Mồng bốn tháng năm, Dân quốc năm thứ tám. Hạ Lỗi năm đó đang học năm thứ ba khoa sinh vật trường đại học Bắc Kinh. Mộng Hoa và Thiên Bạch đều học khoa văn. Hồi đó, trường đại học Bắc Kinh còn chưa thu nhận nữ học sinh. Nhưng Mộng Phàm và Thiên Lam là nhưng cô gái tiến bộ. Họ không an phận với kiếp nữ nhi thường tình mà mạnh mẽ đấu tranh với gia đình đòi được học hành như nam giớị Vì vậy hai gia đình Khang Sở sau một thời gian không ngăn cản nổi liền đưa hai cô vào trường nữ sư phạm, phụ cận đại học Bắc Kinh. Bởi thế, năm đứa trẻ, buổi sớm cùng đến lớp, buổi chiều cùng về nhà. Cuộc đời trẻ trung tràn đầy sức sống, tràn đầy tự tin và lý tưởng. Đương nhiên, ba trai hai gái nếu phối ghép thì thành hai đôi thừa một. Một người thừa ra ấy thường là người hay gây sự hoặc là nguyên nhân của sự xích mích trong thời kỳ thanh xuân. Khang Bỉnh Khiêm thời đó đã sớm rời khỏi đường hoạn lộ, ủng hộ việc thành lập chính phủ mớị Khang Bỉnh Khiêm gắng sức muốn thích ứng với trào lưu nên ông mới để cho con gái tiếp thu giáo dục kiểu mớị Nhưng, thâm căn cố đế, ở chỗ sâu thẳm trong lòng ông, ông vẫn là người đọc sách truyền thống Trung Quốc, vẫn duy trì rất nhiều quan niệm vững chắc không sao đả phá. Sau khi vương triều Mãn Thanh chấm dứt, ông bỏ chính trị theo nghề nông. May là ở nhà họ Khang còn có ruộng nương và vườn tược rộng lớn. Ngoài ruộng vườn ra, ở phía Nam Thành Bắc Kinh, ông cho mở hiệu thuốc "Khang Ký dược tài hàng". Cửa hiệu thuốc này do Khang Cần quản lý và trở thành nơi Hạ Lỗi thích lưu lại khi không phải đến lớp, Những thứ Xuyên khung, Bạch chỉ, Tham tu, Sạ hương, Cam thảo, Trần bì, Đương quy... đều là những thứ anh quen thuộc. Trong hiệu thuốc này có hương vị riêng, cứ khiến anh nhớ lại ngôi nhà gỗ nhỏ ở Đông Bắc. Hồi thơ ấu anh đã từng suốt đêm sắc thuốc cho cha, mùi hương của thuốc mãi mãi lan tỏa trong ngôi nhà nhỏ và rừng cây gần đó. Hôm đó là ngày mồng bốn tháng năm Dân quốc thứ tám. Trong lịch sử Trung Quốc, ngày hôm đó chiếm một vị trí cực kỳ quan trọng. Nguyên nhân xảy ra câu chuyện là quyết đình của cuộc hội đàm ở Paris về vấn đề Sơn Đông, đem Giao Châu Đài Loan giao cho Nhật Bản. Quyết định ấy thành mồi lửa lan nhanh chóng trong các trường đại học. Các sinh viên tức giận điên cuồng, ngọn trào yêu nước cuồn cuộn dâng lên mà trường đại học Bắc Kinh là mũi xung kích đứng đầụ Trong đám học sinh khẳng khái hiên ngang của Trường đại học Bắc Kinh, Hạ Lỗi lại là người cầm đầụ - Các bạn đồng học! Chúng ta hãy đứng lên cứu lấy Trung Quốc, cứu lấy lãnh thổ chúng ta! Hạ Lỗi đứng trên một đài cao dựng tạm ở cổng trường, giơ cánh tay hô lớn. Dưới đài tụ tập đến hàng