Dịch giả: TRỌNG BÁU - THÀNH CHÂU
Chương 1

     ủ rồi! Không tranh luận nữa. Hãy tập hợp mọi người lại! - Ivanôpxki nói với Điubin, anh chấm dứt câu chuyện và bước ra khỏi góc nhà chứa cỏ.
Chuẩn úy Điubin không đáp lại nửa lời. Điubin co đôi chân cao lêu đêu, trong chiếc áo khoác ngụy trang trắng trông anh gày gò và vụng về. Trong buổi hoàng hôn đầy tuyết trắng, đêm ập xuống nhanh đến nỗi các đường nhăn nheo trên mặt của Điubin - những nếp răn rúm bởi các vết thương - tối sẫm lại, dường như anh đang bực bội điều gì. Sau phút im lặng ngắn ngủi biểu lộ sự bất bình với trung úy Ivanôpxki, Điubin bước lên phía trước một cách dằn dỗi, trên con đường mờ mờ trong tuyết. Anh tiến lại phía cửa đóng kín của nhà phơi lúa. Không cần khép cửa nữa. Điubin gạt tung cánh sang một bên làm tấm ván cửa lung lay lệch đi.
- Nào! Tập hợp!
Ivanôpxki dừng lại lắng nghe. Tiếng rì rầm trong nhà phơi lúa bỗng ngừng bặt, tất cả im lặng như bị thôi miên bởi một điều không tránh khỏi. Thực ra sự yên lặng lúc này của cả phân đội là quá sức đối với mọi người... Và chỉ khoảnh khắc sau, lộn xộn lại đã bắt đầu. Tiếng cựa quậy, đã nghe có những tiếng nói, và rồi một người nào đó bước đầu tiên qua lỗ cửa tối om ra khoảng tuyết trắng xóa. “Lại Pivôvarốp”, - Ivanôpxki nhận ra, anh lơ đễnh nhìn theo cái bóng trắng chiếc áo khoác ngụy trang mới, Pivôvarốp chần chừ trước bức tường tối nhà chứa cỏ. Cũng không để ý được lâu, Ivanôpxki lại bị cuốn hút vào những lo toan của mình, anh lắng nghe tiếng quát tháo hách dịch của chuẩn úy trong nhà phơi lúa.
- Ra mau! Chớ có bỏ quên một thứ gì! Sẽ không trở lại nữa đâu! - Giọng gay gắt nhưng đầy lo âu của Điubin vẳng đến từ sau bức tường gỗ.
Chuẩn úy rõ ra là đang bực tức với trung úy mặc dầu không để lộ ra điều gì. Điubin có thể bực tức với chính bản thân anh ta bao nhiêu cũng được, đấy là việc của riêng anh ta, nhưng lúc này Ivanôpxki là chỉ huy, không thể cho phép anh ta làm như vậy. Và, Ivanôpxki quyết định một cách dứt khoát, không thay đổi: ngay lúc này phải di chuyển khỏi đây, vì không thể trì hoãn mãi. Anh đã phải trải qua sáu ngày đêm chờ đợi - nó hoàn toàn rất gần, tưởng chừng 30 kilômét mà hóa ra là 60 kilômét - cái điểm anh vừa mới đo trên bản đồ ấy, trên thực địa có lẽ còn thả sức mà đi hơn nhiều nữa. Đêm cuối tháng Chạp thường dài, nhưng có quá nhiều việc dồn xuống trong cái đêm này của họ, đang cướp đi của họ biết bao nhiêu thì giờ quý giá.
Trung úy Ivanôpxki với lấy bó thanh trượt tuyết dựa ở rìa tường - bó của chính anh - và rời khỏi con đường mòn đi sâu vào bãi tuyết, anh vượt lên ba bước trước toàn phân đội xếp hàng ngang. Các chiến sĩ nhanh chóng nắm lấy các thanh trượt tuyết, đội mũ trùm đầu, gió từ một góc nào đó thổi giận dữ, kéo giật mảnh vải mỏng của chiếc áo ngụy trang và thổi tung những đuôi dây buộc áo lên ngực các chiến sĩ. Nếu như Ivanôpxki không phải loay hoay với tất cả những gì thừa hoặc những vật nặng vô ích, thì trái lại, mười chiến sĩ của anh lúc này nom có vẻ thô kệch và kỳ quái trong những chiếc áo bông to xụ. Dưới áo khoác ngụy trang là túi đựng đồ, súng, bao đạn và những ổ lựu đạn. Họ còn phải mang theo những thanh trượt tuyết, những đôi giày kềnh càng. Tất cả đều là cần thiết, và đôi ván trượt lúc này có vẻ như không cần đến, nhưng sau đó, ở hậu phương quân Đức lại hết sức quan trọng. Đôi thanh trượt chứa tất cả niềm hy vọng của anh. Ở ngay chính Bộ tham mưu, anh đã đề nghị để phân đội của anh mang theo những thanh trượt tuyết, và tất cả, từ người đội trưởng luôn bình thản của phân đội trinh sát đến thủ trưởng Bộ tham mưu rất hay bắt bẻ và hay làm khổ mọi người bằng các công việc đối với cấp dưới, đều tán thành ý định này của anh.
Một việc nữa là nên tiến hành như thế nào cái ý định này.
Giờ đây, trong lúc anh yên lặng nén sự sốt ruột chờ đợi sắp xếp đội hình cả phân đội, ý nghĩ này lại trở lại với anh. Trong lúc nhá nhem, những thanh trượt được tháo ra, có tiếng va nhau khe khẽ và cả những tiếng động nhẹ phát ra từ những đồ đạc trên người các chiến sĩ. Họ sẽ phải tỏ rõ tài năng như thế nào trên thanh trượt? Không còn thì giờ kiểm tra toàn bộ trang bị mang theo, họ đã gập mình lại trên thanh trượt tuyết tiến lên trước, lách qua những bụi cây nhỏ trước khi trời tối hẳn. Từ sáng sớm, trung úy đã có mặt tại đài quan sát của tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn bộ binh sở tại để theo dõi địch: suốt ngày, bầu trời thấp và u ám, tuyết rơi thưa thớt, nhưng đến chiều tối tuyết bắt đầu rơi mau và dày đặc, trung úy rất mừng. Anh quan sát rõ toàn bộ quãng đường phải vượt qua, ghi nhớ từng vị trí, từng đụn tuyết phủ cứng trên đường. Tuyết vẫn tiếp tục rơi, thật tuyệt vời! Nhưng trời vừa tối, gió bỗng đổi chiều, tuyết rơi thưa dần rồi ngừng hẳn, chỉ còn đôi bông tuyết lẻ loi bay trong không trung lạnh cóng, va một cách mù quáng vào bức tường gỗ nhà chứa cỏ. Chuẩn úy Điubin đề nghị nán chờ thêm hai giờ nữa may ra tuyết có thể rơi dày hơn. Trong tuyết, cắc chiến sĩ sẽ điều khiển thanh trượt dễ dàng hơn.
- Còn nếu tuyết rơi không tăng thêm thì sao? - Ivanôpxki hỏi Điubin, giọng gay gắt. - Cứ nằm cuộn khoanh lại như con mèo mà chờ chắc. Như vậy hẳn nên chăng?
