a ngày sau Daniel Sherman được chôn cất trong một khu đất riêng của gia đình. Đám tang chỉ có những người trong gia đình và vài người bạn thân thiết tham dự. Bob Beldon, một người bạn thân thiết thủa thiếu thời của Dan đọc điếu văn. Hai người đã cùng tham gia vào đội bóng thời phổ thông trung học và sau khi tốt nghiệp lại cùng được gọi xuất ngũ để tham gia cuộc chiến tranh ở Việt Nam. Maryellen đã không nhớ ra rằng đã có thời chú Bob và bố thân nhau thế nào. Sau khi trở về từ cuộc chiến, bố cô đã bỏ rơi tình bạn ấy và tất cả những mối quan hệ khác để rồi chìm đắm thật sâu trong địa ngục của riêng mình.
Sau tang lễ, Maryellen trở về nhà, kiệt quệ cả về thể xác và tinh thần. Cô thấy mình cần có thời gian để suy nghĩ lại tất cả những chuyện xảy ra trong năm qua. Cô đỗ xe gần phòng tranh rồi đi bộ ra khu cảng.
Khu vọng lâu nơi hay diễn ra những buổi hòa nhạc ở khu vịnh này vào mỗi tối thứ năm trong suốt mùa hè, lúc này đây thật vắng vẻ. Maryellen ngồi dựa lưng vào giữa dãy ghế và nhìn thẳng về phía trước. Cô thấy mối quan hệ của mình và bố thật phức tạp. Bây giờ thì cô mới hiểu là bố cô rất yêu quý cô yêu nhiều như bất cứ một người cha nào yêu con gái. Kelly cũng vậy - cũng có thể bố yêu nó hơn. Và bố cũng rất yêu mẹ nữa.
Cái chết của chồng làm cho Grace thấy khá nặng nề. Maryellen cứ ngỡ sự căng thẳng quá sức của mẹ có nguyên nhân từ việc mẹ cô chưa chuẩn bị tinh thần cho cú sốc này. Đối với Grace thì việc Dan chạy theo người đàn bà khác còn dễ dàng chấp nhận hơn sự thật đau lòng khi ông tự tước đoạt cuộc sống của chính mình như thế.
Chính Maryellen cũng lẫn lộn trước những tình cảm của mình. Đó là bố cô, và cô yêu ông ấy. Vậy mà lúc cô còn nhỏ, khi bố cô bị bóng tối tội lỗi bao vây thì cô lại cố tránh xa ông. Lên năm tuổi cô đã biết đến cụm từ “bóng tối”. Bây giờ thì cô đã thấy cụm từ ấy có nghĩa là như thế nào rối. Sau cuộc chiến ấy, bố cô đã bị mặc cảm tội lỗi đeo bám, những tội lỗi mà ông không thể trút bỏ hay chia sẻ cùng ai.
Maryellen hoàn toàn hiểu được cảm giác mà bố cô đã trải qua, bởi vì chính cô cũng phải sống chung với cảm giác hối hận và đau đớn vì những sai lầm trong quá khứ. Lúc nào cô cũng tin rằng cô và bố không có điểm gì chung.
Chính vì tin rằng như vậy nên họ đã không chia sẻ với nhau nhiều điều.
Một giọt nước mắt nóng hổi lăn dài xuống má, rồi những giọt khác nối nhau rơi lã chã mà cô chẳng hề hay biết. Maryellen không phải là người ủy mị; cô không phải là người mau nước mắt và cô cũng không hề muốn thế. Khi bước chân ra khỏi cuộc hôn nhân của mình, cô đã khóa lại tất cả những tình cảm yếu đuối. Theo cô những giọt nước mắt ủy mị đều phải trả giá đắt. Có tiếng chân ai đang bước lại gần, Maryellen bật ngồi thẳng dậy và nhanh tay lau nước mắt trên mặt. Dù sao thì cô cũng không đến nỗi quá bất ngờ thì thấy người khách không được mong đợi kia chính là Jon.
