Ở Blois d'Artagnan lĩnh số tiền mà Mazarin đang mong muốn gặp lại anh đã quyết định gửi lại cho anh để dùng vào những việc sau này.Từ Blois đến Paris đối với một kỵ mã bình thường phải đi mất bốn ngày. D'Artagnan đi đến buổi chiều thứ ba đã tới cửa ô Saint-Denis Ngày trước thì anh chỉ đi mất hai ngày. Chúng ta đã thấy Arthos khởi hành sau anh ba giờ mà đã đến trước anh hai mươi tư giờ.Planchet đã mất thói quen về nhưng cuộc dạo chơi bắt buộc này; d'Artagnan trách hắn về tính nhu nhược.- Ồ! thưa ông, bốn mươi dặm trong ba ngày! Tôi thấy thật là hãnh diện cho một gã bán hàng bánh kẹo.- Cậu có thật sự trở thành một gã bán hàng không, và bây giờ khi chúng ta đã gặp nhau, cậu có nghiêm chỉnh tính đến việc sống vật vờ trong cửa hiệu của cậu nữa không?- Ồ! Planchet đáp, - thực ra chỉ có ông là được tạo ra cho một cuộc sống hoạt động. Hãy xem ông Arthos kia; ai bảo đảm đó là một người thích tìm kiếm chuyện phiêu lưu mà chúng ta đã biết. Bây giờ ông ấy sống như một vị quý tộc trang chủ thực thụ, một lãnh chúa nông thôn thật sự. Này ông ạ, kể ra chỉ có một cuộc sống yên bình là đáng ao ước.- Đồ đạo đức giả! - D'Artagnan nói, - người ta thấy rành rành là cậu đang về gần đến Paris, và ở Paris chỉ có một sợi dây thừng và cái giá treo cổ đang chờ cậu.Thật vậy, câu chuyện trao đổi đến đây thì hai lữ khách tới cửa ô. Nhớ rằng mình sắp đi qua những phố mà mình đã nhẵn mặt, Planchet kéo sụp mũ xuống, còn d'Artagnan thì vểnh ria lên nhớ tới Porthos chắc đang đợi anh ở phố Tiquetonne. Anh nghĩ đến những bữa ăn rôm rả ở Pierrefonds.Rẽ quanh góc phố Montmartre, anh trông thấy ở một khung cửa số khách sạn "Con dê cái nhỏ", Porthos vận một áo chẽn lộng lẫy màu da trởi thêu đầy ngân tuyến và đang ngáp đến trật quai hàm, thành thử khách qua đường ngắm nghía với một vẻ khâm phục cung kính nào đó vị quý tộc đến là bảnh bao và giàu có ấy dường như đang chán ngấy cảnh giàu có và sang trọng của mình.D'Artagnan và Planchet vừa rẽ sang phố nhà thì Porthos cũng nhận ra họ và kêu lên:- Ê! d'Artagnan! Cảm ơn Chúa! Cậu đấy à?- A! Chào bạn thân mến, - D'Artagnan đáp.Tức thì một nhóm lêu lổng xúm quanh những con ngựa mà mấy tên hầu quán vừa cầm lấy dây cương và vây quanh mấy kỵ sĩ đang hếch mũi lên trời trò chuyện; nhưng một cái cau mày của d'Artagnan và vài ba cử chỉ hăm doạ của Planchet được những người chứng kiến hiểu ý liền xua đám người đang bắt đầu quây đông lại, vì càng không hiểu vì sao họ lại tụ tập thì họ lại càng kéo đến.Porthos đã xuống đến ngưỡng cửa. Anh nói:- A! Bạn thân mến ơi, ngựa của tôi ở đây thì khốn mất.- Thật thế! - D'Artagnan đáp, - tôi cũng lo ngại cho lũ ngựa cao quý ấy.