Dịch giả: Dương Tường
Chương 43

Những cây leo và bụi gai nơi bìa rừng như với tay ra túm lấy và cào vào chân Kunta. Vung tay gạt chúng sang bên, vấp ngã rúi rụi rồi lại đứng lên, anh dấn bước tiếp mỗi lúc một sâu thêm vào rừng. Nhưng anh tưởng thế thôi, vì tới một quãng, cây bắt đầu thưa đi và anh bỗng đột nhập vào một đám cây bụi thấp. Trước mặt anh là một cánh đồng bông khác và quá nữa, lại một ngôi nhà trắng đồ sộ khác với những túp lều nhỏ tối tăm bên cạnh. Choáng váng và hốt hoảng, Kunta lao trở lại vào rừng, hiểu ra rằng tất cả những gì anh đã làm rút lại chỉ là xuyên qua một dải rừng hẹp ngăn cách hai trang trại tubốp lớn. Khom mình núp sau một cái cây anh lắng nghe tiếng đập trong tim, trong đầu mình và anh bắt đầu cảm thấy nhói buốt ở bàn tay, cánh tay và chân. Liếc nhìn xuống trong ánh trăng vằng vặc, anh thấy chân tay đều bị gai cào toạc máu. Nhưng điều làm anh hoảng hơn cả là trăng đã xuống trong bầu trời chẳng mấy chốc sẽ rạng đông, Anh biết mình còn rất ít thời giờ để quyết định, bất kể việc sắp phải làm là gì.
 
Lảo đảo bước tiếp, mãi một lát sau, Kunta mới hiểu ra rằng cơ bắp anh không thể tha mình đi xa hơn nữa. Anh phải rút lui vào tìm chỗ nào rậm rạp nhất trong rừng và trốn ở đó. Thế là anh trầy trật rẽ lối quay lại, đôi lúc bò bốn chân, vướng cẳng vướng tay vào những dây leo, mãi tới khi rút cuộc lọt vào một lùm cây um tùm. Mặc dầu hai lá phổi như muốn nổ tung, Kunta vẫn tính chuyện leo lên ẩn trên một cây, song tấm thảm lá dày, êm dưới chân mách anh rằng, các cây đã trụi nhiều lá, ở trên đó có thể dễ lộ, cho nên chỗ trốn tốt nhất là ở dưới đất.
 
Anh lại bò toài và cuối cùng, đúng vào lúc trời bắt đầu rạng, cố định lại một nơi dày đặc bụi rậm. Ngoại trừ tiếng thở khò khè của bản thân anh, mọi vật đều rất yên tĩnh và điều đó khiến anh nhớ lại những đêm dài một mình canh gác ruộng lạc với con chó uôlô trung thành. Chính giữa lúc đó, anh nghe thấy đằng xa có tiếng một con chó sủa ông ổng. Có lẽ anh chỉ nghe thấy trong tưởng tượng thôi – anh nghĩ vậy, đồng thời bật dậy, cảnh giác dỏng tai nghe ngóng. Nhưng tiếng sủa lại vọng đến – lần này những hai con. Anh không còn mấy thì giờ.
 
Quỳ xuống quay mặt về hướng đông, anh cầu Chúa Ala giải cứu, và đúng lúc cầu xong, tiếng sủa ông ổng lại vẳng tới, lần này gần hơn. Kunta quyết định cứ nấp ở nguyên chỗ là tốt nhất, nhưng chỉ vài phút sau, khi lại nghe thấy tiếng gầm gừ xáp gần hơn nữa, anh có cảm giác như chúng biết đích xác chỗ mình nấp và tứ chi anh không để cho anh nán lại đó thêm phút nào nữa. Anh lại trườn vào một bụi cây, sục sạo tìm một chỗ sâu hơn, kín đáo hơn nữa. Từng phân từng tấc lết đi trong bụi gai cào tướp tay chân là cả một cực hình, nhưng mỗi tiếng chó kêu lại càng thúc anh bò nhanh hơn. Vậy mà tiếng chó sủa vẫn cứ to thêm, gần thêm và Kunta dám chắc tai mình lúc này còn nghe thấy cả tiếng người quát đằng sau lũ chó.
 
