ột thảm cỏ khô rối bời, bị dập gãy, giăng trải bên bờ đường cái lớn láng xi măng, đầu ngọn cỏ nặng trĩu những râu lúa mạch dẽ bám vào lông loài chó, những sợi cỏ đuôi cáo dễ vướng mắc vào các túm lông chân ngựa, những hạt cỏ ba lá dính bết vào lông cừu. Một cuộc sống ao tù đang chờ đợi bị phân tán, tản mát, mỗi một hạt được trang bị một dụng cụ phân tán - những mũi nhọn bé xíu xoắn tít và những dù nhảy theo gió, những mũi lao và đạn của những chiếc gai bé tí - tất cả đang chờ đợi những con vật và cơn gió, ống quần đàn ông hay gấu váy đàn bà, tất thảy đều thụ động nhưng được trang bị sẵn dễ hoạt động, tất thảy đều trơ ì nhưng chứa đựng các yếu tố vận động.
Mặt trời trải rộng và sưởi ấm cho cỏ, nấp trong bóng dâm dưới cỏ, loài côn trùng xao động, kiến lửa và kiến càng rình bắt mồi, đàn châu chấu nhảy lên không và đánh càng tanh tách trong thoáng chốc, những con mọt ẩm tương tự những con ta tu bé tí luôn luôn ngọ nguậy trên những chiếc càng mảnh khảnh. Và một chú rùa đang bò trên cỏ bên lề đường, rồi tự nhiên vô cớ rẽ sang hướng khác, kéo lê chiếc mai khum khum. Những chiếc càng cứng, những bàn chân mang móng sắc vàng, ì ạch, nặng nhọc qua đám cỏ. Thật ra thì không phải nó đi, mà đúng ra nó ẩy cái mai. Những râu đại mạch lướt trên chiếc vỏ cứng và các hạt cỏ ba ngạnh rơi xuống đụng vào nó, lăn xuống đất. Cái mỏ rắn như sừng hé mở, đôi mắt hung ác và châm biếm nhìn thẳng ra phía trước. Con rùa bò trên cỏ và để lại phía sau một vệt nham nhở, rồi nó đụng phải cái bờ dốc của đường sừng sững như một cái cồn trước mắt nó. Nó dừng lại chốc lát, ngẩng đầu lên. Nó hấp háy con mắt nhìn từ trên xuống dưới. Cuối cùng nó quyết leo dốc. Đôi cẳng trước với những chiếc móng sắc rướn lên trước nhưng không tìm được điểm tựa. Đôi cẳng sau vừa đẩy cái mai vừa nạo cỏ và sỏi. Sườn dốc càng đứng, rùa ta càng ráng sức. Đôi cẳng sau căng ra để đẩy, hích cái mai, cái cổ nghển tới để cho cái đầu vươn ra được. Dần dà, dần dà, cái vỏ giáp leo lên sườn dốc mãi tới lúc bị chắn ngang bởi bức tường chống của con đường - một bức tường xi măng cao bốn inch
1. Như thể làm việc một cách độc lập, hai chân sau đẩy vỏ giáp tới sát tường. Cái đầu ngóc lên cao qua cái đầu bờ đường, nhìn cánh đồng xi măng rộng, nhẵn lì. Bây giờ đôi cẳng trước bám chặt vào đỉnh đầu bức tường, vất vả leo lên, chiếc vỏ giáp từ từ đi tới. Phần thân trước đã nằm trên bờ tường. Rùa ta dừng lại một lát. Một chú kiến luồn xuống phía dưới vỏ cứng, chui vào tận các ngóc ngách của da mềm. Đột nhiên cả đầu, cả mấy cẳng rụt lại, cái đuôi lách nghiêng thu vào dưới cái mai. Chú kiến đỏ đã bị đè nát giữa thân mình và đôi cẳng. Một ngọn yến mạch dại bị một trong hai cẳng trước kẹp vào trong mai. Trong một lúc lâu rùa ta không động đậy, nhưng rồi sau đó, cái cổ hiện ra, đôi mắt châm biếm và nheo nheo nhìn khắp xung quanh, chân và đuôi lại thò ra. Chân sau lại tiếp tục công việc, nặng nề như những đôi chân voi, cái mai đổ nghiêng một bên, cho nên đôi cẳng trước không với tới mặt bằng của tường xi măng. Chân sau lại cố đẩy, cố hích nó lên cao, lên nữa cho tới lúc đạt được sự thăng bằng, đôi cẳng trước cào cào nền xi măng, rồi rùa lấy lại tư thế cũ. Nhưng vì bị mắc kẹp cho nên ngọn cỏ yến mạch dại vẫn cứ vướng luẩn quẩn đôi cẳng trước.
Bây giờ hành trình của chú rùa đã dễ dàng, bốn cẳng bắt đầu hoạt động đều, cái mai vừa tiến lên vừa lắc lư hết sang trái lại sang phải. Một chiếc xe hòm đi tới, người lái là một phụ nữ trạc bốn mươi tuổi. Trông thấy con rùa, bà lái tránh sang phải, xe trệch ra ngoài lòng đường, bánh xe rít mạnh, một đám bụi bốc lên, hai bánh xe nhấc lên trong nháy mắt rồi đổ xuống tức thì. Chiếc xe lấy lại trớn tiếp tục cuộc hành trình và đi xa dần, nhưng chậm rãi hơn. Còn chú rùa thì đột nhiên rụt vào dưới mai, nhưng rồi nó phải vội vã bò vào vì lòng đường đang nóng bỏng.
Cũng vào lúc này, một chiếc xe con đang phóng tới gần... Người lái xe trông thấy con rùa bèn khiến tay lái hòng nghiến nát con vật. Một bánh trước đánh vào cạnh chiếc mai, rùa bị hất lên, xoay xoay như một đồng xu rồi rơi bịch và lăn ra khỏi đường. Chiếc xe lấy lại phía phải và lao đi tiếp. Con rùa nằm ngửa, rụt đầu vào mai trong một lúc lâu. Nhưng rồi mấy cái cẳng lại ngọ nguậy, tìm kiếm một cái gì đó để có thể giúp nó lật sấp. Cẳng trước đã bám được vào một hòn sỏi, chiếc mai cố gắng lật lật dần và mãi rồi cũng nằm sấp lại được. Nhánh đại mạch rời ra để rơi ba hạt hình mũi giáo cắm xuống đất và bị vùi lấp khi rùa bắt đầu bò xuống bờ dốc. Nhưng đôi mắt già nua và châm biếm nhìn thẳng ra phía trước, chiếc mỏ cứng hơi hé mở. Những chiếc móng sắc vàng bị trượt một tí chút trong đất bụi.
Chú thích
1 | Đơn vị đo lường Anh - Mỹ = 2,54 cm. | |
| |
