Dịch giả: Phạm Mai Hiền
Hoàng đế và quận chúa
JACK O’BRIEN.
Nhà văn Mỹ.

Hoàng đế nằm bò nhoài dưới nắng ấm bên sườn phía đông túp lều. Thỉnh thoảng đôi chân nó giật giật khi nó mơ màng tới những chú thỏ đang chạy đua trong đám cỏ cao. Còn Quận chúa thì ở một góc lều đưa mắt theo dõi Hoàng đế, sau đó nàng khập khiễng đứng lên, ngồi chồm hỗm đó, và thích chí lấy cái chân gỗ đập vào mũi Hoàng đế một cái. Hoàng đế bực mình thức giấc ngồi nhỏm dậy; liền đó, biết rõ kẻ nào vừa quấy rầy mình, nó há miệng ngáp và lại nằm bò nhoài ra. Còn Quận chúa thì tới nằm cuộn tròn giữa hai chân Hoàng đế.
Câu chuyện nghe có vẻ kỳ cục, phải thế không? Lại có các vị Hoàng đế và các gian lều. Lại nằm dài trong nắng. Lại có Quận chúa với chân gỗ. Đúng vậy, tôi muốn kể cùng các bạn câu chuyện kỳ lạ về vị Hoàng đế đặc biệt kia cùng nàng Quận chúa đặc biệt nọ.
Ở vùng rừng cây to mạn Tây Bắc, ông Wilson cùng cậu con trai tên Bob dựng một lều cho thợ săn thuê. Hai cha con đều là những người thợ rừng hạng giỏi. Gian lều của họ nằm ở một vùng săn bắn và câu cá có lẽ thuộc loại khá nhất trong nước, và người khắp nơi đi nghỉ thường hay tới đó.
Vào một buổi chiều mưa, Bob đi vào trong gian lều to lớn, cha cậu đang ngồi đọc sách trước đống lửa sưởi. Chú bé Bob vừa mới lặn  lội ở ngoài phố về và vẫn còn mang áo mưa. Chú quăng mũ lên một chiếc ghế, miệng cười toe toét tiến lại phía chiếc bàn.
- Cha xem này! – Chú nói.
Cha chú để cuốn sách xuống đầu gối trong lúc Bob lôi từ hai túi áo ra hai con vật béo núc, ngộ nghĩnh, chưa từng thấy ở phương Bắc này. Một con mèo lông đen như mực với một chấm sao trắng trên trán, và một chú cún béo tới nỗi khi nó định bước đi thì nó liền đâm nháo bổ nhào.
- Con kiếm đâu ra những của nợ này vậy? – Ông Wilson thốt lên.
- Con kiếm được của bà Rao, ở một nhà trọ trên phố. Nhà bà ta đi về miền Nam và đã để chúng lại cho con. Cha coi này.
Bob chìa ngón tay ra.
Mèo con chẳng chút sợ sệt gì sau chuyến du hành kỳ cục trong túi áo mưa, liền nhẹ nhàng nhảy lên một bước, cái lưng cong và đuôi vểnh lên trời, sau đó õng ẹo tiến lên vồ vào cái ngón tay đang trỏ ra nhử nhử.
Con cún chẳng chịu thua, lao vào cuộc như một chiếc xe chở hàng tí xíu. Bụng và chân lê qua tấm vải mưa, nhảy phốc vào bàn tay Bob, một bàn chân to tướng của nó để vào cổ mèo con.
Mèo con kêu ré lên một tiếng và chui đầu khỏi bàn chân con cún, rồi mang hết tinh thần của một võ sĩ loại gà, nó dùng một bàn chân trước vả vào mặt con cún vụng về. Đó là tín hiệu cho một trận ẩu đả, hai con vật vồ nhau, khoá nhau trên sàn nhà, con nọ cắn con kia nhưng chẳng mảy may hiệu quả, vì những chiếc răng bé nhỏ làm sao cằn ngập cho được bộ lông dày trên thân hình bé bỏng của mỗi con. Bob và ông bố hò reo thích thú trước những của nợ ấy.
Hai con lần đầu xuất hiện như vậy, và tình bạn kỳ thú của chúng cũng bắt đầu như vậy. Con cún được đặt tên là Hoàng đế, con mèo ranh được phong Quận chúa. Ai ai cũng nghĩ rằng tên gọi của chúng là vô cùng thích hợp.
