Không lễ chớ làm,Không lễ chớ nghe,Không lễ chớ nói,Không lễ chớ nhìn.Ðây là bốn vé tàu chở thẳng xuống địa phủ, thọ tội và luân hồi.Ðây cũng là đức độ người chơn tu.Sao mới gọi là tội?Sao mới gọi là phước?Chấp mê gọi là tội.Tự tri gọi là phước.NMLuậnHoa sen vốn sanh ra từ bùn. Ðạo giải thoát cũng từ cõi đời trần trược khổ đau này mà phát. Thấy được tâm chính nhờ cái tánh chấp mê lục dục thất tình. Bỏ bùn ra chẳng có sen, lìa đời không có đạo, diệt tánh thì mất luôn cả tâm. Kinh Diệu Pháp Liên Hoa nhằm nói về pháp môn Kiến Tánh, thấy tánh để tìm lại Tâm, nhờ đời để mà hiểu đạo.Cuộc đời vốn vẫn như thế! Xã hội và luân lý luôn luôn có những khuôn thước, quy luật để ràng buộc con người vào một trật tự chung. Tu hay không tu cũng đều phải thuận theo dòng sinh hoạt này, cái khác chỉ là mục đích và đối tượng mà thôi.Người đời giữ lễ với mọi người chung quanh để vun bồi cái thể diện, cái danh giá của mình. Vì thế trở nên khó khăn, độc tài. Phải đè nén, hãm mình, rồi kỳ thị, chê bai, chà đạp những người mà mình cho là thất lễ. Cảnh dằng co, xâu xé trong nội tâm và ngoài xã hội đó gọi là địa ngục. Tạo khổ vì ác với chính mình. Tạo tội vì xây dựng chấp mê.Người chơn tu giữ lễ với đối tượng là chính mình. Làm, nói, nghe, nhìn theo những ý muốn trung thực bên trong, không sống giả dối đãi bôi và tự lừa gạt mình nữa. Ðiều quan trọng là phải trách nhiệm, chấp nhận mọi hậu quả và phê phán của dư luận chung quanh để có cơ hội thấy những khiếm khuyết ngõ hầu lập lại quân bình.Tự tri không đến bằng sự trầm tư suy nghĩ mà có được nhờ thực chất dấn thân. Dấn thân để sống thực với đời thì dầu có bầm dập ê chề, dầu bị chê bai khinh rẻ nhưng vẫn đang là lập hạnh bồi đức, là vun bồi cái phước duyên để phát triển đạo tâm.PVKTruyệnThiền sư Tâm Không dành một ngân khoản cho Không Ái đi tu học. Ðề mục là YÊU để cởi mở tâm tánh.Sư đệ tham công án, tái mặt. Một tháng sau trong buổi trà đàm thiền sư hỏi lại:- Ðã có cô nương nào lọt vào mắt xanh chưa?Không Ái mặt đỏ bừng, ấp úng trả lời:- Thưa chưa.Thiền sư nghiêm mặt:- Chấp hành công án không được là thiếu tu. Còn ở đây làm gì?!Sư đệ xin triển hạn. Xách túi nải xuống phố chợ xin việc làm. Ðược nhận vào xưởng ươm tơ, dệt lụa. Ở đây các thiếu nữ nhiều vô số kể. Không Ái đã ngoài tứ tuần. Vốn ít nói, lại nhát nên đường Ðạo có hơi bị tắt tị. Thường che đậy, giấu diếm. Thiếu thật thà cởi mở. Kỳ thị tình yêu. Không dễ tha thứ và hòa được với người chung quanh.Một ngày xuân đẹp. Cơ duyên đưa đẩy. Sư đệ được trao việc lựa kén để ươm cùng mới một ả tên Mộng Ðiệp. Ðứng bên người đẹp, nói chẳng nên lời. Toàn chuyện trên trời mưa, trời nắng. Chiều về khoe với sư phụ. Thiền sư cười nói:- Hãy mời cô nương ấy cùng đi ăn tại Long Phụng tửu lầu!Không Ái dạ một tiếng nhỏ yếu ớt. Ngày hôm sau đến xưởng làm việc. Gặp người đẹp. Sư đệ đi tới định mời, rồi lại đi lui. Rồi lại đi tới, lại đi lui. Ði tới, đi lui. Cuối cùng nhất quyết đi … lui luôn. Sợ mới quen e bị từ chối. Chiều về thiền sư cười, ướm hỏi ;- Sao, cá đã cắn câu chưa?!Không Ái ấp a, ấp úng nói lí nhí chẳng nên lời. Thiền sư quyết không tha, nạt lớn:- Ta hỏi ngươi, đã mời được Mộng Ðiệp cô nương đi ăn chưa?!Sư đệ sợ quá, nói đại:- Thưa sư phụ nàng đã có chồng rồi!Xưởng ươm tơ hết việc. Không Ái bỏ lỡ dịp. Chẳng hóa giải được công án bằng hương vị ngọt ngào, tươi mát và dịu dàng của Tình Yêu.PHB
