chẳng chú ý tới lời nói của anh, cô thì thầm: - Em khinh anh. Bây giờ, em khinh cả chính mình. - Đừng nói thế. Chẳng có gì nghiêm trọng như em tưởng. Em là người đàn bà quá giàu suy tưởng và khe khắt. - Đúng. Với mọi người chẳng có gì là nghiêm trọng. Linh biết chồng nói chính xác: Chẳng có gì nghiêm trọng thật. Khu nhà này ai cũng kính trọng Nguyên. Một trí thức trẻ giàu hiểu biết, sống nghiêm túc và độ lượng với mọi người. Một người chồng yêu vợ thắm thiết và một người cha mẫu mực. Anh đã dẫm chân lên cái bục dành cho những người có uy tín trong xã hội quá sớm so với tuổi của anh… Có lẽ, mình là một người đàn bà quá quắt. Có lẽ, cuộc đời thật bao hàm nhiều bóng tối và bụi bặm hơn ta tưởng. Một thành phố biển chẳng hạn… những con đường sạch sẽ rợp bóng dương, những kiốt bán đồ lưu niệm, con tàu và những bầy chim trên mặt nước màu lam… Nhưng nếu ta trở lại nơi ấy vào lúc mùa nghỉ mát đã qua. Ta đã thấy trên cảng lớp nước đầy rác rến lẫn váng dầu. Những bãi cát nhớt nhát rong biển và vây cá. Mùi tanh chài lưới và mùi hôi những con tàu cọ rửa bốc lên… Hãy tha thứ cho Nguyên… Người đàn bà nhìn chồng. Anh đang châm thuốc. Mấy nếp nhăn nhỏ hằn trên trán. Vài hạt gầu trắng rơi trên vai. Một người đàn ông thật sự sống vì công việc. Nhưng công việc ấy để làm gì? Linh lại thấy nỗi uất tức dâng tới cổ khi cô nghĩ tới những bài báo dối trá của anh. Anh thông minh nhưng không đủ lòng can đảm để sống đúng với mong muốn của mình. Anh đã thoả hiệp để kiếm được một chỗ đứng vững vàng trong xã hội và thu về những mối lợi cho bản thân. Căn phòng này, những bông cẩm chướng rực rỡ trong bình pha lê. Tấm thảm len nổi những bông hồng lớn. Những đồ gỗ bóng lộn kia… Các tiện nghi… Và cả tấm áo ngủ sang trọng cô đang mặc trên người. Được những thứ sang trọng ấy, anh đã đánh mất vầng hào quang ngày trước. Linh thuộc lớp người sinh ra sau cách mạng, và ngọn gió của nó đã thấm đãm tâm hồn cô, những ý tưởng tốt đẹp của nó đã thống trị tinh thần cô từ thời thơ ấu, không một dao động nào của đời sống có thể dập xoá được. Bản tính quyết liệt và trung thực, cô không chấp nhận sự thoả hiệp. Mặc dù, về phương diện lý trí, cô đã thấy những phức tạp của cuộc sống sinh tồn và tha thứ cho Nguyên, nhưng trong tâm linh, làn ánh sáng rực rỡ của những ý tưởng thời niên thiếu đốt anh thành tro tàn dĩ vãng. Tình yêu của cô với anh đã chết, không thể vãn hồi. - Em sẽ đi khỏi đây. Linh nói, sau hồi lâu im lặng. - Anh xin em. Chúng ta cần phải giữ gìn danh dự cho chính mình và cho bé Hương Ly. Anh thề rằng anh sẽ không đụng tới một sợi tóc em khi nào em chưa cho phép. - Nhưng em không muốn nhìn bộ mặt của một người dối trá. - Linh này, có lẽ với những người đàn bà khác, sự trung thực tối cao mà họ cần có ở người chồng là trung thực với tình yêu. Anh trung thành với em ngay cả trong ý nghĩ. Chẳng lẽ điều ấy không đủ cho em… - Nhưng anh đã không trung thành với chính phẩm giá của mình. Em không thể yêu một người đã đánh mất phẩm giá… - Em khắc nghiệt quá. Em tưởng rằng anh không nghĩ ngợi, không cay đắng vì điều đó sao?... Đã nhiều lần… và nhất là chuyến đi miền Trung vừa rồi. Khi anh nhìn những người đàn bà gày gò xanh xao vờ cào cỏ ruộng khoai để các phóng viên thu hình ruột anh thắt lại. Là đàn ông, không lẽ anh lại khóc. Anh đuổi cậu nhiếp ảnh đi, tới bên một bà già hỏi: - Bác cào cỏ khoai của đội hay của nhà? Bà ta quay lại, gượng mặt võ vàng lầm lụi: - Khoai nào của bầy tui? Của hợp tác bên tê. Anh lại hỏi: - Sao các bác lại tới đây cào cỏ? Bà ta ném cây cuốc xuống, ngồi thở hổn hển và đáp: - Mấy ông lãnh đạo xã bảo tới đây làm cho báo chí chụp phim. Ruộng bầy tui nứt thụt ống chân, có giọt nước mô mà trồng khoai cấy lúa. Hai tháng nay nỏ có hột cơm vào bụng. Bữa diếp nghe có đoàn các chú về, hợp tác lên huyện xin nếp về chia cho mỗi nhà hai cân với ba lạng thịt heo… Nói xong, bà ta lau mồ hôi giục: "Chú có hình nhanh lên cho bầy tui về. Nhọc quá". Lúc đó, anh không nghĩ được gì hết. Mắt anh nhoè đi. Anh định bảo những người đàn bà tội nghiệp ấy về nhà. Nhưng vừa định mở miệng, một trở lực âm thầm đã buộc anh phải ngừng lại. Rồi ý thức của một viên chức buộc anh gọi cậu nhiếp ảnh kia trở lại chụp hình. Cậu ta thì thào: "Dân đói quá anh ạ. Em không dám ghi hình rõ phải làm mờ đi. Tại sao người ta lại bảo mình rằng huyện này làm ăn tấn tới lắm?..." Anh không trả lời cậu ta nhưng anh biết rõ bí thư huyện là một kẻ dốt nát. Do một vài thành tích, nói đúng hơn là may mắn, ông ta được cất nhắc từ một xã phía bắc lên vũ đài chính trị. Ở đó, ông ta tự thấy mình là một vĩ nhân, có sứ mạng dẫn dắt dân chúng làm cách mạng triệt để. Và ông ta quyết biến huyện của mình thành ngọn hải đăng của toàn quốc!... - Tại sao người ta lại tin dùng một kẻ dốt nát và hám danh như thế? - Sự cất nhắc người này, tấn phong người kia nhiều khi phụ thuộc vào hàng loạt những yếu tố ngẫu nhiên mà ta không giải thích được. Em đừng ngắt lời, anh sẽ kể tiếp nhân vật đó. Với ảo vọng trở thành ngọn cờ đầu cho cả nước, ông ta bắt tay vào thực hiện hàng loạt các công trình cải tạo sản xuất, xây dựng hệ thống thuỷ lợi, quy hoạch lại ruộng đồng và các công trình kiến thiết cơ bản. Việc cấu trúc nền kinh tế bao giờ cũng là việc hệ trọng nhất của một xứ sở hay một quốc gia. Lẽ ra, nó phải được giao cho những bộ óc vĩ đại, đầy đủ kiến thức khoa học và kinh nghiệm xã hội. Nhưng ông bí thư huyện uỷ kia chỉ mới học qua bậc tiểu học. Với một kiến thức như thế, lẽ ra ông ấy chỉ nên làm thủ lĩnh một gia đình gồm một bà vợ và bảy tám đứa con, thiết lập nền kinh tế trên hai mẫu ruộng với vài sào vườn chứ không thể tổ chức đời sống cho hàng triệu con người trên một địa dư phức tạp. Tham vọng lớn, quyền hành trong tay, đương nhiên ông ta sẽ đưa ra những công trình phiêu lưu, những kế hoạch cảm ính không có cơ sở khoa học bảo đảm. Ông ta bắt dân chặt rừng thông để trồng lúa. Nới xưa kia trồng lúa ông buộc họ trồng mầu. Năm vạn người được huy động làm một công trình thuỷ lợi mà sau đó những cánh đồng thuần hoá trở thành khô cạn, đất nứt lọt chân trâu. Những cánh đồng khác lại chìm trong nước úng. Thật là khủng khiếp khi tham vọng và quyền lực được đặt vào một bộ óc tối tăm. Lúc đó sự tàn phá sẽ xảy ra, trên một bề rộng và trong một chiều sâu mà sự huỷ diệt của đạn bom cũng không sánh nổi. - Nhưng nếu ông ta là người trung thực? Có thể tha thứ cho một kẻ thành thực nhưng ngu dốt chứ? - Cái đó tuỳ em… Nhưng nếu như người ta luôn luôn tha thứ cho những người tốt bụng và làm hỏng việc thì kết cục xã hội sẽ tàn lụi. Còn vị bí thư huyện này thì không thành thực lắm đâu. Một người thành thực không thể nghĩ ra cái mẹo phát gạo nếp với thịt lợn cho dân trước