- Và tôi cũng vậy, tôi cũng hơi khó chịu, - Porthos nói, rồi đung đưa mình trên chân với cái vẻ dương dương tự mãn về bản thân mình, anh nói tiếp - Và nếu như bà chủ quán không khá hoà nhã và biết bông đùa thì có lẽ tôi sẽ tìm một chỗ trú chân khác.Mỹ nhân Madeleine đã đến gần cuộc đối thoại ấy, vội lùi lại đằng sau một bước và tái nhợt như xác chết khi nghe những lời nói của Porthos; bởi vì bà ngỡ cái cảnh tên lính Thụy Sị lại tái diễn. Nhưng bà hết sức kinh ngạc thấy d'Artagnan không cau mày, và đáng lẽ bực bội, thì anh lại cười nói với Porthos:- Phải mình hiểu, bạn thân mến ạ, không khí phố Tiquetonne sao bằng không khí thung lũng Pierrefonds được; nhưng cứ yên tâm, mình sẽ cho cậu đi kiếm một không khí tốt hơn.- Khi nào thế?- Thực tình cũng sắp rồi đấy, tôi hy vọng như vậy.- A, càng hay!Thán từ ấy của Porthos được nối tiếp ngay bằng một tiếng rên rỉ khe khẽ và sâu văng ra từ góc cửa.D'Artagnan vừa đặt chân xuống đất liền trông thấy nổi sừng sững trên tường cái bụng to kềnh càng của Mouston, mồm hắn rầu rĩ buột ra những tiếng ta thán trầm trầm.- Còn cậu nữa, ông Mouston thân mến ơi, phải chăng cậu đã được đặt không đúng chỗ vào trong cái khách sạn còm nhom này? - D'Artagnan hỏi với giọng giễu cợt cũng có thể vừa là thông cảm vừa là chế nhạo.- Hắn thấy bếp núc tồi tệ quá, - Porthos nói.- Ô này! - D'Artagnan nói, - thế hắn chẳng đích thân làm bếp như ở Chantilly đó sao?- A, Thưa ông! Ở đây chẳng như ở đằng kia tôi có ao hồ của ông hoàng để câu những con cá chép béo ngậy, và những khu rừng của Điện hạ để đánh bẫy những con chim đa da thơm thịt. Còn cái hầm rượu tôi đã thăm thú kỹ càng, nhưng thực ra chẳng có bao nhiêu.- Mouston ơi, - D'Artagnan nói, - thực tình tôi ái ngại cho cậu, nhưng lúc này tôi có một việc tối ư cấp bách phải làm.Rồi kéo riêng Porthos ra và bảo:- Du Vallon thân mến ơi, cậu đã ăn mặc chính tề thế là hay rồi, tôi sẽ dẫn cậu ngay tức thì đến quan tể tướng.- Ô kìa! Thật thế ư? - Porthos nói và trố mắt ra nhìn.- Đúng thế, bạn thân mến ạ?- Một sự trình diện à?- Điều ấy làm cậu hoảng sợ ư?- Không, nhưng nó làm mình xúc động.- Ồ! Cứ yên tâm; cậu chẳng phải va chạm với tể tướng xưa kia đâu, ông này sẽ chẳng quật ngã cậu trước uy phong của ông ấy.- Cũng thế thôi, cậu hiểu chứ, triều đình mà!- Này bạn ơi, bây giờ chẳng còn có triều đình nữa.- Thì hoàng hậu!- Tôi nói rằng không có hoàng hậu nữa. Hoàng hậu ư? Cậu cứ tin chắc rằng chúng ta sẽ không trông thấy hoàng hậu.- À cậu bảo là đi ngay bây giờ đến hoàng cung à?- Ngay bây giờ. Song, để khỏi bị muộn, tôi mượn cậu một con ngựa.- Xin tuỳ thích: cả bốn con ngựa đều để cậu sử dụng.- Ồ lúc này tôi chỉ cần một con thôi.- Chúng ta mang theo Mouston cũng chẳng sao.- Còn Planchet hắn có lý do riêng để không đến triều đình.- Tại sao thế?- À hắn bất bình với Các hạ.- Mouston, - Porthos bảo, - thắng yên cương vào con Vulcain và Bayard.- Thưa ông, còn tôi, tôi lấy con Rustaud chứ?- Không, lấy một con ngựa sang trọng, lấy con Phébus hay Superbe ấy, chúng ta đi dự lễ hội mà.