1 tháng Mười Tội nghiệp ông chủ! Hôm trước ở ngoài vườn, tôi đã đối xử quá nghiệt ngã với ông. Ông cho là mình đã ngốc nghếch và xúc phạm nặng nề đến tôi, ông còn cho rằng tôi là người khó lay chuyển… Đôi mắt ông tỏ ra bị tổn thương và muốn tha thứ… Mặc dầu tôi đã ra bộ kháu khỉnh và có lúc lẳng lơ, nhưng ông vẫn không dám nói đến chuyện ấy nữa và cũng không dám gạ gẫm tôi nữa. Nhưng rõ ràng là ông vẫn khao khát lắm, khao khát đến chết đi được… Qua lời nói của ông, tôi thấy rõ sự tự thú ấy… tự thú lòng khát khao cháy bỏng… nhưng ông rụt rè, không dám quyết định, chỉ sợ đổ vỡ hoàn toàn, không tin vào nét nhìn động viên khuyến khích của tôi… Một hôm ông mon men lại gần tôi, nét mặt ngơ ngác, đôi mắt lạc đi, ông rọ rẹ: - Cô Céslestine!... cô… cô… đánh xi giầy cho tôi đẹp lắm… rất… rất đẹp… Chưa bao giờ giầy tôi đẹp như thế này… Tôi đã tưởng ông sắp gạ tôi… nhưng không… Tôi thấy ông thở dồn dập, bọt mép sùi ra… như ăn một quả lê to quá, lắm nước quá… Rồi ông huýt chó… và ra đi… Nhưng chuyện sau đây mới gay… Hôm qua bà chủ đi chợ. Bà thường đi chợ lấy mà. Ông chủ cũng ra đi từ sáng sớm cùng con chó và khẩu súng… Nửa buổi thấy ông đã về, bắn được ba con chim giẻ quạt. Về đến nhà, ông lên buồng tắm ngay để tắm và thay quần áo. Tính ông rất sạch sẽ, ông không sợ nước. Tôi nghĩ đây là lúc tạo ra cơ hội để ông thôi “mặc cảm” đối với tôi. Tôi bỏ đồ khâu, đi đến buồng tắm… Tôi đứng ngoài, dán tai vào cánh cửa nghe… thấy ông bước đi bước lại ở bên trong, rồi lại thấy ông rủ rỉ hát. Cứ mấy câu hát đi hát lại mãi… Tôi nghe thấy tiếng kéo ghế, tiếng mở ô kéo, đóng ô kéo, rồi tiếng ồ, tiếng à, tiếng ối… tiếng nước chảy… Bất thình lình, tôi mở cửa… Ông đứng trước tôi, quay mặt ra, mình dính nước, rét run… Ông đứng ngây ra, nét mặt ngơ ngác, tôi chưa một lần trông thấy như thế… Không có áo khoác để che người, ông vội lấy khăn tắm thay cho chiếc lá nho. Tôi cố ghìm mình để khỏi bật ra tiếng cười trước cảnh tượng kỳ cục của ông. Tôi thấy trên vai ông có một túm lông và cả ở ngực nữa, như một con gấu… Nhưng cơ thể ông vẫn đẹp… Tất nhiên tôi phải kêu ré lên cho đúng cách rồi tôi khép cửa lại… Ra ngoài rồi, tôi nghĩ bụng thế nào ông cũng sẽ lại gọi tôi… nhưng không thấy động tĩnh gì… chắc là ông đang đắn đo… Thế nào ông ấy cũng sẽ gọi, tôi nghĩ bụng và chờ đợi… nhưng vẫn không thấy ông ấy gọi. Rồi lại thấy nước chảy, thấy tiếng kỳ cọ, tiếng kéo ghế, rồi tiếng ông ấy rủ rỉ hát… Ông ấy ngốc thật! Tôi lẩm bẩm một mình, bực tức. Tôi quay về phòng tự nhủ sẽ không bao giờ cho ông ấy được hưởng khoái lạc như có lúc vì thương ông tôi đã nghĩ như thế… Buổi chiều, tôi thấy ông cứ loanh quanh bên tôi. Thấy tôi ra sân gà vịt ông cũng ra theo… Để cho có chuyện, tôi xin ông tha lỗi, về chuyện buổi sáng. - Không sao! Không sao! - ông nói. - Trái lại… Ông muốn giữ tôi lại, ông ấp úng nói gì đó… nhưng tôi ngắt lời ông: - Xin lỗi ông chủ. Tôi không có thì giờ để nói chuyện với ông chủ. Bà chủ đang đợi tôi… - Một tí thôi mà, cô Célestine! - Không được, ông chủ ạ… Tôi nói rồi đi. Đến góc tường quay lại, tôi thấy ông vẫn đứng yên tại chỗ, đầu cúi gằm, chân khuỵu xuống, mắt vẫn nhìn chỗ tôi đứng lúc