khi các đoàn khách trung ương về. Mùi xôi và mùi thịt sẽ đánh lừa cấp trên và làm hoa mắt đám cán bộ tuyên truyền. Đấy là cái mánh của dân tiểu thương. - Thế những người làm báo? Chẳng lẽ họ dễ bị lừa đến thế? - Chẳng có ai bị lừa cả. Người ta nhìn thấy ngay sự thật. Nhưng có một sự thật mạnh mẽ hơn chế ngự họ: Ấy là cỗ máy đã vận hành, đừng dại dột mà cản lại nó. Em đã đi xe, em biết, Má phanh và dây phanh là hai thứ luôn luôn phải thay vì hao mòn hư hại. Công việc cũng thế thôi. Khi tổng biên tập báo gọi anh tới và bảo rằng: Huyên Y khálắm, lá cờ đầu của phong trào. Cậu hãy tới tìm hiểu và viết ngay một bài báo cho kịp đăng số đầu tháng. Nhanh chân lên kẻo các báo khác chớp mất thời cơ. Nghe đâu Hội đồng Bộ trưởng đã có quyết định tăng huân chương cho họ rồi đấy… Sau khi nhận một cái lệnh như thế, anh lên đường. Và rồi anh chứng nghiệm cái sự thực cay đắng kia. Nhưng anh chỉ nhận biết chứ chưa thể nắm được toàn bộ các cứ liệu xác thực về nó. Mà người ta cũng không bao giờ muốn anh nắm được các cứ liệu về sự thất bại tồi tệ của chính họ. Liệu anh có dám tự biến mình thành viên đá ném vào cỗ xư đang chạy kia không?... Nó sẽ nghiền nát anh như chơi. Mà người ghét bỏ anh trước tiên có khi lại chính là ông tổng biên tập thân thiết ấy. Ông ta đang muốn báo có những cơ hội tốt để cấp trên chú ý và gây được tiếng vang. Giờ, anh lật lại vấn đề, phủ nhận một sự thực đã được công bố, khẳng định những xét đoán của cá nhân anh… Việc đó hoàn toàn giống việc ta tự biến mình thành viên đá nhảy vào cỗ xe: Cho dù xe có thể chạy chậm đi chút ít, số phận viên đá sẽ thế thôi: hoặc nát vụn hoặc vỡ thành dăm bảy mảnh… - Anh đã chọn phương án ít hiểm nguy nhất với mình. Chính thế những hiểm nguy và đau khổ đã dồn xuống vai những người nông dân héo hắt kia. Ở một vùng xa xôi thế, khi những người có trách nhiệm hiểu ra sự thực, bao nhiêu thất thiệt sẽ xảy ra. - Đấy là điều đáng tiếc, nhưng không ai tránh được. - Ở nơi nào còn những trí thức tồi tệ như anh, ở đó còn tội ác. Có lẽ, nếu anh ngu dại hơn người ta còn có thể ta thứ cho anh được. Nhưng anh tinh khôn quá, sâu sắc quá. Anh giống một tên tội phạm giết người không phải vì mắc bệnh thần kinh, không phải vì trạng thái thương tổn của tâm linh mà vì y có ý thức cặn kẽ về việc phải làm. - Em điên đấy à? Sao lại hét lên thế?... Em phải hiểu rằng giả sử anh làm ngược lại cái guồng quay đang chuyển động cũng không có một hiệu quả gì hết. Đó là sự thực vô cùng đơn giản mà em không chịu hiểu. - Nhưng đã bao giờ có giả sử đó đâu. Linh vẫn khăng khăng hét lên như vậy, hai má đỏ bừng. Nguyên thở dài, hạ giọng: - Anh chỉ là một hạt cát, Linh ạ. Nếu độc thân, anh có thể liều lĩnh. Nhưng đã có em và có con… - Em không ăn miếng cơm của anh nữa. Em sẽ đi khỏi đây ngay bây giờ… Cô vùng đứng lên. Nguyên đứng lên theo, với vẻ tuyệt vọng: - Anh nghĩ rằng anh nói với em tất cả mọi chuyện để… - Anh nhầm… Cô mở tủ, lấy quần áo xếp vào chiếc va ly nhỏ mà bà dì đã mua cho cô hồi được tin cô trúng tuyển vào Trường Đại học. Đã mấy năm nay, chiếc va ly đó dùng chứa những thứ đồ cũ không dùng tới: Chiếc màn cá nhân. Tấm vỏ chăn hoa thời nữ sinh và những tấm áo ngắn cũn cỡn cô còn giữ làm kỷ niệm. Linh mở nắp valy, mùi băng phiến bay lên lẫn mùi ngái của quần áo cũ. Cô tần ngần lật từng thứ lên xem. Nguyên đứng ở góc phòng, liên