“Anh đọc báo thấy tin về bố em. Anh rất tiếc”. Jon đứng cách cô vài bước chân, dưới khu vọng lâu và nhìn ra mặt nước. Bầu trời trong xanh không một gợn mây. Gió vẫn thổi nhè nhẹ.
“Cảm ơn anh”. Con phà chạy từ Bremerton và vịnh Cedar đang ì ạch hướng về cầu cảng. Maryellen nhìn chằm chằm ra phía đó chứ chẳng nhìn vào Jon. Anh vẫn không nhúc nhích mà cô thì lại đang muốn ở một mình. Nếu cô không bắt chuyện thì thế nào anh cũng đoán được suy nghĩ của cô và bỏ đi.
“Anh xin lỗi phải nói chuyện này với em bây giờ...”.
“Thôi, anh đừng nói gì bây giờ hết”, cô nói.
“Em đã lựa chọn cách rời bỏ anh”. Giọng anh nghe có vẻ hối hận. “Nếu như em nói cho anh biết về đứa bé thì lẽ ra chúng ta đã có thể...”.
“Chúng ta có thế làm gì?”, cô quát lên. “Có thể bỏ nó đi chứ gì?”.
Cơn giận dữ của cô làm cho anh kinh ngạc. Anh chết lặng một lúc rồi lao lên chỗ giữa lối đi và đứng đối diện trực tiếp với cô. “Không, Maryellen, nếu em nói về cái thai thì lẽ ra chúng ta đã có thể nói chuyện như những người văn minh với nhau. Nhưng em đã làm gì? Em đã lừa dối anh. Em bảo anh là mọi chuyện đều rất ổn, như hơn. Cả hai thằng bé đều mạnh khỏe, chúng làm Jack nhớ lại Eric thuở còn thơ bé. Jack lúc nào cũng nhìn thấy hình bóng của con trai trong hai khuôn mặt hai thằng cháu nội.
Người vợ cũ của Jack tên là Vicki. Chị ta đã không đến dự đám cưới của Eric. Anh nghĩ Vicki có ý tránh mặt anh. Bob Beldon, nhà bảo trợ Hội cai rượu của anh đã bảo Jack cho mình là quan trọng đối với Vicki, nhưng Jack tương đối tin tưởng rằng anh đọc vị được cô vợ cũ một cách chính xác. Họ đã không chia tay nhau một cách cao thượng. Mối quan hệ thưa thớt dần kể từ sau khi li dị đã nhanh chóng biến mất hẳn khi anh bị nghiện rượu. Nhiều năm sau đó, rượu đã thực sự hủy hoại cuộc sống của anh.
Jack nhắm mắt tập trung nhớ lại những lời thề trong đám cưới của Eric. Tình yêu và vinh hạnh. Trái tim Jack như muốn vỡ ra vì xúc động trước tình yêu lớn lao dành cho con trai, các cháu nội và con dâu của anh - và cho thẩm phán Olivia Lockhart. Được quen biết cô, gần giữ cô đã làm cho cuộc đời Jack ngày một sáng sủa hơn.
Shelly nhắc lại lời thề và sau đó bạn thân của Eric, cũng là đồng nghiệp của cậu, anh chàng Bill Jamison đã đưa cho cậu một chiếc nhẫn kim cương để Eric đeo vào tay cho Shelly.
“Bây giờ ta tuyên bố các con là vợ chồng”. Olivia nói, giọng cô vang lên giữa công viên.
Eric và Shelly hôn nhau trong khi Olivia cùng bạn bè đứng lên vỗ tay mừng cho đôi trẻ. Vài người trong đó có cả cô phù dâu của Shelly đã chụp rất nhiều ảnh.
Tay vẫn ôm Shelly, Eric quay sang Jack. “Con cá là chưa bao giờ bố có được một ngày như thế này đấy”.
“Ý con nói đến chuyện con và Shelly cưới nhau, hay nói đến việc bế các cháu của bố hả?”. Hình như Jack thấy mình may mắn hơn nhiều người đàn ông khác cho dù anh cũng mắc phải những lỗi lầm trong quá khứ.