Thấy mình di chuyển không đủ nhanh, anh bật dậy, bắt đầu chạy rúi rụi qua các bụi gai, ráng sao cho vừa lặng lẽ vừa nhanh hết mức mà tình trạng kiệt sức của anh cho phép. Gần như ngay tức khắc, anh nghe thấy một tiếng nổ, choáng đến rủn đầu gối và ngã nghều ngoào vào một bụi thạch nam rằng rịt.
 
Lúc này lũ chó đang gừ gào ngay ở rìa lùm cây rậm. Sợ run người, Kunta thậm chí có thể ngửi thấy chúng. Lát sau, chúng sục sạo qua đám cây bụi thấp nhằm thẳng tới chỗ anh. Kunta nhổm người quỳ lên hai đầu gối đúng lúc hai con chó xầm xầm bổ qua bụi rậm và chồm lên quật ngã anh, vừa gầm gừ nhớt rãi ròng ròng, vừa đớp, rồi nhảy lùi để phốc tới anh lần nữa. Bản thân Kunta cũng gầm gào, lồng lộn đánh trả, dùng tay cào cấu để đẩy chúng ra, đồng thời cố bò giật lùi tách khỏi chúng. Rồi anh nghe thấy tiếng người quát tháo từ chỗ rìa bụi rậm, và lại một tiếng nổ nữa lần này to hơn nhiều. Trong khi hai con chó có phần nào ngơi tấn công, Kunta nghe thấy đám người vừa chửi thề vừa lấy dao phát bụi rậm xông tới.
 
Đằng sau lũ chó gầm rít, trước hết anh thấy tên da đen đã bị anh bóp cổ. Một tay hắn cầm con dao to tướng, tay kia lăm lăm chiếc dùi cui và một cuộn dây thừng coi bộ sát khí đằng đằng. Kunta nằm ngửa máu me, hai hàm răng nghiến chặt để khỏi kêu thét, yên trí sẽ bị chặt ra từng mảnh. Rồi Kunta trông thấy lão tubốp đã đưa anh đến  đây xuất hiện đằng sau gã da đen, mặt đỏ chọi đầm đìa mồ hôi. Kunta chờ đợi ánh chớp lóe và tiếng nổ mà anh biết, từ hồi trên con xuồng lớn, có thể phát ra từ cây gậy lửa đang chĩa vào anh, trên tay một tên tubốp thứ hai trước đây anh chưa từng thấy. Nhưng lúc này đây lại chính là tên da đen lồng lộn lao tới, hắn đang dơ dùi cui lên thì lão tubốp trùm sỏ quát lớn.
 
Gã da đen dừng lại và lão tubốp thét chó lùi lại sau. Rồi lão tubốp bảo tên da đen cái gì đó, tên này bèn bước lên, giở cuộn thừng. Một đòn nặng nề nện vào đầu Kunta và cũng may làm anh choáng váng tê dại. Anh chỉ lơ mơ biết rằng mình bị trói chặt đến nỗi thừng nghiến cả vào làn da đã chảy máu sẵn, rồi gần như được nâng dậy khỏi bụi cây gai và bị thúc đi. Hễ anh mất thăng bằng ngã xuống là lại ăn một roi xé ngang lưng. Cuối cùng khi tới bìa rừng, Kunta trông thấy ba con gì từa tựa như lừa buộc ở gần mấy cái cây.
 
Khi đến gần mấy con vật, anh ráng vùng chạy một lần nữa, nhưng chỉ một cái giật ác hiểm đầu dây đằng kia là đủ khiến anh bổ chửng – và xơi mấy cái đá vào mạng sườn. Lúc này tên tubốp thứ hai cầm thừng đi trước Kunta, lôi anh xềnh xệch về phía một cái cây gần chỗ buộc mấy con vật nọ. Đầu thừng rời được vắt qua một cành thấp, và gã da đen nắm lấy kéo cho đến khi chân Kunta hầu như không chạm đất.
 
Chiếc roi của lão tubốp trùm sỏ bắt đầu vun vút quật vào lưng Kunta. Anh đau đớn quằn quại, không chịu kêu tiếng nào, tuy nhiên mỗi nhát như xé anh làm đôi và cuối cùng anh bật thét, song trận đòn roi vẫn tiếp tục.
 
