húng tôi thôi không nói chuyện mà bắt đầu suy nghĩ. Lát sau, Tom nói: - Này Huck, chúng mình ngốc quá. Có thể mà cũng không nghĩ ra. Tao biết Jim ở đâu rồi. - ở đâu? - ở trong cái lều phía dưới nhà đồ tro ấy. Mày không nhớ đến bữa ăn thấy có một anh da đen đi vào đó mang theo ít thức ăn là gì? - Có. - Mày nghĩ hắn đem cho ai? - Cho chó. - Tao cũng tưởng thế. Nhưng mà không phải mang cho chó đâu. - Tại sao? - Vì có miếng dưa trong đó. - Đúng vậy, tao cũng để ý cái đó. Nhưng mà tao nghĩ chó cũng có thể ăn dưa lắm chứ, thành ra chẳng nghi ngờ gì cả. - Anh da đen lúc vào thì mở khóa, lúc ra lại khóa vào rồi đưa chìa cho chú Phelps. Có đưa nghĩ là có người. Có khóa tức là có người bị giam. Mà có lý nào ở trong một cái đồn điền nhỏ này lại có đến hai người bị giam, vì tao thấy mọi người đều tốt cả. Đúng là Jim bị giam rồi. Tao nhất định sẽ tim ra Jim. Bây giờ máy tính một kế hoạch để cướp Jim ra, tao cũng nghĩ một kế nữa, rồi chúng mình xem cái nào hơn thì làm. Thằng Tom quả là cừ. Nếu tôi cũng có một cái đầu như nó thì tôi đã chẳng bị nhà vua và quận công hành hạ bấy lâu nay. Tôi đang nghĩ kế, nhưng chỉ nghĩ loáng thoáng thôi. Một lát sau, Tom hỏi: - Nghĩ xong chưa? - Rồi. - Tôi đáp. - Mày nói xem nào. Tôi nói: - Kế của tao là thế này. Chúng mình đi tim Jim, việc này thì dễ thôi. Đem mai, tao đi vớt xuồng của tao giấu ở chỗ hòn đảo. Đến đêm, chúng mình ăn cắp chìa khóa của ông ấy sau khi ông ấy đi ngủ. Rồi chuồn thẳng ra sông, cho Jim lên bè, ngày thì trốn tránh, đêm lại đi, như là tao với Jim vẫn làm trước đây ấy. Như vậy có được không? - Được không à? Tất nhiên là được nhưng giống như chuột căn nhau vậy. Kế hoạch gì mà quá đơn giản, chẳng có gỉ là giật gân li kì. Nếu sau này người ra có bàn tán thì cũng qua loa thôi. Vậy thì chán lắm Tôi không nói gì, vì tôi cũng không mong gì khác hơn, bởi kế hoạch của nó bao giờ cũng hay nhất. Thật thế. Nó nói về kế hoạch của nó. Nghe xong, tôi thấy phải mười lăm người như tôi mới nghĩ ra được và như thế mới làm cho Jim trở thành một người tự do như tôi. Tôi bằng lòng và chúng tôi lao vào thực hiện ngay. Tôi không cần phải nói ra đây cái kế hoạch đó thế nào, cái đó sẽ còn thay đổi trong khi tiến hành và phải làm thêm vào đó nhiều cái khác nữa. Có một điều chắc chắn nhất là thằng Tom Sawyer rất hăng hái đi cướp anh da đen kia ra khỏi vòng nô lệ. Điều ấy đối với tôi đã là quá sức tưởng tượng. Đây là một thằng bé đáng kính trọng, được dậy dỗ tử tế, và có một tính khí đặc biệt. Nhưng người trong nhà nó cũng thế. Nó xuất sắc lắm chứ không mụ ốc, nó biết cái này cái khác chứ không ngu dốt; nó