Dịch giả : Lê Kim
Phần IV

    
HỨ BẨY 27-3-1954
Điện Biên Phủ:
Các điểm tựa ở phía Đông bị bắn đạn cối suốt đêm.
Tất cả các đội tuần tiễu đều bị chặn đánh ở chung quanh các cụm cứ điểm.
Tiểu đoàn lính Thái số 2 được lệnh ra lấp các chiến hào Việt Minh gần Huguette 7 rồi bố trì tại điểm tựa giữa Domimque 1 và Huguette 6. Điểm tựa này được đặt tên là Opéra, nhằm bảo vệ đường bàng sân bay ở mặt Đông Nam nhằm ngăn chặn Việt Minh phá hoại.
Một máy bay Dakota bị bắn rơi.
Hà Nội:
Lục đục giữa các lực lượng máy bay chiến đấu của không quân và hải quân. Trong dịp Tổng tư lệnh Navarre đi kiểm tra sân bay Cát Bi, có hai tướng không quân Bodet và Lauzin đi cùng. Trong cuộc họp với các sĩ quan, một cuộc tranh cãi gay gắt đã bùng nổ giữa trung tá không quân Brunet và trung tá hải quân Le Breton là chỉ huy trưởng đội máy bay Privateer của hải quân. Các phi công từ các tàu sân bay ghen tị vì một tháng phải bay từ 90 đến 100 giờ (lấy chỉ số tháng 3) trong khi máy bay trên đất liền chỉ bay có 30 giờ.
Paris:
Tướng Ely sau chuyến đi thăm Mỹ đã về nước báo cáo, trong khuôn khổ chương trình viện trợ của Mỹ cho các nước liên kết và Pháp, đô đốc Radford và tướng Ely đã đạt được thỏa thuận: Một cuộc ném bom ồ ạt theo kiểu “rải thảm” sẽ được máy bay Mỹ tiến hành nhằm vào các vị trí Việt Minh ở chung quanh Điện Biên Phủ. Nếu Chính phủ Pháp đồng ý sẽ gửi đề nghị bằng văn bản tới Chính phủ Mỹ.
Đại tá Brohon là phó của tướng Ely, được lệnh lên đường đi Sài Gòn tham khảo ý kiến Tổng tư lệnh Đông Dương Navarre.
 
CHỦ NHẬT 28-3-1954
Điện Biên Phủ:
Thời tiết khá tốt.
Hồi 5 giờ 45 phút, thiếu tá phi công Blanchet đã đưa được chiếc Dakota hạ cánh xuống sân bay. Nhưng trong khi tiếp đất, máy bay đã vướng vào hàng rào dây kẽm gai, không cất cánh trở lại được nữa. Geneviève de Galard, nữ tiếp viên hàng không trên chiếc máy bay gặp nạn, trở thành hộ lý cho bác sĩ quân y Grauwin, chăm sóc lính bị thương tại Điện Biên Phủ.
Lúc trời sáng rõ, Castries tiến hành một cuộc hành quân giải tỏa mặt phía Tây. Lực lượng tham gia gồm có ba tiểu đoàn dù của tiểu đoàn dù thuộc địa số 6, tiểu đoàn dù xung kích số 8, tiểu đoàn dù lê dương số 1, có xe tăng, pháo binh, máy bay yểm trợ, đánh chiếm các vị trí pháo phòng không của Việt Minh. Phía Pháp có 2 binh sĩ bị chết, 85 người bị thương.
Tại Huguette 7, trung úy Rondeau bị thương. Đại úy Bizard tới thay.