Họ đã tính toán toàn bộ con đường phải đi hết trọn một đêm, bỏ phí thời gian tới nửa đêm là không được. Nhưng không thể không thừa nhận sự thông minh của chuẩn úy - giả dụ đoạn đường vượt qua bị sụt thì không chỉ cả đêm mà hết cả đêm đến sáng vẫn cứ bị mắc kẹt.
Trung sĩ bộ binh Lucasốp có dáng nặng nề, chắc nịch và rất ít lời, anh là một trong những cán bộ chủ chốt của phân đội, đồng thời là mũi trưởng mũi nhọn bên phải. Lucasốp giữ chức vụ trung đội phó, anh là phái viên đặc biệt của tiểu đoàn cảnh vệ Bộ tham mưu tập đoàn quân được cử đến làm nhiệm vụ này. Nhìn bề ngoài Lucasôp đã thấy toát lên cái gì đáng tin tưởng, trông con người anh đầy sức mạnh với dáng vẻ và cử chỉ ung dung, chính xác.
Một trong những xạ thủ được bố trí ngay cạnh đường mòn là chiến sĩ Khakimôp. Mặc dù chưa có lệnh nhưng khuôn mặt sạm nắng với cặp mày đen của Khakimôp đã căng ra, chăm chú nhìn người chỉ huy. Khakimôp một tay nắm chắc khẩu súng trường, tay kia giữ đôi thanh trượt tuyết và đặt ngay cạnh chân. Cạnh Khakimôp là Xutnhich, một chiến sĩ còn rất trẻ - chuyên gia nổ mìn, song vẻ ngoài ra dáng một chàng trai cương nghị. Xutnhich đang chỉnh lại gói thuốc nổ mang nặng trên vai. Anh là một trong số ít người tự mình yêu cầu được nhận vào phân đội, cùng với người bạn là chiến sĩ công binh Seluđiac, cả hai chuyên trách thiết bị của sở chỉ huy Bộ tham mưu tập đoàn quân. Ivanôpxki chưa được rõ tài năng của chuyên gia nổ mìn Seluđiac thế nào, nhưng về trượt tuyết thì chắc Seluđiac rất xoàng, vụng về, bậc cha chú vào cỡ bốn chục tuổi đầu này vẫn chưa làm sao đứng vào hàng được. Seluđiac cứ loay hoay với bó dây buộc, còn thanh trượt và gậy chống mỗi thứ để một phía. Seluđiac chợt nhận ra phải gom các thứ lại, và thế là anh lại làm rơi khẩu súng trường trên tuyết.
- Hừ, làm gì phải cột chặt đến như vậy? - Điubin bước lại gần Seluđiac - Nào, đưa đây.
- Đồng chí biết trượt tuyết như thế nào rồi chứ? - Ivanôpxki hỏi với thái độ bực dọc.
- Tôi ấy à? Vâng thì… đã có một lần nào đấy tôi trượt tuyết!
“Đã có một lần nào đấy!” - Ivanôpxki bực bội ngẫm nghĩ. Quỉ bắt hắn đi, cái gã người cứ thẳng đỡ ra chẳng biết lo liệu bản thân trước những sự viêc bất ngờ. Đáng ra, chính anh ta phải biết hỏi han mọi người, tìm hiểu từng người một, và phải xem xem người ta lắp thanh trượt ra sao chứ. Đằng này, suốt hai ngày ở Bộ tham mưu, ở cạnh thủ trưởng trinh sát, sau đó ở ngay bên tư lệnh pháo binh, trong cục chính trị và bộ phận đặc nhiệm, nhưng hắn ta chẳng ngó ngàng gì tới việc chuẩn bị. Cả phân đội đã sửa soạn như không có hắn ta.
Trời tối rất nhanh, đêm đông lạnh lẽo, tuyết dần dần lặng hẳn. Trung úy bắt đầu vội vã. Điubin bận bịu khá lâu với đôi thanh trượt của Seluđiac, cho đến lúc buộc xong dây anh mới thôi. Các chiến sĩ đứng trong hàng chờ đợi sốt ruột, những khuôn mặt thẫm lại dưới vành mũ trùm đầu. Đứng sau lưng Seluđiac, Craxnacutxki đội chiếc mũ nhọn đầu. Cạnh Điubin là Daiat, một chiến sĩ lặng lẽ, đờ ra vì lạnh cóng. Người đứng cuối cùng mũi nhọn là một chàng trai trẻ nhất - pháo thủ Pivôvarốp và cũng là đồng hương của trung úy. Phải, Ivanôpxki chưa hiểu đầy đủ về họ, về những người mà chẳng bao lâu nữa sẽ phải san sẻ cho nhau vinh quang và cái chết, nhưng Ivanôpxki không có quyền chọn lựa. Có lẽ sẽ tốt hơn nhiều cho công việc nếu có những chiến sĩ quen thuộc của anh đã qua thử thách chiến đấu. Nhưng họ đang ở đâu - những chiến sĩ đã dày dạn và qua nhiều thử thách? Lúc này cũng khó nhớ lại được những xóm làng, những nghĩa trang, những cánh rừng, những ngọn đồi, những nơi có những nấm mồ chung và những nấm mồ lẻ loi, nơi an nghỉ của những chiến sĩ khẩu đội của anh - giản đơn thôi là không thể tìm ra họ nữa. Hơn năm tháng chiến đấu, họ không còn nguyên vẹn. Một tuần trước đây, đơn vị chỉ còn lại bốn chiến sĩ cùng với anh vượt ra khỏi vùng hậu phương quân Đức. Nhưng hai chiến sĩ bị rơi vào tình trạng sốt mê man vì cảm lạnh, một chiến sĩ nữa bị thương khi vượt đường ở Alêcxêepxki, cuối cùng chỉ còn lại hai sĩ trắc thủ Vôrôncốp và anh. Vào lúc này Vôrôncốp sẽ rất được việc cho anh, nhưng Ivanôpxki đã không thể tìm ra Vôrôncốp. Cấp trên đã phái anh trắc thủ này tới tiểu đoàn bộ binh ở tiền duyên, và từ đó khốn thay, không bao giờ Vôrôncốp trở lại nữa...
- Nào... Nhìn đằng trước, thẳng! Nghiêm. Báo cáo đồng chí trung úy...
- Nghỉ, - trung úy hạ khẩu lệnh, rồi nói: - Tất cả đã rõ là chúng ta đi đâu rồi chứ?
- Rõ, - Lucasôp đáp, giọng trầm trầm. Các chiến sĩ trong hàng im lặng đồng tình.
- Chúng ta sẽ tới thăm bọn Đức. Vì sao và để làm gì thì sau sẽ hay. Còn bây giờ... có ai ai đau ốm không? Không hả? Có nghĩa là tất cả đều khoẻ? Ai chưa biết trượt tuyết?