trước. Sau bữa ăn trưa hôm ấy, ông bà chủ tôi có một cuộc cãi nhau kịch liệt. Bà chủ tôi nói: - Anh lại để ý đến con ấy đấy! Ông chủ tôi trả lời: - Sao lại nói thế em yêu? Anh thèm gì để ý đến nó! Một đứa con gái nhếch nhác, có khi lại đầy bệnh tật! Em đừng nói thế oan anh! - Tôi còn lạ gì anh! Tính nết thế nào tôi còn chả biết sao! - Đừng, em yêu! - Xấu đẹp, bẩn sạch, anh có từ một ai! Anh mò vào cả những đứa ở ngoài đồng! Tôi thấy ván gác kêu lên rầm rầm dưới bước chân ông chủ. - Em nói linh tinh! Em thấy những chuyện ấy ở đâu? Ai nói với em chứ? - Lại còn không à? Chuyện con Jézureau anh đã quên rồi sao? Tôi đã phải đền nó năm trăm francs, không thì anh đã ngồi tù rồi! Cũng như bố anh phải giam vì đi ăn trộm ấy! Ồng chủ tôi không đi đi lại lại nữa. Ông ngồi phịch xuống ghế… Ông im lặng… Bà chủ tôi nói thêm: - Nhưng tôi cũng mặc kệ anh… Tôi không thèm ghen tuông gì cả… Anh muốn ngủ với con Célestine cũng được. Miễn là đừng để tôi phải bồi thường cho nó… Tôi không biết ông chủ có ra ngoài đồng mò gái như bà chủ nói không… nhưng nếu thật như thế thì ông ấy cũng không có gì là sai… Ông ấy là người khỏe mạnh, tẩm bổ nhiều… Ông ấy có nhu cầu… Mà bà ta lại không cho thì ông ấy phải đi mò chứ… Tôi là hầu phòng tôi biết chứ… Cứ để ý phòng ngủ, phòng tắm, quần áo và nhiều thứ khác, là cũng có thể biết được. Có một điều rất khó giải thích là bà chủ cũng có nhu cầu, bà phải giải quyết bằng phương pháp trá hình trong khi bà vẫn một mực không chịu đáp ứng đòi hỏi của ông. Tôi kể lại các bạn nghe câu chuyện dưới đây: Ông bà chủ tôi có một chuyến đi sang vương quốc Bỉ. Dọc đường xe phải dừng lại kiểm soát của hải quan ở Feignes. Lúc ấy trời đã tối. Ông chủ tôi buồn ngủ nên nằm lại trên xe. Bà chủ và tôi mang hành lý đến cho nhân viên hải quan tiến hành việc kiểm soát… - Bà có đồ vật gì cần khai báo? - Nhân viên hải quan hỏi bà chủ tôi. Ông ta thấy bà chủ có vẻ xinh đẹp và sang trọng tin chắc là bà có nhiều thứ cần khai báo. - Không, - bà chủ tôi nói, - tôi không có gì cần khai báo. - Vậy yêu cầu bà mở hòm… Trong số sáu chiếc hòm chúng tôi mang theo, ông ta chọn chiếc to nhất, nặng nhất, một chiếc hòm bọc bằng da, bên ngoài có túi bằng vải màu xanh. - Không có gì đâu ông ạ. - Bà cứ vui lòng mở ra cho chúng tôi kiểm tra. Bà chủ tôi mở chiếc túi sách lấy ra chùm chìa khóa để mở hòm… Nhân viên hải quan lật giở các tệp quần áo, khăn mũ… rũ tung mọi thứ từ trên xuống dưới… Bà chủ tôi phải kêu lên, tỏ vẻ bực tức. Lục đến đáy hòm thì nhân viên hải quan lôi ra một sắc tay bằng nhung đỏ và hỏi: - Cái này là cái gì? - Tư trang, - bà chủ tôi bình tĩnh trả lời. - Bà mở ra cho xem… - Tôi đã nói là tư trang. Mở làm gì! - Bà cứ mở ra… - Không, tôi không mở. Ông làm thế là quá quyền hạn. Tôi không mở. Mà cũng không có chìa khóa… Bà chủ rất bối rối. Bà muốn giật lại cái sắc từ tay nhân viên hải quan… Nhưng nhân viên hải quan rụt cái túi lại và dọa: - Nếu bà không mở ra tôi sẽ mời thanh tra đến. - Ông làm thế không đúng… Tôi không mở. Không có chìa khóa. - Nếu bà không có chìa khóa. tôi sẽ phá túi ra… Bà chủ tôi tức quá kêu lên: - Ông không có quyền… Tôi sẽ kêu lên đại sứ quán, kêu lên nhà vua. Ông