Sau rốt, khi roi ngừng giáng xuống, Kunta hầu như đã bất tỉnh. Anh mơ hồ cảm thấy mình được hạ xuống và đổ rụi trên mặt đất, rồi lại được bốc lên, đặt nằm thõng thẹo trên lưng một con vật rồi anh nhận ra có sự di chuyển. 
 
Điều tiếp theo mà Kunta nhận biết được – anh không rõ bao nhiêu thời gian đã trôi qua – là mình đang nằm ngửa dạng tay dạng chân trong một thứ lều nào đó. Anh để ý thấy mỗi cổ tay, cổ chân mình có một cái còng sắt gắn liền với một sợi xích và bốn sợi xích đó được cố định vào bốn chân cột ở các góc lều. Khẽ đụng đậy một tí là đau điếng, thành thử hồi lâu, anh cứ nằm bất động hoàn toàn, mặt đầm đìa mồ hôi, hơi thở rồn gấp, hổn hển.
 
Nằm yên không nhúc nhích, anh thấy phía trên mình có một ô vuông nhỏ mở ra đón ánh sáng ban ngày. Liếc mắt anh lại thấy một chỗ hõm vào tường, và trong đó có một khúc gỗ đã cháy phần lớn và một ít tro. Mé bên kia có một vật lù lù rộng và phẳng, bọc vải, đặt trên sàn với những cộng ngô thò ra ở các lỗ rách. Anh đoán có thể cái đó dùng làm giường nằm.
 
Khi chiều chạng vạng sẫm bóng qua ô trống phía trên anh, Kunta nghe thấy từ rất gần, có tiếng một cái tù và rúc lên, thật lạ tai. Và sau đó không lâu, lại thấy những giọng nói mà do anh ngửi mùi, anh biết là của nhiều người da đen đang đi qua gần chỗ mình. Rồi anh ngửi thấy mùi nấu nướng đồ ăn. Bụng đói quặn, nhịp đập thình thình trong đầu, lưng đau xói và chân tay bị gai cào nát, ngần ấy thứ quyện lẫn vào nhau, khiến anh tự rầy mình đã không bắt chước một con vật sa lưới biết chờ một cơ hội tốt hơn hẵng trốn. Đáng ra trước hết, anh phải quan sát để biết kỹ hơn về cái chốn xa lạ này và những kẻ vô đạo ở đây.
 
Kunta đã nhắm nghiền mắt thì cửa lều kẹt mở, anh ngửi thấy mùi gã da đen đã bị anh bóp cổ, và đã góp sức bắt anh. Anh nằm im giả vờ ngủ - cho đến lúc một cái đá hiểm ác vào mạng sườn làm anh bừng mở to mắt. Với một tiếng chửi thề, gã da đen đặt một cái gì xuống ngay trước mặt Kunta, ném một cái chăn lên mình anh và trở ra, đóng sầm cửa đằng sau.
 
Mùi thức ăn trước mặt làm dạ dày Kunta đau thắt lại, gần như chẳng kém cái đau nơi lưng. Cuối cùng anh mở mắt. Đó là một thứ cháo bột mì cùng một thứ gì như thịt đắp lên một cái hộp sắt tây tròn bẹt và một quả bầu tròn trùng trục đựng nước đặt bên cạnh. Hai cổ tay bị dang ra khiến anh không thể cầm lên được, nhưng cả hai thứ đều vừa sát tầm miệng. Vừa đúng lúc sắp làm một miếng thì Kunta ngửi ra mùi thịt của giống ủn ỉn bẩn thỉu và dạ dày anh cộn lên, thốc tháo nôn mật xanh mật vàng ra hộp sắt tây.
 
Suốt đêm anh nằm chập chờn lúc ngủ lúc thức và bàn khoăn tự hỏi về những người đen nọ trông thì hệt như người Phi mà lại ăn thịt ủn ỉn. Điều đó có nghĩa rằng tất cả bọn họ đều là những kẻ xa lạ - hoặc phản bội – với Chúa Ala. Lặng lẽ anh cầu xin Chúa Ala tha thứ trước nếu chẳng may môi anh có đụng phải chút thịt ủn ỉn nào mà không biết hoặc thậm chí ngộ nhỡ có ăn gì ở một cái đĩa đã từng đựng thịt ủn ỉn.
 
