Đợi mẹ ngủ say, Bình mới rón rén sửa soạn quần áo. Nàng đứng trước tủ kính ướm thử chiếc áo màu xanh da trời vào người, rồi mới mặc vào. Chiếc áo xanh da trời này may đã lâu lắm, dạo hết tang chồng, mẹ nàng đã mua cho xấp hàng này để mặc Tết. và chiếc áo này cũng di cư cùng Bình vào nam, Bình nghĩ mà buồn cười, dạo trước, cổ áo may thấp, tà áo hơi ngắn, mấy năm qua đã lổi thời bây giờ lại trở thành mốt mới. Chỉ có dạo đó eo áo may rộng, và Bình mập nữa. Chiếc áo này đã được sữa lại nhiều lần, những đường chỉ tháo ra may lại còn để nhiều tì vết. Bình không hiểu tại sao mõi lần tới thăm Định nàng thích mặc chiếc áo này. Chiếc áo đã cũ mang một dĩ vãng không mấy tươi vui, và rất ít khi Bình dùng đến. Có tiếng máy đan rè rè ở phòng Trâm. Bình mở quạt máy cho mẹ rồi đi_ vào phòng em dâu, kêu nhỏ: - Cô Trâm gài cửa hộ, tôi đi có chút việc. Nghĩ là Bình về thăm nhà chồng, Trâm hỏi: - Chị có về ăn cơm không, em để phần. - Thôi khỏi, tôi đi công việc tiện thể ghé thăm mấy con bạn cũ. Cô và Mẹ ăn trước, tôi về có lẽ muộn. Tiếng máy đan ngừng lại. Bình đi ra, khép hờ cửa. Không hiểu nghĩ sao nàng dừng lâi dưới hàng cây vú sữa một lát. Buổi trưa nắng thật gắt, và chưa ra khỏi nhà mồ hôi Bình đã nhỏ giọt. Bình thong thả đi ra đường, tà áo xanh của nàng quyện vào nắng tung tăng theo mỗi nhịp bước của Bình. Tâm hồn Bình bổng cảm thấy hết sức êm ả, và sức nóng của mặt trời cũng bớt hung hăng khi chạm vào vạt áonắng của nàng. Bình gọi một chiếc xích lô. lâu lâu cũng phải xài sang một bữa. Biết đâu Định đã ngũ dậy, chàng đang mở cửa sổ trên căn gác, ngóng xuống đường trông nàng. Giờ này đáng lẽ ra Định còn ngũ, nhưng chàng thức đợi nàng tjhì thực thú vị biết bao. Căn gác nhỏ với những màu cửa màu xanh, chiếc bàn viết gọn gàng, hai chiếc ghế. Lúc nào cũng phải có hai chiếc ghế cho hai người. Và bốn đôi mắt nhìn, lúc nào cũng thế, khi Bình và Địng đdã ngồi yên, sau khi đã mừng gọi nhau, hai người ngồi nhìn nhau như thế. Bốn con mắt đều dịu dàng, đều chìm đắm thật dể yêu, và đôi mắt của người này đều trôi êm ái trong mắt của người kia. Chỉ nghĩ tới đó, Bình đã náo nức và cảm thấy chiếc xe thật chậm chạp. Bình dựa người vào nệm xe, nhìn xuống đôi mũi giầy của mình, và thêm một nhận xét mới là đôi chân của nàng đã được biến thành một đôi hia bảy dặm. Bình không ngờ nàng lại yêu được dễ dàng như thế. Thật ra trong những ngày đầu tiên khi chồng nằm xuống, nàng chẳng có bao giờ nghĩ rằng mình có thể chung thủy sẽ làm một người đàn bà góa trọn đời. Dù trước kia nàng lấy Đan chẳng vì tình yêu, nhưng khi Đan chết, Bình cũng cảm thấy cuộc đời mình như đã chấm hết và dừng lại ở đó. Lấy Đan không vì yêu, nhưng trước ngày cưới. Bình đã đi với mẹ chống lên quảng Yên thăm Đan, và qua một vài lần gặp gỡ, Bình thấy Đan, và qua một vài lần gặp gỡ, Bình thấy Đan chững chạc, nghiêm nghị, có thể trở thành một ngươì chồng tốt được. Với lại mẹ nàng thường bảo: -Không yêu ở với nhau rồi cũng yêu nhau, ngày xưa thầy mẹ có biết gì nhau, mà ở với nhau vẫn êm đẹp. Nhưng buồn thay, nàng chưa biết mùa Xuân thời con gái như thế nào đã trở thành đàn bà góa bụa. Những giờ phút