kiến của Melchett về cô Marple khi chúng tôi đã ra khỏi nhà cô ta, thật không “nịnh đầm” chút nào.
- Đồ gái già khô khốc tưởng mình cái gì cũng biết! - Ông ta càu nhàu - Cả đời chả bao giờ ra khỏi làng. Thật ngu ngốc! Bà ta thì hiểu gì về đời chứ!
Tôi nhẹ nhàng nhận xét với Melchett rằng ông ta có lý khi nói cô Marple không biết gì về đời theo nghĩa rộng, thế nhưng cô ta biết tất cả những gì diễn ra ở Saint Mary Mead!
Melchett cũng phải công nhận như vậy. Tóm lại chúng tôi vừa tìm thấy một nhân chứng cực kỳ quý giá cho bà Prothéro.
- Đương nhiên chúng ta không nên nghi ngờ lời nhận định của bà ta. - Ông ta nói.
- Nào, ông hãy yên tâm đi. Nếu cô Marple nói rằng bà Prothéro không mang súng thì ông có thể tin, vì nếu như có một chi tiết đáng ngờ nào dù nhỏ nhất về điều này, thì bà ta sẽ sung sướng vớ lấy ngay.
- Đúng thế. Tốt nhất, hãy đi nốt đến xưởng vẽ.
Xưởng vẽ thật ra chỉ là một cái nhà kho được chiếu sáng từ trên cao. Nó không có cửa sổ và chỉ có một cái cửa ra vào lúc nào cũng mở toang. Khi chúng tôi đã xem xét xong, Melchett tỏ vẻ hài lòng và cho tôi biết sẽ quay lại nhà xứ với viên thanh tra.
- Tôi chạy đến Sở Cảnh sát đây, tí nữa chúng ta gặp lại.
Vừa bước vào nhà thì có tiếng nói lọt vào tai tôi. Tôi mở cửa phòng khách. Cô Cram ngồi trên đi văng, cạnh Griselda, và nói sôi nổi.
- Chào Len. - Griselda nói.
- Kính chào ông Clément - Cô Cram nói theo và tiếp tục - Tất cả những chi tiết về cái chết của ông đại tá thật khủng khiếp. Tội nghiệp ông ta.
- Cô Cram đã có nhã ý đến giúp chúng ta về các hướng đạo sinh. Anh có nhớ là Chủ nhật trước, chúng ta đã kêu gọi những người tình nguyện.
Tôi nhớ chứ. Nhưng, qua giọng nói của vợ, tôi cũng như vợ tôi, thừa biết rằng cô Cram sẽ chẳng bao giờ đến chỗ chúng tôi để giúp, nếu không có tấn thảm kịch đã xảy ra ở nhà xứ. Cô ta lại tiếp tục câu chuyện về cái chủ đề rất giật gân.
- Khi nghe tin, tôi như bị giáng một chùy vào đầu. Một tội ác! Một vụ giết người ngay tại cái làng bé nhỏ, hiền hòa này! Vì nói về hiền hòa tĩnh lặng thì làng này là số một. Và khi tôi biết về đại tá Prothéro thì tôi không thể tin. Con người quý hóa ấy. Ông ta chả có vẻ gì là sẽ bị sát hại cả.
Tôi không rõ liệu những đặc điểm nào có thể để cô Cram đoán ra rằng một người sẽ bị sát hại hoặc không. Có lẽ có những loại người đặc biệt sẽ trở thành những nạn nhân tương lai chăng? Tóm lại, cô Cram không nghi ngờ điều đó trong cái đầu vàng óng và bướng bỉnh.
- Xem này, - Griselda nói - thì ra cô Cram đến để nghe ngóng tin tức!
Tôi tưởng rằng lời nói thẳng của Griselda sẽ làm cô khách mất tự nhiên nhưng cô ta lại rất thích chí, ngửa cổ lên cười to, phô bày hết cả bộ răng.
- A! Không hay rồi, bà đã biết rồi. Người ta không thể giấu bà cái gì được. Nhưng cũng rất tự nhiên là người ta muốn biết các tình huống của câu chuyện như thế này phải không. Và cũng đừng quên là tôi muốn giúp các hướng đạo sinh của các vị. Đúng là giật gân thật! Tôi đang sống cho qua ngày đoạn tháng chán chường. Đúng! không phải công việc làm cho tôi chán, thậm chí tôi còn được trả lương cao. Và hơn nữa, tiến sĩ Stone thật đáng mến! Nhưng một cô gái trẻ thì cần được giải trí sau giờ làm việc và theo bà, bà Clement, thì có thể giao du với ai trong cái “lỗ” này, ngoài một đống các bà già lắm mồm?
