Chỉ mấy phút sau khi nhận được lệnh, các đạo quân có nhiệm vụ tấn công vào hai bên sườn lặng lẽ xuất phát. Họ tiến một cách thận trọng, men vào các bờ đá cao mà đi để khỏi bị cặp mắt tinh nhanh của những tên trinh sát của Tuala phát hiện.Nửa giờ sau, các đạo quân này đã chiếm giữ vị trí của mình, tạo thành hai “chiếc sừng”, hai mũi tiến công ốp từ hai phía. Trong khi đó quân của Khiên Xám cùng quân của một đạo quân khác yểm trợ gọi là Trâu Đen, vẫn đứng yên. Đấy là đơn vị chủ lực của toàn quân đội, có nhiệm vụ nhận vào mình đòn tấn công chính của địch. Cả hai đạo quân này hầu như còn hoàn toàn sung sức và đầy đủ quân số. Buổi sáng Khiên Xám chưa tham chiến vì là quân dự bị, sau đó nó cũng bị tổn thất rất ít trong trận đánh trả những toán quân của Tuala phá vỡ được phòng tuyến của chúng tôi, tức là vào lúc tôi bị đánh một cú như trời giáng vào đầu và ngất. Còn Trâu Đen thì canh giữ phòng tuyến thứ ba ở mé trái, và vì phía ấy kẻ địch không vượt qua nổi phòng tuyến thứ hai, nên buổi sáng đã hoàn toàn không tham gia trận đánh nào. Inphadux là một vị chỉ huy già cẩn thận. Ông hiểu rõ tầm quan trọng của việc củng cố tinh thần các chiến binh trước khi vào trận. Vì vậy ông đã lợi dụng ba mươi phút im lặng trước khi giao chiến để nói chuyện với đạo quân Khiên Xám của mình. Bằng những lời rất bay bướm, ông ta nói với các chiến binh về vinh dự to lớn mà họ đang có, rằng họ được chọn cho chiến đấu ở tuyến đầu, lại cùng một chiến binh da trắng từ trên các vì sao xuống đây. Trong trường hợp vua mới Icnôzi thắng, Inphadux hứa sẽ thăng chức và tặng nhiều súc vật cho tất cả những ai còn sống. Tôi nhìn những hàng quân dài với những chùm lông đen trên đầu, những khuôn mặt trang nghiêm, mà thở dài nghĩ rằng chỉ một giờ ngắn ngủi nữa là tất cả, hay ít ra phần lớn những chiến binh dũng cảm, kì cựu này - người nào cũng trên bốn mươi tuổi - sẽ ngã xuống, chết hoặc hấp hối. Không thể khác được, và bây giờ họ đang đứng nghe bản tuyên án tử hình của mình, được đọc lên với một sự thờ ơ đối với tính mạng của con người một cách đáng khâm phục từ cửa miệng của vị chỉ huy già, tài giỏi. Điều này giúp ông ta bảo vệ được lực lượng của mình và hoàn thành nhiệm vụ - ông chủ trương hi sinh một số nhất định các chiến binh của mình để bảo đảm thắng lợi cho các đạo quân khác trong cuộc chiến đấu chung. Các chiến binh của Khiên Xám đang đi vào chỗ chết, và họ biết trước điều đó. Họ có nhiệm vụ phải đánh nhau với hết đạo quân này đến đạo quân khác của Tuala khi chúng lần lượt thay nhau lọt vào dải đất hẹp nằm gọn giữa hai nửa quả đồi, đánh cho đến khi tiêu diệt hết kẻ địch, hoặc đến khi hai mũi bên sườn chọn được cơ hội để tấn công. Họ biết rõ tất cả những điều đó, thế mà không một giây phút nào biểu lộ sự lo lắng, và trên mặt họ tôi không hề thấy một thoáng lo sợ nào. Họ đứng kia, trước mặt chúng tôi - những con người đang đi vào cái chết, sẵn sàng từ giã ánh sáng đẹp đẽ của mặt trời, và chờ đợi cái chết một cách hiên ngang, dũng cảm. Mặc dù đang giữa lúc căng thẳng, tôi vẫn không thể so sánh tinh thần của họ với tâm trạng không lấy gì làm vui vẻ và yên tâm lắm của mình lúc này, bất chợt tôi bỗng thở dài ghen tị và khâm phục. Chưa bao giờ trong đời tôi được chứng kiến một sự trung thành vì nghĩa vụ và một sự xem thường mọi hi sinh lớn lao đến như vậy. - Đây, vua của các anh đây! - Inphadux vừa kết thúc bài diễn văn của mình, vừa chỉ Icnôzi - Các anh hãy xông lên chiến đấu và hi sinh vì ngài. Đó là nghĩa vụ của những người dũng cảm. Sẽ bị nguyền rủa và nhục nhã suốt đời kẻ nào không dám chết vì vua, run sợ mà bỏ chạy. Đây là vua của các anh, hỡi các thủ lĩnh, các vị tướng và các chiến binh!Bây giờ hãy thề trước hình con rắn thần thiêng liêng và sau đó đi theo chúng tôi. Tôi và Incubu sẽ dẫn các anh vào tận trái tim của Tuala. Tiếp đến là một phút im lặng. Rồi bỗng nhiên giữa những hàng quân đang đứng kề nhau trước mặt chúng tôi xuất hiện một tiếng động khẽ nào đó như tiếng sóng biển xa xa: đó là tiếng động do sáu nghìn cán giáo đang gõ nhẹ vào khiên. Dần dần tiếng động đó to lên, kéo dài ra, cho đến khi cuối cùng biến thành một chuỗi tiếng nổ đinh tai nhức óc, vang vọng xa xa trong các dãy núi như tiếng sấm rền, làm không khí phải rung lên thành các đợt sóng lớn. Sau đó nó nhỏ dần, nhỏ dần rồi im hẳn. Rồi bỗng tiếng chào: “Kuum!” chỉ dành riêng cho nhà vua vang lên phá tan sự im lặng. Tôi tự nhủ rằng