sẽ bị bắt, bị giam, bị tù… Những lời bực tức của bà chủ chả có tác dụng gì… Nhân viên hải quan vẫn yêu cầu: - Bà mở ra… Bà chủ tôi mặt mũi nhợt nhạt, hai bàn tay vặn vào nhau. - Không, - bà nói, - tôi không mở… Tôi không muốn… tôi không thể mở được… Nhân viên hải quan vẫn khăng khăng: - Bà cứ mở ra. Thấy to tiếng nhiều người xúm lại xem. Cả tôi cũng muốn xem cái túi ấy đựng cái gì, tôi chưa bao giờ nhìn thấy. Chắc bà chủ đã để vào hòm lúc tôi không có mặt ở đấy. Bỗng bà chủ tôi thay đổi chiến thuật. Bà làm ra vẻ hiền lành, ngọt nhạt, lại gần nhân viên hải quan như để thôi miên ông ta bằng hơi thở và mùi nước hoa của mình, bà nói khẽ: - Ông bảo những người đứng chung quanh đi chỗ khác, tôi sẽ mở cái túi… Nhân viên hải quan sợ bà chủ tôi định giăng bẫy gì chăng nên lắc đầu nói: - Bà đừng giở trò vờ vĩnh nữa! Cứ mở ra. Bà chủ tôi không làm sao được đành phải lấy trong ví một chìa khóa bằng vàng nhỏ xíu để mở. Nhân viên hải quan vẫn giữ chặt một đầu sắc, còn bà chủ tôi vừa mở sắc vừa che cho người chung quanh không nhìn thấy. Chiếc sắc vừa mở ra, nhân viên hải quan vội giật lùi như bị rắn cắn. Hốt hoảng kêu lên: - Thế ra bà góa chồng!... … Rồi vội vàng đóng nắp lại, song những người đứng chung quanh vẫn kịp nhìn thấy “tư trang” của bà là cái gì, họ phá lên cười, bàn tán xôn xao. Bà chủ tôi ngượng quá… Song cũng phải thừa nhận rằng trong giờ phút khó khăn vậy mà bà đã tỏ ra vững vàng, vững vàng đến trơ trẽn cũng giỏi thật… Tôi giúp bà xếp lại hòm rồi mang hòm lên xe… Đi được mấy bước bà dừng lại bảo tôi: - Mình cũng ngốc thật! Giá cứ khai là cái túi tư trang ấy của cô có được không. Tôi đã trả lời: - Cảm ơn bà chủ nhiều… Bà chủ tốt với tôi quá!... Nhưng tôi thích loại “tư trang” tự nhiên hơn. - Cô ngốc lắm! Thôi im đi! Nói rồi bà tiếp tục bước đi lên xe với “Thằng Dừa” của bà. Lúc này “Thằng Dừa” vẫn ngủ say chẳng hề biết chuyện gì đã xảy ra… Bà chủ tôi là người không ngăn nắp nên thường để trước quên sau, nên xảy ra nhiều chuyện giống hoặc tương tự như trên đây. Bà giấu vào ngăn kéo tủ một chục quyển sách nhỏ bìa màu vàng gáy kim nhũ. Một lần bà lấy sách ra xem rồi bỏ quên trên bàn, cạnh giường nằm. Sách vẽ đầy những hình ảnh tục tĩu, chỉ nghĩ đến đã nóng ran người lên rồi… chị Mathilde, hầu phòng thứ nhất thó một quyển giấu đi, yên trí là bà chủ không biết và không đòi… nhưng bà đã đòi. Sau khi tìm khắp mọi chỗ không thấy, bà chủ hỏi chị Mathilde: - Chị có thấy một quyển sách ở trong phòng không? - Sách gì, thưa bà? - Quyển sách màu vàng. - Sách kinh chăng thưa bà? Chị hầu phòng hỏi và nhìn vào mặt bà chủ rồi nói thêm: - Hình như có một quyển sách bìa vàng gáy kim nhũ, để trên bàn cạnh giường trong phòng bà chủ. - Thế đâu? - Tôi trông thấy thôi. - Chị có cầm đi không? - Không ạ. Tôi đọc làm gì quyển sách ấy? Bà chủ thôi không hỏi gì thêm nữa. Từ hôm ấy trở đi, ngày nào chị Mathilde cũng lôi quyển sách ra và gióng giả: - Các bạn chú ý, chúng ta đọc kinh đây! Rồi chị mở từng trang đọc sang sảng, khiến bà quản gia phải quát lên: - Có thôi không nào! Các cô tai quái quá! Bà ta quát chị Mathilde như vậy nhưng chị đọc bà vẫn lắng tai nghe và dán mắt nhìn các tấm ảnh.