Trong ngày, thợ máy đã chữa xong chiếc máy bay của Blanchet bị vướng vào hàng rào dây kẽm gai. Vào lúc xẩm tối, máy bay có thể bay được. Nhưng suốt ngày chiếc máy bay này vẫn phải phơi mình tại chỗ dưới cặp mắt quan sát và tầm pháo của Việt Minh. Các thợ máy nghĩ ra một mẹo đánh lừa. Vào lúc tranh tối tranh sáng, đúng giữa lúc khó phân biệt được con chó sói với con chó nhà mọi người đã kéo chiếc Dakota ra đường băng sát gần những chiếc máy bay đã bị Việt Minh phá hủy từ mấy hôm trước, coi như chiếc máy bay của Blanchet cũng thuộc loại đã bị phá hủy. Nhưng, vào lúc xẩm tối, khi chiếc máy bay vừa được chữa xong của Blanchet bắt đầu cất cánh thì bị luôn một loạt đạn phá hủy hoàn toàn, tiêu diệt luôn cả chiếc máy bay lẫn mọi niềm hy vọng.
 
THỨ HAI 29-3-1954
Điện Biên Phủ:
Trong đêm, Việt Minh tiếp tục đào hào tiếp cận đặc biệt là những đường hào sát gần Huguette 7, Dominique 1 và 2, Eliane 1 và 2. Dân chúng các bản ở phía Tây Bắc Huguette 7 được lệnh sơ tán hết. Tổ báo động đặt trên núi Hói ban đêm đã phải rút bỏ, đến sáng sớm mới quay trở lại.
Đã là ngày thứ 17 kể từ khi Việt Minh tấn công, trong tay đại tá De Castries có những gì? Tổ chức chỉ huy không thay đổi nhưng phân khu Bắc đã bị mất. Ba cụm cứ điểm Béatrice, Gabrielle, Anne Marie, trung tá Langlais được cử thay Gaucher bị tử trận, chỉ huy phần còn lại.
Tại tả ngạn sông Nậm Rốm, Bigeard và Bottella chỉ huy các dãy đồi Eliane và Dominique.
Các tiểu đoàn dù lính Việt số 5 và lính thuộc địa số 6 đã bị thương vong, nay chuyển thành lực lượng dự bị, hỗ trợ cho ba tiểu đoàn bộ binh lính Angiêri, lính Marốc, lính Thái.
Tại hữu ngạn cụm Claudine và khu Trung tâm được đặt dưới sự bảo vệ của tiểu đoàn 1 thuộc bán lữ đoàn lê dương số 13, do trung tá Vadot chỉ huy. Khu vực này, ngoài sở chỉ huy của De Castries và Langlais chỉ cách nhau có vài mét, còn có hai tiểu đoàn dù thuộc binh đoàn đổ bộ đường không số 2, tiểu đoàn dù lê dương số 1, tiểu đoàn dù xung kích số 8. Lực lượng xe tăng của Hervouet còn lại bốn chiếc có thể sử dụng được, cùng với bốn khẩu pháo 155, mười sáu khẩu 105. Bệnh viện ngày càng trở nên quan trọng và các cơ sở của không quân, hậu cần, kho tàng đều nằm tập trung trong khu vực này.
Hệ thống phòng ngự bảo vệ khu Trung tâm được bố trí trên một mặt phẳng hình chữ nhật. Các cụm cứ điểm Huguette được giao cho tiểu đoàn dù lê dương, tăng cường thêm một đại đội dù đóng giữ. Thiếu tá Clémençon chỉ huy lực lượng này.
Mặt phía Tây có một tiền đồn mang tên Françoise do lính Thái đóng giữ.
Như vậy là, tại toàn bộ khu Điện Biên Phủ - gọi như vậy để tách với Isabelle ở Hồng Cúm - Castries có 9 tiểu đoàn bộ binh, trong đó có 6 tiểu đoàn thuộc loại thiện chiến, chống lại với 27 tiểu đoàn thuộc ba sư đoàn thiện chiến của tướng Giáp là sư đoàn 308, sư đoàn 312, sư đoàn 316.