Hai con vật bé bỏng lớn lên rất nhanh. Dĩ nhiên Hoàng đế sẽ trở thành một con chó to đùng, rất mau chóng cao vượt hơn hẳn nàng Quận chúa bé bỏng. Có điều sự khác biệt đó chỉ về mặt hình hài bên ngoài thôi. Nàng Quận chúa có cái dũng mãnh của một con hổ nhỏ và bất kỳ nó nhìn thấy Hoàng đế ở chỗ nào, trên sàn nhà, trên bậu cửa, ngoài gian lều, nó đều đánh lại ngài. Và ngài thích thú chuyện đó, Hoàng đế chẳng khi nào đối sử thô bạo với nàng, dường như ngài biết rõ sự khác nhau, cùng lợi thế to lớn trong sức vóc ngài.
Hoàng đế thướng nằm nghiêng một bên lim dim, giả vờ ngủ. Quận chúa, êm ả như một chiếc lông rơi, lò dò tới gần bên ngài, lướt đi như một bóng đen cho tới khi đạt tới một điểm thuận lợi để vồ vào bạn mình. Khi cô nàng vừa vồ tới, chúng liền quần thảo nhau, những bàn chân to tướng của Hoàng đế xiết lại đủ chặt để giữ lấy Quận chúa, trong khi những manh dài của ngài ngoạm cổ nàng với vẻ hung tợn giả tạo, còn Quận chúa thì gào lên như thể nàng đang bị giết chết tươi.
Khi Hoàng đế thả Quận chúa ra, nàng thường quạc cho ngài một cái vào mũi và chuồn nhanh, nhảy tót lên mặt lò sưởi. Nàng ngồi đó bình thản ngắm nhìn Hoàng đế đang giận điên lên phía dưới kia, thách đố nàng dám xuống. Vào lúc nàng thích chí, nàng cũng nhảy xuống, có khi nhảy trúng lưng Hoàng đế ấy chứ. Khi ấy, trong lúc Hoàng đế chạy cuồng trong vẻ sung sướng khôn cùng, thì Quận chúa bám vào bộ lông dày hệt như một chú khỉ vậy.
Đến mùa thu năm ấy, vào vụ săn, có ba người từ Chicago tới, trong đó có bác sĩ Mason, nhà ngoại khoa danh tiếng. Tôi cũng có mặt ở đó nhân một công việc thanh tra ở vùng lân cận.
Một hôm, sau bữa ăn đêm chúng tôi ngồi trước lò sưởi, hút thuốc và chuyện trò, chợt nghe thấy một tiếng than van khe khẽ, tựa như tiếng nức nở của một đứa bé. Hoàng đế khi ấy đang gà gật trước lò sưởi, thoắt cái đã đứng lên và chạy ra cửa, chú bé Bob đi liền sau nó. Chúng tôi đã biết tiếng than van từ đâu tới, đó là tiếng của Quận chúa.
Lát sau, Bob trở lại, trong tay ôm con mèo đen. Hoàng đế quanh quẩn bên chú bé, đầu cất cao, hướng về cái vật trên tay chú bé mà kêu ư ử. Chúng tôi đứng sang một bên bàn, trong khi Bob nhẹ nhàng đặt Quận chúa lên. Chân trước bên phải của nàng đã bị nghiến nát, nàng kêu lên đau đớn, trong lúc Bob giữ đầu nàng cho bác sĩ Mason xem xét.
- Có ai đặt bẫy dưới các bậc cửa – Bob giảng giải. Đôi môi chú mím lại trong lúc chú nói – Con này bước ra, và rơi trúng vào đó.
Bác sĩ Mason ngẩng lên và nói nhanh:
- Lấy nhiều nước nóng cho tôi. Tôi có mang đồ nghề theo đây. Tôi sẽ cắt bỏ, chỉ có cách đó mới cứu sống nó.
Lát sau, căn phòng trong lều giống như nơi bệnh viện. Quận chúa được đánh thuốc mê, còn Hoàng đế thì quẩn quanh trên sàn nhà. Mọi người nói năng thì thào se sẽ. Bob và tôi giúp bác sĩ một tay, xem ông làm, đúng là được một bài học. Những ngón tay thanh tú và chắc chắn, với tài khéo đã đem lại những món tiền công hàng nghìn đô la, nay đang lướt đi trên cái chân tướp nát, thật chính xác và nhẹ nhàng chẳng khác nào như ông chữa chạy cho một em bé.