Một lát sau khi bình minh lại ló ra sau ô vuông trống, Kunta nghe thấy tiếng tù và kỳ lạ rúc lên một lần nữa; rồi bay tới mùi nấu nướng đồ ăn cùng tiếng những người da đen hối hả chạy lui chạy tới. Rồi cái thằng cha anh khinh ghét lại tới, mang theo thức ăn và nước. Nhưng khi thấy là Kunta đã mửa lên cái món bữa trước không đụng tới, gã xổ ra một tràng câu chửi tục, cúi xuống và trát tuột vào mặt Kunta. Rồi gã đặt thức ăn mới và nước trước mặt anh và bỏ đi.
 
Kunta tự nhủ là lát nữa hẵng cố nuốt, còn bây giờ anh quá nôn nao, thậm chí không buồn nghĩ đến chuyện ăn nữa. Lát sau anh nghe thấy cửa lại mở, lần này anh ngửi thấy mùi tubốp hôi nồng nặc. Kunta nhắm tịt mắt, nhưng khi tên tubốp làu bàu giận dữ, anh sợ phải ăn một cái đá nữa, đành mở mắt ra. Anh thấy mình đang ngước lên nhìn trừng trừng vào bộ mặt ghét cay ghét đắng của tên tubốp đã mang anh về đây; cái mặt ấy đỏ bừng cuồng nộ. Tên tubốp thốt ra những tiếng nguyền rủa và khoa chân khoa tay dậm dọa, ý muốn bảo rằng nếu anh không ăn thì sẽ bị đòn nữa. Rồi bỏ đi.
 
Kunta cố nhích được bàn tay trái đến chỗ tên tubốp vừa đặt chân, lấy ngón cào cào một rúm đất ở đó. Kéo rúm đất lại gần hơn, Kunta nhắm chặt mắt lại, kêu gọi ma quỉ hãy đời đời rủa nguyền cái bào thai đã sinh ra tên tubốp và gia đình hắn.

Truyện Cội Rễ LỜI NHÀ XUẤT BẢN Chương I Chương 2 Chương 3 Chương 4 Chương 5 Chương 6 Chương 7 Chương 8 Chương 9 Chương 10 Chương 11 Chương 12 Chương 13 Chương 14 Chương 15 Chương 16 Chương 17 Chương 18 Chương 19 Chương 20 Chương 21 Chương 22 Chương 23 Chương 24 Chương 25 Chương 26 Chương 27 Chương 28 Chương 29 Chương 30 Chương 31 Chương 32 Chương 33 Chương 34 Chương 35 Chương 36 Chương 37 Chương 38 Chương 39 Chương 40 Chương 41 Chương 42 Chương 43 Chương 44 Chương 45 Chương 46 Chương 47 Chương 48 Chương 49 Chương 50 Chương 51 Chương 52 Chương 53 Chương 54 Chương 55 Chương 56 Chương 57 Chương 58 Chương 59 Chương 60 Chương 61 Chương 62 Chương 63 Chương 64 TẬP II - Chương 65 Chương 66 Chương 67 Chương 68 Chương 69 Chương 70 Chương 71 Chương 72 Chương 73 Chương 74 Chương 75 Chương 76 Chương 77 Chương 78 Chương 79 Chương 80 Chương 81 Chương 82 Chương 83 Chương 84 Chương 85 Chương 86 Chương 87 Chương 88 Chương 89 Chương 90 Chương 91 Chương 92 Chương 93 Chương 94 Chương 95 Chương 96 Chương 97 Chương 98 Chương 99 Chương 100 Chương 101 Chương 102 Chương 103 Chương 104 Chương 105 Chương 106 Chương 107 Chương 108 Chương 109 Chương 110 Chương 111 Chương 112 Chương 113 Chương 114 Chương 115 Chương 116 Chương 117 LỜI NGƯỜI DỊCH Phía sau "Cội rễ" của Alex Haley