hôm ấy Icnôzi có quyền rất tự hào và hạnh phúc, vì chắc chắn không một ông vua La Mã nào từng được các đấu sĩ nô lệ sắp đi vào cái chết chào đón như thế. Icnôzi bày tỏ sự biết ơn của mình bằng cách giơ chiếc đao lên trời. Tiếp đến các chiến binh Khiên Xám xếp thành ba hàng, mỗi hàng gần một nghìn người, không hề chỉ huy, rồi đi tới các vị trí của mình. - Khi hàng quân cuối cùng của Khiên Xám đi cách xa năm trăm mét, Icnôzi liền đứng đầu đạo quân Trâu Đen cũng chia làm ba hàng, và theo lệnh của anh ta, chúng tôi bắt đầu tiến lên phía trước. Tất nhiên khỏi phải nói rằng lúc ấy tôi đã thầm cầu mong một cách rất thành khẩn để Thượng đế cho tôi thoát ra một cách nguyên lành khỏi cái trò chơi nguy hiểm này. Tôi đã từng gặp nhiều tình huống hiểm nghèo nhưng chưa bao giờ rơi vào một hoàn cảnh tồi tệ thế này, và cũng chưa bao giờ tôi có ít hi vọng được thoát chết như thế. Khi chúng tôi đến mép mặt đồi thì Khiên Xám đã đi được nửa đường từ đỉnh xuống chân đồi. Từ đấy bắt đầu một dải đất hẹp mọc cỏ xanh hình như chiếc cọc nhọn chọc sâu vào lòng đồi, chia nó ra làm hai nửa như chiếc móng ngựa. Các trại của Tuala đóng ở mặt đất bằng phẳng nhộn nhịp hẳn lên. Các toán quân nối đuôi nhau đi ra, đi nhanh gần như chạy để kịp đến chân chiếc cọc nhọn màu xanh trước khi quân tấn công của Inphadux ra được cánh đồng Luu. Dải đất có hình chiếc cọc nhọn này dài khoảng ba trăm mét, ở phần chân nơi rộng nhất không quá ba trăm năm mươi bước. Từ trên đồi xuống, Khiên Xám dàn quân thành một hàng tiến đến đỉnh nhọn của chiếc cọc, nhưng đến chỗ đất đủ rộng, lại xếp thành ba hàng như cũ rồi đứng nguyên ở đấy. Lúc đó chúng tôi, tức là các chiến binh Trâu Đen cũng tiến xuống chân đồi, đến đỉnh của cọc nhọn và chiếm giữ vị trí dự bị của mình, ở cách hàng quân cuối cùng của Khiên Xám chừng một trăm mét và ở địa thế cao hơn một chút. Lợi dụng lúc chiến sự chưa bắt đầu chúng tôi đưa mắt quan sát các toán quân của Tuala đang nhanh chóng tiến về phía chúng tôi. Chắc là sau các trận đánh buổi sáng, quân tiếp viện đã kịp đến và lúc này mặc dù bị tổn thất nặng nề, quân của Tuala ít nhất cũng tới bốn mươi nghìn người. Thấy quân tấn công của chúng tôi đến gần chân cọc nhọn, chúng tỏ ra lúng túng không biết nên làm gì, vì bây giờ mới nhận ra rằng dải đất giữa hai nửa quả đồi quá hẹp, một lúc chỉ một đạo quân vào nổi. Thêm vào đó, cách lối vào cọc nhọn khoảng bảy mươi mét là trận địa của đạo quân Khiên Xám, tinh hoa và là niềm tự hào của quân đội Cucuan. Khiên Xám hiên ngang chặn đường chúng, như ngày xưa ba người La Mã hiên ngang đứng chặn đường tấn công của hàng nghìn người, không cho tiến qua cầu. Khiên Xám chỉ có thể bị tấn công từ phía trước mặt, vì cả hai phía phải và trái đã có các bờ đồi đầy đá che chở cho họ. Quân của Tuala do dự một lúc rồi đứng lại. Hình như chúng không tỏ ra hăng hái lắm khi phải đọ giáo với các chiến binh Khiên Xám đang xếp thành ba hàng sẵn sàng giao chiến, với vẻ mặt giận dữ và cương quyết. Từ đội ngũ của địch bỗng có một tên chỉ huy cao to nào đó chạy ra cùng một tốp các thủ lĩnh và vệ sĩ. Có lẽ đó là Tuala. Hắn ra lệnh, và đạo quân thứ nhất rú lên một tiếng rồi lao vào tấn công các chiến binh Khiên Xám. Những người này vẫn tiếp tục đứng im cho đến khi kẻ địch đến cách chỉ còn bốn mươi mét và bắt đầu ném dao rào rào như mưa về phía họ. Lúc ấy các chiến binh của Khiên Xám cũng bất ngờ kêu to rồi chồm lên phía trước, tay giơ cao các mũi giáo, và thế là cả hai đạo quân lao vào nhau trong một cuộc giáp lá cà quyết liệt. Một giây sau, tiếng khiên va vào nhau thành tiếng sấm vang đến tai chúng tôi, và dưới ánh mặt trời, các mũi giáo lóe lên những tia lửa. Từng mảng người lao vào nhau đâm chém, luôn chao bên này, nghiêng bên kia như những đợt sóng biển. Nhưng điều này kéo dài không lâu. Bỗng nhiên hàng ngũ của quân Tuala thưa dần một cách trông thấy, và sau đó quân của Khiên Xám bắt đầu tràn sang, như một đợt sóng chậm, dài dâng lên cao rồi trườn lên tảng đá. Mục đích đặt ra đã đạt được - đạo quân tấn công của Tuala bị tiêu diệt hoàn toàn, nhưng bây giờ Khiên Xám chỉ còn lại hai hàng quân, với con số thiệt hại là một phần ba. Một lần nữa họ lại đứng thành hàng, vai kề vai, im lặng chờ đợi đợt tấn công mới. Tôi rất vui mừng khi nhìn thấy bộ râu trắng của Henry. Ông đang đi hết chỗ này đến chỗ khác để thu xếp trật tự. May thật, Henry còn sống! Trong lúc đó thì chúng tôi đi ra bãi