ngàn học sinh, cả những học sinh của trường sư phạm gần đó cũng đến. Tất nhiên có cả Mộng Phàm và Thiên Lam. Họ đứng lẫn trong đám ngườị - Đại thế Sơn Đông một khi mất đi, ngay đến cả quyền tự do tự chủ lãnh thổ của chúng ta cũng không còn nữa! Mất lãnh thổ, liệu còn có quốc gia không? Hỡi đồng bào thân yêu nhất, có huyết chí nhất của tôi! Đó là lãnh thổ của chúng ta, đó là giang sơn tươi đẹp của chúng tạ Chúng ta làm sao có thể giương mắt để người Nhật Bản cướp mất. để chúng không ngừng lăng nhục chúng ta, coi chúng ta như nô lệ!... Đám đông dưới đài bừng bừng khí thế. Họ rống lên, kêu lên, đồng tình căm phẫn. - Để chúng ta đến Triệu gia lâụ Chúng ta hãy đến phủ Tổng thống Đoàn Kỳ Thuy! Để chúng ta lay tỉnh, những tên giặc bán nước sống say chết mộng! Hạ Lỗi càng lớn tiếng hét, nước mắt nóng hổi dâng đầỵ Anh giơ cánh tay lên, lại thét: Đất đai Trung Quốc không thể bán đứng!" - "Đất đai Trung Quốc không thể bán đứt" Dưới đài mọi người hưởng ứng như sấm. Tiếng la thét chấn động bốn phía, người người đều giơ cao cánh tay lên. - "Nhân dân Trung Quốc quyết không chịu cúi đầu!" Hạ Lỗi lại thét. - "Nhân dân Trung Quốc quyết không chịu cúi đầu!" Mọi người thét to, rất nhiều người không cầm được nước mắt. Hạ Lỗi quá phấn khích. Trong cơn xúc động anh cởi chiếc đồng phục học sinh bên ngoài, xé áo sơ mi bên trong, cắn nát ngón tay, viết lên áo bốn chữ lớn "Trả ta Thanh Đảo". Viết xong, anh giơ cao mảnh vải trắng có dòng chữ máu lên, hô to: - Nước mất rồi! Đồng bào ơi, đứng dậy! Học sinh sinh viên càng đồng tình phấn khích. Có người khóc, có người thét to, có người đấm ngực, có người dậm chân. Mọi người đồng thanh hét to: - "Trả ta Thanh Đảo! Trả ta Thanh Đảo! Trả ta Thanh Đảo!" Hạ Lỗi nhảy xuống khỏi đài cao, giơ cao mảnh vải trắng, xông về phía "Triệu gia lâu" mà Tào Nhữ Lâm hồi đó đang ở. Mọi người kép theo Hạ Lỗị Dọc đường họ không ngừng dựng những biểu ngữ mới, không ngừng hô những khẩu hiệụ Đội ngũ càng ngày càng lớn manh. Đến cửa Triệu gia lâu, đã có đến vạn cái đầu lúc nhúc. Tình cảm phẫn khích của các học sinh đã đến lúc không có cách nào khống chế nổị Các thứ khẩu hiệu, cái này dâng lên cái kia xuống: - "Trong trừ quốc tặc! Ngoại trừ cường quyền!" - "Đầu có thể mất, Thanh Đảo không thể mất!" - Thà làm quỷ tự do, hơn làm nô lệ sống!" - "Đã đảo giặc bán nước! Trừng trị nghiêm giặc bán nước!" Mọi người rống lên, thét lên, càng ngày càng phẫn nộ. Cuộc biểu tình đã đến lúc sôi sục. Họ bắt đầu kêu to tên Tào Nhữ Lâm, Chưởng Tôn Tường, Đoàn Kỳ Thuy, đòi những người này phải ra tạ tội trước quốc dân. Họ cứ rống, cứ thét, cứ náo động như vậy, làm kinh động cả thành