không tồi tệ, mà lại tốt bụng. Thế mà bây giờ đây nó lại không một chút kiêu ngạo cúi mình làm cái việc đó, một việc sẽ làm cho nó xấu hổ và gia đình nó xấu hổ trước mọi người. Như thế thật là mất thể diện quá, và tôi nghĩ phải bảo cho nó ngay như vậy. Vì là bạn thân của nó nên tôi phải khuyên nó bỏ cái ý nghĩ đó đi, để tự cứu lấy mình. Tôi vừa định nói thì nó đã chặn tôi lại và bảo: - Mày tưởng tao không biết tao đang làm gì à? - ừ. - Tao đã nói là tao giúp mày cướp lại tên da đen đúng không? - Đúng vậy. - Thế mày còn định gì nữa? Nó chỉ nói có thể và tôi cũng chỉ nói thế. Tôi biết nói thêm nữa cũng vô ích vì khi nào nó nói thì nhất định nó sẽ làm. Nhưng tôi vẫn không hiểu tại sao nó lại muốn đâm đầu vào những việc như thế này. Tôi đành cứ để mặc, và chẳng buồn nghĩ ngợi đến cái đó làm gì nữa. Lúc chũng tôi về đến nhà thì đã tối mịt và rất yên tĩnh. Chúng tôi lần ra cái lều ở phía dưới nhà đổ tro để dò la. Chúng tôi qua sân xem đàn chó có sủa ầm ĩ không. Nhưng lũ chó nhận ra chúng tôi, không sủa gì cả. Bước đến cái lều, nhìn kỹ đằng trước và cả hai bên, chúng tôi thấy một cái cửa sổ vuông nho nhỏ, bên ngoài có một miếng ván đóng chặt. Tôi nói: - Chỗ này được đấy. Cái lỗ này vừa to vừa đủ để cho Jim chui lọt nếu mình tháo được mảnh ván kia ra. Tom nói: - Thế thì đơn giản như trở bàn tay. Tao nghĩ chúng mình có thể tìm cách nào khó hơn thế nữa cơ. - ừ, vậy chúng mình cưa tấm ván đó. - Như thế cũng tạm được, có vẻ bí mật, gay go. Nhưng tao nghĩ chúng mình có thể tìm cách nào lâu gấp đôi như thế, không việc gì mà vội, để đi xem quanh đây đã. Giữa cái lều với hàng rào còn có một mái che dài bằng cả căn lều, nhưng nhỏ hẹp hơn, chỉ độ một thước. Cửa đi vào đã khóa chặt. Thằng Tom ra chỗ nhà kho tìm quanh quẩn, đem về một thanh sắt vẫn dùng để nậy nắp hòm. Nó lấy thanh sắt nậy bật một cửa ra. Dây xích rơi xuống. Chúng tôi mở cửa bước vào, rồi đóng cửa lại. Đánh một que diêm lên thấy mái che này chỉ là dựa lưng vào căn lều thôi chứ không có đường thông sang. Bên trong chỉ có mấy cái cuốc xẻng đã mòn. Hết que diêm, chúng tôi bước ra, ghép cái móc cửa sắt trở lại, cửa đóng lại như cũ. Thằng Tom mừng thầm. Nó nói: - Thế là ổn. Chúng mình sẽ đào lỗ cho hắn ra. Phải mất đến một tuần lễ. Rồi chúng tôi về buồng. Tôi vào bằng cửa sau, chỉ việc nhấc cái dây da lên là mở được cửa, vì họ không buộc. Nhưng thằng Tom Sawyer cho rằng như vậy là không được ly kỳ lắm, cho nên nó phải trèo cái cột đền mà lên. Ba lần nó trèo đến nửa chừng lại tụt xuống. Lần thứ ba ngã một cái tưởng vỡ óc, nó định thôi, nhưng sau khi nghĩ một lát, nó lại trèo lần