- À, Mousqueton thở phào nói, - thế ra chỉ là một cuộc viếng thăm thôi ư?- Ê, lạy Chúa, đúng thế, Mouston ạ, chẳng có chuyện gì khác. Nhưng mà ta cứ đề phòng cho súng ngắn vào trong các bao; cậu sẽ thấy ở yên của tôi súng nạp đạn sẵn sàng.Mousqueton thở dài, hắn khó hình dung những cuộc viếng thăm nghi lễ gì mà phải vũ trang đến tận răng.Ân cần nhìn người đầy tớ cũ của mình rời bước, Porthos nói:- Thực tế cậu nói có lý, d'Artagnan ạ, cho Mouston đi theo là đủ, hắn rất đẹp mã.D'Artagnan mỉm cười.- Thế còn cậu, - Porthos hỏi, - cậu không thay quần áo mới à?- Không đâu, tôi cứ để nguyên như thế này.- Nhưng cậu đầm đìa mồ hôi và bụi bậm, giày cậu đầy bùn thế kia?- Bụi dường càng chứng tỏ mình gấp gáp trở về theo lệnh của tể tướng.Vừa lúc ấy Mouston trở lại với ba con ngựa trang bị đầy đủ sẵn sàng. D'Artagnan lại lên yên như anh ta đã nghỉ ngơi tám hôm rồi.- Ơ này, - anh bảo Planchet, - thanh trường kiếm của ta…- Còn tôi, - Porthos trỏ vào thanh kiếm nhỏ trang trí có đốc kiếm mạ vàng mà nói, - tôi có thanh kiếm chầu vua.- Bạn ơi, hãy cầm lấy thanh trường kiếm.- Vì sao?- Tôi cũng không biết nữa, nhưng nên luôn luôn mang nó, tin ở tôi:- Thanh trường kiếm của ta đâu, Mouston! - Porthos bảo.- Ôi thưa ông, - Mouston nói, - thế là cả một bộ đồ chiến tranh; chúng ta đi trận rồi còn gì? Vậy thì ông cứ bảo tôi ngay, để tôi còn phòng bị.- Mouston ơi, - D'Artagnan nói, - với chúng ta, những chuyện phòng bị bao giờ cũng tốt. Cậu không có trí nhớ tốt hoặc cậu đã quên rằng chúng ta chẳng có thói quen đi đến để chơi vũ hội hay dạ khúc.- Than ôi, đúng là tôi đã quên thật rồi! - Mouston vừa nói vừa vũ trang cho mình từ đầu đến chân.Họ phi khá nhanh và đến Cung giáo chủ vào khoảng bẩy giờ mười lăm. Phố phường đông đúc vì là ngày lễ Pentecôte, và đám đông ngạc nhiên nhìn hai chàng kỵ sĩ mà một đến là bảnh bao như vừa mới lấy ở trong hộp ra, còn chàng kia thì lấm những bụi bậm cứ y như vừa mới ở chiến trường về.Mouston cũng thu hút cái nhìn của bọn lêu lổng và do cuốn tiểu thuyết Don Quichotte lúc ấy đang thịnh hành tràn lan, nên một vài người bảo rằng đó là Sancho(1) sau khi mất chủ đã tìm thấy hai ông chủ khác.Đi tới tiền sảnh, d'Artagnan như về đến nhà mình. Đúng phiên đội ngự lâm của anh trực gác. Anh cho gọi người môn vệ đến và đưa cho hắn xem lá thư của tể tướng gọi anh trở về không thể chậm một giây phút. Môn vệ cúi mình và vào chỗ Các hạ.D'Artagnan quay về phía Porthos và như thấy bạn mình đang xao xuyến hồi hộp. Anh lại gần ghé tai và bảo:- Can đảm lên, anh bạn dũng cảm của tôi ơi, đừng có hốt hoảng; tin tôi, con mắt của phượng hoàng nhắm lại rồi, chúng ta chỉ còn có chuyện với một con diều hâu tầm thường thôi. Hãy đứng thẳng người như hôm ta đánh chiếm đồn Saint-Gervais, và khẽ chào chớ có cúi mình quá trước cái lão người Ý ấy, để lão khỏi có một ý nghĩ không hay về cậu.