Từ trên cửa sổ cung điện Babbiano, bá tước Aquilla im lặng ngắm nhìn đám người lăng xăng ngược xuôi dưới sân, đứng cạnh là Fanfulla degli Arcipreti mà chàng đã nhắn gọi về từ Perugia với lời đảm bảo rằng không còn mối nguy hiểm nào đe doạ chàng trai trẻ một khi Masuccio đã chết. Một tuần lễ đã trôi qua kể từ khi Gian Maria cho người em họ biết về chuyện hôn nhân của mình, và lúc này ngài công tước đang sửa soạn lên đường đi Urbino để diễn màn hài kịch cầu hôn công nương Valentina. Đó là lý do giải thích sự hối hả của đám người hầu gia nhân, tiếng bước chân rầm rập của đám lính đang tập hợp, cùng cả đoàn lừa ngựa đang gõ móng làm náo nhiệt cả khoản sân rộng bên dưới. Francesco quan sát cảnh tượng nhộn nhịp với nụ cười chua chát, trong khi người bạn đồng hành của chàng không dấu được sự hài lòng. « Tạ ơn Chúa đã giúp công tước cuối cùng cũng trở nên có trách nhiệm », chàng trai trẻ nhận xét. « Trước đây tôi vẫn thường oán trách số phận, » Francesco nói, không để ý đến lời bình luận của người bạn trẻ, « vì đã bắt tôi phải an phận làm một bá tước. Nhưng từ nay về sau tôi sẽ cảm ơn sự an bài này, vì tôi đã thấy một số phận khác còn có thể tệ hơn nhiều- rất có thể tôi đã sinh ra làm một ông hoàng với một công quốc để cai trị. Tôi đã có thể giống như anh chàng tội nghiệp kia, ông anh họ quý hoá của tôi, một tạo vật mà cả cuộc đời chỉ là một vở hài kịch rỗng tuếch, chỉ là một màn mua vui giả tạo mà không có hạnh phúc thực sự - không có tình yêu, cô đơn, vô nghĩa. » « Nhưng, » anh chàng Fanfulla đang kinh ngạc kêu lên, « chắc chắn cũng có sự bù đắp chứ? » « Cậu thấy cả đám đông đang nhốn nháo kia. Cậu biết chuyện đó có nghĩa là gì. Cái gì có thể là sự bù đắp đây? » « Đáng lẽ ngài phải là người cuối cùng đặt ra câu hỏi đó chứ bá tước? Ngài đã thấy cháu gái Guidobaldo rồi, vậy mà ngay cả sau khi thấy nàng ngài vẫn còn hỏi đám cưới này sẽ đem lại cho Gian Maria sự bù đắp nào ư? » « Vậy là cậu vẫn không hiểu? » Aquilla hỏi lại, với nụ cười cay đắng. « Cậu không thấy bi kịch ở đây sao? Chỉ đơn giản là hai quốc gia, thấy rằng đám cưới này có lợi cho cả hai, bèn quyết định rằng nó phải được tiến hành. Trong khi đó thì hai nhân vật chính – tôi gần như muốn gọi họ là nạn nhân - chẳng hề có lấy một cơ hội để lựa chọn cho mình. Gian Maria lên đường đi cầu hôn vì bị bức bách quá. Ông ta sẽ nói với cậu rằng ông ta luôn biết sớm muộn gì cũng phải lấy vợ và sau đó phải xoay xở để có con trai. Ông ta đã trì hoãn khá lâu chống lại cuộc hôn nhân này, thế nhưng bây giờ khi sự cần thiết đòi hỏi thì ông ta đành miễn cưỡng đi cầu hôn cũng như làm bất cứ chuyện gì khác – như đi dự một lễ đăng quang, một bữa tiệc hay một buổi khiêu vũ vậy. Cậu còn thắc mắc tại sao tôi lại từ chối ngai vàng của Babbiano khi người khác định trao nó cho tôi không? Nói để cậu rõ, Fanfulla thân mến, nếu bây giờ tôi ở vào chỗ ông anh họ của tôi, tôi sẽ cho không cả vương miện lẫn