Phần khu Nam có cụm cứ điểm Isabelle do trung tá Lalande chỉ huy, gồm một tiểu đoàn bộ binh lê dương, một tiểu đoàn lính Angiêri được tăng cường thêm bằng những lực lượng còn lại của tiểu đoàn Angiêri số 5 và tiểu đoàn lính Thái số 3, hai đại đội bộ binh của đại úy Gendre và đại úy Désiré. Tám khẩu pháo 105 thuộc trung đoàn pháo binh thuộc địa số 10 được đặt dưới sự chỉ huy của trung tâm, bắn chặn tới tận phân khu Bắc.
Ngay trên đường tiến vào khu vực phòng ngự này, trung úy Wieme với một trăm lính Thái trong tay đã xây dựng được một cứ điểm nhỏ lẻ và đã giữ được hơn một tháng.
 
New York:
Trong một cuộc họp báo, Ngoại trưởng Mỹ Foster Dulles cáo buộc Trung Quốc “can thiệp” vào tình hình Đông Dương để tạo cớ chuẩn bị cho Mỹ can thiệp.
 
THỨ BA 30-3-1954.
Điện Biên Phủ:
Trời mưa. Pháo vẫn bắn tiêu hao. Đêm tương đối yên tĩnh.
Trước khi trời sáng, thiếu úy Thelot dẫn trung đội của mình ra lấp đoạn chiến hào do Việt Minh đào trong đêm, chỉ cách Huguette 7 có 150 mét. Pháo 57 và cối 120 của Việt Minh bắn cản rất dữ. Đến 9 giờ trung đội Thelot phải quay trở về sau khi lấp được một đoạn hào. Đến 17 giờ 30 thiếu úy Thelot và trung sĩ Cloitre bị pháo không giật 57 của Việt Minh bắn chết ngay khi hai người đứng trong lô cốt.
Một số cuộc đụng độ đã xảy ra trên đường từ phân khu Trung tâm đến Isabelle.
Buổi chiều, trung tá Langlais đến kiểm tra cứ điểm Eliane 2 (đặt trên đồi A1). Quả đồi tròn nổi lên trên mặt ruộng phẳng như quả bóng bầu dục bị chôn một nửa dưới đất.
Cứ điểm Eliane 2 hướng về hai phía Tây - Bắc, Đông - Nam. Mặt Bắc nhô cao hơn mặt Đông Nam một chút. Mặt Đông Nam đối diện với mỏm núi Hói cách đó 300 mét. Nếu Việt Minh chiếm được núi Hói thì rất nguy hiểm. Nhưng từ lâu, do thiếu quân, các vị chỉ huy vẫn do dự chưa thiết lập thêm một vị trí mới ở núi Hói. Cuối cùng, do không thể rải quân chiếm đóng tất cả các đỉnh đồi, đỉnh núi, một trung đội lính Marốc đã được giao nhiệm vụ trấn giữ phía trước Eliane 2, trong những hầm hố đào vội vã. Suốt mười ngày liền, ngày nào trung đội này cũng bị pháo bắn, đêm nào cũng bị địch tiến công.
Trước tình hình đó, Langlais quyết định thay đại đội 2 lính Marốc trấn giữ mặt Đông Nam Eliane 2 bằng một đại đội của tiểu đoàn dù lê dương số 1. Việc thay quân được tiến hành tuần tự trong trung đội. Ngay trong ngày 20 tháng 3, một trung đội lính lê dương đã chiếm lĩnh vị trí ở mỏm Đông Eliane 2 đối diện với núi Hói.
Một đại đội dù lính Việt được lệnh đến tăng cường cho lính Angỉêri trấn giữ Dominique 1.
Cũng như mọi ngày, vào lúc xẩm tối, mọi người lại chuẩn bị chờ Việt Minh tiến công.
ĐÊM 30 RẠNG SÁNG 31-3-1954
Điện Biên Phủ:
17 giờ, pháo Việt Minh bắt đầu bắn chuẩn bị, tập trung rất mạnh vào các cụm cứ điểm Claudine và Isabelle. Pháo huỷ diệt bắn dữ dội vào các điểm tựa phía Đông. Huguette 7 ở đầu đường băng sân bay cũng bị pháo không giật và sửng cối bắn mãnh liệt.