“Cả hai chuyện đó bố ạ”. Con trai anh trả lời. Eric đỡ lấy Tedd từ tay Jack và Shelly thì bế Todd. Ít phút sau cả hai đứa trẻ đều nằm gọn trong xe đẩy và tất cả mọi người đã sẵn sàng xuất phát.
“Cảm ơn cô Olivia”. Eric nói.
“Vâng, chúng cháu cảm ơn cô rất nhiều”. Shelly ôm chầm lấy Olivia và nói thêm. “Vì tất cả những gì cô đã làm cho chúng cháu. Cả bố nữa, bố Jack ạ”.
“Chúng ta đi ra sân bay thôi kẻo các cậu lại nhỡ chuyến bay mất”. Bill nhắc. Jack thấy Bill là người trách nhiệm nhất trong nhóm bởi cậu ta luôn nhắc nhở mọi người thực hiện đúng chương trình kế hoạch.
“Tớ ghét phải làm đám cưới rồi chạy trốn kiểu này lắm”. Eric nói.
Jack và Olivia tiễn Eric và Shelly ra bãi đậu xe. “Đi đi con”. Jack bảo con trai và họ ôm nhau một lần cuối. “Nhưng ngày mai phải gọi cho bố đấy, nghe rõ chưa?”.
“Con hứa con sẽ gọi cho bố”. Eric nhấc hai thằng bé đặt vào ghế sau xe ôtô của bạn cậu.
Đôi trẻ nổ máy rối đi mất mà Jack vẫn chưa kịp nghĩ ra lý do gì để giữ chúng ở lại thêm vài phút. Vậy là chỉ còn anh và Olivia. Mắt anh vẫn dõi theo chiếc xe của Bill khi nó rời khỏi bãi đậu xe Colchester.
“Anh hi vọng chúng nó sẽ ổn”. Anh tự nói với bản thân nhiều hơn là với Olivia.
“Chúng sẽ ổn thôi mà anh”. Chị quả quyết.
Jack kéo Olivia lại gần, vòng tay ôm lấy vai cô. Hai tuần vừa rồi không thực sự tốt lắm đối với họ. James đã về thăm nhà và thời gian của Olivia vốn đã rất bận rộn lại phải càng eo hẹp hơn vì con trai và gia đình cậu. Tất nhiên mọi chuyện đều tốt đẹp, nhưng Jack không thể không nghĩ đến việc chồng cũ của
Olivia cứ thường xuyên ở nhà chị. Vậy mà Jack không thể trách Stan được, ngay cả khi anh không thích điều đó James cũng là con của anh ta mà.
“Eric và Shelly cùng hai thằng bé song sinh làm em nhớ lại bao nhiêu kỷ niệm cũ”. Cô nói với anh và nhìn anh buồn bã.
Jack chưa bao giờ nghĩ rằng chuyện này có thể gợi lại những ký ức buồn của Olivia. “Anh rất tiếc”, Jack thì thầm bằng giọng xúc động. “Anh đã không nghĩ đên điều đó”.
“Ôi anh Jack, có gì đâu mà anh phải xin lỗi. Em gặp bọn trẻ sinh đôi của Eric suốt mà có nghĩ gì đâu. Chẳng hiểu sao lúc này đây, em lại như thế, em không biết nữa... James về nhà, sau đó lại gặp Stan suốt hai tuần qua. Nhìn anh ấy bế cháu, em lại nhớ chuyện cũ”. Chị vòng tay ôm eo anh, cảm thấy vững tâm hơn khi có Jack ở bên như thế này.
Họ vẫn vòng tay ôm nhau như thế và quay trở vẽ khu cảng. Jack vẫn chưa muốn đi. Một ngày của những sự kiện quan trọng vừa qua, trái tim anh ngập tràn tình yêu thương. Vợ của con trai anh - Shelly cuối cùng cũng đã quyết định đúng. Anh thấy những gì mà chúng đã có với nhau thật giá trị, bất chấp những giận hờn trách móc mà, bây giờ nghĩ lại anh mới thấy đó chỉ là những chuyện rất nhỏ nhặt.