chiếc áo choàng công tước cho bất cứ kẻ nào thèm khát chúng trước khi người ta vắt kiệt hết cuộc sống khỏi tâm hồn tôi để biến tôi thành con rối vô tri vô giác. Nếu phải chịu đựng vai bi hài kịch trống rỗng đó suốt đời, thà rằng tôi sống cuộc đời của một nông dân hay một tá điền ; tôi sẽ làm ruộng, sống cuộc đời đạm bạc, nhưng sống như tôi muốn và tạ ơn Chúa về cuộc sống tự do bình dị đó ; kết bạn với những người tôi thấy hợp, ở bất cứ nơi đâu tôi gặp ; yêu theo tiếng gọi của trái tim tôi ; và về với Chúa khi Người gọi tôi, ra đi thanh thản với niềm tin rằng cuộc đời mình tôi đã không sống một cách nhạt nhẽo vô vị. Và còn cô thiếu nữ tội nghiệp đó nữa, Fanfulla! Hãy nghĩ cho nàng một chút mà xem. Nàng sẽ bị trói buộc vào cuộc hôn nhân gượng ép không có tình yêu với một gã phì nộn vô cảm như Gian Maria. Chẳng lẽ với nàng cậu không cảm thấy chút thương hại nào sao? » Fanfulla cau mày thở dài. « Tôi không ngốc đâu, tôi biết tại sao hôm nay ngài lại nghĩ ngợi nhiều như thế, » chàng trai đáp. « Những ý nghĩ này đã ám ảnh ngài từ khi ngài gặp cô gái đó. » Francesco thở dài. “Ai biết được?” chàng đáp buồn bã. « Trong vài khoảnh khắc chúng tôi nói chuyện với nhau, trong phút giây ngắn ngủi tôi được ngắm nhìn nàng, có lẽ nàng đã gây cho tôi một vết thương còn sâu hơn nhiều vết thương mà nàng đã nhân hậu cố gắng chăm sóc. » Cho dù những gì bá tước Aquilla nói về đám cưới đang được chuẩn bị đều khá chính xác, chàng đã hơi lầm lẫn khi nói rằng hai nhân vật chính đều không có cơ hội tự do lựa chọn cho mình. Thực tế cả hai đều đã có cơ hội lựa chọn. Chuyện đó xảy ra ba ngày sau tại Urbino, khi công tước và Valentina được giới thiệu với nhau trong buổi khiêu vũ chào mừng Guidobaldo tổ chức để đón chàng cháu rể tương lai. Vẻ đẹp lộng lẫy của Valentina đã khiến Gian Maria choáng ngợp vì vui sướng bất ngờ, kết quả là sự sốt ruột lộ ra mặt của đức ông muốn được sở hữu nàng càng làm cho dáng vẻ kệch cỡm của ngài thêm lố bịch khó chịu trong mắt nàng. Ngay từ khi được biết, cô thiếu nữ đã bất bình về cuộc hôn nhân dàn xếp. Những gì nhìn thấy về con người Gian Maria chỉ làm Valentina cảm thấy hoàn toàn ghê sợ số phận đã được định đoạt trước cho nàng, trong trái tim cô gái thầm nhủ nếu bị buộc phải làm nữ công tước Babbiano, cô thà quay trở lại tu viện Santa Sofia sống cuộc đời của một nữ tu. Gian Maria ngồi cạnh nàng trên bàn tiệc, vừa nhồm nhoàm thưởng thức các món ăn - một việc luôn có sức thu hút ghê gớm với công tước – đức ông vừa lúng búng ghé miệng thì thầm vào tai cô gái những lời tán tụng sống sượng khiến nàng rùng mình, khuôn mặt dần dần tái mét. Càng hăng hái trổ tài tán tụng mong làm vừa lòng nàng, thì với thân hình phì nộn và cử chỉ lời lẽ vụng về thô thiển của mình, đức ông càng thành công trong việc làm nàng trở nên xa lánh thù nghịch, cho đến khi, bất chấp tất cả sự ngu ngốc của mình, công tước cuối cùng cũng nhận thấy cô gái lạnh