Một khẩu 155 và khẩu 105 bị pháo Việt Minh bắn hỏng.
Cuộc tiến công bằng bộ binh Việt Minh bắt đầu lúc 18 giờ 15 phút. Việt Minh nhanh chóng chiếm được Eliane 1 và Dominique 2. Bị rung chuyển vì đạn pháo, hầu hết các sĩ quan chỉ huy đều bị chết và bị thương, lính Angiêri đóng tại Dominique 2 và lính Marốc đóng tại Eliane 1 đã rút được về khu Trung tâm trước khi trời tối.
Tại Dominique 1, một đại đội dù lính Việt do trung úy Martinet chỉ huy đã chiến đấu tới cùng, cho tới khi hoàn toàn bị tiêu diệt.
Việt Minh tập trung tiến công Eliane 2. Tại cụm cứ điểm này có đặt ban chỉ huy của đại úy Nicolas, chỉ huy một đại đội lính Marốc trấn giữ. Trung đội đóng tại núi Hói từ mười ngày nay bị Việt Minh tiến công ngay trong giờ phút đầu tiên, và nhanh chóng chiếm lĩnh. Đến 19 giờ, Việt Minh từ núi Hói đã bám chân được vào Eliane 2. Đến 21 giờ, một hạ sĩ và 6 lính lê dương là những người cuối cùng còn sống sót vẫn tiếp tục chống cự. Trong khi đó, lính Marốc rút về tập trung quanh ban chỉ huy đại đội.
23 giờ, Việt Minh chiếm giữ toàn bộ phần phía Đông Eliane 2 và bắt đầu tràn sang phía Tây là nơi đặt ban chỉ huy đại đội. Lính Marốc cố chống lại.
Khoảng nửa đêm, lực lượng tăng viện tới.
Dẫn đầu là đại đội lính dù lê dương do trung úy Lucciani chỉ huy, tiếp đó là đại đội lính dù thuộc địa do Trapp chỉ huy. Đại đội dù lê dương của Fournier đi sau cùng. Lực lượng tăng viện được hai xe tăng yểm trợ.
Cho tới lúc trời sáng rõ cuộc chiến đấu trên cứ điểm Eliane 2 (đồi A1) vẫn diễn ra rất ác liệt. Dù sao trong ngày hôm đó, lính dù và lính bộ Marốc đã kiểm soát được toàn bộ quả đồi.
Trên cánh đồng phía Tây, tại cứ điểm Huguette 7 đầu đường băng sân bay, trung sĩ Tournayre thay thiếu úy Thelot tử nạn, chỉ huy lô cốt mặt Bắc, đã chiến đấu suốt đêm.
5 giờ 30 phút sáng, Việt Minh rút lui.
 
Sài Gòn:
Tổng tư lệnh Navarre nhận được tin hai điểm tựa mặt phía Đông đã bị mất.
21 giờ ngày 30 tháng 3, tướng Navarre bay ra Hà Nội. Ông nhận được điện của De Castries:
“Nếu không có sự tăng viện từ bên ngoài sẽ khó khôi phục được tình thế. Tôi cố làm hết sức”.
 
THỨ TƯ 31-3-1954
Điện Biên Phủ:
Thời tiết khá hơn trước.
Tình báo quân sự của Binh đoàn tác chiến Tây Bắc nhận được tin, tướng Giáp đã tung vào đợt tiến công này các đơn vị xuất sắc: hai sư đoàn 308 và 316 đánh vào mặt Bắc, sư đoàn 312 đánh vào mặt Tây, nhằm vào các cứ điểm Huguette bảo vệ đường băng sân bay. Nếu Eliane 2 (trên đồi A1) bị mất, coi như quyết định trận đánh.