phố Bắc Kinh. Cảnh sát chạy đến, súng ống giương ra, họ bắt đầu bắt những phần tử cầm đầụ Nghe tiếng còi cảnh sát ré lên, học sinh sinh viên càng thêm giận dữ không thể nén. Lúc ấy đã có người ném đá vào trong lầu, có người đập cửa kính, có người dộng cửa, có người đốt biểu ngữ... đúng là rối loạn thành một đám. Số đông cảnh sát ùn tới như ong, dùng bán súng đánh đập học sinh. Rất nhiều học sinh bị thương, rất nhiều người bị bắt. Cuối cùng Triệu gia lâu phát hỏạ Đội cứu hỏa hò hét mà đến. Cuối cùng đoàn biểu tình bị xua tan. Toàn bộ nhóm sinh viên cầm đầu đoàn bị bắt. Hạ Lỗi, Mộng Hoa, Thiên Bạch cả ba đều nằm trong số đó. Hôm đó cả nhà họ Khang như ngồi trên tổ kiến. Vợ chồng nhà họ Sờ cùng chạy đến. Vịnh Tình nghe tin Mộng Hoa bị bắt liền ngất đị Sau khi tỉnh lại kêu khóc thảm thiết. ở Thiên Lý giận đùng đùng nói với Khang Bỉnh Khiêm. - Tất cả là do Hạ Lỗi! Tôi hiểu rõ hết cả rồi! Đó là do thằng Hạ Lỗi cầm đầu! Bỉnh Khiêm, việc anh nhận con nuôi không có sao, nhưng anh phải dạy bảo nó chứ! - Hạ Lỗỉ Khang Bỉnh Khiêm giật mình kinh ngạc. Lại là nó à? Mộng Phàm không tự chủ được, dõng dạc bước ra: - Cha, me, bác Sở, bác gái, chúng ta không thể trách Hạ Lỗi được. Nếu các người thấy tình hình lúc ấy, các người cũng phải cảm động! Hạ Lỗi là một người tràn đầy nhiệt huyết, có tinh thần yêu nước cao mới làm như vậy! Mọi người đều vì lòng yêu nước cả. - Yêu nước? Khang Bỉnh Khiêm rống lên. Ở ngoài phố phất cờ la hét mà gọi là yêu nước à? Phóng hỏa đốt nhà mà lại coi là yêu nước à? Nó là người thích chơi trội, thích gây rối! Bây giờ liên lụy đến Thiên Bạch và Mộng Hoa, thử hỏi phải tính làm sao đâỷ Bị bắt vào nhà giam, nó còn yêu nước được không? - Tôi biết mà! Tôi biết mà! Vịnh Tình vẫn chưa thôi khóc than. Cái thằng Hạ Lỗi ấy chỉ mang đến tai họa cho cái nhà này! Nó vốn dĩ là mối đại họa! - Mẹ Mộng Phàm bi phẫn kêu lên. - Đúng đấy! Đúng đấy! Sở phu nhân cũng khóc hổn hà hổn hển Thằng Thiên Bạch nhà tôi là một đứa bản chất lương thiện, nếu không theo Hạ Lỗi sao lại đi gây bạo động? - Mẹ! Thiên Lam dậm chân, giận dữ nói - Các người không đi trách Tào Nhữ Lâm, Trương Tôn Tường, lại cứ trách mắng Hạ Lỗị Các người quả là kỳ quái quá! - Mày câm mồn! Sở Thiên Lý rống lên với con gái - Đã gây nên tại họa tày trời, mày còn ở đây cãi chày cãi bướng à? Đọc sách, đọc sách, đọc sách để làm những con người quấy rối à? - Bác Sở! Mộng Phàm không nhịn đươc, tiếp lời - Hôm nay ngoài phố những con người quấy rối ban đầu có đến ba nghìn đấy! - Mộng Phàm! Khang Bỉnh Khiêm giận dữ rống lên - Mày còn dám đối lời với bác Sở hả? Tao thấy chúng mày không những quấy rối mà còn không coi bậc