Con ếch lim dim,Con mèo rình chuột,Là tư thế Thiền.Tâm định,Tánh động,Thần tri.Tỉnh thức là Thiền.NMLuậnMuốn thiền phải dọn mình để có được một tư thế. Sự tỉnh thức và chú tâm của ếch và mèo nói lên tư thế đó. Chỉ cần một vật lạ chạm đến hay có bóng chú chuột xuất hiện thì ếch và mèo từ hai khối bất động phản ứng ngay lập tức, đối phó đúng lúc và liền tức thì.Thiền cũng thế! cần tỉnh thức và chú tâm để nhìn thấy chính mình. Tánh và thần cũng chỉ là hai trạng thái của tâm. Biến động, chuyển dịch, phản ứng theo giác quan, theo ngoại cảnh thì gọi là tánh. Chịu dừng lại để nghe, để nhìn, để thấy cái tánh đó là cái thức của thần.Cái nhân đức của người tu nằm ở chổ không chủ trương tiêu diệt cái tánh mà chỉ cần nhìn thấy và chịu trách nhiệm cái tánh đó của mình. Sự chân thật, thường hằng, chuyên chú theo dõi những biến động của tánh là nuôi dưỡng sự tỉnh thức, đưa mình trở về trạng thái quân bình, trung đạo.Người đời thì bảo vệ và phát triển cái tánh của mình. Người tu thì lại chối bỏ và muốn diệt nó. Thiền chỉ cần nhìn thấy và chấp nhận nó là mình.PVKTruyệnThiền sư Tâm Không rời tu viện Tâm Ðạo về thăm Tổ tại Nhị Không. Ði theo có Vô Lực, Thông Luận và Không Ái. Khởi hành từ sáng sớm. Ði lạc trong rừng đến chiều mới tới nơi. Người xưa cảnh cũ vẫn thế. Riêng Tổ Sư, mười phần xuân có gầy ba bốn phần. Ðến tối, các đồng môn theo ngôi thứ vào chánh điện tọa thiền nghe pháp. Tuần này Tổ giảng kinh Ðại Trường. Thiền tứ thời. Mỗi thời tụng hai biến. Thông Luận hỏi khẻ:- Này sư huynh hai biến thì tọa bao lâu?Vô Lực nhăn nhó:- Khoảng một tiếng rưỡi.Tổ Sư đăng đàn. Phía dưới tất cả đã trong tư thế tọa thiền. Vô Lực ngồi bán già. Bên tả là Không Ái. Bên hữu là Thông Luận. Cả ba đều ở hàng cuối. Hết một biến, sư huynh đầu gối đau nhức chịu hết nổi. Lén nhìn trước nhìn sau quanh phòng. Tất cả đều nhắm mắt. Nhanh như cắt, Vô Lực đổi chân. Vẫn đau, càng ngày càng đau hơn. Không nghe kinh kệ gì nữa hết. Sư huynh cắn răng khống chế nổi nhức nhối. Bỗng phía hữu có một chân ai thò ra ngoài áo tràng. Nhìn lên thì là Thông Luận. Mặt mày méo xẹo. Phía tả Không Ái đã duỗi cả hai chân. Có lẽ từ lâu nên coi bộ thoải mái lắm. Không ngần ngại Vô Lực cũng đành thả hai chân ra theo thế … đồng thanh tương ứng. Chưa đủ, để cho có vẻ Vô Sở Cầu sư huynh ghé lưng tựa vô tường. Bỗng Vô Lực bụm tay che miệng cười. Quả thật hậu sinh khả úy. Thông Luận và Không Ái đã nằm phè ra theo thế ngọa thiền.Cũng chỉ tại vạn vật đồng nhất thể nên mới ra nông nổi đồng nhất lý.PHB