lùng đến bất thường. Lập tức, đức ông phàn nàn với chú nàng. Nhưng Guidobaldo cũng cảm thấy bực mình với tràng lải nhải của ngài. « Đức ông coi cháu gái tôi như một đứa con gái nông dân chăng? » ông hỏi. « Hay ngài muốn nó cười điệu rồi uốn éo làm dáng trước mỗi câu tán tỉnh của ngài? Miễn là cháu tôi chấp nhận cưới ngài, những chuyện còn lại đâu có quan trọng gì? » « Tôi muốn cô ấy yêu tôi một chút », Gian Maria ngớ ngẩn phàn nàn. Guidobaldo nhìn gã từ đầu đến chân với ánh mắt cười cợt khó hiểu, như thể trong đầu ông thoáng qua ý nghĩ rằng tay công tước ngô nghê thô thiển này có lẽ hơi tham lam quá. « Tôi không nghi ngờ rằng rồi cháu tôi sẽ yêu ngài, » ông trả lời, bằng giọng nói cũng khó hiểu như cái nhìn của ông. « Khi ngài theo đuổi một cách chân thành say mê như thế thì có phụ nữ nào cưỡng nổi chứ? Không nên vội thất vọng chỉ vì sự khiêm tốn của một cô thiếu nữ. » Những lời an ủi của Guidobaldo giúp củng cố thêm lòng can đảm cho công tước. Từ lúc này đối với ngài thái độ lạnh lùng lẩn tránh của cô gái chỉ là tấm mạng mà sự rụt rè bẽn lẽn của người thiếu nữ dùng để che dấu sự quy thuận của trái tim. Tự lý luận như vậy, lại được sự tự phụ kỳ quái của bản thân cổ vũ, thành ra cô gái càng lẩn tránh và tỏ thái độ khó chịu, đức ông càng tin chắc về tình cảm nồng cháy nàng dành cho ngài ; nàng càng lộ rõ sự căm ghét thì đức ông lại chỉ thấy thêm bằng chứng về mức độ đắm đuối say mê của nàng. Cuối cùng, ngài công tước đi hỏi vợ đã đi xa đến mức gần như tán đồng và đánh giá cao thái độ giữ gìn xa cách của cô dâu tương lai. Suốt một tuần dài, mọi chuyện đều tuyệt vời ở Urbino, liên tiếp đan xen nhau là các buổi đi săn, săn bằng chim ưng, những chuyến đi chơi bằng thuyền, tiệc tùng, khiêu vũ, những buổi diễn hài kịch. Đột nhiên, như tiếng sét giữa trời quang, mọi buổi vui chơi đều bị cắt ngang. Với Gian Maria, tin báo về sứ giả của Cesare Borgia đang chờ đợi tại Babbiano với thông điệp từ công tước Valentinois chẳng khác gì gáo nước lạnh dội xuống đầu. Đức ông được báo tin qua một bức thư do Fabrizio da Lodi gửi tới, khẩn cầu ngài nhanh chóng quay về để đối phó với mối đe doạ từ Valentinois. Lúc này Gian Maria không còn phớt lờ mối nguy đang đe doạ từ phía Cesare Borgia bách chiến bách thắng, không còn coi những lời cảnh báo của triều thần là phóng đại nữa. Sự có mặt bất thần của sứ giả do Valentinois gửi tới trùng hợp đến mức có thể thấy là trước nguy cơ về mối liên kết của Babbiano với Urbino, nhà Borgia đã quyết định ra tay sớm trước khi liên minh kịp hình thành, một hoàn cảnh làm Gian Maria vô cùng lo âu bối rối. Tại một trong những căn phòng sang trọng được dành riêng cho đức ông trong chuyến thăm Urbino, công tước ngồi bàn bạc về tin xấu vừa nhận được với hai nhà quý tộc tuỳ tùng- Alvaro de Alvari và Gismondo Santi. Cả hai, trong khi giục ngài nên theo lời khuyên của Lodi mà quay gấp về Babbiano, cũng hối thúc ngài hoàn tất