Dịch giả: Cao Xuân Hạo
CHƯƠNG XXI

Sáng hôm sau, Malvina hỏi chồng:
- Anh có chắc là đã lo đủ các biện pháp để giải quyết việc này ngay từ hôm nay chưa?
- Cô hỏi tôi câu hỏi đó đến trăm lần rồi đấy, - Leoncio cáu kỉnh đáp. - Vậy tôi xin trả lời lần thứ một trăm rằng tôi đã lo xong hết rồi. Hôm qua tôi đã cho người ra Campos để giao cho một ông chưởng bạ thảo văn tự trả tự do cho Isaura. Lát nữa, họ sẽ đến đủ, với cả ông linh mục nữa. Cô cứ yên tâm đi, tôi không bỏ sót việc gì đâu. Bây giờ cô chỉ còn có mỗi một việc là chuẩn bị nhà nguyện để làm lễ thành hôn - cái lễ thành hôn này hình như còn làm cho cô sung sướng hơn cả buổi lễ cưới cô ấy. - Hắn mỉm cười nói thêm.
Malvina ra khỏi phòng khách, để Leoncio ngồi lại với người bạn của hắn tên là Jorge - một trong những kẻ ăn bám vốn rất đông đảo trong giới này.
Anh Jorge này là một con người thông minh. Vốn người dễ ưa và rất lịch sự, anh ta bao giờ cũng sống nhờ vào người này người nọ thường cho anh ta ở nhờ trong nhà. Anh ta cũng đủ tế nhị để di chuyển chỗ ở đều đều để khỏi làm cho các chủ nhân phát chán - các chủ nhân đây là hầu hết các trang chủ trong vùng. Ngoài ra anh ta lúc nào cũng có vẻ bận bịu, và cứ theo như anh ta nói thì đó bao giờ cũng là những việc tối hệ trọng, mặc dù chưa có ai trông thấy anh ta làm gì bao giờ.
Hồi Malvina ra đi, Jorge đã tỏ ra là một người bạn quý của Leoncio. Dù là trong bữa ăn, lúc đánh bài hay khi đi săn, hai người không rời nhau nửa bước. Jorge mua vui cho chủ nhân bằng những câu chuyện thú vị hay những giai thoại tục tằn, Leoncio làm gì, dù có ngông cuồng rồ dại đến bao nhiêu anh ta cũng không tiếc lời tán thưởng. Tin chắc là mình đã tìm được một người bạn chân chính, Leoncio chẳng bao lâu đã sẵn sàng tuôn hết ruột gan ra, để lộ cho anh ta biết những âm mưu quỷ quyệt nhất và những điều bí mật được giấu kín nhất.
Sáng hôm ấy, Leoncio nói với anh ta:
- Jorge thân mến ạ, bây giờ tôi đã tìm được một phương kế chắc chắn và thông minh để giải quyết những nỗi khó khăn của tôi rồi. Cậu nghe kỹ đây. Cái lễ cưới mà chúng tôi sẽ cử hành sáng nay vừa thoả mãn được những ý nguyện của vợ tôi, lại vừa phục vụ cho những ý đồ của tôi, vì kể từ nay Isaura không còn cách gì thoát khỏi tay tôi được nữa. Số phận của cha cô ta hoàn toàn lệ thuộc vào tôi, và tôi chẳng khó nhọc gì cũng có thể sai khiến cái thằng làm vườn ngu si ấy sẽ làm chồng cô ta: tôi muốn bảo hắn làm gì hắn cũng phải chịu hết. Thời gian và tính kiên nhẫn của tôi sẽ làm nốt phần còn lại. Tất cả những chuyện này cậu đều đã hiểu, nhưng bây giờ tôi sẽ cho cậu biết một điều bí mật. Tôi mong cậu giữ thật kín cho.
- Cậu có thể yên tâm. Tôi là người biết giữ bí mật.
- Vậy thì đây. Chắc cậu cũng biết là những đòi hỏi của vợ tôi lẽ ra chẳng làm cho tôi phải quá bận tâm nếu công chuyện làm ăn của tôi không nguy ngập đến thế. Vì hàng loạt lý do mà tôi không thể trình bày cho cậu nghe lúc này, gia sản của tôi đang bị đe dọa, và tôi đang có nguy cơ mất hết. Trong khi đó, ông bố của Malvina là người duy nhất có thể giúp cho tôi ra khỏi tình trạng nguy ngập hiện nay và cứu cho tôi khỏi phá sản.
- Tôi hoàn toàn hiểu cậu muốn nói gì, - Jorge nói. - Tôi biết rõ ông bố vợ cậu, gia sản của ông ta rất lớn. Ông ta thuộc một gia tộc cỡ giàu có nhất vùng Rio, ông ta sẽ không bỏ mặc cậu trong cơn khốn đốn đâu. Ông ta thương con lắm, không đời nào lại để cho Malvina phá sản.