gần nhau thật ngắn ngủi, giấy phép chỉ được ba hôm, hai ngày chuẩn bị cưới xin, một đêm động phòng, rồi Đan phải ra trận, một tháng sau, Bình chưa kịp đi thăm chồng, đã nhận được xác chồng. Bình đã khóc rất nhiều, nàng hiểu rằng, tình thương yêu chồng không đậm đà lắm, nhưng Bình đau đớn khổ sở muốn lịm người di, nàng thương người chết thì ít mà thương cho thân phận mình thì nhiều. Nghĩ tới một cuộc đời cơ cực làm dâu, những ngày cô đơn dài lê thê chỉ chấm dứt được khi chết, Bình đã thấy mất hết can đảm và cũng muốn chết đi. nhưng không ai để cho bình chết, cuối cùng nàng vẫn sống nhăn ra với niềm đau đớn riêng tư, mà ai cũng cho là vì xót xa người chồng bạc mệnh. Nhiều lúc Bình soi gương coi khuôn mặt mình có dấu hiệu gì là sát phu không. Không, khuôn mặt Bình đầy đặn, phúc hậu như mẹ. tại sao như mẹ mà cũng góa bụa, không có gò má cao, không có nốt ruồi thương phu trích lệ. Chỉ tại định mệnh bắt buộc như thế. Bình chì còn lấy cớ đó mà tự an ủi thân phận mình. Mười mấy năm sống âm thầm cuộc đời làm dâu, chỉ đánh đổi được một đêm vui ân ái, Bình đã thấy chán nản tột độ. Bà mẹ chồng tới bây giờ vẩn còn canh giữ nàng, như sợ nàng một ngày nào đósẽ vuột khỏi vòng kiềm tỏa của gia đình bà. Bà ta coi nàng như đã bị cột chặt với bà. Bình đã chịu đựng trong bao năm, đôi lúc nàng cũng nghỉ rằng, thôi cho qua, tuổi thanh xuân của mình cũng không còn gì nữa. Nhưng khi gặp Định nàng mới biết là ý nghĩ đó thật điên cuồng.Nàng không còn trẻ nhưng cũng chưa già, đủ thì giờ để lập một cuộc cđời khác. Nàng yêu thật tình cờ, thật bất chợt, ngay từ phút đầu gặp Định. Từ phút đầu. Ôi, thật quý giá biết bao, phút đầu tiên, người đàn ông đó như một xoáy nước cuốn chụp mất tích cả con thuyền đang trôi chậm rề với giòng nước lặng. Còn một ngã rẻ nữa, chiếc xe chậm chạp đến mấy rồi cùng tới đích. Một căn nhà. Thôi đầu ngõ đây rồi, làm ơn cho tôi xuống. Bình bảo người phu đạp xích lô dừng lại. Nàng trả tiền xe rồi đi vào con ngã cũng đầy nắng. Nàng bước những bước thật nhẹ nhọm, thật thư thái nâng niu bằng những bồn chồn ấp ủ trong lòng nàng từ lúc ngồi trên xe. Suốt đời tôi, cầu còn mãi những phút bồn chồn thần tiên này. Anh Định, cánh cửa mở đó chứ, và đôi mắt anh nhìn xuống, nhìn bước em đi đấy chứ? Phải rồi, cánh cửa mở đó. Gắng môi bước nữa, khi lên, khuôn mặt mình sẽ đối diện vớ khung cửa sổ, và đôi mắt chàng sẽ trong như hai hòn bi vừa vớt ra khỏi một ly nước. Mình đừng nhìn cứ đi thẳng và đôi mắt chàng sẽ dán lên người mình. Phải bước uyển chuyển thêm một chút nữa. Bình ơi, cớ chi mà mày nhảy nhót thế? Cớ chi tim mày đập mạnh thế? Đâu phải là lần đâu mày bước chân lên căn gác này. Ôi mày ngây thơ như một đứa con gái trinh nguyên mới yêu lần đầu. Tôi là một gái góa còn tội nghiệp hơn cả gái già nữa. Không, tôi lại vừa gái góa, vừa gái già, vừa mới biết yêu lần đầu tiên. Tội nghiệp cho tôi biết mấy. Đẩy nhẹ cánh cửa rào rồi bước lên cầu thang gỗ. Căn gác này đã ọp ẹp quá, thuê mỗi tháng bốn ngàn bạc, thời giá bây giờ như thế này là rẻ rồi. Bình tự cám ơn những may mắn đã cho mẹ con Bình có một căn nhà ở ngọai ô, dù căn nhà cũng cũ kỹ, cổ xưa như