tôn trưởng vào đâu! Mộng Phàm nhìn thấy tình thế như vậy, trong lòng vừa bồn chồn vừa tức giận. Cô biết cha mẹ ngoài việc oán hận Hạ Lỗi, quả thức không tìm ra biện phái nào giải cứụ Cô kéo Thiên Lam chạy ra khỏi nhà: - Thiên Lam chúng ta đi thôi! Vịnh Tình hốt hoảng nhìn Mộng Phàm: - Mày định đi đâủ Ngoài phố đang rối loạn, hai đứa con gái chúng mày không ở nhà cha taọ Nếu xảy ra chuyện gì nữa, tao không sống nổi đâu! - Mẹ Mộng Phàm nóng ruột Con muốn đến trường xem saọ Lần này số người bị bắt toàn là học sinh, nhà trường không lẽ ngồi nhìn không cứu! Tuy các người không tán đồng anh em học sinh, nhưng mọi người quả thật là nhiệt huyết sôi sục, lòng căm phẫn không thể nén! Con tin rằng, đại học Bắc Kinh, Yên Kinh và mấy trường chủ yếu, các thầy hiệu trưởng, các giáo viên chủ nhiệm phải có biện pháp giải quyết! Cha, mẹ, các người đừng lo lắng, Con dám nói, dư luận sẽ ủng hộ chúng con! Rồi tất cả học sinh sinh viên đều sẽ được phóng thích. Mộng Hoa, Thiên Bạch, Hạ Lỗi chẳng bao lâu nữa sẽ trở về nhà! Lời Mộng Phàm nói không saị Ba ngày sau Mộng Hoa, Thiên Bạch, Hạ Lỗi đều được phóng thích. Mà cuộc vận động Ngũ Tứ cũng diễn biến thành cuộc vận động của toàn dân. Ở Thiên Tân, Thượng Hải, Nam Kinh, Vũ Hán mọi người đều lần lượt hưởng ứng, cuối cùng lan rộng ra đến hải ngoại, cả Hoa kiều cũng tham gia hoạt động. Đối với Khang Bỉnh Khiêm, trong cuộc vận động toàn dân là chuyện của người khác, ông không hề quan tâm, mà điều bận tâm của ông là Hạ Lỗi, con người thích đấu đá và không chịu thần phục aị Tuy bọn trẻ đã bình an trở về, ông vẫnn không nén nổi, mắng Hạ Lỗi tàn tệ: - Mày không lo đến an nguy cho mình. Mày cũng không lo đến an nguy của Mộng Hoa và Thiên Bạch à? Đưa mày đến trường học, mà học hàng hay đấy! Sao lại đi đối lập với chính phủ? Mày muốn cách mệnh hay là muốn tạo phản? - Thưa nghĩa phụ! Hạ Lỗi kinh ngạc hết sức, Khang Bỉnh Khiên cũng là thế gia thư hương, sao không hề động tâm trước việc cắt đất cầu vinh? Chẳng trách được Mãn Thanh sắp đem đất Trung Quốc bồi thường hết sạch. - Con bất đắc dĩ phải làm thế! Cái chính phủ hiện tại của ta quả thực tồi tệ quá rồi! Thế nào cũng có người đứng lên nói chuyện với họ. - Mày chỉ có nói chuyện thôi ư? Mày còn diễn thuyết, còn tuần hành, phất cờ hò hét, xách động quần chúng! Hành vi của mày đúng là giống lưu manh thổ phỉ! Tao nói cho mày biết, bất luận thế nào mày cũng không nên hành động như vậỵ Đó là hành động của những kẻ ngông cuồng! Tao nhìn không thuận mắt! - Dưỡng phụ! Hạ Lỗi cố nén - Thời đại bây giờ đã không còn là thời đại Mãn Thanh nữa, rất nhiều chuyện quá bất hợp lý, rất cần cải cách. Dù cha thuận