Chương 8

PHẦN IV
CỤC DIỆN THAY ĐỔI
Chương 43
ĐOẠN KẾT HỖN LOẠN

    
iện 63560
Từ Nhà Trắng (Bundy)
Gửi tới: Đại sứ Mỹ tại Sài Gòn
Tuyệt mật.
Điện khẩn Nodis
Ngày 05 tháng 10 năm 1963
Chỉ dành riêng cho Đại sứ Sedgewick.
Cùng chung quan điểm với kết luận và những gợi ý được rút ra sau chuyến thăm của ngài Bộ trưởng Quốc phòng McNamara và ngài Chủ tịch Taylor, ngày hôm nay Tổng thống Hợp chủng Quốc Hoa Kỳ quyết định thông qua chính sách không liên quan, không gợi ý cho bất cứ hành động lén lút tập hợp lực lượng nào để gây ra đảo chính. Tuy nhiên, vẫn còn có một vài nỗ lực cần che đậy liên quan mật thiết đến vấn đề an ninh dưới sự chỉ đạo trực tiếp từ ngài Đại sứ nhằm xác định, đánh giá và tạo mối quan hệ cần thiết với thế hệ lãnh đạo kế cận khi những người này có thể xuất hiện. Điều quan trọng nhất đối với các hành động như vậy là phải tuyệt đối bảo đảm bí mật, sẵn sàng phủ nhận bất cứ lúc nào và tách riêng khỏi tất cả các phân tích đánh giá chính trị thông thường và các báo cáo cũng như mọi hoạt động khác của Phái bộ Mỹ tại Việt Nam. Chúng tôi muốn nhắc lại rõ ràng một lần nữa là hoạt động này không được nhằm mục đích khuyến khích đảo chính mà chỉ mang tính giám sát trung lập đơn thuần và sẵn sàng có những giải pháp ngoại giao nhằm bảo vệ quyển lợi và uy tín của nước Mỹ khi cần thiết. Nhầm tránh những khả năng bị liên đới, đích danh ngài Đại sứ Sedgewick chứ không phải ai khác phải truyền đạt những chỉ thị này bằng miệng đến Trưởng lưới điệp viên CIA tại Sài Gòn để ông này thực hiện việc xây dựng những mối liên hệ cần thiết và chỉ báo cáo kết quả cho Đại sứ Sedgewick mà thôi.
Điện số 1448
Từ: Trưởng lưới điệp viên CIA ở Sài Gòn
Gửi tới: Giám đốc Cục Tình báo Trung ương Mỹ.
Tuyệt mật
Ngày 06 tháng 10 năm 1963
Chỉ dành cho Ngoại trưởng Rusk và các ngài Harriman, Hilsman và McG. Bundy.
Điện của Đại sứ Sedgewick tại Sài Gòn.
Ngày hôm nay, 06 tháng 10 năm 1963, Đại tá Gascon đã có cuộc thảo luận kéo dài một tiếng mười phút với tưóng Dương Văn Minh tại tư dinh của ông ta trên đường Lê Văn Duyệt. Sau màn chào hỏi xã giao thông thường, tướng Minh nói rằng ông ta phải có quyền được biết thái độ của Chính phủ Mỹ vói Chính phủ Việt Nam Cộng hòa sẽ thay đổi trong tương lai. Ông ta phàn nàn rằng ông ta đã nhận được những tín hiệu rất khác từ phía tướng Donnelly và Bộ Tư lệnh quân viện Mỹ (MACV) so với các thông tin từ Đại sứ quán Mỹ. Tướng Minh cho rằng tình hình đang xấu đi rất nhanh và chúng ta phải hành động ngay nếu không chúng ta sẽ bị thua Việt Cộng trong cuộc chiến tranh này, bởi vì Chính phủ của Ngô Đình Diệm không còn đứng về phía người dân của quốc gia này nữa. Ông ta cũng đã đưa ra một danh sách các tướng lĩnh và sỹ quan cao cấp đứng về phía ông ta gồm có: a) Thiếu tướng Trần Văn Bích; b) Trung tướng Trần Thiện Khiêm; c) Thiếu tướng Lê Văn Kim. Tướng Minh cũng khẳng định chắc chắn rằng ông ta không chờ đợi sự ủng hộ đặc biệt nào từ phía Chính quyền Mỹ, nhưng ông ta rất cần sự bảo đảm rằng Chính phủ Mỹ sẽ không phá vỡ kế hoạch của ông ấy. Ông ta từ chối bất cứ tham vọng chính trị nào cho cá nhân mình hay các cộng sự của mình nhưng vói một trường hợp ngoại lệ của tướng Tôn Thất Đính. Ông ta cam đoan rằng mục đích duy nhất của ông ấy là giành thắng lợi trước Việt Cộng trong cuộc chiến tranh này. Để thực hiện được kế hoạch của mình, ông ta đặc biệt nhấn mạnh rằng phía Mỹ cần tiếp tục giữ mức viện trợ quân sự và kinh tế như hiện thời là 1,5 triệu đô-la mỗi ngày.