Hàng quân ngắn ngủi lặng đi trong sự chờ đợi căng thẳng, mặt họ sẫm lại, mệt mỏi. Phía dưới những chiếc mũ trùm đầu ngắn bằng vải thô, những cặp mắt nghiêm nghị và bình thản nhìn người chỉ huy - người lúc này đang nắm hoàn toàn vân mệnh họ. Trong lúc lặng yên, tuy không phải là tất cả các chiến sĩ, nhưng nói chung họ đều hiểu rằng chốc lát nữa thôi sẽ có những điều xảy ra với chính họ. Rồi họ sẽ hiểu cả, song không hề gì, ngoài việc hoàn toàn tin tưởng vào người trung úy chỉ huy của họ, vào chính cả người chuẩn úy cao ngỏng - một con người không chịu khuất phục mọi hoàn cảnh.
Qua lỗ thủng của chiếc quần ngụy trang, Ivanôpxki thọc tay vào túi rút ra một cái hộp đựng đồng hồ nặng trĩu. Chiếc đồng hồ này anh tháo ra từ chiếc xe tăng Đức bị bắn hỏng. Đồng hồ vẫn chạy, tiếng tích tắc vui vẻ trong bàn tay anh, những chiếc kim lân tinh sáng ánh. Bảy giờ kém mười.
- Như vậy, lệnh xuất phát của chúng ta là mười hai giờ. Lợi dụng lúc địch đổi gác, phân đội sẽ vượt đường theo đội hình chiến đấu. Chúng ta sẽ phải đi sáu mươi kilômét. Rõ cả chứ? Có ai không đủ sức đi không? Để khỏi chậm trễ, cần phát biểu ngay. Sau đó sẽ xuất phát. Thế nào?
Ivanôpxki nói xong, đưa mắt nhìn khắp hàng quân chờ đợi. Không một ai nhúc nhích, im lặng đến nỗi có thể nghe thấy tiếng xào xạc của những bông tuyết rơi xuống mái nhà. Và lần nữa, không ai đáp lại câu hỏi không phải dễ dàng gì của anh.
- Vậy là hết. Đồng chí chuẩn úy, đi cuối đoàn. Toàn phân đội theo tôi, bước!
Không có ai tiễn họ. Một giờ trước đó ở ban chỉ huy tiểu đoàn bộ binh, họ đã được thông báo tiểu đoàn cần phải giữ bí mật để bọn Đức không chú ý đề phòng. Phân đội Ivanôpxki bằng mọi cách sẽ cố lọt vào vị trí tập kết trước lúc nhá nhem tối, không để địch phát hiện. Tuy nhiên, nếu cần yểm trợ, tiểu đoàn sẽ sẵn sàng trợ lực. Lúc này, quân số của tiểu đoàn chỉ gồm một đại đội bộ binh và người chỉ huy tiểu đoàn cách đây không lâu mới là đại đội trưởng - một thượng úy xạ thủ súng máy. Thượng úy hứa trong trường hợp vạn bất đắc dĩ phải giúp đỡ phân đội, tiểu đoàn sẽ yểm trợ bằng hỏa lực hiện có, dù biết đó chỉ là lời hứa miễn cưỡng theo yêu cầu của đồng chí đại úy chỉ huy phân đội trinh sát Bộ tham mưu tập đoàn quân hiện đang có mặt ở tiểu đoàn. Nhưng đại úy sẽ mau chóng rời khỏi đây, còn tiểu đoàn sẽ phải tiếp tục chiến đấu, huống hồ đạn dược của tiểu đoàn không nhiều. Hơn nữa, cấp trên đòi hỏi tiểu đoàn phải dè sẻn đạn dành cho những trường hợp còn cần hơn.
Đúng ra, đại úy hoàn toàn không ép phân đội của Ivanôpxki chuyển ngay đến đây vào chính hôm nay. Hiển nhiên là tuyết rơi đã bắt đầu dịu đi trước mắt họ bãi bồi rộng của con sông hiện ra khá rõ những vệt ngoăn ngoèo của những bụi cây lúp xúp ở giữa trải dài ra phơi mình một cách hoang vắng. Đại úy đại diện Bộ tham mưu tỏ vẻ ngần ngại.
- Đúng thực như vậy đó. Như trên mặt cái đĩa trống trơn. Trung úy hãy tự mình quyết định. Đồng chí thấy rõ hơn đấy.
- Tôi sẽ đi - Ivanôpxki trả lời đơn giản.
- Thôi được, đó là việc của đồng chí. Có thể công việc sẽ diễn ra tốt đẹp hơn: cứ chui vào nơi mà chúng không đợi ấy.
“Có quỉ mới biết được ông ta thấy ở nơi nào bọn Đức không chờ đón sẵn. Đừng có hỏi thì hơn” - Trung úy băn khoăn suy nghĩ một lúc. Song, không thể trì hoãn hơn được nữa, cần phải xuất phát ngay, trùng trình thực sự sẽ giống như tự sát. Với anh như thế là đã hơi lần chần, đã vượt ra ngoài giới hạn, mặc dầu việc đó không theo ý muốn của anh.
Tuyết có chỗ ngập tới mắt cá chân, có chỗ tới tận đầu gối, các chiến sĩ vẫn đang lướt tới và nối nhau trèo lên gò. Ivanôpxki ngoái nhìn lại, lần đầu tiên anh cảm thấy hài lòng - đội hình ngắn ngủi của anh chấp hành mệnh lệnh nghiêm chỉnh, không một ai rớt lại sau, không có người lề mề. Anh dừng lại và dường như cùng lúc cả độị hình dừng lại. Cần dừng lại một chút để có thể thở lấy sức, cũng cần nằm ẩn nấp, vì từ trên đỉnh quả đồi bọn Đức có thể nhận ra họ. Bãi bồi trên sông và sườn dốc, nơi tiểu đoàn bộ binh bố trí, im ắng đến lặng đi, những tiếng vọng lan xa của trận tuyến chỉ truyền đến phía sau cánh rừng bên phải, ở đấy có một vật gì đó phản chiếu lên những đám mây thứ ánh sáng mờ nhạt trong bóng tối. Ngọn gò với những đường nét mơ hồ của những bụi cây nhỏ chạy chếch về phía sau, những lùm cây phủ tuyết; những đám cỏ dại bò lan trên tuyết giống như những vết rây bẩn. Ra tới bờ sông phải tới một kilômét không kém. Khoảng trống này phải bò bằng cả tay lẫn chân, sau đó những quãng trống thưa buộc phải bò trườn, rồi còn phải tiếp tục xác định cách tiến để có thể nhanh chóng lọt sang phía bên ấy của bãi bồi và mau lẹ đột nhập vào cánh rừng kín. Địch có thể không thấy được.
- Nằm xuống! Tiến theo tôi! Trung úy thì thào ra lệnh và trườn bằng khuỷu tay trên tuyết.
Tuyết dày, tơi mịn như bông nõn và buốt giá. Tuyết bám vào tất cả những kẽ hở của tấm áo khoác ngụy trang, lọt vào bao tay, vào ống tay áo, vào khoảng trống giữa ngực và lọt cả vào trong ủng, tan ra trong đó làm ẩm ướt và lạnh buốt truyền lan ra khắp cơ thể. Cái buốt giá quấy rầy ghê gớm, chiến sĩ lúc run bắn lên vì lạnh lúc cảm thấy tức thở, đắng cổ đến ngột ngạt vì buốt nhói trong lồng ngực. Ivanôpxki dùng răng tháo bao tay và anh giật dây buộc mũ trùm đầu bằng những ngón tay ướt lạnh. Không có mũ, mặt cảm thấy lạnh hơn, nhưng không bị vướng, đôi tai được mở thoáng, anh đã nghe rõ tiếng xào xạc của gió trong đám cỏ dại và những âm thanh rời rạc không rõ ràng ở phía sau.