- Cái đó có thể tin chắc được. Nhưng cuộc hôn nhân này làm cho tôi hài lòng còn vì một lý do khác nữa, - Leoncio nói tiếp. Kẻ tình địch của tôi - cái thằng Alvaro đã quyến rũ Isaura và đã che chở cho cô ta ở Recife, - vẫn khao khát cô ta như trước. Bây giờ thì chàng hiệp sĩ bảo vệ nô tỳ của kẻ khác ấy sẽ phải từ bỏ mọi hy vọng. Cậu đã thấy cuộc hôn nhân này đem lại cho tôi những mối lợi gì chưa?
- Giá cậu hoạt động trên trường chính trị thì cậu sẽ là một chính khách cừ khôi, - Jorge thán phục - và cái gã Don Quichotte của bọn nô lệ ấy sẽ chóng vánh bị cối xay gió vật ngã. Chúng ta còn có dịp cười vỡ bụng nếu hắn một mực không chịu từ bỏ những hoài bão điên rồ của hắn.
- Tôi không tin là hắn kiên trì đến thế, - Leoncio nhận xét. - Nhưng nếu hắn bỗng dưng dẫn xác đến đây thì ta sẽ được xem một màn hề lố bịch nhất trên thế gian.
Vừa lúc ấy Andre vào báo:
- Thưa chủ nhân, có mấy ông vừa đến, xin gặp chủ nhân.
- À phải, tôi biết rồi, - Leoncio nói. - Đó là ông linh mục và ông chưởng bạ mà tôi vừa cho đi mời về. Không ngờ họ đến sớm thế. Mời họ vào đi Andre.
Andre ra rồi, Leoncio rung chuông gọi Rosa.
- Rosa ơi, - hắn nói giọng hào hứng, - đi tìm vợ tôi, Isaura, Miguel và Belchior, nói với họ đến đây ngay nhé.
Cả con người Leoncio tràn ngập vẻ khích động hoan hỉ.
- Ta nóng lòng muốn giải quyết cho xong câu chuyện này đi, - hắn nói tiếp, như tự nói chuyện với mình. - Phải làm sao cho mọi việc diễn ra một cách hoàn hảo, cho đến từng chi tiết nhỏ nhặt nhất. Như vậy Malvina sẽ không nghi ngờ gì hết. Lễ cưới này là một trò hề vĩ đại. Isaura ghê sợ người chồng mà ta gán cho nó, nhưng hai người vẫn cứ thành vợ thành chồng, còn ta, ta sẽ chờ dịp tốt. Với thời gian, mọi sự sẽ được giàn xếp theo đúng ý muốn của ta.
Leoncio vừa nói xong mấy câu này thì một người thanh niên sang trọng cùng đi với mấy người nữa bước vào phòng khách. Leoncio đang chuẩn bị ra đón khách một cách hết sức niềm nở, bỗng sửng sốt đứng lại, lẩm bẩm:
- Nhưng đây có phải là mấy ông khách ta mời đâu! Đây là Alvaro…
- Chào ngài, - Alvaro chào chủ nhân.
- Rất hân hạnh được đón ngài, - Leoncio trấn tỉnh lại trả lời. - Có phải tôi đang có vinh dự được thấy trang công tử thành Recife đến tệ xá không ạ?
- Chính tôi đây.
- Tôi không biết ngài sẽ đến, nhưng tôi rất mừng. Xin mời ngài ngồi. Chắc ngài có việc đi qua Rio? Có lẽ ngài đi về phía nam?
Tuy bề ngoài có vẻ ung dung, Leoncio hết sức bối rối. Không có gì phiền phức hơn sự xuất hiện của Alvaro trong một giờ phút quyết định như thế này.
Ngay sau đó, Malvina, Isaura, Miguel và Belchior lần lượt bước vào phòng khách. Ăn mặc rất cẩn thận, họ đã sẵn sàng dự lễ.
Trông thấy Alvaro, Isaura giật mình nắm chặt lấy cánh tay ông Miguel, thì thầm:
- Cha ơi, sao thế này? Con chiêm bao chăng? Nếu con không lầm thì chính anh ấy kia kìa!
- Phải, con ạ, đúng là Alvaro. Trời ơi! Sao lại có thể như thế được?
