Dịch giả Tịnh Minh
Chương 44
Công Chúa Vi Ru Ba

Quốc vương Ba-tư-nặc có một ái nữ tên là Vi-ru-ba (Virupa). Nàng đã đến tuổi kết hôn. Không may, nàng xấu tệ; không một hoàng tử võ tướng nào chịu hỏi nàng làm vợ, ngay cả bọn thương gia cũng khinh rẻ nàng.
Bấy giờ có một khách lạ giàu có đến ngụ tại Tỳ-xá-li. Tên hắn là Găng-ga (Ganga). Quốc vương nghĩ: "Găng-ga chưa bao giờ thấy con gái ta. Có lẽ hắn sẽ không từ chối kết hôn với nàng". Vua triệu hắn đến hoàng cung.
Găng-ga được Ba-tư-nặc khen ngợi, ban tặng đủ thứ. Hắn thuộc dòng thứ dân, và tuy hắn là thương gia, hắn đã tích lũy được một tài sản kết sù, nhưng hắn chưa bao giờ mơ đến việc kết hôn với một công chúa. Vì thế, hắn sung sướng nhận lời.
Quốc vương nói: "Thế thì ngay tối nay, khanh hãy đến hoàng cung đưa ái nữ ta về nhà khanh".
Hắn vâng lời. Đêm tối như mực, hôn lễ diễn ra mà Găng-ga chả nhìn thấy dung nhan của vị hôn thê mình. Vi-ru-ba theo chồng về nhà.
Ngày hôm sau, Găng-ga nhìn vợ, vóc dáng xấu xí của nàng làm hắn giật mình. Hắn muốn tống cổ nàng ra khỏi nhà, nhưng hắn không dám, hắn sợ quốc vương trả thù. Hắn giữ nàng trong nhà, nhưng thật sự nàng là một tù nhân không hơn không kém; nàng không được phép ra ngoài dù bất cứ lý do gì.
Nàng đau khổ lắm. Nàng luôn luôn bày tỏ lòng thương yêu chân thành của nàng với chồng, nhưng vô ích; hắn ra mặt gớm guốc khinh bỉ nàng. Hắn không bao giờ nhìn nàng. Hắn không bao giờ động đến nàng nửa lời. Vi-ru-ba cảm thấy cô đơn lạc lõng.
Một hôm, Găng-ga được một số bạn bè mời dự tiệc. Hắn được báo là: "Ai đến mà không đưa vợ theo đều sẽ bị phạt 500 nén vàng."
Găng-ga quyết định tham dự; bữa tiệc sẽ làm dịu bớt phần nào cuộc sống tẻ nhạt buồn chán của hắn. Nhưng hắn không muốn trình diện Vi-ru-Ba với bạn bè; hắn sợ bị chế nhạo. Hắn nghĩ: "Thà trả 500 nén vàng còn hơn là chúng chế riễu ta."
Ngày hôm đó, Vi-ru-ba âu sầu hơn thường lệ. Nàng khóc, nàng biết chồng nàng đã đi đâu. Nàng tự nhủ:
"Tốt đẹp gì một cuộc sống ê chề như ta? Ta chưa bao giờ có được một niềm an ủi. Chồng ta ruồng rẫy ta. Ta nào có than phiền gì được chàng; ta xấu xí mà, ai ai cũng bảo ta xấu xí mà! Ta chả mang được niềm an vui gì đến cho ai. Ồ, ta tự hận lắm! chết còn sướng hơn là sống như thế này; chết được ngọt ngào hơn. Ta sẽ tự vận. "
Nàng lấy một sợi dây và tự treo cổ.
Ngay lúc đó, tại Kỳ-viên, Đức Thế Tôn thắc mắc: "Trong thành Tỳ-xá-li hôm nay có ai đau khổ thế? Ta có thể cứu khổ cho ai? Ta có thể giúp một tay cho kẻ nào bất hạnh?"