Có lẽ họ đã bò trườn đến nửa kilômét, đã thấy một gò thông nhỏ lờ mờ, xam xám hiện ra phía cuối bầu trời đêm u ám. Trong lúc chạng vạng này, bầu trời dường như hòa lẫn vào cánh đồng phủ tuyết. Mười chiến sĩ đã lọt vào giữa cái vệt luống cày và dù có đứng sát gần cũng không thể thấy rõ. Đúng ra chỉ mới tối. Ivanôpxki hiểu rằng chỉ cần một quả pháo sáng vọt lên, có thể thấy rõ như trong lòng bàn tay tất cả các chiến sĩ giữa vệt luống cày trong tuyết. Và chính mỗi chiến sĩ cũng hiểu như vậy.
Nhưng lúc này vẫn yên tĩnh và tối sẫm. Trận giao chiến âm thầm nhưng quyết liệt diễn ra từ phía sau cánh rừng, nơi lúc chiều tối thấy dạo lên những loạt đạn nảy lửa, những ánh hồi quang của các loạt đại bác phía xa. Còn ở phía này, mặt đất phủ tuyết dày dưới khuỷu tay, đôi lúc những đốm sáng như những ngôi sao của pháo sáng lại nở bung trên bầu trời, và chúng cũng mau chóng tắt ngấm trong ánh sáng mờ đục, hỗn tạp của đêm đen.
Cần phải mau chóng vượt qua bãi bồi. Họ còn chưa kịp băng qua được khu vực tiền duyên có con đường nguy hiểm nhất dọc theo con sông nhỏ, các chiến sĩ đã thấy mệt lả, phân đội bắt đầu bị dăng ra dần. Ivanôpxki bỗng nhận ra không có tiếng thở của Lucasôp phía sau anh. Trung úy ngoảnh lại chờ đợi một chút đồng thời thở lấy sức. Anh biết không được phép chậm trễ ở đây, dù chỉ là một phút. Nhưng rõ ràng đã quá mệt, sự thận trọng đã giảm bớt. Cách không xa có một tiếng động, và là lần thứ hai, rất khẽ. Hình như tiếng khẩu súng trường va vào thanh trượt tuyết. Tập trung chú ý đến cao độ. Ivanôpxki cố căng mắt nhìn sâu vào trong bóng tối lờ mờ ánh tuyết. Một gã cẩu thả, không có cách nào gọi khác! Đối với hắn ta lúc này vẫn không có đủ cơ hội để bù lại bằng những lời độc địa kia. Anh đã nhắc đi nhắc lại không biết bao nhiêu lần rằng cần giữ thanh trượt tuyết bên tay trái, còn súng cầm bên tay phải. Nhưng như đã thấy, một chiến sĩ lúc cần làm gì đó đã dồn tất cả mọi thứ thành một đống trong một tay, và bây giờ thì va, đập...
Phía sau có một cục tròn gồ lên, một chiến sĩ đang cựa quậy trong chiếc áo ngụy trang, anh ta thở dốc, trườn tới và dừng lại ngay chân trung úy. Một người nữa đang di động phía sau anh ta. Xa nữa, không thể nhìn thấy rõ, tuyết và bóng tối mờ ảo đã làm nhòa đi tất cả. Ivanôpxki hỏi, giọng thì thào, khàn khàn, mỏi mệt:
- Bò trườn đấy chứ?
- Thưa đồng chí chỉ huy, bò trườn - Trung sĩ Lucasôp đáp lại cũng giọng thì thào.
- Truyền lại: giãn rộng ra!
Ở một chỗ trũng, tuyết sâu hơn, mọi người bị vùi trong tuyết tới tận vai. Cỏ gai nhọn sắc đóng băng cứng cảm thấy rõ rệt dưới đầu gối ẩm ướt, chắc đầm lầy đã bắt đầu, Ivanôpxki không nhìn rõ địa bàn, như thường lệ anh đoán phương hướng theo sự biến đổi đặc điểm của địa hình mà anh đã làm quen với nó trên bản đồ. Thời gian lúc này là bám trụ vào hố tuyết, từ hố tuyết vượt ra, hướng tới bụi cây ven bờ suối nhỏ và tiếp tục bò dưới lớp cây thấp lúp xúp này. Đoạn đường phải bò trườn còn dài và điều đó sẽ làm họ kiệt sức. Nhưng cốt sao tránh gây ra sự chú ý của bọn Đức. Bí mật của đêm tối sẽ ngụy trang cho họ. Tất cả sẽ có thể bị chấm dứt một cách tồi tệ ngay từ đầu, một khi không vượt qua mà cũng không nhận ra phương hướng.
Ivanôpxki cố xua đuổi những ý nghĩ này, anh chăm chú quan sát phía trước qua màn đêm đặc quánh, hình như bụi cây tối đen không còn xa lắm và phía sau anh là con suối băng phủ kín. Chỗ đó - anh nhớ lại theo bản đồ - nằm vào khoảng giữa, tiếp ngọn đồi là một thôn nhỏ bị mìn phá hủy, bọn Đức hiện đang ẩn nấp trong đó. Thật ra, công sự đầu tiên của chúng còn gần hơn thế nữa, chừng một trăm mét phía sau con suối. Tới đây phân đội phải rẽ ngoặt rồi đi dọc theo con suối, phải cố tìm cách luồn qua những bụi cây nhỏ, bò giữa những công sự dày đặc của bọn Đức.
Tuyết rơi không chỉ làm dày thêm mà còn làm mặt đất nhão nhoét, cỏ chưa kịp cắt trong mùa hè bị đông cứng vì băng giá kêu sột soạt dưới bàn tay. Họ bò theo đầm lầy. Ivanôpxki sơ suất tì mạnh đầu gối làm vỡ lớp băng mỏng phủ rêu, anh bị tụt xuống nước, phía trên lớp tuyết bó cứng lại. Anh dừng lại lắng nghe xem liệu có bị lộ không, nhưng chỗ đó đã bắt đầu là bụi cây. Anh nắm lấy những nhành cây tua tủa của bụi miên liễu nhô cao trên tuyết như một bức tường chắn khó vượt qua. Ivanôpxki bò tiếp dưới bụi cây một quãng ngắn nữa, nơi đây được che khuất, anh cho phép phân đội nằm ngoài ra tập hợp và bố trí lại gần hơn. Lùm cây che chở cho họ không bị phát hiện. Từ phía làng, những quả pháo sáng cũng không gây nên sự kinh hoàng nữa. Phía trước còn một cái gò hình muống, trống trải và khá nguy hiểm đối với họ, nhưng nó còn ở tít xa, mặc dầu dưới ánh lửa pháo sáng bọn Đức có thể nhận ra họ.