Isaura không nén nổi một tiếng thở phào nhẹ nhỏm. Chỉ cần trông thấy Alvaro thôi những nỗi lo sợ của nàng cũng đã nhẹ bớt. Từ lâu, tai họa và đau thương dường như đã làm cho nàng vĩnh viễn có một nước da xanh xao tiều tụy. Nhưng bây giờ nàng lại cảm thấy hai má mình hơi đỏ ửng lên. Niềm hy vọng lại bắt đầu chớm nở đúng vào lúc nàng tưởng đã hoàn toàn tuyệt vọng, chỉ còn đón chờ một cuộc sống còn tệ hơn cái chết gấp ngàn lần.
Trong khi đó Leoncio đã dần dần lấy lại được thái độ điềm tĩnh và hách dịch thường ngày. Hắn nói, giọng dõng dạc:
- Tôi không ngờ có hân hạnh được tiếp ngài ở đây vào ngày hôm nay. Nhưng đây là một sự tình cờ đáng mừng: ngài sắp cùng tham dự với chúng tôi một sự kiện trọng đại và cùng chia vui với chúng tôi.
- Tôi rất mừng, - Alvaro đáp. - Chẳng hay đó là sự kiện gì?
- Thưa ngài, số là người nô tỳ mà ngài đã từng hết lòng săn sóc ở Recife và đã có nhã ý muốn chuộc lại tự do một cách thiết tha như vậy, ngay hôm nay sẽ được trả tự do sau khi kết hôn với một người tử tế. Như vậy ngài sẽ có cái may mắn được nhìn thấy tận mắt những ý nguyện của mình được thực hiện và cũng được tham dự trực tiếp vào việc thực hiện những ý nguyện ấy. Về phần tôi, tôi rất mừng về sự có mặt của ngài trong buổi lễ của chúng tôi. Nhờ sự có mặt đó, buổi lễ sẽ có phần thêm trang trọng mà thôi.
Kế theo những lời của Leoncio có một quãng im lặng ngắn. Alvaro là người đầu tiên phá tan sự im lặng này.
- Thế thì ai là người đứng ra trả lại tự do cho người con gái này? - Chàng hỏi, giọng mỉa mai một cách khó hiểu.
- Còn ai nữa? Chính là tôi, chủ nhân của người nô tỳ này, - Leoncio đáp.
- Nếu vậy thì thưa ngài, tôi e rằng ngài phải bỏ buổi lễ này. Người nô tỳ này không thuộc quyền chiếm hữu của ngài nữa rồi.
- Không thuộc tôi nữa? - Leoncio thốt lên. - Thưa ngài, ngài mê sảng rồi. Hay là ngài định đùa?
- Cả hai đều không phải, - Alvaro điềm tĩnh nói. - Chẳng qua tôi chỉ báo cho ngài biết rằng người nô tỳ này không còn là của ngài nữa.
- Thế thì kẻ nào dám tước bỏ quyền chiếm hữu của tôi đối với các nô lệ và nô tỳ của tôi?
- Thưa ngài, đó là các chủ nợ của ngài, - Alvaro nói với một nụ cười lễ độ. - Điền trang của ngài, cùng với tất cả các nô lệ và nô tỳ của ngài, tòa nhà của ngài, bàn ghế của ngài, vàng bạc của ngài, tất cả đều đã bị tịch biên. Kể từ ngày hôm nay, ngài không còn có quyền sử dụng bất cứ vật gì trong trang viên này. Ngài cứ xem đi thì rõ, - nói đoạn chàng đưa cho Leoncio một xấp giấy có đóng dấu. Ngài đã hoàn toàn phá sản.
Alvaro ra hiệu cho viên thư lại cùng đi. Viên này đưa cho Leoncio xem một tờ lệnh tịch biên và chuyển giao tất cả các tài sản có tên Leoncio Gomes da Fonsca cho người chủ mới. Leoncio chỉ đọc lướt qua một cách lơ đễnh.
- Làm sao người ta lại có thể quyết định những chuyện này một cách vội vã như thế? - Hắn kêu lên. - Chẳng lẽ tôi lại không có thể được hưởng một kỳ hạn để tìm một giải pháp cứu vãn danh dự và tài sản sao?
- Thưa ngài, - Alvaro nói, - những người chủ nợ của ngài đã tỏ ra kiên nhẫn và thông cảm đối với ngài quá lâu rồi. Cũng xin ngài biết cho rằng hiện nay tôi là người chủ nợ duy nhất của ngài. Tất cả những món nợ của ngài đều ở trong tay tôi, và tôi không có ý định cho ngài khất nợ một lần nữa. Tất cả những tài sản trước kia là của ngài bây giờ đều thuộc quyền sở hữu của tôi. Tôi xin ngài bàn giao cho tôi ngay bây giờ. Ta đừng để mất thời gian.
Trong phòng nhốn nháo lên. Malvina vừa ngã xuống đất bất tỉnh.