Sao là sai?Sao là đúng?Thấy sai gọi là đúng.Không sai, không đúngQuân bình nội tâmTự nhiên vô sở cầu.NMLuậnÐiểm khác biệt quan trọng nhất giữa người tu và người không tu là mỗi khi có vấn đề xẩy đến, người không tu tìm cái đúng còn người tu chỉ luôn tìm điểm sai của mình.Thấy mình đúng kèm theo những lý luận và hành động để bảo vệ nó.Thấy mình sai là chấp nhận thua thiệt, mất mát cái thể diện, tự ái của mình. Dẹp mọi tranh chấp nên không còn vấn đề nữa.Người đời vì có sở cầu muốn giải quyết vấn đề để thu hoạch được một điều gì đó, nên xuôi theo dòng nhân quả luân hồi.Người đạo không giải quyết vấn đề mà đi ngược vào nội tâm để giải quyết chính mình. Thấy được những khiếm khuyết, tìm ra căn gốc sai lầm của mình đã tạo ra vấn đề đó, chấp nhận để giải thoát ra khỏi vấn đề.Cái đúng khi thấy mình sai không có ý nghiã đối đãi giữa sai và đúng mà chỉ là một trạng thái quân bình trong nội tâm khi đã thoát ra ngoài mọi tranh chấp của thế nhân.An nhiên tự tại thì còn có gì để mà mong cầu nữa?!?!?!PVKTruyệnSư huynh Vô Lực thích làm Ðại Trượng Phu. Ðọc đạo sử rất mê hành động ngược đời của các thiền sư. Ðốt tượng Phật để sưởi như Ðơn Hà. Chớp mắt rũ xong ba kỳ kiếp, búng tay tám vạn pháp môn thành như Huyền Giác. Cái hào khí phiêu diêu thoát tục đó bàng bạc trong thơ sư huynh. Ưa làm thầy. Hay dùng túi khôn, lấy lý đè người. Trong hàng đồng môn, sư huynh bóp mũi khá nhiều. Lâu dần tưởng mình cũng chỉ còn một mảy may nữa là xém đắc pháp vô thượng.Một ngày nọ, cùng Thông Luận, Không Ái theo thiền sư Tâm Không về thăm Tổ Sư. Nghe đồn ngài ưa dăng bẫy. Không có thực chất là mắc lưới liền.Vô Lực ăn khỏe gấp ba người thường. Tuổi già, bụng phệ nên đi chậm. Một ngày đường mới tới nơi. Thầy trò vào hậu liêu thăm hỏi Tổ Sư. Gặp lại đệ tử, ngài mừng lắm. Giảng về phép dưỡng sinh. Cách tẩy uế, thanh lọc tiểu và đại trường. Tổ nói chuyện với Thiền sư Tâm Không rất tương đắc. Ngài khen nhiều. Vô Lực, Thông Luận và Không Ái rất mực hừng chí. Nhất là sư huynh, lòng hiu hiu như diều gặp gió.Chợt Tổ quay về phía Vô Lực ban đạo từ:- Bụng ngươi quá lớn. Phải hành pháp Thủy Lưu Ðại Trường (colon therapy) nhiều lần. Tập dưỡng sinh. Ăn chậm và ít lại.Vô Lực cuối đầu thẹn thùng. Một điểm sáng loé lên trong thần thức. Sư huynh trả lời Tổ:- Thưa tại con sai, tham ăn tục uống.Nói xong, thấy thư thái, nhẹ nhàng.Tổ cười tươi như hoa:- Không phải người. Tại cái con trùng trong đại trường.Sư huynh ngồi im, không cải chính. Lòng lâng lâng.Tổ tiếp tục giảng về phép dưỡng sinh. Một hồi lâu, quay về phía Vô Lực nhắc lại:- Bụng ngươi chướng lên là do đại trường tích lũy quá nhiều uế tạp. Phải hành pháp Thủy Lưu để tống ra. Tất cả nguyên do chỉ tại con trùng.Sư huynh vẫn ngồi yên. Mặt mày tươi tỉnh. Xem ra có vẻ đắc ý lắm.Cả bọn từ biệt Tổ Sư. Ra đến của tam quan, Vô Lực khoái chí cười toe toét. Thỉnh thoảng Thông Luận lại ghé tai Không Ái nói nhỏ. Xong là chúng cười