98. Khoảnh khắc đối mặt ánh tà dương

Dịch giả: Nguyễn An
84. Khoảnh khắc tự khoe khoang khoác lác
VII. Gió xuân đắc ý

° Danh tiếng giả dối giống như bong bóng xà phòng, chốc lát biến mất; giống như giọt sương ban mai, mặt trời vừa mọc lên đã tiêu tan.
° Bỏ tiền mua thưởng, trên thực tế là đem tiền thưởng người khác để tâng bốc anh ta.
° Phần đông những người tự khoe khoang, sự trống trải tâm linh của họ sẽ vĩnh viễn không có cách gì che giấu nổi.
Nếu như xem tự khoe khoang là một kỹ xảo và thủ đoạn của đời người, thì kỹ xảo này là vụng về, thủ đoạn này cũng gần như hèn hạ. Cho nên Bacon đã nói: "Tự khoe khoang tự thưởng thức là điều người khôn khéo tránh, là điều người ngu xuẩn theo đuổi".
Ðiểm xuất phát của tự khoe khoang sẽ có chỗ chê là phù phiếm không thực. Bạn vốn dáng vẻ thế nào, có thể làm nên cái gì và đã làm nên cái gì đều đã tồn tại một cách khách quan. Tự thổi phồng, chẳng qua là lo lắng chỗ mạnh, ưu thế và sự cống hiến của mình ít được người biết đến, dẫn đến thanh danh không nổi. Xét đến cùng bản chất của tự khoe khoang là ở chỗ gượng làm cho mình nổi danh.
Danh tiếng, vốn nên là một sự đánh giá của xã hội đối với bạn, do công chúng ban cho và công nhận, danh tiếng như thế mới là danh tiếng chân chính, danh tiếng phù hợp với thực tế, danh tiếng kinh qua kiểm nghiệm. Còn danh tiếng dựa vào tự khoe khoang tạo nên là danh tiếng gì? Có thật sự nêu danh được không?
Ðôi khi đích thực có thể dùng thủ đoạn tự khoe khoang để thực hiện mục đích nêu danh. Nhưng, danh tiếng được truyền đi đó là một danh tiếng giả dối. Bởi vì danh tiếng này là do tự khoe khoang mà có, tất nhiên đã qua sàng lọc chủ quan của mình, chỉ có nêu cái tốt đẹp của mình, thậm chí thổi phồng hoặc từ cái chẳng có gì tạo ra cái tốt đẹp của mình, tương ứng lại che giấu cái xấu xa của mình. Do đó, đây là một danh tiếng giả dối, mang tính phiến diện chủ quan.
Ðã là danh tiếng giả dối, tất nhiên không chịu nổi kiểm nghiệm của thực tiễn, càng không chịu nổi kiểm nghiệm của thời gian. Danh tiếng giả dối giống như bong bóng xà phòng chốc lát biến mất; giống như giọt sương ban mai, mặt trời vừa mọc lên đã tiêu tan.
Trường hợp và phạm vi tự khoe khoang là vô cùng hạn chế. Nói chung, bạn chỉ có thể trong trường hợp xa lạ, tự khoe khoang một hồi, đối với một số người không quen biết bạn, không hiểu bạn. Bởi vì người ta tạm thời không tìm hiểu bạn, bạn hoặc có thể nhất thời lừa dối và bưng bít được người khác, có thể làm cho người khác tạm thời lầm tưởng là bạn vĩ đại lắm, giỏi giang lắm. Nhưng, nếu như vì bạn tự khoe khoang mà thật sự cuốn hút được sự chú ý của người khác, dẫn đến gây được sự sùng bái và tôn kính của người khác, thì bạn có thể sẽ hỏng bét hết. Người sùng bái và tôn kính bạn sớm muộn có thể tìm hiểu bản, sớm muộn có thể phát hiện ra bạn là một ông vua thổi phồng. Lúc đó, người ta sẽ có thể xem thường bạn, phỉ nhổ bạn. Bạn đã đi quanh một vòng, một vòng lừa dối người đáng thương, đến cuối cùng "lợn lành chữa thành lợn què".