Chẳng mấy chốc đã xong xuôi, Quận chúa bé bỏng được đặt nằm trong một chiếc hòm con, nàng bị trói chặt bằng dây da để chờ vết thương mau lành. Chân Quận chúa đã bị cắt ngay phía trên khớp.
- Đừng có bị nhiễm trùng thôi – Bác sĩ Mason nói với mọi người - rồi nó sẽ khỏi.
- Nhưng nó còn đi lại làm sao được nữa? – Bob muốn biết rõ.
Bác sĩ ngoại khoa mỉm cười:
- Sáng mai ta sẽ làm chuyện đó, con ạ.
Và ông đã làm thật. Trong lúc mọi người vây quanh giường bệnh của Quận chúa, trò chuyện với nàng như thể nàng là con người, và Hoàng đế thì cứ đứng ỳ bên cạnh chiếc hòm chẳng chịu ăn uống gì, bác sĩ chăm chú đẽo gọt một khúc gỗ hồ đào. Đẽo gọt xong, ông còn trau chuốt thật tinh vi để làm cho Quận chúa một chiếc chân giả khéo nhất hạng mà bạn chưa từng thấy đâu.
Nhưng cũng phải khá lâu Quận chúa mới đủ sức để dùng cái chân gỗ đó. Khi thấy vết thương đã thực lành, bác sĩ Mason mới ghép chân gỗ vào cho con mèo bằng cách làm một bộ thắng nhỏ qua vai nó. Mới đầu cũng thật bất tiện, và Quận chúa cũng khó đi lại. Những lần nó mới thử đi nom thật tức cười, nhưng chẳng ai cười cả khi nhìn nó làm công việc đó. Lần đầu nó ngã, nó nhìn lên và kêu. Hoàng đế liền bổ tới, dùng răng cắp nàng lên, thận trọng mang nàng về chỗ chiếc hòm.
Thời gian trôi đi và nàng quen dần với chân mới, nhưng cũng phải mất một thời gian lâu nữa Quận chúa mới có thể đi quanh được và làm tình làm tội Hoàng đế. Bây giờ nàng đã có một vũ khí, vì mỗi khi nàng dùng cái chân đó để đánh vào mặt Hoàng đế thì miếng đòn đó quả là đau, và con chó phải rút lui rồi sủa rinh lên cho tới khi hết đau.
Cuộc đời cứ như vậy trôi đi trong gian lều nhỏ, cho tới một hôm mặt trời bị che mờ và chúng tôi ngửi thấy mùi khói. Đứng ở cửa chúng tôi nhìn về phía Đông..
- Cháy rồi! - Người cha thì thào – Cháy rừng rồi, và cháy to đấy. Liệu có cháy tới đây không, Bob?
Con trai ông lắc đầu:
- Không có gió. Lửa sẽ tắt trước khi lan đi xa.
Bob đã tính sai. Gió nổi lên, và lửa gầm gào về phía gian lều. Vào khoảng hai giờ đêm thì một người trong chúng tôi la lên báo động. Trong khi chúng tôi mặc quần áo vội vàng, thì ánh lửa đã nhảy múa trên các bức tường bên trong gian lều. Nóng quá và khói tràn đầy gian phòng.
- Mang được gì thì mang, và ra hết bên ngoài - Ông bố ra lệnh.
Thế là chúng tôi vơ vội các thứ và chạy ra ngoài đường lớn, cứ thế đi xuôi không ngừng cho đến sáng thì tới bờ hồ nước. Liền đó, trong lúc chúng tôi ngồi uống café và ăn bánh khô, Hoàng đế chui ra khỏi bụi rậm, mệt mỏi và mình đầy tro bụi. Chúng tôi nhìn nhau và biết rằng có chuyện gì đã xảy ra. Bạn hắn đã lạc rồi. Trong cảnh vội vã tuyệt vọng, chúng tôi đã quên khuấy mất cô ả. Con chó to lớn nằm vật xuống bên chúng tôi và ngủ liền.
Về chiều, lửa tắt, chúng tôi bắt đầu quay về trong lòng đầy sầu não vì cảnh hoang tàn. Riêng Hoàng đế thì tỏ ra hạnh phúc kỳ lạ. Nó chạy trước và sủa về phía chúng tôi như muốn giục chúng tôi đi nhanh. Rồi nó quay lại và nhảy vào Bob, tìm cách kéo Bob đi nhanh lên. Cuối cùng, chúng tôi cũng về tới cánh rừng thưa có gian lều và nhìn thấy một trong những cảnh thần kỳ đôi khi vẫn xảy ra trong rừng.