phá lên. Mắt liếc về phía Vô Lực. Cười đã đời Thông Luận vòng tay thi lễ:- Sư huynh đọc sách nhiều. Quán thông kim cổ, nho chùm. Ngu đệ thắc mắc muốn hỏi.Vô Lực đáp:- Hỏi đi!Thông Luận nói:- Dám hỏi sư huynh Ðại Trượng Phu là gì?Vô Lực giọng trang nghiêm:- Ðại Trượng Phu là kẻ tài trí hơn người. Ðầu đội trời, chân đạp đất. Bụng làm, dạ chịu.Thông Luân và Không Ái phá lên cười ngặt nghẽo. Cười chãy cả nước mắt nước mũi ra. Sư huynh chột dạ hỏi:- Tụi bay cười gì?!Cả hai đồng thanh:- Chúng tiểu đệ trộm nghĩ, khí phách của một ngài Ðại Trượng Phu to lớn như vậy, lẽ nào đi đổ lỗi cho một con trùng.PHB
Sao là Trung Ðạo?Trung Ðạo là ở đâu?Bao nhiêu mới gọi là vừa?Không không gian,Không thờigian,Trung Ðạo là tự thấy mình.NMLuậnTrung đạo là một đường lối, một phương cách đưa con người trở về trạng thái quân bình. Mỗi một cá nhân, tùy theo hoàn cảnh và thời gian, có một mức độ quân bình thích ứng riêng biệt.Không thể rập khuôn theo một mẫu mực hay một cá nhân nào đó để tự lập lại quân bình cho mình.Mọi tranh chấp và ham muốn phải hoàn toàn lắng yên thì quân bình tự đến chứ chẳng thể cưởng cầu.Khi khởi ý muốn dẹp mọi tạp niệm để cầu được thanh tịnh thì đồng lúc tạo ra sự tranh chấp và một thứ dục vọng mới rồi.Thấy được sự tranh chấp và dục vọng đó là bước vào Trung đạo.Trung đạo là một trạng thái vô nhiễm vì đã giải thoát ra khỏi vấn đề chứ không là một trạng thái thỏa mãn vì đã giải quyết được vấn đề đó.PVKTruyệnLý Viên Ngoại là chỗ thâm giao với thiền sư Tâm Không. Một hôm nhà có kỵ, mời thầy trò cùng tham dự. Trên bàn tiệc, đầy đủ sơn hào hải vị. Ðặc biệt có món bún thang miền Bắc, ăn với mắm tôm chính gốc. Cá kho tộ miền Nam. Mắm ruột miền Trung. Không Ái ghé tai Thông Luận:- Phen này sư huynh vào cửa tử. Cá và các loại mắm không biết ăn từ nhỏ. Sợ còn hơn cha chết.Rồi cả hai lấy tay che miệng cười khúc khích. Thực khách vào tiệc. Chén chú chén anh. Rượu đã ngà ngà, viên ngoại lên tiếng:- Nhân đọc Lão, đến câu: Thiên chi đạo, tổn hữu dư nhi bổ bất túc. Ðạo Trời, bớt chỗ thừa bù chỗ thiếu. Chưa được thông suốt, xin liệt vị chỉ giáo.Thiền sư đưa mắt nhìn hàng đệ tử. Thông luận đẩy vấn đề:- Xin mời sư huynh. Người uyên bác, tham cứu kinh sách nhiều. Chúng tiểu đệ xin nhường.Vô Lực từ hồi giờ gắp lia chia chả quế, nem chua. Rất thích thứ này. Cac món khác tuyệt nhiên không đụng đũa. Sư huynh ngừng ăn. Hếch hếch cái mặt lên lấy thế uy nghi, rồi dõng dạc:- Ðạo là luật quân bình. Trung đạo có phận sự điều chỉnh mê, chấp. Mê là quá yêu thích. Chấp là quá kỳ thị. Nên phải tổn đi cái thái quá, bổ khuyết cái bất cập.Viên ngoại khen nức nở: - Quả không hổ danh sư phụ. Thật bất hư truyền.Rồi quá yêu, đích thân gắp món mắm ruột hiếm quý và cá kho tộ tiếp cho sư huynh. Vô Lực nhìn chén đồ ăn, chết trân. Vội cắn một miếng ớt thật cay làm đà rồi nhắm mắt, nhắm mũi nuốt trọng miếng mắm ruột. Thiền sư nhìn thấy chúm chím cười.Vốn trọng kẻ có tài. Viên ngoại tự tay tra mắm tôm, vắt chanh vào bát bún thang cho sư huynh. Mùi mắm xông lên. Vô Lực tái mặt. Lấy khăn che mũi cho khỏi ói. Không Ái nói nhỏ:- Xin Ðại sư huynh ráng ÐIỀU CHỈNH. Chớ để trạng thái mất quân bình lòi ra.Nói xong che mặt cười. Vô Lực sợ quá, ngồi ngây như trời trồng ….Thì ra TRI va HÀNH cũng có đôi khi chẳng hiệp nhất.PHB