Ðương nhiên, chúng ta không thể nói người tự khoe khoang thổi phồng không có lấy một tí kỹ xảo nào. Họ, đa số vẫn có chút khôn vặt. Ðể đạt được mục đích nêu danh, anh ta đã vắt óc nghĩ ra một số thủ đoạn tự thổi phồng khéo léo, không cẩn thận một chút sẽ có thể bị anh ta lừa ngay.
Tự khoe khoang kiểu từ không nói có một cách trắng trợn là một loại ngu xuẩn nhất trong những người thích thổi phồng. Phương pháp này dễ dàng bị lộ tông tích nhất, dễ làm cho mình rơi vào cảnh ngộ lúng túng và khó xử nhất.
Phương pháp thêm mắm thêm muối là triển khai từ trên một chút thành tích mình đã từng làm hoặc có liên quan tới mình, nắm chắc một điểm mở rộng ra các điểm khác còn lại. Ðem việc mình có tham gia làm, hoặc hợp tác với người khác làm biến thành việc mình làm; đem những việc chẳng thấm vào đâu phóng đại thành việc tương đối lớn; đem việc hơi lớn một chút phóng đại thành những việc kinh thiên động địa; đem một lần nói thành hai ba lần, đem hai ba lần nói thành 8 lần 10 lần, hoặc thêm vào những từ như "luôn luôn", "từ trước đến nay đều như thế". Cứ như vậy thổi phồng, bạn không thể nói anh ta toàn bịa, mà anh ta là trong giả có thật, trong thật có giả.
Thật thật giả giả cứ như thế lấy giả làm xáo trộn thật.
Phương pháp tự khoe dạng ẩn và phương pháp tự khoe gián tiếp, như dùng tên biến đổi, tên giả hoặc tên của người giả để phát biểu những bài tự thổi phồng đều thuộc dạng tự khoe khoang dạng ẩn. Nhờ người khoe thay và khoa khoang lẫn nhau là kiểu tự khoe khoang gián tiếp. Anh ta có thể thông qua thủ đoạn hối lộ, hoặc cho người khác một số lợi ích nào đó để từ trên miệng đối phương hoặc viết bài thay mình khoe khoang.
Bỏ tiền ra mua thưởng thuộc dạng nhờ người thay mình khoe. Trước mắt các loại bình thưởng quá nhiều, chỉ cần cấp cho đơn vị tổ chức một ít tiền tài trợ, bảo đảm có thưởng đến tay ngay. Loại thưởng này liền trở thành cái vốn tự khoe khoang, mà từ bề ngoài để xem xét chẳng phải là mình tự thưởng mình sao? Trên thực tế là đem tiền thưởng người khác để thổi phồng chính anh ta. Hoặc để đạt được mục đích, anh ta trước tiên giả vờ tâng bốc người khác một hồi. Có đi mà không có lại sao gọi là có lễ độ, "người khác" được tâng bốc, chẳng lẽ lại không tâng bốc trở lại để đáp lễ, thế là cũng thổi anh ta một hồi. Kết quả đạt được mục đích hai bên thay nhau tâng bốc lẫn nhau. Cái lợi của việc tự khoe khoang dạng ẩn và tự khoe khoang dạng gián tiếp là người khác không dễ nhận ra là tự khoe khoang, cứ tưởng là thật có người khác khen đối với anh ta.