chiến trường lúc này đang la liệt các xác chết, các chiến binh bị thương và những người đang hấp hối. Còn số bị giết và thương vong lên đến bốn nghìn và mặt đất quả đúng là thấm đầy máu đỏ. Icnôzi ra lệnh và lập tức lệnh ấy đã được truyền đến mỗi chiến binh. Đó là lệnh không được giết thương binh của địch và như chúng tôi thấy, nó đã được chấp hành một cách nghiêm ngặt. Nếu không cảnh tượng sẽ còn khủng khiếp hơn nữa. Nhưng thật ra mà nói, chúng tôi cũng chẳng còn nhiều thời gian để nghĩ đến điều đó. Đạo quân thứ hai của Tuala lại xông lên tấn công. Khác với đạo quân khác, chiến binh của đạo quân này mặc váy ngắn, cắm lông chim trên đầu và khiên màu trắng. Chúng có nhiệm vụ tiêu diệt nốt hai phần ba số quân còn lại của Khiên Xám, những người lúc này, như lần trước, vẫn đứng yên trong sự im lặng rùng rợn. Và lần nữa, khi kẻ địch tiến đến cách bốn mươi mét hay gần như thế, các chiến binh của Khiên Xám lại hô to một tiếng rồi lao lên phía trước như vũ bão. Một lần nữa lại vang lên tiếng khiên va vào nhau đinh tai nhức óc và tấm thảm kịch lại được lặp lại từ đầu đến cuối. Có lúc tưởng như Khiên Xám khó lòng mà thắng được. Đạo quân tấn công gồm toàn những chiến binh trẻ, đánh nhau rất hăng, và lúc đầu Khiên Xám phải rút lui trước sự lấn át của chúng. Trận đánh diễn ra thật ác liệt, mỗi phút có hàng trăm người ngã xuống chết hoặc bị thương. Giữa tiếng kêu cứu của những người đang đâm chém nhau và tiếng rên của những người bị thương cùng tiếng khí giới va vào nhau, chúng tôi còn nghe rõ cả tiếng kêu sung sướng liên tục: “S’gee s’gee” của những người vừa đâm sâu mũi giáo của mình vào đối thủ. Tuy nhiên, tính kỉ luật cao, sức chịu đựng lớn và lòng dũng cảm phi thường có thể làm nên điều kì diệu. Ngoài ra, một chiến binh kinh nghiệm, kì cựu còn hơn cả hai người lính mới - điều này chẳng bao lâu sau đã được chứng minh. Và giữa lúc chúng tôi nghĩ Khiên Xám có cơ bị tiêu diệt, thì bỗng nghe giọng nói trầm hùng của Henry, át cả tiếng ồn ào đang bao trùm trận đánh. Tôi thoáng thấy chiếc đao to của ông giơ cao trong không khí, ngay trên đầu có cắm những chiếc lông đà điểu. Sau đó có một sự thay đổi rõ rệt. Các chiến binh của Khiên Xám thôi không lùi nữa. Họ đứng yên, vững vàng như núi đá, và từng làn sóng liên tiếp bị đánh bật ra. Bỗng họ lại chuyển động và lần này thì về phía trước. Vì không có khói súng nên chúng tôi nhìn rõ tất cả. - Đây mới thật là những chiến binh dũng cảm. Nhất định họ lại sẽ chiến thắng! - Icnôzi lúc này đang đứng bên tôi, kêu to thán phục, hai hàm răng nghiến chặt vì hồi hộp - Ông xem kìa! Thắng lợi đấy là thắng lợi! Bỗng nhiên, như đám khói vừa chui ra khỏi nòng đại bác, cả đạo quân của Tuala bị xé nhỏ thành từng tốp đang chạy tán loạn, để lại phía sau những chiếc lông chim màu trắng bay lơ lửng trong gió. Quân của chúng tôi chiến thắng, nhưng than ôi đạo quân Khiên Xám đã chẳng còn nữa! Từ ba hàng quân hùng dũng với quân số ba nghìn chiến binh cách đây bốn mươi phút khi bắt đầu trận đánh, bây giờ chỉ còn lại nhiều nhất là sáu trăm người, ai cũng từ đầu đến chân dính đầy máu, số còn lại đã bị giết chết. Vung cao ngọn giáo lên không, các chiến binh còn sống sót hô lên những tiếng kêu chiến thắng. Chúng tôi tưởng họ quay lại đi về phía chúng tôi đang đứng, nhưng không họ lại lao về phía trước đuổi theo kẻ địch đang tháo chạy. Đuổi gần một trăm mét, họ chiếm được một ngọn đồi nhỏ có dốc thoải thoải, và lại xếp thành ba hàng, bao quanh ngọn đồi ba vòng. Sau đó thì - ôi! thật là sung sướng! - tôi lại nhìn thấy Henry đang đứng chính giữa gò nổi, hình như không bị thương gì. Cùng đứng với ông có ông bạn già của chúng tôi là Inphadux. Nhưng một lần nữa, các đạo quân của Tuala lại tấn công các chiến binh Khiên Xám, nhưng người ta đã được định sẵn cái chết từ trước. Một trận đánh mới lại bắt đầu. Tôi nghĩ bất kì người nào đọc câu chuyện này, từ lâu đã hiểu rằng tôi là một người nhát gan và hoàn toàn không muốn dính vào các việc đánh đấm nguy hiểm. Thật ra trong đời tôi đã có nhiều lần rơi vào các trường hợp gay cấn và buộc phải để đổ máu, nhưng tôi luôn cảm thấy ghê tởm điều đó, và ở trong chừng mực có thể, bao giờ tôi cũng cố để không một giọt máu nào của mình phải chảy, đôi lúc thậm chí không ngượng ngùng bỏ trốn, nếu đầu óc tỉnh táo mách cho tôi phải làm thế. Thế nhưng vào lúc này thì đây là lần đầu tiên trong đời, tôi cảm thấy cái máu thích đánh nhau