ai phải chịu trách nhiệm về khủng bố?

Chúng ta hoàn toàn đúng đắn khi lên án Êgiốp đã sử dụng những phương pháp khốn nạn trong năm 1937. Nhưng chúng ta còn phải trả lời một câu hỏi: thử hỏi Êgiốp có thể ra lệnh bắt Kốtsiô chẳng hạn, mà Stalin không biết? Thử hỏi đã có sự trao đổi ý kiến hay quyết định trong Bộ Chính trị về vụ này hay không? Không, không có như thế và cũng không có trong những trường hợp tương tự như thế. Thử hỏi Êgiốp có thể tự mình định đoạt vận mệnh của những cán bộ kiệt xuất của đảng hay không? Không, nếu cho rằng Êgiốp có thể một mình làm điều đó thì thật ngây thơ. Rõ ràng mọi việc đều do Stalin quyết định, và nếu không có lệnh và sự chấp thuận của Stalin, Êgiốp không thể hành động như thế.
Chúng ta đã thẩm xét lại trường hợp các đồng chí Kốtsiô, Rútdutác, Kốtsarép và nhiều đồng chí khác và đã phục hồi danh dự cho họ. Họ đã bị bắt và bị kết án tử hình dựa trên những lý do gì? Các tài liệu được khảo sát cho thấy không hề có lý do gì cả. Họ cũng như nhiều người khác, bị bắt mà không có lệnh của Viện Kiểm sát. Trong hoàn cảnh như thế, thực ra cũng không cần một thứ phê chuẩn nào. Nhưng nói làm chi đến chuyện phê chuẩn, khi trong mọi chuyện, Stalin là người có toàn quyền định đoạt! Chính Stalin nắm vai trò ủy viên kiểm sát tối cao. Chẳng những đã góp phần bắt bớ các đồng chí nói trên, tự thân Stalin cũng đề xướng, cũng hạ lệnh bắt bớ. Chúng ta phải nói rõ sự việc này để các đại biểu Đại hội thấu triệt tình hình và tự rút ra những kết luận thích hợp.
Những sự kiện chứng tỏ nhiều vụ đàn áp độc đoán được thực hiện theo lệnh của Stalin; người ta đã hoàn toàn bỏ qua các chuẩn mực pháp lý, trong đảng và cả trong nhà nước xô-viết. Stalin rất hay ngờ vực và đa nghi đến mức bệnh hoạn; chúng tôi biết rõ điều đó qua công việc chung. Có khi đồng chí ấy nhìn thẳng vào mặt người khác rồi hỏi: "Tại sao cái nhìn của anh hôm nay lại bối rối thế?", hoặc "Tại sao hôm nay anh cứ lánh mặt tôi và không nhìn thẳng vào mắt tôi?" Căn bệnh đa nghi ấy làm cho Stalin nghi ngờ hết thảy mọi người, kể cả các thành viên xuất sắc của đảng mà đồng chí ấy quen biết từ lâu. Ơ' mọi nơi, Stalin đều thấy những "kẻ thù", những tên "dối trá" và những "gián điệp".
Với quyền hạn vô biên trong tay, Stalin trở nên độc đoán đến cực điểm trong việc triệt hạ kẻ khác về tinh thần cũng như thể xác. Tình trạng không ai dám phát biểu ý kiến riêng của mình đã diễn ra.
Khi Stalin bảo phải bắt người này hay kẻ nọ, và ai nấy đều phải công nhận người đó là "kẻ thù của nhân dân", bởi vì không thể phản đối. Trong lúc ấy, bè lũ Bêrya - cầm đầu cơ quan an ninh của nhà nước - tự vượt mình trong việc chứng minh tội trạng những người bị bắt và tính xác thực của các tài liệu giả mạo.
Và người ta đã kèm thêm những bằng cớ như thế nào? Đó là những lời "thú tội" của bị cáo. Và quan tòa chấp nhận những lời "thú tội" đó. Những làm sao con người lại thú nhận những tội lỗi mà họ hoàn toàn không phạm phải? Chỉ có một cách duy nhất: áp dụng những phương pháp nhục hình, khiến các bị cáo mất hết tri giác, mất hết khả năng phán đoán, quên đi phẩm giá con người. Người ta đã tạo ra những lời "thú tội" như thế đó.