- Được rồi! Được rồi! - Porthos đáp.Tên môn vệ lại xuất hiện và nói:- Xin mời các ông vào. Các hạ đang đợi.Quả nhiên, Mazarin đang ngồi ở văn phòng riêng, hí húi gạch bỏ tới mức tối đa trên một bản danh sách các tên người được hưởng trợ cấp và lợi nhuận. Ông khẽ liếc nhìn d'Artagnan và Porthos vào, và mặc dầu mắt ông đã lóe lên nỗi vui mừng khi nghe tên môn vệ vào báo, ông không tỏ ra xúc động.- A! Ông đây à, ông trung uý? - Giáo chủ nói - Ông đã về gấp, thế là tốt; xin hoan nghênh ông.- Xin đa tạ Đức ông, theo lệnh Đức ông tôi đã có mặt cùng với ông Du Vallon, một bạn thân cũ của tôi, ông ngụy trang cái gốc quý phái của mình dưới cái tên Porthos.Porthos chào tể tướng.- Một kỵ sĩ lộng lẫy, - Mazarin nói.Porthos quay đầu sang phải, sang trái và làm những động tác với đầy vẻ hãnh diện.- Thưa Đức ông, - D'Artagnan nói, - đây là tay kiếm cừ nhất vương quốc, có khối người biết mà không nói ra hoặc không thể nói ra.Porthos cúi chào Mazarin.Mazarin yêu thích những người lính đẹp đẽ cũng giống như vua Frédéric de Prusse sau này yêu thích họ.Ông ta ngồi ngắm những bàn tay gân guốc, đôi vai to rộng và con mắt chăm chăm của Porthos. Ông dường như đang có ở trước mặt mình kẻ cứu nạn cái ngôi tể tướng của mình và của vương quốc đẽo bằng da bằng thịt. Điều ấy nhắc ông nhớ lại cái hội ngự lâm cũ gồm những bốn người. Ông hỏi:- Thế còn hai ông bạn kia của các anh đâu?Porthos mở miệng, tưởng có dịp đến lượt mình nói một lời.D'Artagnan đưa mắt ra hiệu và nói:- Mấy ông bạn kia của tôi lúc này đang bận, họ sẽ đến sau.Mazarin ho húng hắng. Ông hỏi:- Thế còn ông đây rỗi rãi hơn họ, ông sẵn lòng trở lại phụng sự chứ?- Vâng, thưa Đức ông, - D'Artagnan nói, - và đó là thuần tuý do lòng tận tụy, vì rằng ông de Bracieux giàu có.- Giàu có ư? - Mazarin hỏi, đối với lão ta chỉ riêng từ đó bao giờ cũng có ưu thế gây ở lão một sự kính nể lớn lao.- Năm chục nghìn livres niên thu, - Porthos đáp.Đó là điều đầu tiên anh thốt ra.- Thuần tuý vì tận tụy, - Mazarin lại nói với nụ cười quỷ quyệt; thế là với lòng tận tụy thuần túy ư?- Có lẽ Đức ông không tin lắm ở cái từ đó phải không ạ? - D'Artagnan hỏi.- Còn ông, ông Gascon thì sao? - Mazarin hỏi, tì hai khuỷu tay lên bàn và tỳ cằm lên hai bàn tay.D'Artagnan đáp:- Tôi thì tôi tin ở lòng tận tụy như tin ở một cái tên rửa tội chẳng hạn, nó dĩ nhiên có một tên đất đai đi theo. Chắc chắn là bản chất người ta ít nhiều đều tận tụy; song cuối cùng của sự tận tụy đó bao giờ cũng phải có một cái gì đó chứ.- Thế bạn của ông chẳng hạn, ông ta ao ước cái gì ở cuối sự tận tụy của mình?- A! Thưa Đức ông, bạn của tôi có ba mảnh đất đai rất đẹp: mảnh đất Vallon ở Corbeil; mảnh đất Bracieux ở Soissonnais và mảnh đất Pierrefonds ở Valois. Mà, thưa Đức ông, bạn tôi mong ư? Rằng một trong ba mảnh đất ấy được phong Nam tước.