“Em cảm thấy như em không được nói chuyện với anh hàng năm nay vậy”. Olivia than thở.
“Đó là lỗi của anh đấy?”. Jack rất thích trêu chọc Olivia. Cả hai đều đang trong tâm trạng phấn chấn nên Jack lại có một mong muốn cháy bỏng là bày tỏ tình cảm của mình. Vậy mà anh lại do dự. Anh đã trì hoãn nó lâu quá đên nỗi mỗi khi nghĩ đến anh lại thấy tự giận mình vì đã không dám nói.
Olivia nói. “Em vừa muốn James và mọi người ở nhà, lại vừa muốn quay lại cuộc sống riêng của mình”.
“Anh cảm ơn vì cuối cùng anh lại có em ở bên”, anh nói, “anh không muốn bị cho là ích kỷ, nhưng anh rất nhớ em”.
“Em cũng rất nhớ anh”. Chị quay đầu và hôn lên má anh.
Trái tim Jack như rung lên. “Ý em là chuyện đó hả?”.
Olivia cười vang, giọng chị nghe thật nhẹ và ngọt ngào. “Tất nhiên rồi”. Tay trong tay họ bước tiếp chẳng cần biết đến những người xung quanh. Anh muốn Olivia chỉ thuộc về riêng anh, và cho dù anh đã nói những gì với chị thì anh cũng không cảm thấy mình ích kỷ chút nào.
“Stan đã giãi bày tâm sự với em”. Đột nhiên chị kể.
Jack nhíu mày; anh chẳng muốn nhắc đến chồng cũ của Olivia chút nào. “Ừ, sao?”, anh hỏi, cố gắng hết sức để tỏ ra là anh cũng quan tâm đến chuyện chị sắp kể.
“Hình như anh ta và Marge đang gặp rắc rối”.
Jack hiểu điều đó. Gã Stan đó thật đáng ghét. Jack không phải là người hay thành kiến nhưng đúng là anh ghét Stan Lockhart thật. Điều đó cũng có lý do của nó. “Anh ta không định ly dị đấy chứ?”
“Em hi vọng là không”.
“Anh cũng hy vọng thế”. Một hồi chuông cảnh báo vang lên trong đầu Jack. Bob đã đề nghị Jack không nên cảnh giác với chồng cũ của Olivia, nhưng bây giờ thì anh buộc phải cảnh giác với anh ta rồi.
“Em lo cho anh ấy”. Olivia tiếp tục nói.
“Lo cho Stan ấy à?”. Jack nói. “Anh ta là một người đàn ông to khỏe, anh ta có thể tự chăm sóc bản thân mà”.
“Vâng em biết thế, nhưng chuyện này thật sự sẽ làm anh ấy gục ngã”.
“Những rắc rối của hôn nhân có bao giờ là dễ đâu”. Jack đấu tranh với bản thân để tỏ ra khôn khéo, chín chắn trong lời đánh giá của mình về những rắc rối của Stan. Anh không mong cho Stan ốm, nhưng anh muốn mọi chuyện được rạch ròi: Olivia không được liên quan đến bất cứ điều gì - dù chỉ là một chút với Stan.
“Tội nghiệp Stan”, chị lẩm bẩm và lắc đầu.
Jack xoay Olivia lại và ôm chị vào lòng. “Người em cần thông cảm đầu tiên là anh đây này”.
“Anh mà cũng cần em thông cảm à?”.
“Đúng”, anh cười, “sáng nay anh trẹo cả mắt cá chân và bây giờ vẫn còn rất đau”. Anh bắt đầu đi tập tễnh.
“Anh Jack!”, Olivia đập vào vai anh, “anh chỉ giỏi giả vờ giả vịt”.
“Ái ái ái”, anh xoa xoa bắp tay. “Đau quá”.
“Tốt thôi. Đáng đời anh đấy”.
“Nếu em thông cảm cho Stan, thì em cũng phải thông cảm cho anh chứ”.
Olivia phá lên cười. “Anh không phải ganh tỵ với anh ta làm gì”.