- Có Lettice Prothéro đấy thôi. - Tôi nói.
Gladys lắc đầu.
- Cô ta rất khinh bỉ những người như tôi. Cô ta cho cô ta là cao giá và không muốn hạ cố quan tâm đến một cô gái trẻ phải làm việc để kiếm sống. Vậy mà tôi lại nghe nói cô ta cũng làm việc. Nhưng ai muốn thuê cô ta được? Cô ta sẽ bị đuổi việc trong vòng tám ngày thôi. Trừ phi cô ta làm người mẫu trưng diện các đồ nữ trang, ừ, tôi chắc là việc đó hợp với cô ta.

Người dịch: Lê Thu Hà
Chương XV
Landormy không đạt được kết quả gì

     ôi thấy Hawes trong một trạng thái rất đáng buồn. Tay anh ta run lẩy bẩy và bộ mặt thì quắt lại căng thẳng. Rõ ràng là anh ta nên nằm lại trên giường và tôi cũng đã nhắc nhở anh ta. Anh ta vẫn ngoan cố nói rằng anh ta vẫn khỏe.
- Tôi đảm bảo rằng tôi chưa bao giờ khỏe hơn bây giờ.
Đấy là một cách nói hoàn toàn trái ngược với thực tế đến nỗi tôi cũng không biết nên nói thế nào.
Tôi cũng phần nào khâm phục những người không để bệnh tật đánh ngã, nhưng Hawes, theo tôi, đã đi quá giới hạn.
- Tôi đến để nói với ông rằng tôi đã buồn phiền đến thế nào khi một việc như vậy đã xảy ra ở nhà xứ.
- Đúng thật không dễ chịu chút nào.
- Thật khủng khiếp, hoàn toàn khủng khiếp. Vậy là họ đã không bắt ông Redding nữa?
- Không, đấy là nhầm lẫn. Lời khai của anh ta thật phi lý, vô nghĩa.
- Và cảnh sát, bây giờ tin vào sự vô tội của anh ta.
- Đúng vậy.
- Tôi có thể hỏi vì lý do gì? Có phải là, tôi muốn nói, họ nghi ngờ ai khác chăng?
Tôi không thể tin được là Hawes lại quan tâm đến thế đến bối cảnh của tội ác. Có phải vì thế mà anh ta đến nhà xứ, nhưng anh ta có vẻ hau háu muốn biết như một phóng viên.
- Tôi không được ông thanh tra tiết lộ bí mật nhưng theo tôi biết thì không, ông ta không nghi ai đặc biệt cả. Ông ta chỉ tiến hành điều tra thôi.
- Vâng, vâng... tất nhiên. Nhưng ai có thể bị kết tội là đã gây một tội ác như vậy?
Tôi lắc đầu.
- Tôi cũng biết rằng Prothéro không được lòng người lắm, nhưng một tội ác.. để gây một tội ác... cần phải có một động cơ rất mạnh mẽ!
- Tôi cũng nghĩ như vậy. - Tôi nói.
- Ai có thể có một động cơ như vậy nhỉ? Cảnh sát không có ý kiến gì ư?
- Tôi không biết.
- Chắc chắn ông ta có kẻ thù, ông ạ. Càng nghĩ tôi càng thấy rằng ông ta có kẻ thù. Ở tòa án, ông ta đã cư xử rất nghiêm khắc.
- Đúng vậy.
- Nhưng ông không nhớ à? Sáng hôm qua ông ta còn nói với ông là đã bị Archer dọa.
- Thực tình, bấy giờ tôi không nhớ. À, tôi nhớ ra rồi. Anh cũng đã đứng rất gần chúng tôi vào lúc đó.
- Vâng, tôi đã nghe thấy ông ta nói, người ta không thể làm khác được với đại tá Prothéro, giọng ông ta rất to. Tôi cũng thậm chí bị bất ngờ vì những lời ông nói rằng khi thời khắc của ông ta điểm, đến lượt ông ta cũng sẽ bị công lý trừng phạt thay vì khoan dung.
- Tôi đã nói thế à? - Tôi hỏi và nhíu mày - Tôi lại nhớ là khác cơ.
- Ông đã nói một cách rất xúc động và điều đó đã làm tôi bất ngờ. Công lý là một điều khủng khiếp.
Và khi tôi nghĩ rằng con người tội nghiệp đó đã bị giết sau đó không lâu... thì cứ như là ông đã linh cảm được.