đang bốc mạnh trong lồng ngực. Những câu thơ rời rạc về chiến tranh của Ingôndơbi và những dòng đẫm máu trong Kinh Cựu Ước bỗng xuất hiện trong đầu tôi như nấm sau mưa. Dòng máu của tôi mà trước đấy hầu như bị đông lạnh một nửa vì sợ hãi đã bắt đầu chảy mạnh trong huyết mạch, và tôi bỗng có một sự ham muốn rất thú vật là chém giết; chém giết không thương xót một ai. Tôi quay lại nhìn những hàng chiến binh đang đứng sát liền nhau sau chúng tôi, và trong chốc lát tôi tự hỏi phải chăng mặt tôi trông giống như họ. Họ đứng yên, dướn cổ về phía trước một cách căng thẳng, tay khẽ giật giật, miệng hé mở, vẻ mặt giận dữ đang thèm khát được chém giết một cách điên loạn, đôi mắt có cái nhìn trân trân của con chó săn khi tìm thấy mồi.Chỉ có trái tim Icnôzi, nếu căn cứ vào khả năng biết ít nhiều tự kiềm chế mình của anh ta mà xét thì có lẽ đang đập một cách bình thản như thường ngày, dưới chiếc áo khoác da báo, mặc dù anh ta luôn nghiến răng kèn kẹt. Đến lúc này thì tôi không còn tự chủ được nữa. - Không lẽ chúng ta cứ đứng mọc rễ ở đây, Icnôzi để chờ đến khi Tuala giết chết hết những người anh em của ta ở dưới kia? - tôi hỏi. - Ô không, Macumazan, - anh ta đáp. - Chúng ta đang chờ cơ hội để hành động. Đúng lúc ấy, một đạo quân mới của Tuala đang di động một cách nhanh nhẹn vòng qua các chiến binh Khiên Xám đứng quanh gò đất, rồi quay lại đánh họ từ phía sau lưng. Thấy thế, Icnôzi giơ cao chiếc đao, ra lệnh tấn công. Và thế là cùng kêu to lên một tiếng. Các chiến binh Trâu Đen lao vào tấn công kẻ thù, ào ạt như những đợt sóng biển. Tôi không đủ sức miêu tả cái gì đã xảy ra sau đó. Tôi chỉ loáng thoáng nhớ có một cuộc tấn công vô cùng mạnh mẽ nhưng không lộn xộn, làm mặt đất như rung lên dưới chân, rồi thế trận hai bên bỗng nhiên thay đổi, thay đổi cả đội hình đạo quân được tung ra tấn công. Sau đấy là một cú đánh, mạnh vào đầu tôi, giữa một mớ hỗn độn tiếng người kêu thét và những mũi giáo không ngớt vung lên hạ xuống mà tôi nhìn thấy trong lớp sương mù màu đỏ như máu. Tỉnh lại, tôi nhìn thấy mình đang đứng giữa những chiến binh ít ỏi còn sống sót của đạo quân Khiên Xám, cách đỉnh đồi không xa. Và đứng trước mặt tôi không phải ai xa lạ, mà chính là Henry. Nhưng trong hàng ngũ địch bỗng có tiếng kêu: “Tuala, Tuala” rồi sâu từ lòng đội hình của chúng, một người chạy ra - đó là tên vua chột khổng lồ, tay cầm đao, khiên và người mặc áo giáp. - Mày ở đâu Incubu, mày, thằng da trắng đã giết con trai ta là Xcraga? Để xem mày có giết nổi ta không?Hắn kêu to rồi lúc ấy ném một mũi dao vào Henry. May sao, ông đã kịp nhìn thấy và đưa khiên đỡ. Mũi dao cắm vào khiên, bị giữ chặt bởi lớp bọc kim loại, và cứ thế dắt luôn ở đấy. Sau đó Tuala rú lên một tiếng rồi nhảy bổ vào Henry và giáng một nhát dao thật mạnh lên chiếc khiên của ông, đến nỗi dù là người rất khỏe, ông cũng phải ngã quỵ gối. Tuy nhiên, đến đây cuộc đấu tay đôi chấm dứt, vì đúng lúc ấy từ phía những đạo quân đang dồn ép chúng tôi bỗng có tiếng kêu to kinh hoàng, và nhìn về phía kẻ địch đang nhìn, tôi hiểu ngay chuyện gì đang xảy ra. Từ hai phía phải và trái cánh đồng đang phấp phới cả một rừng lông chim cắm trên đầu các chiến binh đang lao vào tấn công. Các cánh quân có nhiệm vụ đánh hai bên sườn đã đến cứu chúng tôi. Thật khó mà chọn được một thời điểm nào đúng lúc hơn lúc này.Đúng như Icnôzi dự đoán, tất cả các đạo quân của Tuala chỉ tập trung tiêu diệt các chiến binh còn lại của Khiên Xám và đánh nhau với Trâu Đen ở cách đó một quãng. Hai đạo quân chủ lực này của chúng tôi đã thu hút sự chú ý của kẻ địch, khiến chúng không hề nghĩ tới khả năng có thể bị tấn công hai bên sườn. Thế mà lúc này hai gọng kìm tấn công mới của chúng tôi đã hầu như khép kín. Và trong khi quân của Tuala kịp chấn chỉnh đội ngũ để chống trả, thì các chiến binh sung sức của chúng tôi đã lao vào chúng như những con chó điên dại. Năm phút sau, kết quả trận đánh đã được quyết định. Bị làm kiệt sức trong cuộc vật lộn sống chết với Khiên Xám và Trâu Đen, nay lại bị ép từ cả hai bên hông, các đạo quân của Tuala phải tháo chạy. Và rồi chẳng bao lâu sau, những con người bỏ chạy hỗn loạn ấy đã ngã xuống suốt cả cánh đồng từ chỗ chúng tôi đến tận Luu. Còn những toán quân mà cách đấy không lâu còn bao vây Khiên Xám và Trâu Đen thì bỗng chốc tan biến đâu mất như có phép lạ. Tôi cứ có cảm giác như chúng tôi là hòn núi đá và kẻ địch là sóng biển, va vào rồi tan