“Em nghe đây. Anh rất nghiêm túc đấy. Anh chẳng lạ gì suy nghĩ của Stan khi anh ta muốn em giải quyết giúp chuyện này”.
“Anh Jack, anh kỳ cục thật đấy”.
“Anh không nghĩ vậy”. Tính khôi hài của Jack biến mất. Anh đút tay vào túi quần. “Nếu anh thú nhận là anh đã yêu em thì em sẽ nghĩ gì?”, anh hỏi.
Olivia không trả lời ngay. Jack dừng bước và quan sát chị vẻ dò xét. Cô nhìn anh thật lâu. “Em sẽ nghĩ anh giống như một cậu bé bất an và anh đang cố gắng ghi điểm trong cuộc chạy đua tưởng tượng với chồng cũ của em”.
Jack nghiến chặt quai hàm. “Đó là những gì anh nghĩ đấy”. Sau đó anh cảm thấy tiếp tục câu chuyện này sẽ chẳng dẫn đến điều gì tốt đẹp nên anh hỏi. “Bây giờ em muốn về chưa?”.
“Nếu anh muốn về thì em cũng muốn”.
“Ừ, anh cũng muốn về rồi”. Jack bảo. Thực tế là anh còn muốn hơn cả thế.
Grace cắm chiếc xẻng xuống miếng đất xốp mềm và hất lớp đất đầu tiên sang bên cạnh. Mấy năm rồi chị không động đến vườn tược. Nơi trước đây là những cây mướp zuc-chi-ni và cà chua tươi tốt thì nay đã biến thành một bãi cỏ xanh um tùm. Cliff tình nguyện giúp chị bón phân cho mảnh đất ấy, và bây giờ thì chị phải đào lớp đất mặt lên trong khi anh chuẩn bị phân bón.
Sau lưng Grace, con Buttercup vẫn đang bận rộn với việc đuổi bắt bướm. Thấy xe ôtô đi tuần của Troy Davis rẽ vào lối ngõ, nó sủa váng lên. Grace đứng dậy tháo găng tay làm vườn v&ang thực tế lại không có gì ổn cả”.
Cô cúi đầu xuống và nhìn xuống bàn chân. “Anh sai rồi. Mọi chuyện ổn đấy chứ. Em sẽ sinh và nuôi con của em”.
“Em sai lầm ở chỗ đó đấy. Đây không phải là đứa con của em mà là con của chúng ta”.
“Không đúng”. Cơn ớn lạnh chạy dọc sống lưng cô, nó khiến cô dấy lên một nỗi lo lắng mơ hồ.
“Bố nó cũng có quyền chứ”.
Maryellen bỗng lạnh lùng. “Anh muốn em phải trả cho anh bao nhiêu?”.
“Em nói cái quái gì thế hả?”. Anh cau mày, rõ ràng anh vẫn chưa hiểu ý của cô.
“Anh muốn được nhận bao nhiêu tiền thì mới để cho em và đứa bé được yên?”, cô hỏi.
Anh nhìn cô trân trối một lúc lâu, trái tim anh như muốn ngừng đập. “Em muốn trả tiền cho tôi để tôi tránh xa đứa con của mình à? Có phải em vừa đề nghị thế không?”.
Cô gật đầu.
“Không thể nào!”. Giọng anh nghe giận dữ và pha sự ghê tởm. Sau đó anh làm cô hoàn toàn ngơ ngác. “Ai bảo em là anh muốn thế”.
“Bảo em cái gì?”, cô nói được mỗi câu đó để chống trả anh. “Nếu em không hiểu thì mẹ kiếp, anh sẽ bị nguyền rủa trước khi anh trao cho em một thứ vũ khí khác”.
Cô chợt nhớ lại mình biết rất ít về anh. Anh là một đầu bếp, một nhà nhiếp ảnh tài ba và một người thừa kế miếng đất kếch sù của ông nội. Đó là tất cả những gì cô biết về anh - quá ít ỏi. Anh còn là một người tình tuyệt vời nữa. Ý nghĩ đó làm bụng cô thấy cồn cào.