nếp sống hoài không thay đổi của mẹ con nàng. Cánh cửa thần thọai đã được nàng đẩy ra, và nàng công chúa gặp được khuôn mặt của vị hoàng tử. Anh. Em, những tiếng gọi, cái cảnh đó cũng đã cũ rích, nhưng không một mối tình nào thiếu vắng nó. Em sắp sữa ngã vào lòng anh đây, anh Định. Nhưng bước chân Bình vội vã khựng lại, những điều Bình tưởng tượng đều đã sai hết. Không có con mắt nào nhìn xuống cửa sổ, không có nụ cười nào nhìn xuống cửa sổ, không có nụ cười nào chuẩn bị đón tiếp nàng. Định đang nằm quay tên chiếc giường nhỏ xinh xắn và ngon lành ngủ. Sự hiểu lầm làm cho Bình ngỡ ngàng một chút, đôi thaóng buồn cũng biến đi rất nhanh, nàng mỉm cười. Người tình đang ngủ với đôi mắt khép kín bình yên, với hơi thở đều hòa và một ít mồ hôi rịn trên trán. Khi Định ngủ, khuôn mặt già hơn. Tại sao tôi lại so sánh tuổi già tuổi trẻ lúc này. Dể gì Định cũng gần bốn mươi, người đàn ông tới tuổi này đã chín mùi làm tôi yêu đến cuống quít. Tôi yêu đến cuống quít mất rồi. Thật là bậy, nhưng tâm hoàn tòan yên tâm, đôi mắt của người đàn ông đầu tiên trong cuộc đời chồng vợ đã khép kín, không còn một kỷ niệm nào để ám ảnh tôi nữa. Cuộc chiến cũng đã kéo dài từng ấy năm, bao nhiêu người ra đi rồi cho hai cuộc chiến tranh trong một đời người của tôi, trong một đời người của Định, cũng như của bao nhiêu người khác. Phải, tôi có quyền sống vội vã cho tôi đôi chút, tôi có quyền được hưởng bởi tôi đã già khằn bởi nhiều định mệnh. Bình đi tới gần người tình, nàng ngồi xuống mé giừơng, và chiếc khăn mùi xoa trong tay nàng đang được đứa lên lau những giọt mồ hôi trên trán Định. Mười mấy năm tôi mới có được giây phút quí hóa này. Trước kia khi lấy đan, làm vợ Đan, tôi cũng đã mơ ước được những giây phút thến này, nhưng Đan đã ra đi quá vội vàng. Anh Định, đổi lấy cả cuộc đời buồn tẻ, cô đơn để lấy một phút này thôi, em chấp nhận hết. Em bất cần hết. Chiến tranh đã đến tận nơi, đã vào tận thành phố. Cho em xin những phút vội vàng, những đam mê chất ngất. Chiến tranh đã đuổi em theo từ Hà Nội, vào tới đây, nhưng cuộc chiến tranh nào cũng không vượt qua quá cuộc chiến trong em, sự chiến đấu với cô đơn, và bây giờ chiến đấu với cả hạnh phúc. Hạnh phúc đã gọn trong lòng tay, nhưng được để nắm chặt như thế, em còn qua bao nhiêu đèo ải đọa đày như thế. Phải mở cánh cửa sổ lớn hơn cho gió lùa vào, phải để khuôn mặt của chàng chan hòa với ánh sáng. Phải để giấc ngủ chàng bình yên, nhưng khốn nạn quá, xung quanh tôi như một hàng rào kiểm soát bằng những đôi mắt hung dữ. Giọng bà mẹ chồng kém thân ái: Dạo này trông mợ trẻ ra, vui hơn, tôi mừng cho mợ. Tiếng mừng thoát ra ra khỏi cửa miệng mỏng như một lời đay nghiến. Bình cũng đã nhìn ra điều đó, nàng soi gương và ngạc nhiên cho sự nẩy nở của thân thể của nàng. Trước đây Bình đã tưởng da thịt nàng đã khô héo cùng với tháng năm tuyệt vọng. Anh định, tất cả là nhờ anh, nhờ ái tình mầu nhiệm như chén thuốc ngọt. Tôi mừng cho mợ, Bình rùng mình khi nhớ lại tiếng nói đó của bà mẹ chống. Đôi mắt nghi ngờ, luôn luôn kéo một làn mây mỏng, nhìn suốt thân thể cùng đọc hết ý nghĩ của nàng. Đôi mắt của ngưòi sống theo dõi