Pháp nào hay?Pháp nào dở?Pháp hướng nội là pháp hay,Pháp hượng ngoại là pháp dở.Không ngoại làm sao có nội?Không nội làm sao có ngoại?Không hay, không dở,Không mê, không chấp.Nhìn ngoài để thấy trong,Nhìn trong để hiểu ngoài.NMLuậnPháp vốn không hay, không dở, chỉ tự tâm hành giả mà thôi.Tu hướng nội là quay vào trong để tìm hiểu mình, thấy được cái khuyết của mình để lập lại quân bình, để giải thoát ra khỏi mọi vấn đề trong cuộc sống. Cứu cánh nhằm tìm một sự bình an, một hạnh phúc bên trong tâm hồn.Tu hướng ngoại là tìm một thiên đàng, một nơi giải thoát ở bên ngoài, ở đời này hoặc đời kế tiếp. Ðôi khi quá quan trọng cái hình tướng bên ngoài, vun bồi cái áo tu để được yên tâm, để được mọi người nể vì, tôn kính. Hướng nội không phải là chạy trốn cuộc đời, mà ngược lại, phải dấn thân vào đời mới có cơ hội thấy mình. Ở chốn tịch liêu làm sao biết được tâm mình còn động loạn hay không?! Có vào trường đời mới đo được tâm ta mê hay chấp.Cuối cùng ra, nội hay ngoại, bên trong hay bên ngoài đều không thể tách riêng ra được vì nó vốn bổ xung, liên kết làm một với nhau. Ðó là cuộc sống và tu là biết sống an vui hạnh phúc mà thôi.PVKTruyệnLại nói về sư huynh Vô Lực. Chuyện ngàn lẻ một đêm. Ðang tự nhiên vui, bỗng hóa ra buồn. Nhân sinh quan bi phẫn. Ra vườn ngâm cổ thi để trút nỗi phiền:Ðàm lai thế sự, kim năng ngữThuyết đáo nhân tình, kiếm dục minh.Nghĩa là: Phàm việc đời, không tiền ắt chẳng xong. Nói về tình người, muốn tuốt gươm ra khỏi vỏ.Không Ái ngạc nhiên, chạy lại hỏi:- Sao bữa nay sư huynh không đi làm việc?Vô Lực buồn rầu trả lời:- Chỉ còn được trả lương bán thời gian. Phải cong lưng gia tăng tốc độ để năng xuất như cũ. Thật là bóc lột.Không Ái an ủi:- Ðời mà!Rồi bỗng thắc mắc hỏi thêm:- Sư huynh có biết vì sao không?Vô Lực lạnh lùng:- Thương mại là như vậy. Chèn ép, mánh lới là nghề của giới chủ nhân.Vừa lúc đó, Thông Luận tay cầm tờ báo, miệng la lớn:- Chiến cuộc sắp bùng nổ. Kinh tế suy thoái.Thấy Vô Lực mặt buồn hiu, Thông luận khẽ hỏi:- Sư huynh sao vậy?Vô Lực tình tự, than van. Thông Luận méo mó nghề nghiệp, lý giải:- Thời này muốn sống còn, các cơ sở kinh doanh phải co lại. Gặp lúc khó khăn, bất đắc dĩ họ mới làm vậy. Thiên lý đồng phong, không riêng gì sư huynh. Có chăng là tại thằng gây ra chiến tranh.Vô Lực nhíu mày, bực bội: - Ðúng rồi! nguyên nhân là thằng gây ra chiến tranh, làm kinh tế suy thoái. Phải lên án, vạch mặt chỉ tên. Tội phạm chính là nó.Thiền sư Tâm Không ngồi độc ẩm ngoài trái hiên. Nghe rõ nguồn cơn. Ðứng dậy đi về phía Vô Lực, tủm tỉm cười:- Còn cái thằng SO ÐO thì sao?PHB