vụn. Cảnh tượng bày ra xung quanh chúng tôi mới hãi hùng làm sao! Đâu cũng thấy hàng đống xác người chết và sắp chết. Cả Khiên Xám dũng cảm chỉ còn lại chín mươi lăm người sống sót. Nghĩa là chỉ riêng một đạo quân này đã mất hơn hai nghìn chín trăm người.Inphadux đứng buộc lại vết thương trên tay, chốc chốc lại liếc nhìn những gì còn lại từ đạo quân mà ông là thủ lĩnh chỉ huy. - Hỡi các chiến binh - ông già bình tĩnh nói - các anh đã mang lại danh dự và vẻ vang cho đạo quân của chúng ta. Con cháu của chúng ta sẽ nhắc đến trận đánh hôm nay. - Rồi ông quay sang bắt tay Henry - ông là một con người vĩ đại, Incubu ạ, - Inphadux nói một cách giản dị. - Tôi đã sống trọn đời mình với các chiến binh, nhưng chưa bao giờ gặp người nào dũng cảm như ông. Lúc này các chiến binh Trâu Đen bắt đầu đi ngang qua chúng tôi về hướng Luu, họ chuyển lời Icnôzi mời Inphadux, Henry và tôi cùng đi. Vì vậy, sau khi ra lệnh cho chín mươi người còn lại của Khiên Xám thu nhặt thương binh, chúng tôi cùng đi đến Icnôzi, Icnôzi nói là anh ta đi tới Luu để kết thúc thắng lợi ở đó, và nếu có thể thì bắt Tuala làm tù binh. Được một quãng, chúng tôi bỗng nhìn thấy Huđơ. Ông ta đang ngồi trên một tổ kiến cách chúng tôi khoảng một trăm bước. Nằm gần như sát chân ông ta là xác một chiến binh Cucuan. - Hình như ông ta bị thương - Henry lo lắng nói. Đúng lúc ấy thì xảy ra một chuyện khá lạ lùng. Cái xác của người chiến binh Cucuan hay nói đúng hơn là cái giả vờ làm xác chết ấy, bỗng nhảy chồm dậy, xô Huđơ ngã lăn từ ổ kiến xuống rồi bắt đầu cầm giáo đâm vào người ông ta. Chúng tôi kinh hoàng chạy bổ tới và thấy tên kia cứ đâm mũi giáo liên tiếp vào người Huđơ lúc này đang nằm sóng soài. Mỗi lần bị đâm, ông ta lại co người, giơ cả bốn tay chân lên trời. Thấy chúng tôi, tên kia cố sức đâm một nhát cuối cùng vừa đâm hắn vừa kêu to: “Này, phù thủy này!” rồi bỏ chạy mất. Huđơ nằm yên không động đậy, và chúng tôi đã nghĩ rằng thế là hết. Vô cùng đau xót chúng tôi bước lại gần và rất ngạc nhiên khi thấy mặc dù mặt tái nhợt và chắc là đang mệt lắm, Huđơ khẽ mỉm cười với chúng tôi. Chiếc kính một mắt thậm chí vẫn chưa bị mất. - Chiếc áo giáp quả đúng là kì diệu - ông ta khẽ nói khi chúng tôi cúi xuống. - May thật - rồi ngất xỉu.Xem kĩ, chúng tôi thấy Huđơ bị thương nặng ở chân, do một mũi dao ném trúng lúc đuổi theo quân địch, nhưng mũi giáo của tên giả vờ chết kia không gây cho ông một thương tích nào. Chiếc áo giáp đã cứu ông, chỉ để lại những vệt bầm tím khắp cơ thể. Ông thoát ra khỏi nguy hiểm một cách thật may mắn, đến mức khó tin nổi. Vì lúc này không thể làm gì hơn để giúp Huđơ, chúng tôi đặt ông lên chiếc cáng được bện bằng những sợi dây leo để cáng thương binh, rồi đưa đi theo chúng tôi. Đến gần cổng thành Luu, chúng tôi thấy một đạo quân theo lệnh của Icnôzi đang canh giữ. Các đạo quân khác canh giữ lối thoát ra khỏi thành phố. Viên chỉ huy đạo quân tiến lại chào Icnôzi như chào vua. Sau đó, ông ta báo đội quân của Tuala chạy vào thành phố, bản thân Tuala cũng thế, và rằng cả đội quân của hắn hoàn toàn bị tê liệt và sẵn sàng đầu hàng vô điều kiện. Nghe thế, Icnôzi hỏi kĩ ý kiến chúng tôi rồi cho người đi đến tất cả các cổng ra vào thành phố, ra lệnh phải mở cổng. Anh ta còn hứa bằng lời hứa danh dự của vua, rằng sẽ tha chết cho tất cả những ai bỏ vũ khí đầu hàng. Điều này đã gây được hiệu quả mong đợi. Ngay lập tức, cùng với những tiếng kêu chiến thắng của các chiến binh Trâu Đen, chiếc cầu được hạ xuống, bắc ngang con hào sâu rộng, và thế là cổng thành ở đây đã được mở toang. Sau khi đã cho tiến hành một loạt các biện pháp đề phòng trường hợp bị phản bội, chúng tôi tiến vào thành phố. Các chiến binh của Tuala đứng đầy hai bên đường phố, với nét mặt ảm đạm, đầu cúi thấp, khiên và giáo nằm dưới chân. Họ hô chào Icnôzi đang đi ngang như chào một ông vua. Chúng tôi cứ đi tiếp cho đến tận nhà của Tuala. Cả khu đất rộng lớn, nơi chỉ một hai ngày trước đấy đã diễn ra duyệt binh và sau đấy là săn phù thủy, bây giờ hoàn toàn trống trải. Không, nói hoàn toàn vắng người cũng không đúng, vì tít ở phía đằng kia, ngay trước ngôi nhà của mình, Tuala đang ngồi không cùng một ai khác, trừ Gagula. Đây là một cảnh tượng thật buồn - một ông vua bị lật đổ, ngồi gục đầu xuống chiếc áo giáp bó sát ngực. Chiếc đao và chiếc khiên nằm bên cạnh. Mọi người đã bỏ rơi ông ta, trừ một mụ già kinh tởm. Mặc dù chưa quên được