- Chẳng có chuyện đó. - Tôi khô khan nói.
Tôi không thích những xu hướng thần bí của Hawes. Ở anh ta có khả năng thiên cảm.
- Ông đã nói với cảnh sát về lời dọa dẫm của Archer chưa?
- Tôi chả biết gì về ông ta.
- Tôi muốn nói là ông có nhắc lại lời ông Prothéro đã nói với ông rằng Archer đã dọa ông ta không.
- Không, - Tôi nói chậm rãi - tôi không nói.
- Nhưng ông sẽ nói chứ?
Tôi im lặng. Tôi không muốn buộc tội một người đã từng phạm pháp. Tuy vậy tôi cũng không bênh vực Archer! Đấy là một thợ săn trộm đã thành cố tật, đó là một trong những kẻ vui vẻ nhưng vô dụng mà ta thấy ở tất cả mọi nơi.
Mặc dù anh ta đã nói trong cơn tức giận khi bị kết án, tôi không có lý do gì để nghĩ rằng anh ta sẽ làm như vậy khi ra tù.
- Anh đã nghe thấy cả câu chuyện, Cuối cùng tôi nói - nếu anh nghĩ rằng anh có nghĩa vụ đi nói với cảnh sát thì đi đi.
- Sự làm chứng của ông sẽ nặng cân hơn thưa ông.
- Có thể, nhưng thật thà mà nói thì tôi sẽ chẳng làm gì cả. Tôi quá sợ làm cho một người vô tội phải mất đầu.
- Tuy vậy, nếu chính hắn đã giết đại tá Prothéro?
- Ồ! Nếu gì? Chả có bằng chứng nào là anh ta cả.
- Lời đe dọa của anh ta...
- Thật ra mà nói thì anh ta không dọa, mà ngược lại chính là Prothéro đã dọa Archer là sẽ trừng phạt sự trả thù của anh ta lần sau khi ông ấy lại tóm được anh ta.
- Tôi không hiểu thái độ của ông.
- Thật à? - Tôi chán nản nói - Vì rằng anh còn trẻ, anh hăng hái phụng sự sự nghiệp của công lý. Khi anh ở tuổi tôi thì anh sẽ thấy luôn luôn phải để cho mọi người cái quyền được nghi ngờ.
- Không phải... Tôi muốn nói...
Anh ta ngừng lời và tôi nhìn anh ta ngạc nhiên.
- Tôi muốn nói... ông, cá nhân ông, ông có nghi ngờ ai là hung thủ không?
- Chúa ơi, không!
Hawes gặng hỏi:
- Và nguyên nhân?
- Tôi cũng không biết gì hơn. Còn anh?
- Tôi cũng vậy. Tôi chỉ tự hỏi liệu đại tá Prothéro có thổ lộ gì với ông không? Hay nói với ông về việc gì đó?
- Có thổ lộ không à? Nếu có thì cả làng đã nghe thấy vào sáng hôm qua rồi. - Tôi nói khô khốc.
- Vâng... vâng... đúng thế... và ông không cho là Archer...
- Cảnh sát sẽ biết ngay những gì liên quan đến Archer. Nếu như chính tôi nghe thấy anh ta đe dọa đại tá Prothéro thì lại là chuyện khác. Nhưng anh nên tin rằng nếu thật sự anh ta đã làm điều đó thì cả làng sẽ thấy, sẽ biết và tin đó sẽ đến tai cảnh sát rất nhanh. Nhưng thôi đó là việc của anh, anh muốn làm gì thì làm.
Cũng kỳ lạ như vẻ ngoài của anh ta, Hawes lại có vẻ không muốn hành động.
Rõ là anh ta đang căng thẳng và thái độ anh ta khá là kỳ cục. Anh ta làm tôi nhớ lại lời bác sĩ Haydock về tình trạng sức khỏe của anh ta. Vậy là không nghi ngờ nữa, anh ta phải đi tìm lời giải thích.
Anh ta ra về, nuối tiếc như còn có điều muốn nói nhưng không biết diễn đạt thế nào.
Trước khi về, tôi giao cho anh ta nhiệm vụ chú ý đến Hội các bà mẹ và cuộc họp của những người đến thăm quan địa phương vì tôi có việc khác phải làm vào buổi chiều.
Cố đuổi hình ảnh Hawes và câu chuyện của anh ta khỏi đầu, tôi đến nhà bà Lestrange.
Trên bàn của phòng xép tôi thấy những tờ báo còn chưa được mở ra.