mắt hay không thuận mắt, việc phải xảy ra vẫn cứ xảy ra! Dù cho nhà này... Anh ngừng lặng. - Nhà này làm saỏ Khang Bỉnh khiêng càng giận. - Nhà này cũng có nhiều cái không hợp lý. Anh buột miệng nóị - A! Khang Bỉnh Khiêm trừng mắt nhìn Hạ Lỗị - Mày nói thế à? Nhà tao có chỗ nào không hợp lý? Có chỗ nào khiến mày không bằng lòng? - Thí dụ như nói phụ mẫu chi mệnh, môi chước chi ngôn. Mộng Phàm bị chấn động, chén trà trong tay cô suýt rơi xuống đất. - Thí dụ như lấy dì hai, mua tớ gáị Tâm Mi tức tốc ngẩng đầu nhìn Hạ Lỗi phán xét. Nhỏ Ngân, Nhỏ Thúy đều kinh ngạc. - Được rồi, được rồi! Vịnh Tình vội cản lạị - Mày nói đến đấy là đủ! Coi như mọi người bình an trở về thế là xong rồị Phụ nữ trong nhà chúng ta rất đầy đủ, không cần mày vì chúng ta mà đấu tranh quyền lợi! - Dưỡng mẫu, địa vị của mẹ đã hẳn nhiên rồi, đương nhiên không cần phải tranh cãi gì cả Hạ Lỗi nói gấp, mũi tên đã phát ra không thể dừng. - Nhưng Nhỏ Ngân, Nhỏ Thúy thì saỏ Nhỏ Ngân, Nhỏ Thúy đều giật mình sợ hãị Nhỏ Ngân vội vàng tiếp lời: - Chúng tôi không phiền Lỗi thiếu gia lo lắng dùm. Chúng tôi tự biết thế nào là đủ... - Đúng thế, đúng thế! Nhỏ Thúy nói theọ - Lão gia, thái thái đối với chúng tôi tốt như thế, chúng tôi còn trách cái gì? - Nhưng Hạ Lỗi không dừng được. - Như Vú Hồ thì saỏ - Cậu Lỗi! Vú Hồ sợ hãi kêụ - Cậu đừng hại tôi, tôi chưa hề có gì phải oán trách cả! Hạ Lỗi nản chí, nhìn những phụ nữ trong nhà thấy người này so với người khác đều yếu đuốị Anh nhìn thẳng Tâm Mi: - Còn dì Mi thì saỏ Lẽ nào cũng chấp nhận số mệnh? Lẽ nào đối với cuộc đời dì đã không còn có yêu cầu gì? Quả thật được mình có sự tôn nghiêm, có tự do, có địa vị, có vui sướng?... Khang Bỉnh Khiêm phất tay áo đứng lên: - Đủ rồi đủ rồi! Mày là thằng trẻ ranh không biết trời cao đầy dày là gì. Mày vừa đốt Triệu gia lâu, bây giờ muốn đốt Khang gia lâu nữa! Mộng Hoa cười thành tiếng. Mộng Phàm cũng cười theọ Vịnh Tình, Tâm Mi, Nhỏ Ngân, Nhỏ Thúy... mọi người cảm thấy thoải mái, mặt lộ ra nét tươi cườị Bỉnh Khiêm không muốn lại mở rộng câu chuyện, cũng theo mọi người cườị Trong hoàn cảnh đó, Hạ Lỗi dầu cho còn nhiều chuyện muốn nói, cũng đành gác lạị Nhìn mọi người đang cười, anh không thể không cười theọ Cơn sóng gió đến đây đã trở lại bình lặng. Nhưng đối với Hạ Lỗi, "Ngũ Tứ" giống như một mầm lửa nhỏ, thiêu đốt trong lòng ngực anh, khiến cho cách nhìn của anh với xã hội này, với cuộc đời, đối với mình, dĩ chí đối với tình cảm, đối với mục tiêu cuộc sống... đều "hoài nghi". Thứ 'hoài nghi" từ mầm lưa nhỏ cứ lớn dần, lớn dần. Cuối cùng giống như một ngọn lửa dữ dội thiêu đốt khiến toàn bộ tâm linh anh đều nhức nhối