Castries quyết định ba cuộc phản kích:
- Ông ra lệnh cho trung tá Lalande dẫn quân tiến về hướng Eliane 2 là nơi các cuộc giao tranh đang diễn ra không ngừng. Giữa ban ngày, một tiểu đoàn bộ binh lê dương có ba xe tăng yểm trợ, do trung úy Préaud chỉ huy, từ Isabelle tiến lên.
Đơn vị này phải vừa hành quân, vừa chiến đấu trên quãng đường dài 6 kilômét nhưng mới đi được 2 kilômét đã bị chặn lại.
- Thiếu tá được lệnh phải chiếm lại Eliane 1 và Dominique 2. Tiểu đoàn dù thuộc địa số 6 lập tức tiến về phía quả đồi nhỏ có vị trí Eliane và đã bám chân được vào lúc 15 giờ. Vị trí chỉ huy trên đồi đã bị pháo bắn tan nát. Các cuộc phản kích của Pháp và của Việt Minh tiếp tục giao tranh, nhằm giành đi giật lại đỉnh đồi.
- Tiểu đoàn dù thuộc địa số 8 của Tourret được lệnh tiến đánh lại địch ở Dominique 2, trên điểm cao 505 mét, khống chế tất cả các điểm tựa phía Đông. Đến 15 giờ đại đội đi đầu do đại úy Pichelin chỉ huy chiếm được đỉnh đồi. Khu vực này hoàn toàn bị pháo bắn ác liệt, không còn một hầm hố nào nguyên vẹn. Việt Minh phản kích. Đại úy Pichelin bị bắn chết. Tourret nhận định không thể giữ được đỉnh đồi. Cũng không còn lực lượng dự bị nào để tăng viện. Bigeard lệnh cho Tourret rút lui.
Trước 16 giờ Tourret rút khỏi Dominique 2 và đến 18 giờ rút nốt Eliane 1.
Langlais đã tính đến chuyện rút hết các điểm cao phía Đông. Castries không đồng ý.
Nếu để mất các cứ điểm phòng ngự phía Đông thì tập đoàn cứ điểm sẽ sụp đổ trong vòng hai mươi bốn giờ.
Đại đội lính Thái số 2 giữ mỏm đồi nhỏ mang tên Dominique 5 là một tiền đồn vừa thiết lập ngày 17 tháng 3, được lệnh rút về củng cố khu Trung tâm.
Ở mặt Tây, đại úy Bizard chỉ huy Huguette 7 đề nghị tăng viện để có thể chống lại cuộc tiến công sắp tới của Việt Minh nhưng không được chấp thuận.
Các máy bay Mỹ C119 bay tít trên cao lần đầu tiên thí nghiệm một kiểu thả dù mới. Các thùng đạn buộc dù đã được thả tự do, gần tiếp đất mới tự động mở dù nhằm tránh rơi lạc khỏi bãi thả. Nhưng vẫn có 50% kiện hàng bị rơi ngoài bãi, bị nhận xét là “kết quả bi thảm”.
Hà Nội:
Thêm ba tiểu đoàn dù nhận được lệnh báo động tập hợp để chuẩn bị nhảy xuống Điện Biên Phủ. Đó là tiểu đoàn 2 thuộc trung đoàn dù thuộc địa số 1 của Bréchignac, tiểu đoàn dù lê dương số 2 của Liesenfeld, tiểu đoàn dù thuộc địa số 1 của Bazin.
Tiểu đoàn Bréchignac xếp đầu bảng. Nhưng các phi công cho biết, không thể nhảy dù vào ban ngày. Đơn vị sẽ nhảy dù vào ban đêm, xuống đường băng sân bay.
Buổi tối, tướng Navarre gửi điện báo cáo tình hình với chính phủ và kết luận: “Nếu Điện Biên Phủ giữ được hai hoặc ba ngày nữa, có triển vọng Việt Minh sẽ bỏ cuộc“.