nữa. Lần này thì được. Sáng hôm sau, chúng tôi dậy sớm đi, đi xuống nhà ở của người da đen để làm quen với anh da đen vẫn đem thức ăn cho Jim. Họ vừa ăn sáng xong xắp sửa ra đồng, còn anh da đen vẫn đến chỗ Jim thì đang xếp bánh thịt với những thứ khác vào một cái nồi sắt. Khi mọi người đã đi thì chìa khóa được mang xuống. Anh da đen này trông mặt thật hiền lành. Quần áo thì lấy dây buộc túm từng chỗ. Cái đó là để trừ ma quỷ. Hắn nói rằng mấy đêm vừa rồi ma quỷ đến quấy nhiễu hắn tợn lắm, hắn trông thấy nhiều thứ kỳ lạ, nghe thấy đủ các thứ tiếng nói, tiếng động lạ lùng, và hắn không dám tin rằng trong đời hắn từ trước đến nay lại bị ma quỷ quấy nhiễu thế. Hắn nói rất sôi nổi và kể đi kể lại những cái đáng lo sợ ấy, mà quên hẳn rằng bây giờ hắn sắp phải làm gì. Tom hỏi: - Những thức ăn này để làm gì thế? Cho chó ăn ư? Anh da đen dần dần hé một nụ cười, và đáp: - Con chó lạ lắm. Cậu có muốn đi xem không? - Có chứ Tôi hích Tom một cái, nói thầm: - Sao lại giữa ban ngày thế này? Kế hoạch có phải thế đâu? - Trước không phải thế, nhưng bây giờ phải thế. Chúng tôi đi ra, nhưng tôi không thích lắm. Lúc bước vào trong lều, chẳng nhìn thấy gì vì tối quá. Nhưng đúng là Jim ở trong đó rồi, Jim trông thấy chúng tôi, gọi ầm lên: - Ôi, cậu Huck, lại cả cậu Tom đó nữa ư? Tôi đã biết trước thế nào chuyện này cũng xảy ra. Biết làm sao bây giờ? Anh da đen thốt lên: - Lạy Chúa, hắn ta biết các cậu ư? Tom nhìn anh da đen này, vẻ như sửng sốt ngạc nhiên hỏi lại: - Ai biết chúng tôi? - Tên da đen này ấy. - Tôi không biết rõ nữa. Nhưng sao anh lại nghĩ thế? - Thì vừa rồi hắn gọi các cậu đấy thôi? Tom có vẻ lúng túng nói: - Lạ nhỉ? Ai gọi? Gọi bao giờ? Gọi thế nào? Rồi nó bình tĩnh quay lại phía tôi, hỏi tiếp: - Mày có nghe thấy ai gọi không? Dĩ nhiên tôi không thể nào nói khác được và bảo: - Không, tao chẳng thấy ai gọi cả. Rồi nó quay lại Jim, tỏ vẻ như kẻ xa lạ, hỏi: - Có phải anh vừa gọi chúng tôi không? Jim đáp: - Không, tôi không gọi gì cả. - Anh đã gặp chúng tôi bao giờ chưa? - Chưa ạ. Tom quay lại, anh da đen lúc này sợ hãi và thất vọng nó nghiêm giọng nói: - Tại sao anh lại nghĩ rằng có người gọi? - Ôi, thưa cậu, lại bọn ma quỷ nó đang ám tôi đấy. Nó cứ quanh quẩn với tôi như thế này thì tôi sợ đến chết thôi. Xacute;t vào lỗ ấy. Nó có vẻ không chịu ý kiến của tôi và đăm chiều suy nghĩ. Lát sau, nó bảo là đã tìm ra hai, ba cách, nhưng chưa cần phải quyết định chọn cách nào cả. Trước hết, phải báo cho Jim đã. Đêm ấy, khoảng mười giờ, chúng tôi lại đu cột đèn xuống, đem theo một cây nến, nghe ngóng ở dưới cái lỗ cửa sổ thấy Jim đang