Khi vào nhà tôi nhớ lại rằng bà Lestrange đã gặp đại tá Prothéro vào buổi tối trước ngày ông ta bị giết! Có khả năng là, do đó, bà Lestrange đã biết việc gì đấy có thể soi sáng điều bí ẩn này. Tôi được đưa ngay vào phòng khách và bà Lestrange đứng dậy để đón tôi. Một lần nữa tôi lại ngạc nhiên về không gian tuyệt vời mà người phụ nữ này đã tạo ra quanh bà ta. Bà ta vận một cái váy đen mờ làm nổi bật lên làn da trắng như trứng gà bóc. Trên gương mặt điềm tĩnh kỳ lạ, cặp mắt lấp lánh ánh lên một cuộc sống sôi nổi và dường như cả một chút lo lắng.
- Ông thật tốt vì đã đến, thưa ông Clément - Bà ta nói và chìa tay cho tôi - Tôi đã định nói với ông hôm trước. Nhưng sau đã đổi ý. Tôi đã sai lầm.
- Như tôi vừa nói lúc nãy, tôi rất vui lòng được phục vụ bà.
- Vâng, ông đã nói và lại nói rất thuyết phục. Chỉ có ít người thật sự muốn làm điều đó, ông Clément ạ.
- Tôi khó lòng tin như thế, bà Lestrange.
- Vậy mà đó là sự thật. Phần lớn mọi người, phần lớn đàn ông chỉ nghĩ đến bản thân họ.
Có một vẻ cay đắng lớn trong giọng nói của bà ta. Tôi không trả lời và bà tiếp tục:
- Xin mời ông ngồi.
Tôi nghe theo. Bà ta ngồi đối diện tôi. Sau một thoáng đắn đo, bà bắt đầu nói chậm rãi, ngẫm nghĩ, như bà cân nhắc từng từ trước khi thốt ra.
- Tôi đang ở trong một tình huống rất tế nhị, thưa ông Clément và tôi muốn xin ý kiến ông về việc tôi phải làm từ nay về sau. Quá khứ là quá khứ, không thể làm lại được. Ông hiểu không?
Trước khi tôi kịp trả lời thì cô hầu đã cho tôi vào, mở cửa và kêu lên sợ hãi:
- Ô, thưa bà, có ông thanh tra nói là muốn gặp bà!
Nét mặt bà Lestrange không thay đổi, bà chỉ nhắm mắt lại từ từ và lại mở ra. Bà nuốt nước bọt một, hai lần rồi nói bằng giọng rõ ràng và bình thản.
- Cho ông ta vào, Hilda.
Tôi định đứng dậy nhưng bà ra hiệu cho tôi ngồi lại bằng một động tác vương giả của bàn tay.
- Nếu không phiền xin ông ngồi lại.
Tôi lại ngồi.
- Tất nhiên rồi, nếu bà muốn. - Tôi nói khẽ khi Landormy bước nhanh vào.
- Chào bà. - Anh ta bắt đầu.
- Chào ông thanh tra.
Lúc đó anh ta nhìn thấy tôi và mặt anh ta cau lại. Không nghi ngờ gì nữa, Landormy không thích tôi.
- Tôi hy vọng rằng ông sẽ không phiền nếu ông mục sư ngồi lại?
Landormy không thể nói ngược lại.
- Không, - Anh càu nhàu trả lời - nếu ông ta thích thế. Bà Lestrange không quan tâm đến lời bóng gió đó.
- Tôi có thể làm gì cho ngài, ngài thanh tra? - Bà hỏi.
- Vậy thì... Điều này liên quan đến vụ giết đại tá Prothéro. Tôi được giao nhiệm vụ điều tra.
Bà Lestrange gật đầu.
- Và, theo thủ tục, tôi kiểm tra lịch trình thời gian của mỗi người, tối hôm qua, giữa 6 và 7 giờ. Chỉ là thủ tục thôi, bà hiểu chứ.
Bà Lestrange không hề lúng túng.
- Ông muốn biết tôi đã ở đâu tối qua, giữa 6 và 7 giờ à?
- Vâng, thưa bà.
- Xem nào, bà nghĩ một lát. Tôi ở đây, ở nhà.
- A! (Tôi thấy mắt viên thanh tra lóe lên). Cô hầu của bà, vì bà chỉ có một cô hầu, phải không? có thể xác nhận lời khai của bà không?
- Không, vì lúc đó là ngày nghỉ của Hilda.
- À ra thế!
- Đáng tiếc là ông phải tin lời tôi thôi. - Bà Lestrange nói nghiêm nghị.
- Bà nói rằng bà ở nhà suốt buổi chiều à?