Căn lều vẫn còn đứng nguyên, lửa không bén tới. Ngọn lửa đã lùi đi đúng tại một điểm đằng sau gian lều; sau đó có thể là gió tắt và đám cháy chấm dứt. Dẫu sao thì căn nhà của ông Wilson cũng còn nguyên vẹn. Chúng tôi vào trong nhà và thu dọn mọi vật.
Thế nhưng Hoàng đế thì không chịu yên. Nó quay cuồng giữa cái cửa và nơi Bob đứng, rên ư ử, sủa thành tiếng nài nỉ. Cuối cùng Bob đã hiểu. Quăng chiếc áo choàng đang vá sang một bên, chú bé gọi tôi:
- Đi nào, Jack! Con chó này muốn cái gì đó. Ta đi xem nào!
Chúng tôi ra ngoài. Hoàng đế vô cùng khoái trá, chạy thẳng một mạch ra bờ sông. Dừng lại bên bờ, nó quay đầu lại và chờ cho tới khi chúng tôi tới nơi. Sau đó, hài lòng vì thấy có chúng tôi đi cùng, nó sủa lên lần nữa và nhảy xuống dòng nước chảy. Bob và tôi lặng lẽ dõi theo khó hiểu.
Giữa dòng – sông không rộng lắm – là một doi đất như một hòn đảo nhỏ. Trên đảo có một thân cây. Đó vốn là một cây sồi to lớn nhưng bị sét đã tiện cụt nó đi, chỉ còn lại một khúc thân cao khoảng hơn một mét.
Hoàng đế bơi thẳng ra đảo và trườn lên bãi cát. Nó rùng người rồi bổ thẳng tới thân cây. Tới nơi nó dừng lại, đứng lên bằng hai chân sau rồi dùng hai chân trước bám vào thân gỗ, nghển đầu sang một bên và nhòm vào cái lỗ trong thân cây. Chúng tôi dõi theo, và những gì hiện ra trước mắt khiến chúng tôi muốn reo to lên. Từ từ và vô cùng trang trọng, cái đầu có ngôi sao trắng của Quận chúa nhô ra khỏi cái tổ con con ở trên đỉnh thân cây, sau đó hai vai và cái bộ chân thắng giữ chân gỗ hiện ra.
 Trong giây lâu, Quận chúa nhìn thẳng vào Hoàng đế tựa hồ như trách cứ cậu ta tới muộn. Con chó chờ đợi không nhúc nhích một ly. Cuối cùng phu nhân bé nhỏ màu đen leo lên được gờ tổ, thận trọng tìm đường bò tới cái đầu to tướng của Hoàng đế và bám vào cổ cu cậu. Hoàng đế cẩn thận đứng xuống bốn chân, quay người lại và đi về phía sông. Khi tới mớn nước, nó chẳng dừng lại nữa mà vững vàng đi xuống nước và bơi về phía chúng tôi.
Ngồi chễm chệ thú vị trên lưng Hoàng đế, đuôi ngoe nguẩy sung sướng, chiếc chân giả đặt vững vàng sau tai Hoàng đế, Quận chúa cứ thế cưỡi con chó và về đến tận nơi xuống ngựa trước gian lều. Cả Bob lẫn tôi không ai nói một lời, trong khi con chó khoan thai bước tới chỗ chúng tôi. Ông Wilson đỡ con mèo từ chỗ nó đang ngồi và đặt nó xuống đất. Trút xong gánh nặng, mũi Hoàng đế hạ xuống với cô nàng; như muốn biết chắc cô nàng đã được yên ổn. Cô nàng dùng cái chân gỗ đánh mạnh vào nó một cái và lẩn về phía gian lều, con chó lớn nhảy chồm chồm bên cạnh cô ả.
Bob nhìn tôi hồi lâu, trên môi em nở một nụ cười chậm rãi. Cuối cùng chú bé nói:
- Không một ai có thế nói rằng không phải Hoàng đế đã đem Quận chúa đi lánh khỏi nơi đây. Thật là một chuyện kỳ diệu mà chỉ có tình bạn mới có thể làm nổi.