những việc làm độc ác và tội lỗi của Tuala, trong chốc lát tôi bỗng cảm thấy ít nhiều thương hại hắn, tên bạo chúa đầy quyền lực đã bị đạp ngã từ bệ cao của mình. Không một chiến binh nào trong cả đội quân khổng lồ, không một người nào trong đám cận thần đông đúc trước đấy vẫn tỏ a xu nịnh, sợ hãi, và không một bà vợ nào ở lại cùng hắn để chia sẻ nỗi buồn này. Một tên vua dã man đáng thương! Hắn là một trong số những người đã được số phận dạy cho một bài học thích đáng. Loài người vốn dĩ thờ ơ với những ai gặp bất hạnh. Những người bị đánh bị xúc phạm, bất lực trong hoàn cảnh của mình, bao giờ cũng cô đơn và không thể trông chờ sự thương hại của người khác. Nhưng, trong trường hợp này thì Tuala không đáng được thương hại một chút nào. Bước qua cổng, chúng tôi đi thẳng đến chỗ Tuala đang ngồi. Khi chỉ còn cách khoảng năm mươi mét, cả đạo quân dừng lại, và chúng tôi với chỉ ít người hộ tống đã bước lên phía trước, tai phải nghe không ít các lời lăng nhục đủ loại bay ra từ miệng Gagula. Khi chúng tôi đến gần, lần đầu tiên Tuala ngẩng cái đầu cắm lông chim của hắn và trâng trâng nhìn Icnôzi, kẻ tình địch may mắn của hắn, bằng con mắt độc nhất đầy hằn học và ánh lên như viên kim cương trên trán. - Xin chào người, thưa Vua! - Hắn nói với sự châm biếm chua cay. - Người, kẻ ăn cơm của ta và nhờ phép phù thủy của những người da trắng đã dấy loạn và tiêu diệt hết toàn bộ quân đội của ta! Xin chào ngươi! Người định dành cho ta một số phận thế nào, thưa vua? - Như số phận của cha ta, người đã bị ngươi chiếm ngôi vua trong bao nhiêu năm nay! - Icnôzi đáp lại lời hắn một cách nghiêm khắc. - Được, thế thì ta sẽ cho ngươi biết cần phải chết như thế nào, để sau này ngươi nhớ lại khi đến lượt ngươi chết. Ngươi nhìn kia! Mặt trời đang lặn, cả bầu trời rực đỏ màu máu, - hắn giơ chiếc đao dính máu chỉ vầng lửa của mặt trời đã xế. - Thật tốt rằng mặt trời của ta sẽ cùng lặn với nó. Còn bây giờ thì thưa vua, ta sẽ sẵn sàng chết, nhưng yêu cầu ngươi không tước của ta quyền được chết trong trận đánh(<D><$FNgười Cucuan có tục lệ tất cả những ai mang dòng máu của vua trong người, trước khi chết đều được Vua cho phép chọn người để đấu cho đến khi bị giết chết mới thôi. >)<D>. Cái quyền mà mọi thành viên của gia đình vua được hưởng theo luật. Ngươi không thể từ chối ta điều đó, nếu không, sẽ bị cả những tên hèn nhát nhất hôm nay đã bỏ chạy không dám đánh nhau, cười chê. - Ta đồng ý. Ngươi hãy chọn người đấu đi. Ta không thể đấu với ngươi được, vì vua chỉ đánh nhau ngoài chiến trường. Con mắt chột độc ác của Tuala dõi lên hàng người chúng tôi. Trong giây lát, tôi tưởng hắn dừng lại ở tôi, và tôi đã rợn người vì kinh hãi. Sẽ thế nào nếu hắn chọn đúng tôi để đánh nhau? Lẽ nào tôi có thể thắng nổi con người hoang dã điên khùng, cao gần hai mét và có thân hình to lớn như thế này? Với tôi, đánh nhau với hắn tức là tự tử. Tôi đã thầm quyết định trong đầu là sẽ từ chối, cho dù sau đó có bị đuổi khỏi Đất nước Cucuan một cách nhục nhã. Tôi nghĩ thà bị cười chê còn hơn bị băm ra thành nhiều khúc. Bỗng nhiên hắn nói: - Thế nào, Incubu? Ta tiếp tục trận đấu dở dang hôm nay chứ, hay ta buộc phải xem ngươi là thằng hèn đáng thương?... - Không, Icnôzi ngắt lời hắn. - Ngươi không được đấu cùng Incubu. - Tất nhiên là không, nếu hắn sợ, - Tuala nói. Thật không may rằng Henry đã đoán hiểu được lời hắn, và lập tức máu nóng bốc lên mặt. - Tôi sẽ đấu với hắn, - Henry nói. - Rồi hắn sẽ biết tôi có sợ hắn hay không? - Lạy Chúa, tôi van ông, xin ông đừng liều mạng mình mà nhận đấu với con người tuyệt vọng này! Vì bất cứ ai nhìn thấy ông đánh nhau hôm nay đều không thể cho ông là kẻ hèn nhát. - Không! Tôi sẽ đấu với hắn - Henry đáp, vẻ ảm đạm.- Không ai có thể gọi tôi là kẻ hèn nhát. Nào, ta đã sẵn sàng! - Ông nói, rồi tiến lên một bước, giơ cao chiếc đao lên trời. Tôi hoàn toàn tuyệt vọng trước hành động ngu ngốc kiểu Đông Ki Sốt này, nhưng một khi ông đã quyết, thì tất nhiên đành chịu. - Đừng đấu với hắn, hỡi người bạn da trắng của tôi! - Icnôzi nói với Henry rồi đặt bàn tay thân thiện của mình lên tay ông - những gì ông làm hôm nay đã quá đủ. Nếu nhỡ ông bị hắn giết hoặc làm bị thương, thì trái tim tôi sẽ bị vỡ đôi vì đau khổ. - Tôi sẽ đấu với hắn, Icnôzi! - Henry nhắc lại. - Thế thì tùy ông vậy Incubu. Ông là một người dũng cảm, và đây sẽ là một trận đấu tuyệt vời. Nào Tuala, Incubu đã sẵn sàng đấu với ngươi