chuyện đính hôn trước khi trở về. « Phải giải quyết ngay chuyện này, thưa đức ông, » Santi nói, « và khi đó đức ông có thể quay về Babbiano nói chuyện với sứ giả của công tước Valentinois trên thế mạnh. » Hoàn toàn đồng ý với lời khuyên, Gian Maria lập tức đi tìm Guidobaldo nói rõ ý định của mình, cùng với tin khẩn mới nhận được buộc ngài phải hành động gấp gáp như vậy. Guidobaldo lắng nghe với vẻ nghiêm trọng. Tin do Gian Maria kể cũng làm ngài bận tâm, bởi cũng như bất cứ ai trên đất Italy, ngài e sợ sức mạnh của Cesare Borgia, và trước mối đe doạ đang thành hình, ngài càng quyết tâm thúc đẩy nhanh hơn mối liên kết có thể kéo thêm một nước láng giềng vào liên minh hùng mạnh ngài đang ra sức xây dựng. “Chúng ta sẽ làm theo ý ngài”, chủ nhân hào hoa quý phái của Urbino trả lời Gian Maria,”lễ đính hôn sẽ được tuyên bố vào ngày hôm nay, như thế ngài có thể thông báo chuyện này cho sứ giả của Valentinois. Khi đã biết được thông điệp của Borgia, ngài có thể trả lời thách thức hay thận trọng hoà dịu theo ý ngài. Sau đó hãy quay lại Urbino trong vòng mười ngày, khi đó mọi chuyện sẽ sẵn sàng cho đám cưới. Nhưng, trước tiên, ngài hãy đi gặp và nói chuyện với Valentina.” Tự tin vào thành công, Gian Maria làm theo lời vị chủ nhà, lập tức đi tìm cô công nương trẻ tuổi. Đức ông tới phòng đợi của cô, từ đó qua một gã hầu xin phép nàng được hân hạnh gặp mặt. Khi gã hầu đi qua cửa dẫn vào căn phòng phía trong, Gian Maria chợt nghe thấy một giọng nam tuyệt vời đang ngọt ngào hát một bản tình ca theo tiếng nhạc đệm của một cây đàn lute. “Một cô gái xinh tươi, ngồi dưới ánh mặt trời …” bản tình ca của Petrarch vọng tới, và ngài công tước vẫn tiếp tục nghe thấy dù chỉ loáng thoáng, một hai lần sau khi gã hầu đã đi khuất. Rồi tiếng hát ngừng đột ngột, theo sau là một khoảng im lặng, cuối cùng gã hầu xuất hiện trở lại. Vén tấm rèm cửa màu xanh và vàng lên, gã mời Gian Maria vào. Đó là một căn phòng mà cách bài trí nói lên hoàn hảo sự giàu sang tao nhã của gia đình Montefeltro, từ mái vòm tuyệt đẹp sang trí cầu kỳ được viền gỗ quý chạm trổ công phu, cho đến những tấm thảm trải nền vô giá. Phía trên một bệ thờ màu đỏ treo một cây thánh giá bằng bạc, một tác phẩm tinh xảo của Anichino xứ Ferrara. Phía góc xa đặt một chiếc bàn khảm xà cừ, phía trên treo một tấm gương lớn, trên bàn bày mấy món đồ tuyệt đẹp bằng thuỷ tinh Murano. Trên tường có treo một bức tranh của Mantegna, vài bức phù điêu đắt tiền, vô số sách quý bày trên giá kê sát tường, một chiếc đàn dulcimer mà một gã hầu tóc vàng đang ngắm ngó xăm xoi, và cuối cùng dựng bên cạnh khung cửa sổ bên phải là một chiếc đàn harp Guidobaldo đã cho mua từ Venice về tặng cháu gái. Trong gian phòng lộng lẫy của cô công nương trẻ ngài công tước thấy cô đang được vây quanh bởi mấy cô tuỳ nữ, anh hề Peppe, hai gã hầu phòng và sáu chàng quý tộc trẻ thuộc triều đình của chú cô. Một trong số đó - vẫn là anh