Lúc này Ivanôpxki hoàn toàn không đủ sức đứng dậy và ngoái nhìn lại phía sau. Ở cuối hàng ra sao? Liệu những người cuối hàng có ngã không. Điều quan trọng là phải giữ vững cả phân đội thành một cụm, tình trạng này nếu bị mất liên lạc sẽ trở thành một tai họa. Thật ra, nếu xảy ra chuyện không may ở cuối hàng, thì sẽ có một người chịu trách nhiệm: đó là Điubin, người bò sau cùng phân đội. Nói chung Điubin không phải là kẻ ngốc nghếch, anh là người nhiều tuổi gấp rưỡi trung úy. Song Điubin vẫn chỉ là người chỉ huy dự bị, và mặc dầu với tính tình của Điubin thì đến trời cũng chẳng mếch lòng, nhưng liệu anh ta có đủ thông minh và giầu kinh nghiệm chiến trường không? Bản thân Ivanôpxki đã từng là cán bộ chỉ huy trải qua nhiều thử thách, gặp bao nhiêu nỗi khốn khổ trong chiến tranh ngay từ những ngày đầu tháng Sáu. Anh có đôi chút không tin tưởng vào người sẽ thay thế mình, và để chắc chắn hơn, tin cậy hơn, anh thường nỗ lực nhận tất cả gánh nặng ủy thác ở mỗi chiến sĩ trong đơn vị vào chính bản thân anh. Cuộc va chạm ngắn ngủi hôm nay giữa anh với người chuẩn úy muốn trì hoãn cuộc vượt đường, cảm giác khó chịu ở cả hai người đã qua đi. Dù thế nào đi nữa Ivanôpxki không vội chia xẻ quyền lực của mình với một ai trong công việc này. Anh hoàn toàn tin vào chính anh, vào sự thông minh và quyết đoán của anh. Mọi việc lúc này đều trôi chảy, và tiếp tục sẽ có thể trót lọt, đợi một dịp nào đó anh sẽ nhắc nhở Điubin.
Tiếng Lucasôp thì thào phía sau giữa rãnh cày tuyết xốp:
- Đồng chí trung úy, bò đi đâu lúc này?
- Khẽ chứ! Phía sau ra sao?
- Anh em đang trườn tới. Chỉ có Seluđiac rớt lại...
Lại Seluđiac! Khi còn ở tiểu đoàn, tính rù rờ của Seluđiac đã gây ra mối thiếu thiện cảm đối với trung úy, nhưng trong lúc chuẩn bị khẩn trương, bận rộn, Ivanôpxki đành bỏ qua, và anh nghĩ rằng dù sao Seluđiac cũng là một chiến sĩ khoẻ mạnh, vạm vỡ. Cần có một chiến sĩ công binh cho phân đội, chẳng có thì giờ chọn lựa, phải tóm vội lấy người đầu tiên tiếp nhận - một bậc cha chú quá chậm chạp chẳng còn trẻ trung gì. Chiến tranh quả là điều ép buộc đối với con người, ở đó, ngoài cái sức mạnh và sự huấn luyện. Nhưng các chiến sĩ của anh lại chưa hề qua đợt huấn luyện nào, lẽ giản đơn là không có thời gian. Tròn một ngày, chỉ huy đội trinh sát cùng với đội trưởng phân đội đặc nhiệm phải rà đi soát lại bản danh sách chọn lựa các chiến sĩ cho phân đội, và cuối cùng lựa ra được một đơn vị nhỏ, chẳng kịp nghĩ gì đến việc huấn luyện.
Để các thanh trượt tuyết tại chỗ, Ivanôpxki vòng qua người Lucasôp và trườn lại sau theo vết đi cũ của Lucasôp. Seluđiac đã bị rớt lại khá xa và lúc này anh ta đã mệt lử, trườn ỳ ạch trong tuyết, làm chậm trễ cho những người còn lại. Trung úy bò tới Seluđiac anh nói khẽ, giọng gay gắt:
- Có chuyện gì vậy?
- Chà, mướt mồ hôi hột chỉ vì nó! Liệu sắp đến đấy chưa, để còn trượt ván chứ?
- Mau, gấp lên! Gấp lên! - Anh giục Seluđiac.
Mông của anh ta xoay về sau và rung lên, một bao gì nặng như là khối thuốc nổ cộm lên dưới áo khoác ngụy trang. Seluđiac bò lồm cồm bằng cả chân lẫn tay để đuổi kịp Lucasôp. Những chiến sĩ còn lại sau Seluđiac đang cố vượt lên trên. Ivanôpxki né ra cho Khakimôp và Daiat vượt qua, rồi Xutnhich và một chiến sĩ nữa, anh không nhìn rõ mặt vì chiếc mũ trùm kéo sụp xuống. Trung úy chờ Điubin.
- Có chuyện gì thế? - Một chiến sĩ hỏi sau khi dừng lại một chút bên Ivanôpxki. Trung úy không trả lời. Trả lời sao được khi còn chưa thấy chuẩn úy, phân đội đã bị kéo giãn ra, đội hình hành tiến đã bị phá vỡ mà lẽ ra chuẩn úy hoặc người đi cuối cùng phải biết giữ chặt mối liên lạc đã quy định.
- Ai gõ gì ở cuối phân đội thế?
- Có ai gõ đâu? Tôi không nghe thấy.
Lẽ nào anh ta lại không nghe thấy. Ivanôpxki không hỏi tiếp, anh im lặng nghe ngóng. Ngay sát bên anh tất cả đều im như tờ, trên gò thông các chiến sĩ cũng đang im lặng căng thẳng chờ đợi. Và phía trước bọn Đức vẫn nín thinh. Chín thân hình cao thấp khác nhau trong những tấm áo khoác ngụy trang lẫn vào với tuyết, họ nằm giống nhau trong các rãnh tuyết do họ đào bới.
- Cần nghe ngóng. Vượt qua ngay lúc này, tránh gây ra tiếng động - Ivanôpxki nói khẽ và ngắn gọn.
Chuẩn úy Điubin không trả lời, còn Ivanôpxki từ phía sau bò vượt qua các chiến sĩ và anh trườn rất nhanh bằng cả tay, chân lên phía trước. Anh không nhìn rõ nét mặt các chiến sĩ của anh, nhưng anh cảm thấy như họ đang hồi hộp chờ đợi, hẳn là có những cái nhìn lo âu dưới chiếc mũ trùm đầu. Trườn đến bên Seluđiac đang thở phì phò và nằm dán xuống rãnh cày, Ivanôpxki nghiêm khắc nhắc:
- Phải nỗ lực hết sức, hiểu chứ Seluđiac?
Một ý nghĩ thoáng hiện, Ivanôpxki lập tức dướn mình trườn vượt lên trước cả đội hình, anh hướng tới mép bụi cây, và bò vào chỗ tuyết sâu nhất. Anh dùng một tay kéo lê đôi thanh trượt trên tuyết, tay kia giữ chắc khẩu tiểu liên; túi đạn xô từ mông xuống bụng, anh hất nó lên lưng. Anh phải gạt những cành cây lủng củng trong tuyết làm phát ra những tiếng răng rắc. Chiếc áo ngụy trang bị vướng toạc ra, đôi thanh trượt cũng mắc vào tuyết không kéo được. Tự rủa thầm mình, Ivanôpxki cố thoát ra khỏi cái bẫy này và anh tránh xa bụi cây, trườn sang phía khác. Nếu đúng thì không xa quãng này sẽ bắt gặp một con suối đổ vào một cái lạch, bắt đầu từ con suối này là đoạn đường nguy hiểm nhất trong tuyến phòng thủ của bọn Đức.
