Nguyên tác: Dạ Vũ Thu Ðăng Lục

Tác giả: Tuyên Ðỉnh

Tại huyện Hoài Ninh có người tú tài tên là Uống Sĩ Nguyên, nhân vì bần hàn nghèo khổ nên vẫn chưa lấyđược vợ phải ngụ cư ở một vùng ngoại ô xa huyện và sống bằng nghề gõ đầu trẻ.Có tân Nguyên đến uống rượu tại nhà một người bạn cùng trong văn xã. Người bạn văn xã của chàng có một người vợ và hai người thiếp. Vì tranh sủng mà vợ chàng và hai người thiếp thường xảy ra những chuyện đấu khẩu cãi cọ lẫn nhau, nhiều khi vang dội ra đến tận nhà khách.Nguyên thấy vậy, tủm tỉm bảo với người bạn văn xã rằng:- Sách 'Mạnh Tử ' đã dậy rằng người nước Tề chỉ có một vợ, một thiếp mà thôi, nay huynh lại hơn hẳn người nước Tê những một thiếp, thế này thật là đáng đời rồi.Người bạn vừa xấu hổ vừa giận, nói:- Huynh khỏi cần chê tôi, chỉ sợ sau này huynh gặp hoàn cảnh như tôi, thì cũng co rúm lại như tôi mà thôi.Nguyên đáp:- Có được một người vợ đối với đệ cũng là khó, nói chi đến chuyện được đào thêm liễu nữa.Có ng­ời khách cũng ngồi ăn tiệc chung bàn là Lý Vạn Niên nghe nói thế cũng không nhịn được, phải ômbụng mà cười sặc sụa.Sau đó ít lâu, Nguyên hỏi người con gái của một cựu thân hào họ Dương, là Tố Lan làm vợ. Tố Lan tuổi vừa đôi tám, lại nổi tiếng là dẹp, nhan sắc diễm kiều. Sắp đến ngày đón dâu thì bỗng cả vùng Qui Giang có lệnh giới nghiêm phòng bị giặc cướp.Người mẹ của Tố Lan phải đến Hừ Khê để dưỡng bệnh, còn nàng phải vội vã vào trong thành để thâu nhập các đồ vàng bạc tế nhuyễn. Giữa lúc nàng đang gói ghém hành trang thì nghe tin cửa phía Bắc của huyện đã bị giặc phá. Tô Lan hoảng hốt vứt bỏ mọi hành trang lại, đầu bù tóc rối, mặt mũi nhem nhuốc bẩn thỉu, lẩn vào đám dàn bà con gái hàng xóm, chạy ra cửa phía Nam. Ðường xa lộ dài, nàng lại bó chân, nên nỗi khổ cực kể chẳng hết.Những người chạy loạn, chạy được một vài dặm thì gặp một ngọn núi cao lớn chặn phía trước mặt. Ðàn bà con gái đều ngừng cả lại ở dưới chân núi để nghỉ ngơi lấy sức Thình lình có một gã kỵ binh phi ngựa chạy tới như bay, hô lớn báo cho mọi người là quân giặc đang vòng từ phía Nam núi bọc tới. Mọi người ai nấy nghe thấy thế đều kinh hoàng sợ hãi, bỏ chạy tứ tán.Tố Lan chẳng biết chạy đi đâu. Nàng thấy bên hữu của ngọn núi có một cây hòe già, đã chết khô, thật lớn, thân to bằng cả chục người ôm mới xuể, bên trong rỗng ruột, nàng bèn chui vào đấy để nấp.Quả nhiên, lát sau nàng nghe thấy có tiếng ngựa phi, tiếng người la hét, tiếng trẻ con khóc lóc, tiếng người già cả kêu gào thảm thiết, hỗn tạp suất từ giờ ngọ đến giờ thân, thanh âm mới dần dần biến mất, trả lại cảnh trí yên lặng trầm tịch.Bấy giờ, Tố Lan mới lén chui ra khỏi hốc cây, tìm đường đi. Nàng thấy có một thiếu niên từ trong bụi cây ló mặt ra ngoài, nhớn nhác nghe ngóng. Gã thấy đã yên tĩnh, bèn đi ra, tiến tới gần Tố Lan chắp tay vái chào, hỏi nàng đi đâuNàng sót sa sùi sụt hỏi lại:- Chẳng biết đến Hứ Khê có xa lắm không thầy tú?Thiếu niên nhìn Tố Lan một hồi lâu suy nghĩ rồi nói:- Thật ra thì cũng không xa lắm đâu. Cách Lĩnh Nam khoảng năm dặm mà thôi. Nhưng mặt trời đã lặn, đêm khuya hoang dã, đầy những nguy hiểm, nàng lại bó chân, bước sen mạn hành, e rằng chẳng chết vì giặc cướp, thì cũng làm mồi cho hổ báo sài lang. Quãng chỗ suối chảy vòng đằng kia, có mấy gian nhà tranh, chính là nhà bà con của tôi đấy. Chỗ ấy yên lặng vắng vẻ, nhà không có đàn ông, chỉ có một bà lão già trông cửa, sao chẳng đến đó xin ngủ đỡ, sáng mai dạy nhờ bà ấy đưa về, bất quá tốn mấy quan tiền thù lao thôi. Ðó là cách hay nhất.Tố Lan cúi đầu suy nghĩ, thấy không còn cách nào khác, đành nuốt lệ đi theo thiếu niên. Chừng đến nơi, chỉ thấy mấy gian nhà không to gì lắm, với một bà già tóc đã bạc. Bà lão ngẩng đầu lên nhìn thấy một đôi trai gái xăm xăm bước vào cửa, lấy làm kỳ lạ hỏi:- Tướng công thừa cơ loạn lạc, lấy vợ không báo cho ai biết. Tiện quá nhỉ?Thiếu niên đáp:- Lão đừng có hồ đồ nói ẩu. Người ta là con nhà lương thiện tử tế. Xin cho ngủ đỡ một đêm rồi mai đi.Bà lão lải nhải hỏi thăm thiếu mền về tình hình giặc dã, rồi thở ngắn than dài chuyện có thằng con bị sung làm lính phòng ngự ở trong thành chưa về, nước mắt sụt sùi không dứt.Thiếu niên nói trá là con bà ta vẫn bình yên vô sự để vỗ về an ủi rồi dục bà ta đi chuẩn bị thổi cơm ăn. Nhưng Tố Lan vì lo nghĩ đến thân mẫu, nên chẳng sao nuốt nổi.Ðêm xuống, nhà lại không đèn, tối đen như mực.Thiếu niên đến ngủ ở một phòng khác, còn bà nằm chung với Tố Lan.Bà lão tỏ vẻ ân cần hỏi han về họ hàng gia thế của Tố Lan, thì nàng đáp:- Cha cháu ngày trước từng làm huyện lệnh huyện Văn Hỉ. Còn cháu đã được hứa gả cho người tú tài họUổng ở Nam Ðường, chẳng biết chồng cháu bây giờ sống chết ra sao.Nói xong thì nước mắt hai hàng.Bà lão an ủi:- Cái cậu vừa dẫn cô về đây cũng là một vị tú tài, tên là Lý Vạn Niên, ắt hẳn là người đồng học với chồng cô.Sao cô không hỏi tin tức cậu ấy. Cậu ấy là đi�!!!180_16.htm!!! Đã xem 216870 lần.