Tướng Minh cũng phác họa ra ba khả năng hoàn thành mục tiêu thay đổi Chính phủ hiện nay là;
a. Ám sát Ngô Đình Nhu và Ngô Đình Cẩn, giam lỏng ông Diệm tại phòng làm việc. Đây là phương thức đơn giản nhất.
b. Bao vây Sài Gòn bằng các đơn vị quân sự đặc biệt là Sư đoàn số năm đóng tại Bến Cát (Sư đoàn này hiện đang nằm dưới sự chỉ huy của Đại tá Nguyễn Văn Thiệu)
c. Sử dụng lực lượng quân sự tham gia đảo chính đánh trực diện vào các đơn vị trung thành với gia đình họ Ngô ở tất cả các vị trí trong Sài Gòn - điều này có nghĩa là phải chia nhỏ thành phố này thành các khu vực nhỏ sau đó lần lượt dọn sạch từng cụm một.
Đại tá Gascon trả lời rằng anh ta không thể nói gì về chính sách không can thiệp của Mỹ và cũng không thể đưa ra bất cứ lời khuyên nào về mặt chiến thuật. Anh ta cũng không thể nhận xét là phương án nào trong ba phương án trên là tối ưu nhất. Tướng Minh cho biết những người nguy hiểm nhất ở miền Nam Việt Nam chính là Ngô Đình Nhu, Ngô Đình Cẩn và Ngô Trọng Hiếu (người này là Bộ trưởng Bộ nội vụ). Theo lời tướng Minh, tên Hiếu vốn là một người theo Cộng sản và cho đến lúc này vẫn có sự thông cảm với bọn Cộng Sản. Khi Đại tá Gascon nhắc nhở ông ta cần cảnh giác với Đại tá Tung, Tư lệnh Lực lượng đặc biệt, tướng Minh tuyên bố rất tự tin là: “Nếu như tôi loại bỏ được thằng Nhu, Cẩn và thằng Hiếu thì thằng Tung chỉ còn nước quỳ gối xuống dưới chân tôi mà van xin thôi”.
Tướng Minh cũng nói thêm rằng một trong những lý do khiến ông ta phải hành động càng sớm càng tốt đó là chỉ huy các cấp đại đội, tiểu đoàn và cả trung đoàn đang tham gia vào vụ tạo phản đều chỉ đang đảm nhiệm cương vị tạm thời. Ông Minh còn tỏ ra rất thông cảm với vị trí của Gascon vào lúc này là không thể đưa ra lời bình luận hay phản bác điều gì.
Điện số 74228
Từ: Nhà Trắng Gửi: Đại sứ Mỹ tại Sài Gòn (Qua kênh liên lạc của CIA)
Tuyệt mật, ngày 9 tháng 10 năm 1963
Của Bundy chỉ dành riêng cho Đại sứ Sedgewick
Liên quan đến điện số 1448 và điện từ Sài Gòn số 1472
Ngài hãy tin tưởng là trong điện số CAAP 63560 chúng tôi đã chuyển đến cho ngài tất cả những sự chỉ dẫn cần thiết. Trong những lần tiếp xúc trực tiếp tới đây với tướng Minh và tướng Đôn, chúng ta cần theo sát những ý tưởng mói được Tổng thống bàn bạc và bổ sung. Trong khi chúng ta không mong muốn phải khuyến khích có một cuộc tạo phản, chúng ta cũng không muốn phải để lại ấn tượng là Hoa Kỳ lại phá hỏng kế hoạch thay đổi Chính phủ hoặc từ chối viện trợ kinh tế hay quân sự cho một chính quyền mói nếu như nó có đủ khả năng tăng cường các hoạt động quân sự một cách hiệu quả và chủ động cải thiện mối quan hệ với Chính phủ Mỹ. Tuy nhiên chúng ta phải tránh không để bị liên quan đến việc cố vấn hay bình luận về kế hoạch tạo phản hay bất cứ hành động nào khác có thể sinh ra chuyện Chính phủ Mỹ có liên quan đến việc thay đổi sự lãnh đạo ở một quốc gia đồng minh. Thế nhưng chúng ta vẫn phải cần có những thông tin cần thiết để đánh giá chính xác về khả năng, năng lực, uy tín của bất cứ nhà lãnh đạo có thể lên thay thế.