Dạng tự khiêm tốn hoặc dạng khen người là kiểu thổi phồng thông minh. Ví dụ anh A ở một phương diện nào đó có chút sở trường, hoặc có chút khôn vặt, hơi có chút tiếng tăm. Còn anh B thì lại không có ưu thế của phương diện này. Anh A lại giả vờ làm bộ rất thành khẩn, luôn luôn nói mình không bằng B, hoặc nói mình là người ngoài ngành. Việc đó bề ngoài là đang thổi phồng, nhưng kỳ thực lại nâng mình cao hơn - Còn anh B kia, người không bằng anh A, không có thanh danh cũng đáng được khen ngợi như thế (đây là lời của anh A nói), anh A lại càng đáng được khen thưởng hơn (đây là lời nói ngoài của A, để cho anh B suy nghĩ, để cho anh B đi bổ sung). Bề ngoài anh A nói mình là "người ngoài ngành", nhưng trên thực tế cũng là để nâng mình lên cao hơn - đến A cũng là "người ngoài ngành" (đây là lời của A nói), bạn thấy anh A đã đem môn đạo này nâng lên cao biết bao nhiêu, thần bí biết bao nhiêu. Mà A về phương diện này lại đã có chút danh tiếng (điểm này anh A đều biết rõ ràng hơn bất cứ người nào), anh A phải đứng ở đỉnh cao ra sao, đạt đến trình độ thần bí như thế nào (đây mới là lời nói ngoài của A, lưu lại cho B suy nghĩ, lưu lại cho B đi bổ sung)
Song, bất kể phương pháp của người tự khoe khoang khoác lác có bao nhiêu loại, nghệ thuật tự khoe cao thấp thế nào, họ chỉ có thể nhất thời đánh lừa được một bộ phận người không rõ chân tướng, họ vẫn không thể tránh được những người có con mắt sáng suốt, càng không tránh được những người biết anh ta tỉ mỉ. Huống hồ, phần đông những người tự khoe khoang, sự trống rỗng tâm linh của họ sẽ vĩnh viễn không có cách nào che giấu nổi. Cho nên đến cuối cùng, thổi phồng đều là mình lừa mình theo kiểu AQ. Trong tồn tại khách quan, anh ta vẫn chỉ là anh ta, tịnh không thể vì tự khoe khoang mà tăng thêm được chút gì.
Một người có chân tài thực học, lại có tầm mắt cao xa quyết không thể để mình khoe khoang mình. Anh ta cũng không cần tự khoe khoang. Chỉ có những ai trên thực tế chẳng ra sao, hoặc là những người thuộc hạng hai, hạng ba mới phải tự khoe khoang. Cho nên, tự khoe khoang đôi khi cũng là một biểu lộ ý thức tự ti.

Truyện 98. Khoảnh khắc đối mặt ánh tà dương Lời nói đầu I- Màn mở đầu 2. Khoảnh khắc phát hiện mình lớn lên trông xấu xí 3. Khoảnh khắc phát hiện mình ngu đần 4- Khoảnh khắc tự cảm thấy tốt đẹp 5- Khoảnh khắc tâm tính xốc nổi không chuyên 6- Khoảnh khắc chọn định khoa, ngành học 7- Khoảnh khắc thành tích học tập giảm sút 8- Khoảnh khắc hỏng thi 9- Khoảnh khắc sa vào lưới tình 10- Khoảnh khắc chọn định bạn đời 11- Khoảnh khắc thất tình 12- Khoảnh khắc cử hành hôn lễ 13- Khoảnh khắc trở thành cha mẹ 14- Khoảnh khắc phát hiện con cái không xứng đáng 15- Khoảnh khắc hôn nhân tan vỡ 16-Khoảnh khắc hôn nhân tan vỡ 17- Khoảnh khắc đi lại với người xa lạ 18- Khoảnh khắc đi lại với đồng nghiệp 19- Khoảnh khắc đi lại với lãnh đạo trực tiếp 20- Khoảnh khắc đi lại với người địa vị thấp 21- Khoảnh khắc đi lại với danh nhân quyền thế 22- Khoảnh khắc đi lại với người tính tình không hợp với mình 23- Khoảnh khắc cảm thấy không biết giao tiếp 