“Anh đã chụp ảnh em vào lúc nào?”.
Anh không trả lời mà chỉ đứng chôn chân tại chỗ.
“Em đã nhìn thấy bức ảnh ấy ở Seattle. Đó là em, anh Jon. Anh nghĩ là em không nhận ra em à?”. Hóa ra không phải chỉ có mình cô là người lừa dối. Khi ngẩng đầu lên, Maryellen thấy anh trông thật ngượng ngùng, như thế anh rất xấu hổ vì cô đã bắt gặp anh làm việc đó sau lưng cô. Cô tỏ ra khó chịu.
“Anh tưởng là em không bao giờ thấy được bức ảnh ấy”. Anh thú nhận, hai tay cho vào túi.
“Tất nhiên là anh tưởng như thế rồi. Anh đã theo dõi em khắp nơi, đúng không Jon? Anh đã chụp bức ảnh đó từ khi nào?”.
Anh cúi gằm mặt nhìn ra chiếc ghế dài cách cô vài bước chân. Anh vẫn dán mắt ra mặt nước ngoài cảng và những đỉnh núi nhấp nhô của dãy Olympic đằng sau. “Cả hai chúng ta đều đã trưởng thành. Chúng ta nên đi đến một thỏa thuận chung về đứa bé”.
“Nếu anh không muốn tiền thì anh muốn cái gì?”.
“Anh muốn con trai anh”, anh trả lời “hay là con gái thì cũng thế”.
“Tại sao chứ? Tại sao con em lại quan trọng với anh thế? Đó có phải là do tính sĩ diện đàn ông không? Hay là anh định trả thù? Hay là vì cái gì khác hả?”. Anh lắc đầu. “Những đứa con là điều anh mong đợi hơn hết thảy ở cuộc đời này”. Giọng anh cứng nhắc vì giận dữ. “Nhiều năm qua anh đã từ bỏ rất nhiều thứ. Nhưng anh không thể từ bỏ giọt máu của mình được”.
Maryellen bắt đầu thấy lo sợ thật sự. Mối quan tâm của anh dành cho đứa con này không giống như những gì cô nghĩ trước đó. Cô đã hoàn toàn hiểu nhầm thái độ của anh ở lần gặp trước lễ Giáng sinh. Từ những phản ứng của anh và kinh nghiệm bị buộc phải từ bỏ giọt máu của mình trước đây, Maryellen tin rằng anh sẽ hoàn toàn thoải mái nếu rũ bỏ được trách nhiệm với đứa con này.
“Thôi được rồi”, cô miễn cưỡng nói, “chúng ta hãy nói chuyện bình tĩnh. Anh muốn có trách nhiệm với đứa con này như thế nào?”.
“Anh muốn cùng nuôi nó”.
“Không phải đến hết đời đấy chứ?”. Cô lập tức phản kháng mạnh mẽ. “Em không thể để điều đó xảy ra?”.
“Tại sao không?”.
“Anh biết gì về việc chăm sóc một đứa trẻ?”.
Anh nhún vai. ”Thì cũng biết bằng em thôi”.
“Đêm nào anh cũng phải làm việc thì lấy đâu ra thời gian chăm sóc nó?”. Cô cãi lại.
“Thì ngày nào em cũng làm việc đấy thôi. Sắp xếp thế là hoàn hảo. Con chúng ta sẽ lúc nào cũng có bố hoặc mẹ bên cạnh”.
Đến lúc này thì bụng Maryellen quặn lại vì một cơn đau. “Điều đó là không thể vì chúng ta phải luôn đổi chỗ ở cho con từ nhà này sang nhà khác”.
“Thì em hỏi anh muốn gì nên anh phải bảo em như vậy”, Jon tiếp tục. “Giải pháp cùng nuôi con là hợp lý số một rồi. Nhưng anh cũng muốn được vào viện lúc em sinh con”.