Về vấn đề liên quan đến việc làm sao để trả lời tướng Minh, ngài nên xem xét khả năng để Gascon đảm nhiệm vị trí mà anh ta không thể làm đại diện cho trường hợp của tướng Minh trước các quan chức khác ở bất kỳ mối quan hệ nghiêm túc nào. Nhằm mục đích thuyết phục các quan chức có trách nhiệm khác xem xét trường hợp của tướng Minh, Gascon cần phải đưa ra một cách chi tiết nhất các thông tin rõ ràng, có thể chỉ ra rằng kế hoạch của tướng Minh là có triển vọng thành công nhất. Ngài cũng nên thảo luận vói Trưởng lưới điệp viên CIA tại Sài Gòn xem liệu có cần phải từ chối đưa ra sự bảo đảm an ninh nào hay từ chối việc tiếp xúc với các cá nhân có quan hệ nếu như họ đề nghị sự giúp đỡ từ bên ngoài Việt Nam. Như chúng tôi đã chỉ ra trong bức điện số CAP 63560 phần lớn chúng tôi đều rất lo ngại đến vấn đề bảo mật thông tin dính dáng đến vụ việc này. Với tính nhạy cảm đặc biệt của vụ việc này, trong nhóm chỉ có chưa đến mười quan chức thuộc Chính phủ, Bộ Quốc phòng và Cục Tình báo Trung ương được biết đến bức điện này.
Ngay sau khi ông Đại sứ và D. Marnin có mặt tại buổi lễ kỷ niệm ngày Quốc khánh của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, ngày 1 tháng 10, thông thường vẫn là một buổi lễ hậu hĩ với khoảng gần một nghìn người tham dự, Đại sứ Sedgewick dường như chớp ngay lấy cơ hội để được thảo luận riêng với tướng Bích và tướng Minh. D. Marnin cũng không thể nói là liệu rằng đây là một cuộc gặp gỡ tình cờ hay không nhưng tất cả những gì anh biết đều chỉ ra rằng người ta đã bố trí cuộc tiếp xúc này hoàn toàn có mục đích. Trong bất kỳ trường hợp nào thì một cuộc gặp mặt quá lộ liễu giữa đám đông người như vậy đối với ông Đại sứ chỉ nhằm mục đích duy nhất là ông ta muốn bảo đảm với hai người chủ mưu đảo chính, rằng Đại tá Gascon là người mà ông ta hoàn toàn tin cậy và rằng ông ta là người đại diện trực tiếp nói tiếng nói của Tổng thống John Fitzgerald Kennedy, người đã từng được sinh ra và trưởng thành trong khu cư xá ngoại giao đoàn của Mỹ và luôn tôn trọng tuyệt đối phán xét của “người ngoài mặt trận”.
Một trong số rất nhiều ưu điểm là có chiều cao, cao hơn người khác mà đặc biệt khi ở Châu Á giống như D. Marnin luôn cao hơn hẳn những người có tầm cao trung bình ở xung quanh anh một cái đầu khiến anh có thể nhìn thấy tất cả mọi người trong một đám đông. Anh đã nhìn thấy Lily trong bộ quần áo dài bằng lụa màu xanh đứng ở trong góc phòng với ông Curly. D. Marnin kiên nhẫn chờ đợi cho ông này đi ra ngoài với vài người bạn rồi nhẹ nhàng lách qua gian phòng tiến đến bên cô và chào.
- Trời đất, một người đẹp như quý bà lại phải đến đây làm gì vậy? - Anh hỏi.
Nàng quay đầu lại.
- Em đã hy vọng là em sẽ được gặp anh ở đây. - Cô trả lời.
- Em đã ư? Tại sao thế nhỉ thưa bà? Tôi lại cứ nghĩ rằng quý bà phải sung sướng đến phát cuồng lên giống như một cô gái mới lớn ấy chứ - nào là chuẩn bị cho đồ cưới, nào là chuẩn bị đặt chỗ tại khách sạn hay nhà hàng, nào là chuẩn bị hoa, tắm rửa và... - tất cả những việc mà các cô dâu vẫn thường làm ấy chứ.
- Đừng độc ác với em như vậy chứ! David. Cuộc đời em đã bị trừng phạt quá đủ rồi.
- Như thế chẳng giống như đang đóng kịch lắm sao? Nhưng em nói đúng. Chẳng việc gì mà ta phải buộc tội lẫn nhau nữa đâu. Thôi đành vậy, dù sao anh chỉ cũng muốn biết là em có ổn không thôi.
- Làm sao có thể gọi là ổn khi em phải cố gắng để được sống sót chứ?
- Anh thấy người ta mời là em sẽ tổ chức đám cưới ở trang trại đó.
- Vâng... Một ngày cuối cùng tại cái trang trại có nhiều kỷ niệm của em... - cô thở dài não nề. - Và sau đó em sẽ đi khỏi đất nước này - một nơi toàn kẻ điên loạn - và em sẽ chẳng bao giờ quay lại đây nữa... Anh sẽ đến dự đám cưới chứ?