còn rùng rợn hơn đôi mắt ngươì chết. Không, tôi phải vất hết những ý nghĩ buồn chán đó. Trước mắt tôi giờ chỉ có Định. Tôi đưa tay lên đặt nhẹ trên vừng trán hồn nhiên của chàng, dù một người đàn ông đã từng trải lúc ngủ cũng trở nên vô tư, tôi muốn uống hết vẻ vô tư của người tình lúc đó. - Em đến lúc nào vậy? Định trở mình và mở mắt. Chàng vẫn nằm yên nhìn bình đang cúi xuống. Đôi mắt chìm đắm của Định làm Bình thẹn thùng và bật ngồi thẳng dậy. Anh Định. Định mỉm cười, nhìn dáng ngúng nguẩy của Bình bỏ đi đến chiếc ghế kê sát bàn viết. Còn một chiếc bỏ trống đó dành cho anh đó anh Định. Bình quay lại. Định vẩn nằm, nhìn theo từng cử chỉ của Bình. Lúc em đến anh đã ngũ. Thế à? Anh có muốn lúc em đi anh còn ngủ không? Anh muốn lắm, anh muốn ngủ luôn trọn phần đời còn lại. Anh lại nói nhảm. Bình muốn kêu lên câu đó để trấn an sự sợ hải đang dấy động trong lòng nàng, nhưng Bình chỉ đứng im hờn dổi. Định ngồi hẳn dậy, người đàn bà quá ba mưoi, lúc làm nũng cũng còn thừa sức duyên dáng, nhưng anh thích em trang trọng hơn, người đàn bà góa phụ thân yêu của anh, Định đi đến vổ nhẹ vào vai Bình: - Góa phụ của anh ngồi đợi anh đi rửa mặt nhé. Định bỏ đi xuống thang gác. Còn Bình ngồi một mình ở chiếc ghế trống và vui thích một cách trẻ thơ. Lần dầu tiên tôi biết đến những kỳ diệu của những phút hẹn hò. Đố an làm gì được, nghĩ gì được trước những giờ khách chờ đợi giờ hẹn. Bữa cơm trưa, Bình đã ăn rất ít mẹ nàng không tìm ra dấu khả nghi nào, bởi Bình nói dối là buổi ăn sáng quá trể nhưng thật ra, những nao nức, những lời dự trữ ân tình đã chất ngất trong lòng nàng làm sao nàng ăn ngon được. Bình vui tay xếp gọn mấy cuốn sách bừa bãi. Mười phút sau thì Định lên tới, đầu tóc chàng còn ướt sũng nước. - Anh không định ngủ tiếp sao? Bình hỏi với giọng cố giả vờ hờn dỗi. - Định nói chuyện đứng đắn với em đây. - Thế ra chuyện từ trưóc tới nay không đứng đắn. - Sức mấy mà đứng đắn hả em. Anh tưỏng tới tuổi em không thể lầm lẩn ngu si như thế. Định ngồi chiếc ghế đối diện với Bình. Bình mở to mắt nhìn người yêu. Tôi mà ngu, tôi mà lầm lẩn. Còn chuyện gì gọi là không đứng đắn. Cái dáng điệu của Định có thể là một tên sở khanh không? Không, Bình ơi mày đã nghĩ gì ngu xuẩn vậy, mày không tin tưởng gì hết sao? Còn gì nơi một cô gái già như mày để người ta quyến rũ, lợi dụng. Bình lắc đầu, giọng thực thà: - Chẳng thà em ngu si. Định đưa tay cầm lấy bàn tay của Bình, chàng đặt trên mu bàn tay nàng một chiếc hôn. Dáng điệu trịnh trọng của Định làm Bình bật cười: - Anh lại không đứng đắn. - Em cho như vậy là không đứng dắn. Thôi vậy. Định ngồi yên lặng, hai mắt chàng mơ màng nhìn ra cửa sổ. Người đàn ông có một cặp mắt đen với hàng mi dài như một thiếu nữ như thế không thể là một người đàn ông cứng rắn. Nhưng Định khác với tứơng mạo của chàng, bù lại đôi mắt, định có chiếc mũi nở, cao, và chiếc miệng khi cười rất tươi, mà khi nghe nghiêm cũng rất cương nghị. Tôi phải thua Định trước sự nghiêm nghị đó rồi. Thôi em muốn lăn vào anh đây, em lăn như một hòn bi bị búng mạnh. Bình bị ý nghĩ của nàng xô bật dậy, tiến đến. Nhưng không được đâu, ngồi xuống đi