“Anh em khỏi điều khủng khiếp này thì anh cũng sẽ làm ngay. Anh thề là anh đã nghĩ mình phải làm được điều gì đó. Anh đã thử, nhưng cuộc đời anh không sao thoát khỏi địa ngục được em ơi. Anh không thể chịu đựng và mang nặng nỗi đau tội ác thêm một ngày nào nữa. Anh đã gắng quên đi, cho cuộc chiến tranh đó lùi vào quá khứ sau lưng mình. Nhưng than ôi, những kỷ niệm cứ tràn về, chúng bua vây anh và anh không sao hy vọng thoát ra được.
Nhiều năm trước anh đã tham gia cuộc chiến ở Việt Nam, bọn anh đã bắn giết kẻ thù. Hậu quả là nhiều đứa trong bọn anh bị lạc khỏi đơn vị, trong đó có anh. Anh đã tuyệt vọng tìm đường quay lại căn cứ, bọn anh đã vào một ngôi làng nhỏ. Chuyện xảy ra sau đó đã đeo đẳng anh suốt bao nhiêu năm ròng. Một người phụ nữ trẻ, tay bồng con bước ra khỏi hiên nhà. Đứa con gái nhỏ dại nằm gọn lỏn trong cánh tay mẹ nó, vậy mà anh lại nghĩ cô ta đang giấu lựu đạn trong đó. Cô ta không hề có vũ khí. Cô ấy chỉ ôm đứa con bé bỏng của mình. Bản năng trỗi dậy, anh đã nã súng bắn vào người cô ấy. Anh đã giết một người mẹ và đứa con gái nhỏ chỉ vì anh muốn liều lĩnh để tự cứu mình - liều lĩnh để sống sót và được trở về với quê hương. Anh nhìn thấy cô ấy đổ gục xuống, nhìn thấy nỗi kinh hoàng trên khuôn mặt cô ấy và nghe thấy tiếng la thảng thốt của những người thân trong gia đình. Thế là sau đó anh bắn liên tiếp vào những bà mẹ và trẻ con đang đứng đó. Loạn đạn tưởng chừng như lâu đến bất tận. Giờ đây đã gần bốn mươi năm trôi qua, nhưng những hình ảnh đó vẫn còn nguyên trong trí nhớ của anh. Hàng đêm trong giấc ngủ, anh vẫn nghe thấy những tiếng la hét, những tiếng chửi rủa đầy căm ghét dành cho mình. Mỉa mai thay, họ không bao giờ biết là anh căm thù chính bản thân anh hơn là họ căm thù anh nữa.Grace à, tội lỗi của anh là không thể dung thứ. Không ai có thể tha thứ được tội ác tày trời của anh. Em không làm được, các con chúng ta không thể làm được, và thật oái ăm, Chúa cũng không tha thứ cho anh được nữa.Anh xin lỗi em. Nhưng nếu mọi chuyện kết thúc ở đây và mãi mãi kết thúc thì tốt hơn nhiều cho tất cả chúng ta. Anh không viết cho Maryellen và Kelly được. Anh không thể. Anh chưa bao giờ xứng đáng là chồng của em, lại càng không xứng đáng làm cha của các con. Anh yêu em, mãi luôn yêu em.DanGrace đọc lá thư đến hai lần. Mắt chị dán vào từng từ, từng từ của lá thư để cố gắng hiểu hết được hết những gì chồng nói. Lúc đọc xong từ cuối cùng, lòng chị đau thắt, cổ họng nghẹn lại không sao nói được lời nào. Nước mắt rơi lã chã trên khuôn mặt chị.
“Đó là Dan”, cô nói với Olivia lúc này đang quỳ gối trước mặt mình. Thế rồi như không thể chịu đựng thêm những con sóng đang trào dâng trong lòng, chị bật khóc nức nở. Tiếng nấc nghẹn ngào làm đôi vai Grace rung lên từng đợt. Nó lay động đến tận sâu tâm hồn chị.
Grace đã rất muốn tìm được lời giải đáp cho những thắc mắc về Dan, muốn tìm ra cách giải quyết sự việc nhưng không phải là sự thật này và theo cách này. Không bao giờ chị mong muốn kết quả này. Cái chết của Dan bằng một phát súng tự hủy hoại mình là điều thậm chí chị chưa bao giờ lường trước được. Anh ấy đã cô đơn, đã rơi xuống địa ngục của riêng anh mà chị không hề hay biết.