- Làm sao anh có thể quên nó trên đời này được chứ - anh sẽ làm tất cả những gì để có thể được nhìn em một lần cuối cùng.
- Thế... tối mai anh có được mời đến dự bữa tiệc chia tay của anh Curly không?
- Vì nhiều lý do nên anh không được mời.
- Buồn cười thật... - cô nói và nở một nụ cười chua chát - em cũng không được mời.
- Em đang cố nói với anh điều gì sao?
- Em nghĩ là... có thể, em nghĩ là anh và em...
- Em nghĩ là em có thể có một bữa tiệc của riêng em sao, Lily?
- Đại loại là như thế...
- Thế anh có thể đến dự được không?
- Có...
- Và lần cuối cùng chúng ta lại được ở bên nhau như thời nguyên thủy nữa chứ?
Nàng cúi đầu do dự rồi ánh mắt nàng lóe lên khi nhìn thẳng vào mắt anh và trả lời.
- Em chỉ muốn được ở bên anh như thế nào cũng được.
- Tội nghiệp cho cả hai đứa mình! Đợi anh nhé. Vậy em đã giải quyết được rắc rối ở trang trại đó chưa?
- Rồi anh ạ. Em đã nói với Curly về chúng và anh ấy sẽ giúp đỡ em.
- Hmm... đó ít nhất cũng là cái mà ông ta có thể làm cho một người vợ.
- Không hẳn vậy đâu. Anh đúng là thô lỗ điển hình nhất trong suốt thế kỷ qua. Điều đó chẳng liên quan gì đến quan hệ cá nhân của chúng em đâu.
- Thế thỏa thuận thế nào?
- Chúng em đã tính toán mọi khả năng trong suốt cả ngày. Anh ấy sẽ mua lại toàn bộ số nợ trị giá 48.000 đô-la tiền mặt của em. Điều này rất tốt cho em bởi vì em nợ họ 61.500 đô-la. Và sau đó em sẽ trả lại cho anh Curly 20% sau năm năm. Thực tế thì trước đó em vẫn phải trả với cái giá cắt cổ là 64% cơ đấy. Bây giờ thì em tự do rồi không còn bị lệ thuộc vào bọn họ nữa. Và nếu như người Mỹ các anh đến đây bằng con đường quang minh chính đại thì em đã có thể bán trang trại của mình với ít nhất là phần tư triệu đô-la đấy.
Claudio cũng có một câu chuyện tương tự kể cho anh nghe khi hai người vừa uống bia Ba Mi Ba ở sân thể thao Cercle Sportif ngày hôm sau. Mọi việc đã được giải quyết một cách êm thấm. Những tay ba Tàu cho vay nặng lãi đã rút lại một vài biện pháp gây áp lực và đồng ý với thỏa thuận sẽ mua lại một phần của cơ sở đầu tư trị giá 940.000 đô-la và giảm lãi suất đối với phần còn lại.
- Dường như đó là một vụ làm ăn được ở đây. Chúng tôi có thể vay được một nửa số đó ở Singapore với lãi xuất 40% và có thể tự đứng dậy được. Với cậu thì người ta lại đến đây nhiều hơn và chúng tôi lại có thể bán được đống tài sản của mình với ít nhất khoảng 3 triệu đô-la. Trong khi đó, chỉ một năm nữa thôi chúng tôi sẽ cầm chắc có được nửa triệu đô sau khi đã trả hết tiền lãi. Thế chẳng phải là tốt rồi hay sao bởi vì vốn đầu tư ban đầu của chúng tôi dù sao cũng chưa đến một triệu đô-la cơ mà.
- Vậy là đầu gối anh được bảo toàn rồi còn gì nữa.
- Ông bạn già ơi, cả cuộc đời tôi nữa chứ. Cả đám bọn họ sẽ không ngu đâu khi mà đó là một món nợ danh dự.
- Nhưng điều gì khiến cho những người cho anh vay lại nghĩ là rồi các nhà đầu tư sẽ đến đây nhiều hơn?
- Thì ai cũng biết là người Mỹ các anh sẽ dìm chết ông Diệm. Điều đó đã khiến cho giá vàng lên kinh khủng còn đồng Piaster thì lại mất giá. Chỉ mới tuần trước thôi những đồng tiền thông minh vẫn còn nghĩ là các anh sẽ cắt bỏ tất cả và cuối xéo khỏi đây. Chính điều này khiến cho những chủ nợ phải đòi ngay lập tức. Nhưng khi họ hiểu rằng các anh vẫn chưa hết duyên nợ với xứ sở này. Tôi nghĩ là chúng ta đã được chứng kiến sự náo loạn ghê gớm nhất trong năm 1963 này rồi đấy.
Claudio vỗ vỗ vào chán mình rồi cúi xuống uống sạch vại bia trên bàn và lại gọi tiếp một vại bia khác.