chàng Gonzaga đã hộ tống cô từ tu viện Santa Sofia - nối bật lên với bộ đồ trắng muốt từ đầu đến chân, áo vét và áo chẽn lấp lánh đầy vàng, đang ngồi trên một chiếc ghế thấp, cây đàn lute vẫn ôm trong lòng, từ đó Gian Maria có thể đoán ra đây là chủ nhân của giọng hát đã vọng đến tai đức ông khi đứng chờ ở tiền phòng. Trừ Valentina, tất cả đều đứng dậy khi công tước xuất hiện và đón chào đức ông với vẻ lễ nghi xa lạ khiến lòng nhiệt tình của ngài bị nguội đi không ít. Công tước đi lại gần rồi vụng về dừng bước, rồi bằng một điệu bộ vụng về không kém đề nghị được nói chuyện riêng với Valentina. Bằng một cử chỉ chịu đựng chán ngán, nàng ra hiệu cho mọi người lui cả ra ngoài, và Gian Maria đứng đợi cho đến khi người cuối cùng đã bước qua ngưỡng cửa dẫn ra khoảng sân rộng bài trí vui mắt với một đài phun nước bằng cẩm thạch nằm giữa những khối cây xén tỉa công phu, đang phun lên một cột nước lấp lánh bảy sắc cầu vồng dưới ánh mặt trời. “Thưa tiểu thư,” công tước lên tiếng khi chỉ còn lại hai người trong phòng,” tôi vừa nhận được tin khẩn từ Babbiano yêu cầu tôi phải lập tức quay về.” Và đức ông tiến sát tới cạnh nàng. Có thể trên thực tế đức ông là một kẻ đần độn, hoặc giả sự tự phụ đã làm ngài quáng mắt, nếu không công tước không thể không nhận ra đôi mắt cô thiếu nữ đột nhiên sáng lên, trên khuôn mặt cô có thể đọc được không lầm lẫn sự nhẹ nhõm như được giải thoát. “Thưa đức ông,” cô trả lời nhỏ nhẹ, chừng mực,” chúng tôi sẽ rất buồn phải chia tay ngài như vậy.” Và anh chàng công tước mới ngốc ngếch làm sao! Mù quáng, đần độn và tự phụ nhất trong tất cả những kẻ cầu hôn trên đời! Nếu không với một người như đức ông, lớn lên trong cung đình, đôi tai đã quá quen với những lời nói cầu kỳ vô nghĩa, chỉ là những tiếng vọng rỗng tuếch chẳng liên quan gì đến ý nghĩa vốn có; cũng chẳng lạ gì phép lịch sự đầu môi chót lưỡi của cung đình không liên quan gì đến cảm xúc của trái tim, làm sao có thể hiểu nhầm câu nói khách sáo của Valentina với một rung động chân thành, và công tước quỳ gối xuống cạnh nàng, nắm chặt những ngón tay thon thả kiêu kỳ trong hai bàn tay béo núc của ngài, đức ông đột ngột hiện nguyên hình một kẻ si tình thô lỗ cộc cằn đến mức khó cô gái nào chấp nhận nổi. “Nàng cảm thấy thế thật sao?” công tước líu lưỡi, cái nhìn si mê ngơ ngẩn.”Nàng sẽ thấy buồn thật chứ?” Cô thiếu nữ vội đứng vụt dậy. “Tôi xin đức ông hãy đứng lên,” nàng trả lời lạnh lùng, sự lạnh lùng ngay lập tức trở thành hốt hoảng khi mọi cố gắng của nàng định gỡ tay ra đều vô ích. Cho dù cô gái tìm mọi cách rút tay ra, đức ông vẫn khư khư giữ chặt lấy tay nàng. Lại là trò đỏng đảnh đàn bà, ngài tự nhủ, chẳng qua chỉ là cách nũng nịu làm cao của các cô thiếu nữ mà ngài sẽ phải chấp nhận cho đến khi khuất phục được nàng. “Đức ông, tôi van ngài!” nàng nói tiếp.” Xin đức ông hãy nhớ ngài đang ở đâu … Hãy nhớ tới địa vị của ngài.” “Ta sẽ không rời khỏi đây cho