rồi đấy! Tuala cười to một cách man rợ, rồi bước lên phía trước, đứng giáp mặt với Henry. Hai người đứng với nhau như thế trong một chốc. Những tia nắng của mặt trời đang lặn chiếu lên cơ thể khỏe mạnh của họ, và như bao bọc họ trong một lớp đồng sáng chói. Đúng là một đôi địch thủ cân xứng. Sau đó họ đi vòng người này quanh người khác, tay giơ cao chiếc đao nặng. Bỗng Henry nhảy lên phía trước một bước và giáng một đòn rất mạnh vào đối thủ, nhưng Tuala đã kịp né sang bên, cú đánh mạnh đến nỗi Henry trượt đà suýt ngã. Đối thủ của ông liền lợi dụng ngay điều đó. Hắn khua chiếc dao nặng trên đầu rồi bất ngờ bổ xuống Henry, mạnh đến mức tôi rợn cả tóc gáy. Tôi nghĩ có lẽ thế là hết! Nhưng không, bằng một động tác rất nhanh, Henry đã kịp nâng tay trái cầm khiên lên đỡ. Và kết quả là chiếc đao trượt theo mé khiên và rơi vào vai trái của Henry. Nhưng do chiếc khiên ngáng đỡ, nên nó cũng chẳng gây thiệt hại gì lắm cho ông. Liền lúc đó, Henry đánh đòn thứ hai nhưng Tuala cũng kịp giơ khiên đỡ. Tiếp đến hai bên thay phiên nhau tấn công và cả hai tạm thời còn kịp né tránh hoặc che mình bằng khiên. Xung quanh, mọi người mỗi lúc một thêm lo lắng. Cả đạo quân vì mải xem hai người đánh nhau, mà quên mất kỉ luật. Các chiến binh đứng vòng quanh rất gần, và mỗi cú đánh lại làm họ kêu lên hoặc sung sướng, hoặc thất vọng. Đúng lúc ấy thì Huđơ, người từ nãy đến giờ được đặt nằm xuống đất cạnh tôi, bỗng chợt tỉnh. Ông ta ngồi dậy và bắt đầu quan sát những gì đang xảy ra. Chỉ một giây sau, ông ta đã đứng dậy túm lấy tay tôi và nhảy lên nhảy xuống bằng một chân, vừa giật tôi vừa kêu lên những tiếng khích lệ Henry. - Mạnh vào, ông bạn, - Ông ta hét to. - Thế! Cứ đánh như thế! Cứ đánh trực diện vào! Lúc này, vừa giơ khiên đỡ một cú đánh của Tuala, Henry bỗng dùng hết sức giáng một đòn thật mạnh đến nỗi lưỡi dao chém thủng mặt khiên cứng, gây cho Tuala một vết thương ở vai. Rú lên vì tức giận và đau đớn, Tuala đánh trả một đòn khác, chém đứt chiếc cán dao bằng sừng tê giác và được bao quanh bằng những vòng sắt cho chắc chắn của Henry, và làm Henry bị thương ở mặt. Các chiến binh của đạo quân Trâu Đen rú lên một tiếng kinh hoàng khi thấy lưỡi dao to của Henry rơi xuống đất. Còn Tuala thì lại một lần nữa cúi nhặt chiếc đao đáng sợ của hắn, và vừa kêu to, vừa nhảy bổ vào đối thủ.Tôi nhắm chặt hai mắt. Khi mở mắt, tôi thấy chiếc khiên của Henry nằm lăn dưới đất, còn ông thì bằng cả hai cánh tay lực lưỡng của mình, đang túm chặt Tuala. Họ xô đi đẩy lại, ôm nhau trong những vòng tay to lớn, căng thẳng trong cuộc đấu tranh tuyệt vọng vì sự sống rất quý báu đối với mỗi người, và vì cả danh dự còn quý báu hơn thế. Bằng một cố gắng phi thường, Tuala đã làm ông bạn người Anh của chúng ta mất thăng bằng. Cả hai cùng ngã xuống đất. Tiếp tục vật lộn, họ ôm nhau lăn trên nền trát vôi cứng. Tuala luôn cố dùng dao của mình chém vào đầu Henry, còn Henry thì bằng mọi cách muốn đâm thủng áo giáp của Tuala bằng chiếc dao nhọn mà ông mang bên hông. Trận đấu của hai con người khổng lồ này quả đúng là một cảnh tượng khủng khiếp. - Giành lấy đao của hắn! - Huđơ kêu to, và có thể Henry đã nghe thấy. Ít ra thì lúc ấy Henry đã vứt bỏ chiếc dao nhọn và túm lấy chiếc đao được gắn chặt vào tay Tuala bằng một sợi dây da trâu. Vừa lăn trên nền đất và thở một cách khó nhọc, họ vừa giành lại nhau chiếc đao như những con mèo hoang dại. Bỗng sợi dây da đứt, và sau đó, bằng một cố gắng tuyệt vọng, Henry đã thoát ra được vòng tay của Tuala. Chiếc đao đã nằm gọn trong tay ông. Một giây sau ông đã nhảy chồm dậy, từ vết thương trên mặt, máu chảy ra lênh láng. Tuala cũng chồm dậy, và rút chiếc đao nhọn từ thắt lưng ra, hắn nhảy bổ vào Henry, vung tay đâm một nhát vào ngực ông. Mũi dao đâm trúng đích, nhưng người làm chiếc áo giáp của Henry quả đúng là một nghệ nhân tuyệt vời, nó đã chịu đựng nổi lưỡi dao sắc ấy. Tuala kêu lên một tiếng man rợ rồi đâm nhát thứ hai, nhưng mũi dao nặng của hắn lại vấp phải áo giáp bật ra, tuy thế, Henry cũng phải lảo đảo. Tuala lại lao vào tấn công nhưng lúc này ông bạn người Anh dũng cảm của chúng ta đã thu hết sức mình vung dao chém một nhát thật mạnh xuống Tuala. Hàng nghìn con người đứng quanh rú to một tiếng hồi hộp. Đầu của Tuala đã bị chém đứt khỏi cổ, rơi xuống đất và lăn thẳng về phía Icnôzi cho đến lúc dừng hẳn ngay dưới chân anh ta. Xác Tuala còn đứng yên thêm một giây, máu từng dòng