- Chỉ có thế thôi ư? - Mazarin nói, mắt ông ta lóe lên một nỗi vui mừng khi thấy rằng mình có thể khen thưởng đền bù lòng tận tụy mà chẳng mất xu nào. - Chỉ có thế thôi ư; việc có thể sẽ thu xếp được đấy.- Tôi sẽ là Nam tước! - Porthos vừa kêu lên vừa tiến lên một bước.D'Artagnan lấy tay giữ Porthos lại và nói:- Tôi đã bảo ông rồi mà, và Đức ông cũng vừa nhắc lại điều đó.- Thế còn ông d'Artagnan, ông mong ước cái gì?- Thưa Đức ông, - D'Artagnan đáp, - đến tháng Chín tôi này là tròn hai mươi năm ngài giáo chủ de Richelieu phong tôi làm trung uý.- Ừ, và ông muốn rằng giáo chủ Mazarin phong ông làm đại uý chứ gì?D'Artagnan nghiêng mình thi lễ.- Ôi dào! Tất cả những điều đó không phải là điều không thể được - Mazarin nói. - Người ta sẽ xem xét các ông ạ, người ta sẽ xem xét. Bây giờ thì ông Du Vallon, ông thích công việc gì ở thành phố hay ở nông thôn?Porthos mở miệng định trả lời. D'Artagnan vội đáp:- Thưa Đức ông, cũng như tôi, ông Du Vallon thích công việc phi thường, nghĩa là những sự nghiệp nổi tiếng là điên rồ và không thể làm được.Lời huênh hoang ấy không làm Mazarin phật lòng, ông ta trầm ngâm. Rồi nói:- Tuy nhiên, tôi thú thật với ông là tôi cho gọi ông đến để giao cho ông một chức vụ tĩnh tại. Tôi đang có một số điều lo ngại.Chợt ông ta kêu lên:- Ơ này! Cái gì đó?Quả thật, một tiếng động vang lên ngoài tiền sảnh và hầu như cùng lúc ấy cửa văn phòng bật mở. Một người nhìn đầy bụi chạy bổ vào phòng và kêu:- Ngài giáo chủ đâu? Ngài giáo chủ đâu?Mazarin tưởng người ta muốn ám sát mình vội lùi lại làm lăn cái ghế bành. D'Artagnan và Porthos cùng xông ra đứng giữa giáo chủ và kẻ mới đến.- Ê, ông kia? - Mazarin nói. - Có chuyện gì vậy mà ông xông vào đây như vào trong cái chợ thế?- Bẩm Đức ông, - viên sĩ quan bị quở trách nói, - tôi xin nói một câu thôi, rất gấp và bí mật. Tôi là M. de Poins, sĩ quan thị vệ, đang làm việc ở tháp lâu đài Vincennes.Viên sĩ quan mặt tái mét và bơ phờ đến nỗi Mazarin tin ngay là hắn mang một tin tức quan trọng lắm, bèn ra hiệu cho d'Artagnan và Porthos nhường chỗ cho kẻ đưa tin.D'Artagnan và Porthos lui ra một góc phòng.- Ông nói đi, nhanh lên, - Mazarin bảo, - có chuyện gì vậy?- Bẩm Đức ông - người đưa tin nói - có chuyện là ông de Beaufort vừa mới trốn khỏi lâu đài Vincennes.Mazarin thét lên một tiếng và mặt tái xanh tái xám hơn cả kẻ báo cái tin kia, lão rơi mình xuống chiếc ghế bành và gần như ngất xỉu.- Vượt ngục rồi à? - Ông hỏi, - Ông de Beaufort vượt ngục rồi à?- Bẩm Đức ông, tôi trông thấy ông ta chạy trốn từ trên sân thượng.- Thế sao ông không bắn?- Vì xa quá tầm súng ạ.- Thế ông De Chavigny làm gì?- Ông ta vắng mặt.- Còn La Ramée?- Người ta thấy ông ta bị trói ở trong phòng của tù nhân, bị nhét giẻ vào miệng và có một con dao găm ở bên cạnh.- Nhưng còn cái người phó của ông ta đâu?- Hắn ta là đồng loã với quận công và cùng bỏ trốn với ông ấy.Mazarin thốt ra một tiếng rên rỉ.