tới ngày tận thế,” công tước trả lời với giọng điệu kỳ quái, pha lẫn niềm khao khát cháy bỏng với sự tàn nhẫn hung bạo,” cho đến khi tiểu thư chịu nghe ta nói hết.” “Tôi sẵn sàng lắng nghe ngài, thưa đức ông,” thiếu nữ trả lời, không còn dấu nổi vẻ ghê tởm mà đức ông đã chẳng hề đủ tỉnh táo để nhận thấy.” Nhưng đức ông không cần giữ khư khư lấy tay tôi như thế, và cũng không thích hợp nếu đức ông cứ quỳ như vậy.” “Không thích hợp ư?”công tước kêu lên.”Công nương yêu quý, nàng đã đánh giá sai ta rồi. Chẳng lẽ lại không thích hợp khi mỗi chúng ta – dù là ông hoàng hay ket tiện dân – đôi khi lại quỳ gối sao?” “Vâng thưa đức ông, thích hợp nhất khi ngài cầu nguyện.” “Chẳng lẽ khi một người đàn ông tỏ tình không phải anh ta cũng đang cầu khẩn sao? Còn có nơi nào thích hợp hơn dưới chân người đẹp trong tim mình để quỳ xuống chứ?” “Xin đức ông hãy buông tôi ra,” nàng yêu cầu với giọng gần như ra lệnh, trong khi vẫn tiếp tục vùng vẫy.” Đức ông càng ngày càng chán ngắt và lố bịch.” “Lố bịch?” Khuôn miệng rộng, phóng đãng của công tước há hốc. Hai gò má trắng bệch xám đi, đôi mắt xanh nhỏ thó tàn nhẫn long lên những tia nhìn hung tợn. Trong chốc lát, Gian Maria vẫn quỳ bất động rồi vụt đứng phắt dậy. Đức ông buông bàn tay của Valentina ra nhưng chỉ để nắm chặt lấy cả cánh tay nàng. “Valentina,” công tước hỏi, giọng lạc đi,” tại sao nàng đối xử với ta thù địch như thế?” “Đâu phải thế,” nàng chán ngán phản đối, rùng mình lùi lại để tránh khuôn mặt trắng bệch đang ghé sát vào mặt nàng, khơi dậy trong cô thiếu nữ sự ghê sợ nàng không tài nào chịu đựng nổi.” Tôi chỉ không muốn thấy đức ông đần độn như thế, và đức ông không thể nhận ra đến mức nào …” “Nàng có biết ta yêu nàng say đắm đến mức nào, sâu sắc đến mức nào không?” đức ông như bùng nổ, hai bàn tay đang giữ lấy tay cô gái siết chặt lại. “Đức ông làm tôi đau!” “Không lẽ nàng cũng không làm ta bị tổn thương sao?” công tước gầm lên.” Một cánh tay bị bầm tím chăng nữa cũng có nghĩa lý gì so với vết thương trong tim ta mà đôi mắt, cái nhìn của nàng đã gây ra? Chẳng lẽ nàng không …” Nàng giải thoát được cánh tay đang bị nắm chặt, rồi bằng một bước chạy lao về phía khung cửa mà những người hầu cận vừa dùng để đi ra. “Valentina!” công tước hét lên, nhảy bổ theo sau, tiếng thét gần giống với tiếng gầm của ác thú hơn tiếng kêu của một kẻ si tình. Công tước chộp lấy cô thiếu nữ, và không hề khách khí lịch sự, gã lôi mạnh nàng trở lại trong phòng. Bị xúc phạm, tất cả sự căm ghét, khinh miệt, bất bình cô gái đã cố kiềm chế bấy lâu được dịp bùng lên. Chưa bao giờ nàng nghe nói một người phụ nữ ở địa vị của nàng bị đối xử thô bạo như vậy. Nàng căm ghét gã công tước lố bịch, nhưng đã kìm mình tránh cho đức ông nỗi hổ thẹn phải nghe điều đó do chính nàng nói ra, với ý định tranh đấu với chú nàng để dành lại tự do cho mình. Nhưng bây giờ, khi tay công tước này đã cư xử với nàng như với một ả hầu bàn