ngáy. Chúng tôi vứt cây nến vào, Jim vẫn không tỉnh dậy. Chúng tôi lại bắt đầu vào cuốc đất, xúc đất, độ hai tiếng rưỡi sau thì xong hẳn. Chúng tôi chui qua gầm giường Jim vào trong buồng giam, tìm thấy cây nến, thắp lên, đứng nhìn Jim một lúc. Hắn vẫn hiền hậu, mạnh khỏe như thường. Chúng tôi khe khé lay hắn dậy. Trông thấy chúng tôi, Jim mừng quýnh, suýt phát khóc, gọi chúng tôi với đủ các thứ tiếng thân mật mà hắn có thể nghĩ được. Hắn muốn chúng tôi tìm một mảnh sắt để cưa đứt cái xích ở chân hắn rồi chạy trốn ngay, không chậm trễ. Nhưng Tom lại cho rằng như thế là không đúng quy tắc và ngồi nói cho Jim nghe một loạt kế hoạch. Jim vui vẻ đồng ý. Tom cũng hỏi Jim rất nhiều chuyện. Jim bảo rằng ông Silas cứ một vài ngày lại đến cầu nguyện cùng với hắn, và dì Saly cũng vào xem hắn ăn uống có được tươm tất đầy đủ không và bảo hai ông bà ấy cũng tỏ ra tốt với hắn. Tom nói: - Thôi được, chúng tôi sẽ gửi cho anh các thứ qua ông bà ấy. Tôi nói: - Đừng làm như vậy, tao chưa thấy ai dại dột như thế bao giờ. Nhưng Tom chẳng thèm nghe. Khi nó đã có ý định sẵn trong đầu thì bao giờ nó cũng làm cái cách như vậy. Nó bảo Jim rằng chúng tôi sẽ bí mật luồn chiếc thang dây và nhiều thứ khác vào một cái bánh do Nat, anh da đen vẫn đem thức ăn cho Jim, mang đến. Nó còn nhắc Jim đừng để cho Nat trông thấy mình mở những thứ đó. Nhưng đồ vật nho nhỏ, chúng tôi sẽ bỏ trong túi áo của chú Silas và Jim phải lấy cắp ở đó; chúng tôi sẽ buộc những thứ lặt vặt vào dây áo làm bếp của dì Saly hoặc vào trong túi áo làm bếp ấy, nếu có cơ hội, và dặn Jim những cái đó dùng để làm gì. Rồi nó lại bảo Jim làm thế nào để lấy máu của hắn mà viết nhật ký vào chiếc áo sơ mi v... v... Mặc dù Jim chẳng hiều gì cả, nhưng Tom bảo rằng người da trắng nên hiểu biết nhiều hơn Jim. Thế là Jim bằng lòng và nói là sẽ làm theo mọi điều Tom bảo hắn. Jim có rất nhiều tẩu thuốc bằng gỗ, và có cả thuốc. Thế là chúng tôi lại ngồi trò chuyện rất vui vẻ. Sau đó, chúng tôi lại bò qua lỗ ra ngoài và trở về buồng ngủ. Hai bàn tay nát bét nhưng Tom thì khóai lắm. Nó bảo đó là trò chơi thú vị nhất, thông minh nhất, và ao ước được tiếp tục cho đến suốt đời, thậm chí kéo dài tới tám mươi năm sau, tận đến đời con cháu chúng tôi. Và chắc chắn chúng tôi sẽ trở thành những nhân vật nổi tiếng. Buổi sáng, chúng tôi ra đống củi chặt cái chân nến bằng đồng ra làm mấy mảnh, rồi Tim bỏ vào túi cùng với mấy cái thìa. Chúng tôi xuống nhà của người da đen; trong khí tôi đánh lạc sự chú ý của Nat thì Tom nhét một mẩu chân nến vào giữa cái bánh ở trong nồi thức ăn đem cho Jim rồi đi theo Nat. Lúc Jim