Nhờ oai lực nhiệm màu của Ngài, Ngài biết Vi-ru-ba đang đau khổ. Ngài đến nhà Găng-ga và vào nhà. Vi-ru-ba còn sống. Đức Thế Tôn mở sợi dây mà nàng đã tự buộc chặt vào cổ. Nàng thở mạnh và nhìn quanh. Nhận ra Đức Thế Tôn, nàng gieo mình đảnh lễ dưới chân Ngài. Ngài dạy:
"Này Vi-ru-ba, hãy nhìn vào gương xem."
Vâng lời, nàng nhìn vào gương. Nàng ngạc nhiên và sung sướng reo lên. Nàng đẹp như ngọc nữ của thiên thần. Nàng muốn đảnh lễ Phật một lần nữa, nhưng Ngài đã ra đi.
Trong lúc đó, Găng-ga đã sai lời giao hẹn khôi hài của bạn.
Họ hỏi hắn: "Tại sao cậu đến mà không đưa vợ theo? Bộ cậu sợ bọn này biết mặt vợ cậu sao? Nàng hẳn là đẹp lắm. Mày là thằng chồng ghen đáo để!"
Găng-ga lúng túng không biết trả lời thế nào. Bữa tiệc đã làm hắn phiền muộn. Một trong những người bạn đưa cho hắn một cốc rượu mạnh và nói:
"Găng-ga, uống đi mày! Bọn tao thì vui cười ha hả, còn mày thì lệ tuôn tầm tã. Đến đây mày! Hãy cười với bọn tao. Dzô! Rượu này sẽ dạy mày biết cười."
Đưa tay nâng cốc rượu, Găng-ga cạn chén. Hắn trở nên tươi vui linh hoạt hẳn ra. Hắn uống nữa. Bấy giờ hơi chuếnh choáng, hắn tiếp tục nâng cốc cho đến lúc ngủ vùi.
Bạn hắn bàn: "Trong khi nó đang ngủ, chúng ta hãy vội sang nhà nó. Chúng ta sẽ gặp vợ nó, chúng ta sẽ khám phá lý do tại sao nó không dám cho ai nhìn thấy mặt nàng."
Chúng vào nhà Găng-ga. Vi-ru-ba trên tay còn cầm chiếc gương; nàng đang say sưa ngắm nghía dung nhan của nàng. Mắt nàng sáng lên niềm hạnh phúc. Bọn khách thán phục nàng; chúng lặng lẽ trở ra; giờ thì chúng mình biết rõ máu ghen của Găng-ga rồi ".
Găng-ga vẫn còn ngủ. Chúng đánh thức dậy và nói:
"Bạn ơi, bạn có phúc nhỉ! Bạn đã làm gì mà chư vị thiên thần hoan hỷ ban cho bạn một cô vợ xinh đẹp hy hữu thế?"
Găng-ga thét lên: "Qúa lắm rồi nghe! Ông đã làm gì chúng bay mà chúng bay nhục mạ Ông ác thế?"
Hắn nổi giận bỏ đi ngay. Hắn tức chúng cành hông. Về đến nhà, hắn đạp tung cửa; hắn vừa đi vừa nguyền rủa ôm sòm qua các phòng; nhưng, đôi môi đang văng tục chửi thề của hắn bỗng nhiên khép lại. Hắn kinh ngạc, tái mét. Trước mặt hắn là một phụ nữ xinh đẹp tuyệt vời. Nàng đang đon đả tươi cười. Hắn từ từ hoàn hồn; rồi hắn cũng tươi cười hỏi:
"Ồ, em đứng trước mặt anh mà anh cứ tưởng là một nữ thần rực rỡ nào đó vừa từ hoa viên hiện đến, hỡi em yêu quí, ai đã làm em xinh đẹp như thế?"
Vi-ru-ba kể lại sự tình cho chồng nghe. Từ đó, nàng và chồng nàng nhận ra niềm hạnh phúc thật sự, họ tìm mọi cơ duyên để xin qui y Phật và bày tỏ lòng biết ơn của họ đối với Ngài.