Con suối đó anh còn chưa bò tới, trong khi phía trước có những tiếng động rất gần, tiếng ục ục rồi một vừng sáng bỗng rực lên vẽ một ánh xanh lấp lánh trên khung trời. Người Ivanôpxki nóng bừng bừng vì phải chống với tuyết lạnh, anh chưa kịp nhận ra đó là pháo sáng. Quả đạn sáng không bay về phía họ nhưng lại nở bung ra trên cao như một bó hoa lửa xanh chói lọi trong ngày hội, và cả bình nguyên tuyết trắng với những lùm cây ẩn náu phơi mình ra, lặng đi và co rúm lại. Bình nguyên tràn ngập ánh sáng rực rỡ và vội vã. Dường như có một vật gì rùng rùng rung chuyển, và tất cả bị xô về một phía; trên khắp bãi bồi những bóng người nhoang nhoáng chạy tứ tung. Pháo sáng rơi trên tuyết sau một lùm cây và cố sáng loé lên trong một vài giây để lại những vệt lửa lạnh lẽo.
Ivanôpxki lặng đi, anh dường như không thở được, ngực bị bóp chặt vì thiếu không khí, gió thổi bụi tuyết quay cuồng sát mặt. Trung úy chờ đợi tiếng súng, tiếng kêu thét của bọn địch sau phát pháo sáng, nhưng bóng đêm dày đặc vẫn cứ tảng lờ, vẫn cứ căng thẳng như báo trước một điềm dữ. Anh nhắm mắt lại trong khoảnh khắc để tránh bị lóa, rồi lại nhìn lên phía trước. Anh phân vân không hiểu pháo sáng bắn từ phía nào, bởi vì theo hướng nó bay lên thì rõ ràng là phía đầm lầy, suối và bụi rậm, bọn Đức không thể bắn từ đấy. Đúng lúc anh phải bò tới phía đó. Lúc này, con đường xem như đã chấm dứt ở đấy, trước mặt anh.
Lucasôp đụng vào đôi ủng Ivanôpxki, nhưng Ivanôpxki không ngoảnh lại và cũng không đáp lại. Bây giờ chỉ còn có một câu hỏi băn khoăn duy nhất: bọn Đức đã đánh hơi ra tay hay chưa? Nếu chúng nhận ra thì công việc hôm nay của họ đã chấm dứt. Còn nếu như chúng chưa phát hiện, có nghĩa là phải mau chóng rút ra khỏi chỗ bất hạnh này.
Một phút trôi qua, vẫn không có tiếng súng, cũng không thấy pháo sáng, Ivanôpxki nghĩ có lẽ tên bắn pháo sáng đã khôn khéo di chuyển trong đêm để đánh lừa. Trung úy đột ngột quay ngoặt vào lùm cây, bò tới bờ suối không cao lắm có mấy cây trăn đen to ngả xuống, anh lăn mình từ bờ suối tới bề mặt phẳng của tảng băng. Phía bờ bên kia là những lùm bụi kéo dài thành một vệt trũng không rộng dọc theo bờ, xa hơn là một quả gò nhỏ có thôn xóm và những đường hào của quân Đức gần bên kho chứa cỏ khô.
Trung sĩ Lucasôp, bám sát trung úy từng bước, và khi nào trung úy dừng lại tỏ vẻ do dự, lúc đó anh lại bò sát bên trung úy, thì thào tận mặt:
- Vượt suối đi...
- Khẽ chứ...
Tình huống trở nên phức tạp. Phía bên này họ dường như đã ở vào vị trí rất sát địch, chỉ còn cách bò dọc theo bờ suối mới có thể lách qua bọn Đức. Phải nhích được ra chỗ mặt bằng phẳng của dòng suối nhưng ra được chỗ đó phải bò uốn khúc vòng vèo như một sợi dây rối rắm quái quỉ. “Cần phải có bao nhiêu thời gian nữa để có thể lê ra chỗ đóng băng vòng vèo đó?” - Ivanôpxki buồn bã nghĩ. - Nhỡ chỗ đó băng không đủ độ cứng thì sao?
Với anh, hình như thời gian trôi qua dài quá đỗi mà anh lại quá chậm chạp đến không thể tha thứ được ở trong cái lùm bụi này. Nỗi lo đè nặng lên Ivanôpxki làm anh rùng mình. Trung úy ngoái nhìn lại, phía sau anh các chiến sĩ đã vượt qua con lạch và đang đợi lệnh để vận động lên phía trước. Trong bóng tối xám nhạt, một vài khuôn mặt chiến sĩ ngay gần sát anh cũng không nhìn rõ nữa, những chiến sĩ ở phía sau hoàn toàn không nhận ra được, điều này khiến trung úy nảy ra quyết định mới: bò hẳn lên mặt tuyết.
Lần này anh bò cũng không nhanh hơn, vừa lúc một quả pháo sáng lại vút lên, đồng thời một phát súng nổ bay tới. Trung úy ép mình xuống tuyết cố sức quan sát màu sắc trắng đen lẫn lộn của những cành cây trong tuyết trắng. Không, quả pháo sáng bay ra phía sau họ, sang bên kia bờ suối nơi họ mới bò qua. Thế có nghĩa là bọn Đức vẫn không phát hiện ra. Chờ pháo sáng tắt hẳn, trung úy Ivanôpxki yên tâm tháo dây thanh trượt tuyết và chính anh mau lẹ vọt lên trước bằng cả đầu gối và khuỷu tay. Bóng tối quánh đặc sau khi pháo sáng tắt làm anh không nhận ra những gì trước mặt trong vài giây, chỉ có tuyết và đôi thanh trượt lướt đi. Bỗng lại một lần nữa chói lòa ánh sáng, thứ ánh sáng cực mạnh như ập từ trên trời thẳng xuống sáng bừng cả bãi bồi bờ suối, tuyết trắng lấp lánh, bóng lùm cây in thành một nửa vòng tròn rộng loang loáng chuyển vòng lên bãi. Ánh sáng xanh lưu lại trên mặt tuyết một chút rồi tắt lịm. Ivanôpxki cũng lịm người đi trong khoảnh khắc đó và cảm thấy sắp có hàng loạt tràng liên thanh dữ dội nã thẳng vào cái khoảng trống sáng trắng này. Bao giờ cũng vậy, trong giây phút hiểm nghèo, ý nghĩ của anh phản ứng lại một cách nhạy bén, anh hiểu rằng đó là pháo sáng bắn từ các địa điểm tiền duyên, thế có nghĩa đã hoàn tất rất gần rồi. Nhưng vẫn như cũ, vẫn yên tĩnh, và lần nữa anh lại nhắm mắt lại để khỏi bị quáng. Nếu chúng nhận ra, sẽ dịch lui lại phía sau, vào con suối, bờ của nó sẽ là chỗ bảo vệ vững chãi... Và nếu không bị phát hiện... sẽ phải bò nhanh lên trước tiếp tục tiến xa chỗ đáng nguyền rủa này, chỗ anh có thể bị rọi sáng cả từ hai phía.