Anh ấy đã lâm vào sự mất phương hướng về thời gian, rơi vào những mặc cảm tội lỗi và nhục nhã bởi cuộc chiến mà anh chưa bao giờ muốn tham gia. Grace cứ khóc ròng rã cho đên khi chẳng thể nào khóc được nữa. “Maryellen và Kelly...”.
“Troy đã đi tìm chúng cho cậu rồi”. Olivia bảo bạn, “chúng nó sẽ về đây trong ít phút nữa”.
“Tớ đã tưởng là anh ấy đi với người đàn bà khác. Vậy mà..”.
“Tớ hiểu”. Olivia vuốt tóc Grace, rồi ôm chị trong tay. “Vậy là thời gian ấy anh Dan đã chết”.
“Ừ”.
“Ngay từ những ngày đầu bỏ đi”.
“Hình như là thế”.
“Anh ấy đã bỏ đi vào buổi tối hôm ấy và sau đó còn quay lại, cậu nhớ không?”.
“Rõ ràng là anh ấy đã định thay đổi quyết định của mình”. Grace nghẹn ngào. “Anh ấy đã quay về bởi vì anh ấy không thể xử sự như vậy được”. Chị nhớ lại hôm ấy anh đã giận dữ ra sao, anh đã chửi rủa như tát nước vào mặt chị và gào lên rằng ba mươi lăm năm qua anh đã sống một cuộc sống như địa ngục. Chị cứ tưởng là anh chửi cuộc sống hôn nhân của họ nhưng hóa ra chị nhầm, anh nói đến cuộc chiến tranh tàn bạo kia chứ không nhằm gì vào vợ cả.
Vậy là mọi chuyện khác mà Grace băn khoăn cuối cùng cũng đã sáng tỏ. “Troy tìm thấy cái ví của Dan và chiếc nhẫn cưới trong xe moóc”. Grace ngẩng đầu lên. “Anh ấy đã để lại cái dải băng cưới của bọn mình ở nhà”. Chị đã tìm thấy nó vào cái đêm ném hết quần áo của anh ra khỏi nhà. Việc tìm thấy cả chiếc nhẫn càng làm chị nổi điên lên vì giận. Lúc ấy chị đã tin rằng anh cố tình muốn chị tìm ra nó. Chị tưởng Dan muốn khoe mẽ tình yêu mới của mình. Ôi, chị đã nghĩ sai cho anh thật rồi.
“Đó là chiếc nhẫn anh ấy đã mua bằng thẻ tín dụng”. Grace thầm thì. Khi Dan bỏ đi lần thứ hai, Grace thấy phòng ngủ bị xáo trộn khủng khiếp. Anh ấy đã bỏ đi mà không mang theo thứ gì. Nhưng anh ấy đã lục tung mọi thứ trong ngăn kéo, xé toang và vãi ra khắp phòng. Lúc ấy chị không hiểu anh muốn tìm gì. Bây giờ thì chị đã biết, hóa ra anh muốn tìm cái nhẫn cưới của mình. Và vì không tìm thấy nên anh đã đi tận Berghoff để mua một chiếc khác. Không biết vì lý do gì nhỉ - lòng chung thủy? Sự sám hối? Hay là cả hai? Nhưng anh ấy đã muốn đeo chiếc nhẫn cưới trên tay khi tự bắn vào đầu mình.
“Mẹ ơi!”. Kelly lao vào nhà cùng với Paul và con trai.
Tiếng gào khóc thảm thiết của con gái làm trái tim cô như bị xé nát, Grace ôm chặt con vào lòng. Maryellen chỉ đến sau đó vài phút. Cứ thế ba mẹ con ôm nhau, khóc nức nở. Rồi Grace lần lượt hôn các con và thủ thỉ. “Chúng ta phải tổ chức lễ chôn cất cho bố thôi. Đã đến lúc chúng ta phải để bố nghỉ rồi các con ạ”.