tục rít thuộc. Tay anh run bắn. Anh không dám nhìn Linh. Gió lùa vào phòng, thổi tàn thuốc rơi xuống nền đá lát. Mấy bông cẩm chướng rụng đầy mặt bàn. Có đến tuần lễ nay Linh không thay hoa. Cô là linh hồn của gian phòng này. Cô là linh hồn của chính anh. Nếu cô ra đi, cuộc sống thức của anh cũng sẽ đi theo. Nhưng làm sao níu kéo được? Những sợi tóc sau gáy cô óng ả quá. Cả vòng hông nở nang kia. Cô có một thể chất đầy quyến rũ. Nhưng tâm hồn cô còn quyến rũ hơn. Nó là kim cương, cứng và sáng chói. Nó cắt đứt, rạch vỡ bất kể thứ kính nào. Cô không biết tha thứ cho mình và cho bất cứ ai… “Giá có thể cầu xin được?...” Nguyên nghĩ – Anh cs thể quỳ xuống, không hổ thẹn, xin cô hồi tâm. Nhưng anh hiểu điều đó không ích gì nên đành đứng im rít thuốc. Một con cánh cam bay lọt vào phòng, vè vè bay lượn. Bé Hương Ly bị tiếng đập cánh của nó làm thức giấc. Con nhỏ ngồi nhổm lên: - Mẹ ơi. - Mẹ đây. Linh quay lại. Hương Ly nhìn chiếc valy chất đầy áo quần: - Sao mẹ lại cất quần áo vào valy? - Mẹ mang tới nhà bà. - Để làm gì cơ? - Mẹ ở đó. - Thế còn quần áo của con đâu? - Trong tủ. Con ở lại đây với bô. - Không, con cũng đi cơ... Con bé kêu, chạy nhào tới ôm cổ mẹ: - Con ứ ở đây. Con cũng đi với mẹ. - Nhưng nhà bà chật lắm. Còn các cậu, các dì, rồi em Hưng, em Bảo... - Thế thì ở lại nhà mình. Con ứ cho mẹ đi đâu. Bé Ly kêu lên. Nó quay lại nhìn bố, và dường như thấy không khí yên ắng một tai hoạ nào đấy sắp tới, nó khóc oà lên: - Mẹ ở đây cơ, mẹ ở đây... Con bé khóc to quá, Linh vội vã bịt miệng nó lại: - Hương Ly, im đi nào, im đi chóng ngoan... Đám tóc mềm mại của đứa con phủ lên mặt người đàn bà như một lớp tơ hiền dịu. Da thịt nó xộc vào mũi cô một mùi hương non nớt xé lòng... - Nào nín đi con gái ngoan của mẹ... Nín đi... Nguyên mở cửa, bước ra ngoài. Anh đi tới cuối phố, tha thẩn quanh mấy hàng thuốc rong, đốt hết cả một bao Sông Cầu. Khi anh trở về, mẹ con Linh đã ôm nhau ngủ. Trên má họ còn ngấn nước, Nguyên quỳ xuống hít mùi thơm từ mái tóc vợ toả ra và hưởng cái cảm giác gần gụi với gương mặt anh thờ phụng. Lúc ấy, Linh bắt đầu ngủ say. Cô đắm vào một giấc mơ nặng nề. Cô thấy mình bị một con thú lạ rượt đuổi trên đồng. Con thú tựa như con bò, nhưng cao lớn hung tợn hơn. Đầu nó vừa giống loài bò vừa giống sư tử, với bộ long sơn dương hung hung tía. Hai mắt con thú lồi ra, đỏ và bóng như thuỷ tinh. Cánh đồng khô nẻ và những vết nứt ngoằn nghèo chia cắt. Thỉnh thoảng, Linh lại thụt chân xuống kẽ nứt và cô phải nghiến răng để rút bàn chân đã tuột hết da lên để chạy tiếp. Con thú mỗi lúc một gần. Không thể cất được một tiếng kêu. Mặt trời bỏng rát trên đầu. Mồ hôi nhễ nhại tràn vào mắt, xót muốn loà. Bỗng nhiên, một ngôi nhà mọc lên trên khoảng đồng quạnh quẽ. Linh định náu vào trong đó nhưng hai cánh cửa sập lại. Rồi phía trước bức tường quét vôi trắng loá, những người đàn bà xuất hiện. Họ trùm khăn đen, mặt héo úa võ vàng, mắt họ nhìn ớo loang loáng dưới vành nón lá. - Tôi không có lỗi... Xin đừng nhìn tôi như thế... Linh muốn hét lên nhưng lưỡi cô đã dính chặt vào hàm. Mấy người đàn bà im lặng giờ cào cỏ lên. Mặt đất khô nẻ trải dài tới chân mây. Gió ào ào chạy qua, tung bụi. Linh ngã vật xuống. Nhưng cùng lúc ấy, con thú cũng biến mất và một đôi mắt đắm đuối nhìn cô qua lớp khói thuốc: - Cô bé tốt bụng quá... Xin cảm ơn cô...