- Ông đã hỏi tôi trong khoảng từ 6 đến 7 giờ, thưa ông thanh tra. Còn tôi đã đi dạo vào đầu buổi chiều và quay về trước 5 giờ một chút.
- Được. Nhưng nếu như có một bà - cô Hartnell ấy đã nói rằng bà ta đã đến đây vào lúc 6 giờ, đã bấm chuông và không thấy ai trả lời, đã quay đi, thì bà chắc rằng bà ta đã nhầm.
- Không đâu. - Bà Lestrange lắc đầu.
- A!
- Khi cô hầu của tôi ở đây thì cô ấy có thể trả lời là tôi đi vắng. Còn nếu tôi ở nhà một mình và không muốn tiếp khách... vậy thì cứ việc để cho họ bấm chuông...
Viên thanh tra tỏ ra chưng hửng.
- Các bà già làm tôi chán ngắt, - Bà Lestrange vẫn nói - nhất là cô Hartnell. Cô ấy đã bấm đến nửa tá hồi chuông trước khi bỏ đi.
Viên thanh tra kéo ghế lại gần.
- Bây giờ, tôi biết rằng bà đã đến gặp đại tá Prothéro ở Old Hall vào buổi tối trước ngày ông ta chết.
Bà Lestrange bình tĩnh trả lời.
- Đúng vậy.
- Bà có thể nói cho tôi biết lý do của buổi gặp gỡ này không?
- Đây là một chuyện hoàn toàn riêng tư.
- Tôi rất tiếc nhưng tôi buộc phải hỏi bà việc riêng đó là gì?
- Tôi sẽ không trả lời. Tất cả những gì tôi có thể khẳng định là trong cuộc gặp gỡ đó những gì chúng tôi nói không liên quan gì đến tội ác.
- Có thể bà đã không đánh giá đúng.
- Dù sao, thì lần này nữa, ông cũng phải tin lời tôi.
- Thật ra, tôi cần phải tin lời bà khá nhiều việc rồi.
- Tôi cũng thấy thế. - Bà ta bình thản đáp và vẫn bình thản mỉm cười.
Viên thanh tra đỏ mặt lên.
- Đây là một việc nghiêm trọng, bà Lestrange. Tôi muốn biết sự thật... (anh ta đấm mạnh lên bàn) và tôi sẽ biết.
Bà Lestrange im lặng.
- Bà không thấy rằng bà đã tự đặt mình vào một tình thế bất lợi à?
Bà Lestrange vẫn im lặng.
- Chúng tôi đòi hỏi bà khai theo chỉ dẫn.
- Được thôi! Tôi sẽ khai.
Bà ta nhấn mạnh những từ cuối rất rời rạc. Viên thanh tra thay đổi chiến thuật.
- Bà đã quen biết đại tá Prothéro à?
- Vâng, tôi quen ông ấy.
- Bà biết rõ ông ấy chứ?
Bà ta do dự một lát trước khi trả lời.
- Tôi đã không gặp ông ấy từ nhiều năm nay.
- Bà có quen bà Prothéro không?
- Không.
- Xin lỗi bà nhưng lúc đó không phải là thời gian thích hợp để đến thăm.
- Tôi không nghĩ thế.
- Bà định nói gì?
Bà ta trả lời rõ ràng, dứt khoát:
- Tôi muốn gặp đại tá Prothéro một mình. Tôi không muốn gặp bà hoặc cô Prothéro. Vì thế tôi phải hành động như vậy.
- Tại sao bà lại không muốn gặp bà hoặc cô Prothéro?
- Đấy là việc của tôi.
- Vậy là bà từ chối giải thích thêm?
- Tất nhiên.
Viên thanh tra đứng lên.
- Bà tự đặt mình vào vị trí bất lợi, thưa bà, nếu bà không thận trọng.
Bà ta bật cười. Tôi đã không thể báo trước cho Landormy biết rằng bà Lestrange là loại phụ nữ không dễ gì bị bắt nạt.
- Dù sao, - Anh ta vẫn nói, cố vớt vát thể diện - bà đừng có nói là tôi đã không báo trước cho bà. Tạm biệt bà và hãy thận trọng: chúng tôi sẽ tìm ra sự thật.
Anh ta bỏ đi. Bà Lestrange đứng dậy và chìa tay cho tôi:
- Tôi nên để ông về nhà thì hơn, ông thấy đấy, bây giờ, tôi chẳng cần lời khuyên nữa. Tôi đã tự quyết định.
Bà ta nhắc lại giọng tuyệt vọng.
- Vâng, tôi đã quyết định.