Không bắn có nghĩa là chúng vẫn không phát hiện ra phân đội, Ivanôpxki táo bạo quyết định vọt lên, anh cảm thấy đó là một điều mạo hiểm mới, tuy nhiên đã thành công. Phải nhanh nữa! Gấp hơn nữa! Với sức mạnh bất ngờ, anh bò dọc nhanh theo bờ suối, vùi mình vào tuyết để tuyết nhét đầy vào mặt mũi một cách không thương tiếc, anh cũng không cho phép mình thở và nhắm nghiền mắt lại. Mở mắt ra và khi sự quan sát trở lại bình thường, trong bóng đêm anh nhận ra có một gò đống gì đó, cao tới đầu gối che khuất. Nó ở phía bên trái cái làng anh đang quan sát - có lẽ là bờ tiếp giáp giữa cánh đồng lúa và đồng cỏ. Điều này làm anh vui mừng, lúc này anh không thấy sợ pháo sáng nữa, tất cả ý chí của anh hưóng tới một mục tiêu duy nhất: tiến lên trước.
Ivanôpxki bò nhanh và khá lâu. Mồ hôi và tuyết ướt đẫm ngực và lưng áo quân phục. Anh không ngoái lại sau, điều đó chẳng ích gì, bởi lúc này không thể giục các chiến sĩ. Anh chỉ còn biết dựa vào những nỗ lực của chính bản thân mình, vào nguyên tắc của mỗi người lính là chấp hành mệnh lệnh.
Lại tiếp một quả pháo sáng vọt lên. Ivanôpxki lặng người. Tay hướng về phía trước, anh ép sát người trên mặt tuyết và quan sát: các chiến sĩ nằm theo ép sát ngay sau trung sĩ Lucasôp, đội hình đã bị giãn cách tới hai mươi bước. Cái khoảng tiếp giáp như trêu ngươi lúc này đã chấm dứt, chẳng còn gì che khuất họ thấy tiền duyên của bọn Đức. Thật may, kho củi trên gò đã nằm lại đằng sau, quả pháo sáng đang bay về phía hậu tuyến. Phía trước là cả một khu vực rộng, bằng phẳng với từng loại bụi cây thưa thớt trải ra theo từng cụm, nhòa dần trong đêm chạng vạng.
Pháo sáng tắt và tâm hồn trung úy cũng lắng xuống, những khó khăn nhất đã qua đi. Anh cảm thấy niềm vui thoáng tới và vội nén nó xuống. Anh chưa kịp chuyển bó dây buộc thanh trượt tuyết lên đằng trước thì bất thình lình một phát súng trường vang lên. Kinh hoàng, Ivanôpxki xoay trở lại và theo thói quen anh nắm lấy dây đeo khẩu tiểu liên. Nhưng cả đằng trước, đằng sau, khắp mọi phía anh không phật hiện ra một vật di động nào. Toàn vùng quanh đây đều ắng lặng, chỉ có một tiếng súng nổ, không có một âm thanh nào khác. Vài giây trôi qua, ở hai chỗ trên một bụi cây đột nhiên sáng bừng lên. Ngay lập tức trung úy quan sát đường bay của hai quả pháo sáng vừa bắn, cũng như những quả trước, chúng rơi ra sau trận tuyến, và tiếp ngay hai phát pháo sáng khác lại vút lên soi rõ hai bờ con suối. Trong ánh sáng chói lòa vang lên tiếng nổ chát chúa của một khẩu súng máy từ cạnh đó vãi đạn rào rào, đường lửa đạn chiu chiu vào các bụi cây bên suối, một vài viên va vào gò bật ra ngay chỗ họ vừa ẩn nấp, lửa đạn xanh, vàng bắn tứ phía. Đạn súng máy bắn thăm dò bừa bãi nhưng khá chính xác về phía phân đội. Những luồng đạn đang sục tìm rất gần chỗ nấp, chỉ có khoảng cách là cứu vãn phân đội. Ivanôpxki nằm nghiến răng ken két vì đôi chút thất vọng - mọi việc đã diễn ra tốt đẹp mà hóa ra hỏng từ loạt súng bắn vung vãi không phải là mù quáng.
Họ nằm lại khá lâu, trung úy rùng mình vì lạnh, áo lót của anh nhớp nháp nước bởi áo khoác đã phủ băng, và nói chung toàn thân anh ướt đẫm. Có tới mười quả pháo sáng cùng nổ bùng trên cao, những khẩu súng máy phía bên cạnh không thấy lên tiếng nữa. Lucasôp chạm vào ủng của trung úy Ivanôpxki rũ tuyết, quay mặt hẳn lại sau.
- Cudravet bị thương rồi.
- Nặng không?
Thay cho câu trả lời, trung sĩ nhún vai và cũng quay lại phía sau, có lẽ đang chờ một sự giải đáp từ đó.
Không có một lời rủa, nhưng Ivanôpxki phải đột ngột siết chặt trong lòng bao tay một nắm tuyết. Phải nói ra một cái gì, đã bắt đầu thấy hỏng, song chẳng lâu nữa đâu điều có thể xảy ra sẽ càng tệ hại hơn, bọn Đức rất có thể dễ dàng phát hiện ra họ trên cánh đồng. Dẫu sao vẫn phải bố trí lại, phải bò lại phía sau, mà lúc này không còn đủ thời gian, Ivanôpxki hạ lệnh cho người chiến sĩ đầu tiên anh thấy trong bóng đêm, ngay sau trung sĩ Lucasôp.
- Seluđiac, đồng chí lùi lại. Mang theo thương binh về phía sau.
Trên khuôn mặt người chiến sĩ công binh thoáng hiện một chút bối rối, mặc dầu anh ta đã dùng toàn thân cào tuyết mở lối, bây giờ Seluđiac đành lộn trở lại và biến vào bóng đêm. Ngay sau đó Ivanôpxki chợt nhớ là không nên phái Seluđiac săn sóc thương binh, tốt hơn hết là cử một chiến sĩ có năng lực hơn. Nhưng Seluđiac đã rời khá xa. “Hãy để anh ta sống” - Ivanôpxki nghĩ với tình cảm khoan dung bất ngờ. Không phải mỗi sự việc đều sẽ như vậy, nhưng đối với người chiến sĩ lớn tuổi này có lẽ có quyền được sống hơn những người khác, dẫu sao anh ta cũng là người trụ cột của một gia đình có ba đứa trẻ, và điều đó có một ý nghĩa.
Bọn Đức vẫn lặng im đến nỗi khó có thể phát hiện thấy gì ở chúng, vắng lặng bao trùm, chỉ có tiếng rì rào sau rừng, tiếng đạn đại bác trăn trở nơi xa. Ivanôpxki bối rối và chẳng kịp nhận ra thời gian đang qua nhanh, trung úy chỉ thấy hoảng sợ vì chậm trễ. Thực ra ngay từ đầu anh không dự đoán hết có bao nhiêu tình huống bất ngờ sẽ xảy ra, và lúc này anh thấy băn khoăn: sẽ còn điều gì xảy ra nữa!