Vào năm 1939, khi làn sóng bắt bớ hàng loạt đã dịu xuống và khi lãnh đạo các tổ chức đảng các địa phương tố cáo những nhân viên Bộ Nội vụ (N.K.V.D.) đã dùng những biện pháp tra tấn đối với những người bị bắt, ngày 20-1-1939, Stalin đã gửi một bức điện mật cho đảng ủy các tỉnh hạt và vùng biên ải, cho bí thư Ban chấp hành trung ương đảng cộng sản các nước cộng hòa xô-viết, cho các Dân ủy Nội vụ và lãnh đạo các tổ chức N.K.V.D.
Bức điện ấy có nội dung như sau:
Ban chấp hành trung ương đảng cộng sản (bônsêvích) Liên Xô thông báo việc áp dụng các phương pháp nhục hình trong khi hành sự của Bộ Nội vụ (N.K.V.D.) đã được Ban chấp hành trung ương đảng cộng sản (bônsêvích) Liên Xô cho phép từ năm 1937...
Ai cũng biết tất cả các tổ chức tình báo tư sản đều dùng những phương pháp nhục hình đối với đại diện giai cấp vô sản xã hội chủ nghĩa, hơn thế nữa, bọn chúng đã dùng nó dưới những hình thức ghê tởm nhất. Vấn đề được đặt ra là thử hỏi tại sao các cơ quan an ninh quốc gia xã hội chủ nghĩa lại phải nhân đạo hơn với lũ tay sai hung hãn của giai cấp tư sản, với những kẻ thù nguy hiểm của giai cấp công nhân và nông dân tập thể?
Ban chấp hành trung ương đảng cộng sản (bônsêvích) Liên Xô cho rằng các phương pháp dùng áp lực thể xác - trong tình thế đặc biệt - cần được sử dụng để chống lại những kẻ thù công khai nhân dân và trong trường hợp này, nó là một phương pháp được cho phép và đúng đắn.
Bằng việc này, nhân danh Ban chấp hành trung ương đảng cộng sản (bônsêvích) Liên Xô, Stalin đã thông qua sự vi phạm pháp lý xã hội chủ nghĩa một cách thô bạo nhất và chấp nhận sự tra tấn và dùng vũ lực, điều này - như chúng ta đã thấy - khiến những người vô tội phải tự buộc tội cho mình và vu cáo kẻ khác.
Gần đây - vài ngày trước Đại hội này - chúng tôi đã gọi tới trước hội nghị Ban chấp hành trung ương và truy hỏi tên nhân viên điều tra Rôđôxơ, người đã thẩm tra và lấy khẩu cung Kốtsiô, Chuba, Pôstưshép, Kốtsarép. Đây là một con người vô giá trị, óc chim sẻ, tư cách hoàn toàn đồi bại, và chính một kẻ như thế đã định đoạt số phận những cán bộ xuất chúng của đảng! Y còn xét xử đường lối chính trị của họ, bởi chứng thực những "tội trạng" của các bị cáo, y đã cung cấp bản hồ sơ mà qua đó, có thể rút ra những kết luận mang tính chính trị.
Một câu hỏi được đặt ra: một kẻ như thế có thể đơn phương tiến hành điều tra với những biện pháp kể trên để buộc tội những người như Kốtsiô và nhiều người khác được không? Không, y không thể làm được việc đó nếu không có những mệnh lệnh đặc biệt. Trong khóa họp của Ban chấp hành trung ương, Rôđôxơ đã nói với chúng tôi: "Người ta bảo tôi Kốtsiô và Chuba là "kẻ thù của nhân dân". Bởi thế, trên tư cách nhân viên điều tra, tôi có bổn phận bắt họ phải thú nhận tội lỗi." (Cả phòng họp công phẫn)
Để có được những lời thú nhận như thế, Rôđôxơ phải dùng biện pháp tra tấn thường xuyên, và y cũng đã làm điều đó theo chỉ thị chi tiết từ Bêrya. Tôi cũng phải nhắc lại là trong hội nghị Ban chấp hành trung ương, y đã trơ tráo tuyên bố: "Tôi tưởng tôi đã thực hiện mệnh lệnh của đảng".
Mệnh lệnh của Stalin về việc áp dụng nhục hình đối với những người bị bắt giữ đã được thi hành trong thực tiễn như thế đó.
Cùng nhiều thực tế khác, những sự việc này cho thấy chuẩn mực của đảng - nhằm giải quyết vấn đề một cách đúng đắn - đã bị vi phạm; tất cả đều tùy thuộc ở sự chuyên quyền của một con người.