cắn vào miếng bánh thì tưởng như răng muốn gãy hết. Jim không kêu ca gì, chỉ bảo rằng đó là hạt sạn thường lẫn vào trong bánh thôi. Sau đó, Jim không cắn thẳng vào bánh nữa mà lấy dĩa chọc vào đó ba bốn chỗ xem trước đã. Trong lúc chúng tôi đang đứng dưới ánh sáng lù mù thì bỗng hai con chó từ dưới gầm giường Jim chui lên, rồi các con khác cứ theo nhau chui cả ra, cả thảy đến mười một con chật cả cái buồng. Thôi chết rồi, chúng tôi quên không cài cửa. Anh da đen Nat chỉ kịp kêu lên một tiếng “Ma!”, rồi lảo đảo ngã vật xuống nền nhà, miệng rên như sắp chết. Tom đẩy mạnh cánh cửa, quăng miếng thịt trong phần thực phẩm của Jim ra ngòai, thế là đàn chó xô nhau chạy ra. Tom chạy ra theo, rồi trở lại và không quên khép cửa. Tom dỗ dành ngon ngọt anh chàng da đen và hỏi hắn đã nhìn thấy những gì. Hắn ngồi dậy, chớp mắt một hồi và nói: - Cậu Sid, chắc cậu sẽ bảo tôi là thằng điên, nhưng thực sự tôi vừa nhìn thấy một triệu con chó, hay ma quỷ, hay cái gì đấy. Tôi tưởng lúc đó là tôi có thể chết ngay đi được. Tôi thấy sợ quá, chúng nó nhảy xổ cả vào người tôi. Thế mà lúc đó tôi không làm sao được. Chỉ muốn chúng nó để cho tôi được yên. Tom nói: - à, đơn giản. Chúng nó lại kéo vào đây giữa lúc tên da đen chạy trốn này ăn sáng vì chúng nó đói, có thể thôi. Anh phải làm một cái bánh riêng cho ma quỷ. - Ôi, cậu Sid ơi, tôi không biết thế nào bánh cho ma quỷ là gì. Tôi chưa nghe đến cái đó bao giờ. - Thế thì để tô�i lạ đến thăm. Thằng Tom đã bước đến hàng rào và đang đi vào nhà, chiếc xe ngựa tiếp tục đi vào làng, và chúng tôi đều đã đứng cả ngoài cửa. Tom mặc quần áo may sẵn, dáng điệu đàng hoàng. Nó không phải là một đứa rụt rè như một con cừu. Lúc nó bước đến gần chúng tôi, nó bỏ mũ ra một cách duyên dáng, lịch sự, y như là nó cầm một cái nắp hộp có những con bướm đang đậu và ngủ trong đó mà nó không muốn khẽ động tới. Nó hỏi: - Xin hỏi đây có phải là nhà Archibald Nichols không ạ? Ông Phen trả lời: - Không phải rồi. Rất tiếc người đánh xe ngựa đã lừa cậu. Nhà ông Nichols cách đây ba dặm nữa cơ. Vào đây đã. Tom quay lại nhìn và nói: - Muộn mất rồi, xe đã đi xa quá. - Cậu cứ vào đây ăn tối với chúng tôi đã, rồi chúng tôi sẽ cho xe đưa cậu đến nhà ông Nichols. - ồ, cháu không dám làm phiền ông bà thế. Cháu đi bộ một lát là đến nơi thôi mà. - Nhưng chúng tôi không để cậu đi bộ được. Người phương Nam rất hiểu khách. Hãy cứ vào đây đã. Dì Saly nói: - Xin mời vào, chúng tôi không thấy phiền đâu. Cậu phải nản lại đây đã. Đường đến đó xa những ba dặm mà bụi lắm, chúng tôi không thể để cậu đi bộ. Vả lại, chúng tôi đã cho người dọn thêm b&-