trong tửu quán; vì gã tỏ ra không thèm đếm xỉa đến sự tôn trọng cần phải có đối với nàng, cũng không hề biết cư xử nhã nhặn như một người quý tộc có giáo dục, nàng không thể chịu đựng được màn tỏ tình bỉ ổi của gã thêm một phút giây nào nữa. Nếu gã đã chọn cách cầu hôn lố bịch của một tên hề, người con gái kiêu hãnh của Urbino tự nhủ sẽ cư xử với gã một cách tương xứng. Một lần nữa vùng ra khỏi tay gã công tước, cô thiếu nữ thẳng tay giáng cho gã một cái tát nảy lửa làm gò má quý công tước rát tê đi, cái tát bất ngờ khiến gã dang tay dang chân đứng đực ra. “Madonna!” công tước thở gấp.” Đây là một sự xúc phạm đối với ta!” “Chẳng lẽ còn thiếu sự xúc phạm nào tôi chưa phải chịu đựng từ phía ngài sao?” nàng phản công lại với cái nhìn dữ dội đến mức khiến đức ông bất giác lùi lại. Và giờ đây, khi nàng đứng thẳng kiêu hãnh trước mặt gã, hiện thân của vẻ đẹp trong cơn giận dữ, công tước không còn biết gã yêu nàng hay sợ nàng hơn, nhưng nỗi khao khát được chiếm đoạt nàng, khuất phục nàng vẫn cháy bùng lên trong gã. “Liệu tôi có phải là một ả giang hồ trong trại lính của ngài”, nàng hỏi phẫn nộ,” mà ngài dám lôi kéo tôi như vậy? Không chừng ngài quên rằng tôi là cháu của Guidobaldo, là một công nương của dòng họ Rovere, và từ khi còn nằm trong nôi, tôi chỉ biết đến sự tôn trọng từ phía tất cả đàn ông, cho dù địa vị của họ có cao đến đâu? Không lẽ với địa vị của mình, tôi không có quyền được đối xử như vậy sao? Có cần tôi phải nói thẳng với ngài, thưa đức ông, cho dù ngài sinh ra để làm công tước, nhưng cách cư xử của ngài chẳng khác gì một tên chăn ngựa? Có cần tôi phải nhắc nhở ngài, trước khi ngài nhận ra điều đó, rằng không người đàn ông nào, khi chưa được tôi cho phép, dám động đến tôi như ngài đã làm không?” Đôi mắt nàng sáng long lanh, giọng nói cao dần, và cơn bão tố phẫn nộ tiếp tục còn dữ dội hơn; Gian Maria hoàn toàn bị đo ván, đức ông chỉ còn biết lúng túng nài nỉ cầu xin sự tha thứ. “Cho dù tôi có là công tước cũng có nghĩa lý gì,” ngài năn nỉ gần như bẽn lẽn,”khi tôi đã yêu? Một công tước thì có gì khác biệt? Anh ta cũng chỉ là người, và tình yêu của anh ta cũng có quyền được lên tiếng như bất cứ ai trong đám thần dân của anh ta. Vì tình yêu đâu có phân biệt đến đẳng cấp của con người?” Cô thiếu nữ lại đi về phía cửa, nhưng lần này công tước không dám dùng sức mạnh giữ nàng lại, và ngài đành tìm cách dùng lời lẽ thay thế. “Madonna,” công tước van nài,” tôi xin tiểu thư hãy nghe tôi nói. Trong một giờ nữa tôi sẽ phải lên ngựa về Babbiano rồi.” “Thưa đức ông, “ nàng trả lời,” đó là tin tốt nhất tôi được nghe kể từ khi ngài tới đây.” Và không đợi câu trả lời, cô gái bước qua ngưỡng cửa đi thẳng ra sân. Trong một giây, công tước đứng chần chừ, lý trí bị tê liệt bởi cơn tức giận do lòng tự ái bị tổn thương. Rồi đức ông lao theo cô gái; nhưng vừa đi đến cửa, thân hình gù lưng của anh chàng Peppe bất thình lình đứng chắn ngang