- Thưa Đức ông! - D'Artagnan tiến lên một bước về phía tể tướng và nói.- Cái gì cơ? - Mazarin hỏi.- Tôi thấy hình như Các hạ bỏ phí một thời gian quý báu.- Thế là thế nào?- Nếu Các hạ ra lệnh cho người ta đuổi theo tù nhân thì còn có cơ đuổi kịp. Nước Pháp rộng lớn, nơi biên giới gần nhất là sáu mươi dặm.- Thế ai đuổi theo hắn ta? - Mazarin kêu lên.- Tôi! Mẹ kiếp!- Vả ông bắt được hắn chứ?- Tại sao không?- Ông bắt giữ quận công de Beaufort được vũ trang, tại trận ư?- Nếu Đức ông ra lệnh cho tôi bắt quỷ dữ, tôi sẽ nắm sừng nó lôi về đây.- Tôi cũng vậy, - Porthos nói.- Ông cũng vậy à? - Mazarin kinh ngạc nhìn hai người mà nói. - Nhưng quận công sẽ không đầu hàng đâu, nếu không, có trận kịch chiến.- Thì chiến đấu chứ sao? - D'Artagnan đáp, mắt nảy lửa. - Đã lâu lắm rồi, chúng ta chưa đi đánh nhau phải không Porthos?- Chiến đấu! - Porthos nói.- Và các ông tin rằng bắt được hắn?- Vâng, nếu như chúng tôi có ngựa tốt hơn.- Thế thì có lính tráng gì ở đây, các ông cứ lấy mà chạy ngay đi.- Đức ông ra lệnh chứ?- Tôi ký lệnh đây, - Mazarin vừa nói vừa lấy tờ giấy viết mấy dòng.- Xin Đức ông viết thêm rằng chúng tôi có thể lấy tất cả những con ngựa mà chúng tôi sẽ gặp trên đường.- Được rồi, được rồi, - Mazarin nói - Công vụ của Đức vua! Cầm lấy và chạy đi.- Tốt! Thưa Đức ông.- Này, ông Du Vallon, - Mazarin nói, - cái tước vị nam tước của ông nằm trên mông ngựa của quận công de Beaufort; chỉ cần tóm lấy ông ta. Còn ông, ông d'Artagnan thân mến của tôi ơi, tôi chẳng hứa hẹn gì cả với ông, nhưng nếu ông mang quận công về dù sống hay chết, thì ông muốn gì cứ việc đi hỏi.D'Artagnan cầm tay bạn mà bảo:- Lên ngựa nào, Porthos!- Có tôi đây - Porthos đáp lại với vẻ bình tĩnh tuyệt vời.Rồi họ xuống cầu thang lớn, vơ lấy những lính vệ mà họ gặp trên đường đi và kêu lên: "Lên ngựa đi! Lên ngựa đi!".Độ một chục người tập họp lại.D'Artagnan và Porthos nhảy lên con Vulcain và Bayard:Mouston cưỡi con Phébus.- Đi theo tôi! - D'Artagnan la lên.- Lên đường! - Porthos nói.Và họ thúc đinh ngựa vào sườn những con tuấn mã quý phái phóng theo phố Saint-Honoré như một trận cuồng phong.- Này, ông Nam tước! Tôi đã hứa với ông việc diễn tập ông xem tôi đã giữ lời đấy.- Vâng, thưa đại uý, - Porthos đáp.Họ ngoái đầu lại: Mouston vã mồ hôi hơn cả ngựa, đi ở cự ly cần thiết. Theo sau Mouston, mười lính vệ phóng nước đại.Các thị dân kinh ngạc đi ra ngưỡng cửa, và những con chó hoảng sợ vừa chạy theo các kỵ sĩ vừa sủa váng lên. Đến góc nghĩa trang Saint-Jean, d'Artagnan xô ngã một người đàn ông; nhưng đó là một sự cố nhỏ nhặt chẳng đáng để bắt dừng lại những con người gấp gáp đến thế. Toán ngựa phi tiếp tục con đường cứ như là chúng có cánh.Than ôi! Chẳng có biến cố nào nhỏ nhặt ở trên đời này, và chúng ta sẽ thấy rằng cái biến cố này tưởng đến làm mất cả nền quân chủ.Chú thích:(1) Păngsa Xăngsô người hầu của Don Quichotte.