Bình. Ngồi xuống và nhắm mắt lại, mình phải là một vật mà người ta đi kiếm tìm. Bình ngỡ ngàng ngồi xuống ghế. Nhưng Định đã tiến tới kéo bình dậy và đặt nàng ngồi lên lòng chàng: - Phải em ao ước phút này không? Bình không không nói gì nửa, miệng nàng đã bị gắn bởi một chiếc hôn dài, đắm đuối sôi nổi, con góa bụa đã trở nên hư đốn như thế này trong bao nhiêu lần rồi, đừng để hư thêm nữa. Bình đẩy Định ra, và cố gắng thuyết phục Định trở lại ghế ngồi. Tôi không thể dấu lòng là tôi đang muốn. Phải làm sao tôi có thể tự chống trả, mười mấy năm, tôi mới tìm lại giây phút quí giá đến vậy. Anh Định, anh ngồi im cho em nói. Anh ngồi xuống đi, ngồi xuống. Tôi tự mắngmỏ mình, tự kếm chế lần nữa. Nhưng rồi Bình vẫn thua Định. Nàng van vỉ: - Anh Định. - Em lại không đứng đắn rồi. Bình thoát khỏi vòng tay Định, nàng ngồi xuống chiếc ghế mà Định vừa đối diện với nàng: - Anh Định. - Anh đây. - Hôm nay chúng ta nói chuyện gì đây? Sao anh chả nói gì với em hết cả vậy? - Nói gì bây giờ. - Anh không yêu em? - Ai bảo với em điều đó? Bình cứng họng, nàng ngồi im rơm rớm nước mắt. - Em muốn anh nói chuyện gì bây giờ ngoài chuyện anh yêu em. Bình nghĩ tới lời nói của mẹ chồng, của em chồng, nàng muốn Định cùng chịu chung sự lo lắng với nàng: - Anh Định, mẹ chồng em đã bắt đầu nghi ngờ. Chúng ta có thể đàng hoàng làm lễ cưới được không? Em không muốn mang tiếng đi hoang mà không được gì. - Anh yêu em, không ai bảo em đi hoang được. Định tâm sự: - Anh tưởng đây là một cuộc đùa như mọi cuộc đùa khác, nhưng anh đã bị rơi vào chính cái bẩy của mình giăng ra. Đầu tiên anh không nghĩ gì hết, yêu em như đã yêu bao nhiêu người khác vậy thôi. Nhưng bây giờ em khác họ rồi. Bình hiểu ra những tiếng không đứng đắn mà Định đã nói lúc này. Bình không buồn gì hết về những đi-éu đó. Nhưng nàng cũng không thể tham dự trò đùa nguy hiểm này được nữa. Bình hỏi: - Không đùa nghĩa là mình sắp sống chung. - Anh đang ao ước điều đó. - Em sẽ thưa với bà mẹ em, mẹ em sẽ nói với bà mẹ chồng. Em làm dâu mười mấy năm, em đổi hết cả tuổi thanh xuân cho bà ấy. - Em thù hận bà mẹ chồng? - Không, em vẫn thương bà ấy. Bà ấy ở cái tuổi trước chúng ta. - Còn anh, anh ở cái tuổi của Đan. Hồi trước anh cũng cùng một lò Quảng yên. Chúng ta chống đối bà ấy được rồi. - Em nghĩ chuyện em đi lấy chồng là một sự hợp lý. Em chưa có con. - Anh có con. - Con anh cũng là con em vậy. Định mỉm cười, nụ cười không tin tưởng mấy. Phải làm sao có thể tin tưởng được ở lời nói trong lúc cuồng nhiệt của một người đàn bà. Anh không tin như vậy cũng phải. Tôi cũng thế, mặc dù lúc này đây lòng tôi đang ao ước được thương yêu đứa bé, nhưng sự ao ước đó là vì tại tôi thương yêu tôi quá. Hình như đọc được ý nghĩ của Bình, Định vẫn thong dong mỉm cười, dôi mắt vẩn tinh quái dò xét. Nhưng Bình không chịu nụ cười đó, mặc dù nhận rằng sự diểu cợt của Định có lẽ phải, nhưng Bình vẩn chạm tự ái. - Có phải đó là ký do anh không tiến tới hôn nhân? - Không phải vậy. -Hay anh sợ gia đình bên chồng em? - Còn khuya. - Vậy anh sợ gì? Định thôi cười, chàng nhìn Bình và bỗng vui lòng về đôi mắt đang nhìn mình đầy vẻ thực thà.