phọt ra từ chiếc cổ bị chém. Hắn ngã phịch xuống, và chiếc vòng vàng treo trên cổ rơi lăn trên mặt đất. Lúc này do quá yếu vì mất máu, Henry cũng ngã xuống nằm chồng lên chiếc vòng cổ của Tuala. Mấy giây sau người ta đỡ ông dậy, và bàn tay âu yếm của một người nào đó đã dấp nước lạnh lên mặt ông. Một chốc sau đôi mắt to màu sáng của ông hé mở. Henry còn sống! Đúng khi mặt trời lặn, tôi đi tới chỗ đầu của Tuala đang nằm trong bụi bẩn, gỡ viên kim cương trên trán hắn rồi đưa cho Icnôzi. - Hãy cầm lấy viên kim cương này, hỡi ông vua hợp pháp của Đất nước Cucuan! Tôi nói. Icnôzi gắn viên kim cương của mình lên trán, đi đến cái xác không đầu của Tuala, đặt một chân lên bộ ngực rộng của hắn rồi bắt đầu kéo dài giọng như hát, đọc một bài diễn văn thắng lợi, đẹp và hay, nhưng đồng thời man rợ đến mức tôi không tài nào diễn tả nổi. Ngày xưa có lần tôi đã được nghe một người giỏi tiếng Hi Lạp đọc to bằng một giọng tuyệt diệu của mình một đoạn trong tác phẩm của Hôme. Tôi nhớ lúc ấy tôi đã lặng đi vì thán phục khi nghe những dòng thơ uyển chuyển và đầy nhịp điệu ấy. Icnôzi đọc bài diễn văn của mình cũng bằng một thứ tiếng đẹp và du dương không kém tiếng hi Lạp cổ, và cũng đã gợi nên ở tôi một ấn tượng mạnh mẽ như thế, mặc dù tôi đang rất xúc động và mệt mỏi sau những sự kiện và bao nỗi lo lắng của những ngày trước đấy. - Thế là cuối cùng, - Icnôzi bắt đầu - thế là cuối cùng quân nổi dậy của chúng ta đã giành được thắng lợi và những việc làm tội lỗi của chúng ta đã được thanh minh bằng sức mạnh! Sáng hôm nay kẻ thù của chúng ta thức dậy và rũ cơn buồn ngủ khỏi đôi mắt. Chúng trang điểm cho mình bằng những chiếc lông đẹp đẽ và chuẩn bị lao vào trận chiến. Chúng vùng dậy và cầm lấy ngọn giáo của mình. Các chiến binh kêu to với thủ lĩnh: “Hãy tới đây và dẫn chúng tôi đi!” Còn các thủ lĩnh thì tới gặp vua và nói: “Hãy chỉ huy chúng tôi trong trận đánh!. Chúng vùng dậy một cách kiêu hãnh, hai mươi ngàn chiến binh và thêm hai mươi ngàn chiến binh ấy. Những chiếc lông trang điểm trên đầu chúng che kín mặt đất như lông con chim che kín tổ của mình. Chúng giơ cao những ngọn giáo và kêu to, vâng, chúng rung rung những ngọn giáo lấp lánh dưới ánh mặt trời. Chúng thèm khát chiến đấu, chúng tràn đầy hạnh phúc. Rồi chúng xông lên đánh ta. Những kẻ mạnh nhất trong chúng lao lên phía trước để giết ta. Chúng kêu to: Ha! Ha! Có thể coi như hắn đã chết!". Lúc ấy ta mới xông lên đánh chúng. Hơi thở của ta như hơi thở của giông bão, và thế là chúng chấm dứt sự tồn tại của mình. Các tia chớp của ta đã xuyên qua người chúng. Ta giết chúng bằng tia chớp của mũi giáo mình. Ta biến chúng thành tro bụi bằng tiếng sấm của giọng nói mình. Đội hình của chúng bị bẻ gẫy, chúng tóe ra rồi biến mất như sương mù buổi sáng. Chúng trở thành một miếng mồi ngon cho bầy quạ và bầy cáo, và cánh đồng được uống no máu của chúng.Còn đâu, ở đâu những kẻ hung hăng khỏe mạnh lúc buổi sáng? Còn đâu, ở đâu những kẻ đã kiêu hãnh kêu to: “Có thể xem hắn như đã chết!”, những kẻ đầu cắm lông chim phấp phới bay trong gió? Chúng cúi đầu xuống, nhưng không do buồn ngủ. Chúng nằm như ngủ, nhưng không phải là đang ngủ.Chúng đã bị lãng quên. Chúng đã đi vào bóng tối và sẽ chẳng còn bao giờ quay lại. Người khác sẽ dắt vợ chúng đi, và con chúng sẽ không còn nhớ chúng. Còn ta, ta là vua! Như con đại bàng, ta lại tìm thấy tổ. Hãy lắng nghe ta! Ta đã đi lang thang nay đây mai đó rất xa trong bóng tối, nhưng ta trở về quê hương khi bình minh đã rạng. Hỡi mọi người hãy lại đây tìm chỗ núp dưới cánh ta, ta sẽ che chở cho các người, và rồi nỗi sợ và cái buồn sẽ biến mất. Đã bắt đầu một thời mới hạnh phúc, một thời mới của sự ban thưởng. Đã thuộc về ta bầy súc vật đang ăn cỏ ngoài đồng, và các cô gái trong làng cũng đã thuộc về ta. Mùa đông đã qua, bắt đầu mùa hạ. Bây giờ Cái Ác đã phải che mặt mình vì xấu hổ và Hạnh Phúc đã bắt đầu nở rộ khắp nơi như những bông hoa huệ. Hãy vui lên, vui lên, hỡi thần dân của ta! Hãy để cho đất nước mừng vui vì sự độc ác chuyên quyền đã tan thành mây bụi, và vì ta là vua của các ngươi!... Đến đấy, Icnôzi im lặng; từ ánh hoàng hôn đang thẫm dần, một tiếng hô to kéo dài vang lên: - Icnôzi là vua của chúng ta! Và thế là những lời tôi nói với viên chỉ huy mà Tuala sai đến đàm phán đã thành sự thật. Từ lúc ấy tới giờ mới chỉ bốn mươi tám giờ trôi qua, mà cái xác không đầu của Tuala đã nằm cạnh ngôi nhà của hắn.