đường ngài với một tràng “ti…ri…ring” từ những chiếc chuông bạc trên chiếc mũ hề và vẻ nhạo báng trên khuôn mặt. “Tránh ra, đồ ngốc,” gã công tước đang điên giận quát lên. Nhưng thân hình dị dạng trong bộ đồ hoá trang màu đỏ và đen vẫn đứng trơ trơ ở chỗ cũ. “Nếu đức ông muốn tìm công nương Valentina,” anh hề lên tiếng,” thì nàng đang ở đằng kia kìa.” Và Gian Maria, nhìn theo hướng ngón tay xương xẩu của gã hề chỉ, thấy cô thiếu nữ đã đến nhập vào đám tuỳ nữ, vậy là đức ông không còn cơ hội nói chuyện riêng với nàng. Công tước quay trở lại, phục phịch bước về phía cánh cửa qua đó ngài đã bước vào căn phòng lần đầu. Lẽ ra sẽ tốt hơn cho anh chàng Peppe nếu gã hề để mặc cho quý ông công tước thất trận được yên thân rút lui. Nhưng anh ngốc, rất yêu quý cô chủ của mình, có bản năng của một con chó trung thành, yêu tất cả những gì cô chủ của gã yêu và căm ghét tất cả những gì làm nàng khó chịu, đã không kìm được ý thích bồi cho kẻ chiến bại thêm một đòn chí tử nữa để rắc muối vào trái tim vốn đã trọng thương của đức ông. “Hẳn là đức ông tôn quý thấy con đường đến trái tim công nương quanh co trắc trở quá phải không?” gã hề với theo.”Khi nào trí khôn của ngài bất lực hãy trông cậy vào đôi mắt tinh tường của sự điên rồ.” Công tước đứng sững. Một người biết tự trọng hơn đương nhiên sẽ bỏ qua không để ý tới giọng điệu phản trắc đó. Nhưng Tự Trọng và Gian Maria chưa bao giờ là bạn đồng hành. Gã quay lại, nhìn chằm chằm vào tay hề dị dạng đang lẽo đẽo đi theo vào trong phòng. “Ngươi hẳn có gì đó để bán,” công tước đoán khinh khỉnh. “Con biết nhiều thứ - rất nhiều – nhưng không có thứ nào là để bán, thưa công tước. Để giúp ngài con sẽ nói cho ngài nếu được ngài hỏi, chỉ đổi lại niềm vui được thấy ngài vui vẻ.” “Nói đi,” công tước giục gã hề, không hề giảm bớt vẻ cau có khiến khuôn mặt phì phị nhăn lại như mặt khỉ. Peppe trang trọng cúi đầu. « Thưa đức ông cao quý và hùng mạnh nhất, sẽ là dễ như trở bàn tay để chiếm được tình yêu của công nương nếu… » gã dừng lại lơ lửng. « Phải rồi, phải rồi. Nếu sao? » « Nếu đức ông có được khuôn mặt khôi ngô tuấn tú, chiều cao hoàn hảo, tứ chi cân đối hoàn mỹ, lời nói lịch sự dễ nghe và phong thái vương giả của một người mà con đã gặp. » « Ngươi đang bỡn cợt ta chăng? » công tước hỏi lại, không tin nổi vào tai mình. « Ấy không đâu, thưa đức ông! Con chỉ muốn nói như thế nào công nương của con có thể yêu được ngài. Giá mà ngài có được ánh hào quang của người mà con nói đến, cũng là người cô chủ con ngày đêm mơ tưởng, thì chắc cũng dễ thôi. Thế nhưng vì Chúa đã chót tạo ra đức ông như vậy - mặt phị mỡ, thân thể vừa béo ục ịch lại vừa còng, lại thêm ngây ngô vụng về … » Rống lên vì tức tối, công tước lao vào gã hề. Nhưng chàng ngốc, nhanh chân không kém gì nhanh miệng, đã thoát khỏi hai bàn tay béo múp quờ ra để tóm gã, rồi lao nhanh qua cửa, gã ba chân bốn cẳng chạy đi tìm chỗ trú ẩn sau vạt váy cô chủ.