24- Khoảnh khắc cần nhờ vả người khác 25- Khoảnh khắc cùng chạm cốc 26- Khoảnh khắc xấu hổ ngượng ngùng 27- Khoảnh khắc vô cớ nghi ngờ người khác 28- Khoảnh khắc cảm thấy không thể hợp tác với người khác 29- Khoảnh khắc chỉ trích người khác 30- Khoảnh khắc nhìn thấy đồng nghiệp thất bại 31- Khoảnh khắc đem thất vọng đến cho người khác 32- Khoảnh khắc thất tín với người khác 33 Khoảnh khắc Ước Mơ viễn Vông 34- Khoảnh khắc chỉ muốn thành công và có lợi ngay 35- Khoảnh khắc lý tưởng xung đột với hiện thực 36- Khoảnh khắc cá tính trái ngược với hoàn cảnh 37- Khoảnh khắc cạnh tranh với người khác 38- Khoảnh khắc mạo hiểm tiến thủ 39- Khoảnh khắc cần phải tự hy sinh 40- Khoảnh khắc bị những việc ngoài bổn phận làm xáo trộn 41- Khoảnh khắc bị những việc vụn vặt bao vây 42- Khoảnh khắc do dự không dám quyết định 43- Khoảnh khắc cố chấp với thiên kiến 44- Khoảnh khắc cần phải phục tùng trái với lương tâm 45- Khoảnh khắc sinh ra tư tưởng ngại khó khăn 46- Khoảnh khắc sinh ra tư tưởng uể oải 47- Khoảnh khắc sinh ra tâm lý nhút nhát 48- Khoảnh khắc sinh ra tâm lý ỷ lại 49- Khoảnh khắc xuất hiện hành vi tự tư tự lợi 50- Khoảnh khắc theo đòi ăn chơi kịp thời 51- Khoảnh khắc bị phê bình khiển trách 52- Khoảnh khắc gặp bất hạnh ngoài ý muốn 53- Khoảnh khắc đau ốm liên miên 54- Khoảnh khắc thất nghiệp 55- Khoảnh khắc bị bãi miễn chức vụ 56- Khoảnh khắc sa ngã 57.Khoảng khắ cảm thấy cô lập không được viện trợ 58. Khoảnh khắc bị người khác mưu toan 59. Khoảnh khắc bản thân ở vào hoàn cảnh ác liệt 60. Khoảnh khắc bị bạn bè thân thích ruồng bỏ 61. Khoảnh khắc gặp thất bại 62. Khoảnh khắc nảy sinh ý nghĩ trả thù 63. Khoảnh khắc bỏ lỡ cơ hội 64. Khoảnh khắc cảm thấy bị kỳ thị 65. Khoảnh khắc sáng tạo thành quả không được thừa nhận 66. Khoảnh khắc gặp phải người khác từ chối 67. Khoảnh khắc gặp phải vu cáo hãm hại 68. Khoảnh khắc gặp đối xử thô bạo 69. Khoảnh khắc bị hiểu nhầm 70. Khoảnh khắc sản sinh nỗi buồn vô cớ 71. Khoảnh khắc thể nghiệm đau khổ 72. Khoảnh khắc sản sinh tâm lý tự ti 73. Khoảnh khắc cảm thấy phẫn nộ 74. Khoảnh khắc cảm thấy sống quá mệt mỏi 75. Khoảnh khắc làm những điều trái lương tâm 76. Khoảnh khắc mắc nợ tinh thần 77. Khoảnh khắc sản sinh tâm lý gặp may 78. Khoảnh khắc sản sinh tư tưởng chán nghề 79. Khoảnh khắc theo đuổi hư vinh 80. Khoảnh khắc niềm tin tốt đẹp tiêu tan 81. Khoảnh khắc giận thói đời 82. Khoảnh khắc dao động trước vấp váp 83. Khoảnh khắc ham muốn không được thỏa mãn 84. Khoảnh khắc tự khoe khoang khoác lác 85. Khoảnh khắc có quyền thế nhất định 86. Khoảnh khắc bị người khác giới cám dỗ 87. Khoảnh khắc bắt đầu tích lũy của cải 88. Khoảnh khắc gật gù đắc chí 89. Khoảnh khắc được khen ngợi 90. Khoảnh khắc bị người khác ghen tị 91. Khoảnh khắc giành được thành công 92. Khoảnh khắc hám hưởng thụ quá mức 93. Khoảnh khắc biết được mình không còn trẻ nữa 94. Khoảnh khắc biết được 95. Khoảnh khắc cảm thấy tinh lực không còn dồi dào 96. Khoảnh khắc cảm thấy 97. Khoảnh khắc trí nhớ suy giảm 98. Khoảnh khắc đối mặt ánh tà dương 99. Khoảnh khắc đi đến kết thúc cuộc đời