Ivanôpxki vọt lên phía trước, nhưng mới bò chừng mươi bước anh bỗng lặng người vì thấy những đường đạn đan ngang dọc như cùng lao về phía anh. Nằm dán mình xuống tuyết, trung úy nhìn về phía kho chứa tối sẫm như một cái gò nhỏ ở xa kia, và anh mau lẹ lùi lại phía dưới để lợi dụng một cái bờ nhỏ bé che chở anh vừa mới nhìn thấy gần đấy. Tuy vậy, chúng vẫn có thể phát hiện ra anh. Trên cao có tiếng xèn xẹt và tiếng nổ bụp của những quả pháo sáng, lửa đạn súng máy nhoang nhoáng trong đêm, đạn xuyên vào tuyết và làm tung lớp tuyết đúng chỗ con đường họ sắp đi đến phía sau gò. Dù thế nào đi nữa, vẫn buộc phải tìm cách rút ra khỏi nơi nguy hiểm này, nhưng không thể liều lĩnh bò qua khoảng cánh đồng sáng rực như vậy.
Có thể họ bị mắc kẹt còn lâu. May là bên trái có một chiếc bờ nhỏ và một bụi cây dường như trời dành sẵn để cứu họ, - nó chỉ vừa đủ giúp cho họ thoát khỏi luồng đạn súng máy từ gò bắn tới. Nhưng ẩn được bao lâu?
Các chiến sĩ nằm bất động, lặng lẽ, chờ đợi quyết định của người chỉ huy và theo dõi những cử động của anh. Lúc này anh đi đến một quyết định duy nhất: bắt khẩu súng máy phải câm họng. Phương án tốt nhất là bò tới gần ổ súng máy từ phía chính diện, phía con suối lên. Cố nhiên chỉ có mình anh mói có thể làm được với kết quả chắc chắn. Cần một người là đủ, vạn bất đắc dĩ mới phải tới hai người, và phải mạo hiểm lén đến sát ổ súng máy, không cho chúng nhận ra.
- Truyền đạt lệnh gọi chuẩn úy đến gặp tôi!
Mệnh lệnh của trung úy được các chiến sĩ nhanh chóng truyền xuống cuối hàng, và Điubin bò đên, lặng lẽ nằm bên Ivanôpxki.
- Thế đấy. Cần phải diệt ngay ổ súng máy. - Ivanôpxki nói và không thấy có tiếng trả lời, anh giải thích thêm:
- Nói một cách khác là chúng ta khó bò ra được dưới hỏa lực của nó. Này, hãy cầm lấy bản đồ, nếu xảy ra điều gì, đồng chí hãy thay tôi chỉ huy phân đội.
- Không làm thế được. - Điubin im lặng một lúc rồi nói - Nên cử người khác.
- Người khác là ai? - Ivanôpxki hỏi. - Tự tôi sẽ thử xem sao.
Ivanôpxki nằm cởi nút áo bông, anh rút trong ngực ra tờ bản đồ nhàu nát đầy nếp gấp và đẩy thanh trượt của mình lại phía chuẩn úy. Súng máy đã im tiếng, pháo sáng đã tắt lụi trong tuyết, tất cả lại tối mù và im ắng. Nhưng trung úy hiểu rõ, chỉ cần thò người ra ngoài bờ nấp là bọn Đức sẽ nổ súng dữ dội ngay. Hiển nhiên là bọn Đức không bỏ qua bất kỳ một cái gì ở đây.
- Lucasôp, theo tôi! - Ivanôpxki gọi khẽ và không ngoảnh lại, anh biết Lucasôp sẽ không chậm trễ. Trong bóng đêm đen đặc, anh nắm chặt khẩu tiểu liên trong tay và nắn quả lựu đạn trong túi quần, bò dưới bờ nhỏ. Cần phải gấp gấp, nếu không toàn bộ cuộc tập kích đêm nay của anh sẽ mất hết ý nghĩa. Dĩ rlhiên điều này không phải đã là tốt nhất mà ngược lại có thể xấu hơn, song anh không tìm thấy một lối thoát khác ra khỏi tình thế này. Trừ phi quay trở lại bằng lối khác, mà lúc này làm điều đó cũng không đơn giản. Ivanôpxki tự nguyền rủa mình một cách độc ác nhiều lần, tay cào tuyết và miệng cứ lặp đi lặp lại: “Nào nện đi chứ! Nện tới đi, đồ súc sinh! Cứ làm toáng lên nữa đi!...”.
Anh cần phải làm thế để khẩu súng máy phải phát hỏa. Khi khẩu súng máy lên tiếng, lúc đó tên xạ thủ sẽ điếc đặc và mù mờ, và anh rất dễ tiếp cận nó. Và như vậy khẩu súng máy sẽ bị phá hủy ngay tức khắc, trước khi pháo sáng kịp rọi trên trời. Nhưng thật quá đỗi ngạc nhiên, giây phút đầu tiên Ivanôpxki đã không nhìn ra một hướng bắn nào của khẩu súng máy. Một chút băn khoăn thoáng hiện trong anh, song lập tức biến mất ngay, Ivanôpxki nhận ra đường đạn súng máy đã đổi chiều, hướng bắn chuyển về phía sau phân đội của anh, về mạn bãi bồi và con suối, vào chỗ họ vừa từ đó bò ra để luồn vào bụi cây. Lần này bọn Đức hoảng sợ thực sự, nhốn nháo một lúc lâu. Một quả pháo sáng nữa vọt lên, bừng sáng rực trên bãi bồi. Xung quanh rõ như ban ngày, từ trên gò đạn rối vào nhau, bay tứ phía như vòng quạt dày đặc. Một vài khẩu súng máy từ những chỗ khác cũng nhả đạn điên cuồng vào các lùm bụi. Ivanôpxki thoạt đầu theo bản năng chúi xuống tuyết, thoáng sau anh đã có thể quan sát chăm chú pháo sáng và lăng nghe tiếng rít ào ào trên cao. Song chẳng phải dè chừng, Ivanôpxki sớm hiểu ra đây không còn là chuyện đối với anh, mà tất cả là do Seluđiac. Có nghĩa là bọn địch đã phát hiện ra Seluđiac, chúng đã rọi pháo sáng và bây giờ bắn dữ dội.
Khi hiểu ra điều này, Ivanôpxki bỗng run lên vì những ý nghĩ hạnh phúc và vui sướng: thì ra Seluđiac đã đánh lạc hướng địch bằng cách kéo hỏa lực của chúng về phía mình. Không được phép chậm trễ, cần phải lợi dụng ngay thời cơ này, trung úy lập tức lăn vòng trên tuyết, anh chạy bằng cả tay lẫn chân lao lên đầu đội hình phân đội, nắm ngay lấy đôi thanh trượt tuyết:
- Theo tôi! - Anh hạ lệnh to, gần như chẳng cần đề phòng bọn Đức nghe thấy.