10.
Jên từ trong công viên đi ra. Nhà thờ làng ở men bờ mảnh đất công cộng hiện ra, tắm trong ánh nắng mặt trời. Đồng hồ điểm mười một giờ. Jên không cần phải vội vã vì biết là cô được đợi vào lúc mười hai giờ. Cánh cổng đồ sộ của Nhà thờ hé mở, Jên đứng lại dưới vòm cửa phủ đầy dây trường xuân và cô nghe ngóng. Tiếng đàn organ từ xa vẳng tới, giống như tiếng thở và hơi thở của nó phát ra thành tiếng nhạc. Jên đẩy cửa bước vào. Đột nhiên cô thấy thanh thản trong tâm hồn. Cảm giác về sự có mặt vô hình của ai đó mà người ta cảm thấy rất mạnh khi một mình bước vào nhà thờ trống rỗng, làm dịu bớt những mối bâng khuâng ray rứt trong lòng. Đôi lúc cô quên mất lý do đến đây, Đan đang chơi bài Veni Créator Spiritus, tiếng đàn vang lên rất to và mạnh. Jên đến ngồi trong một cái ghế gỗ cổ bao quanh chỗ hát kinh trong Thánh đường. Cô nhìn xung quanh, thấy chỏm tóc nâu của Đan trên chiếc đàn. Jên lo sợ lúc Đan quay lại và nhìn thấy mình. Anh chấp nhận câu trả lời ra sao? Cô có đủ sức chịu đựng những lời trách móc của anh không? Anh có tranh luận không? Có van nài, có chi phối ý chí của cô không? Cô có dám kháng cự lại lòng quyết tâm của Đan không? Hai người khi ra khỏi cuộc đấu tranh ác liệt này có ai bị tổn thương khắc nghiệt không? Ôi, cô biết nói thế nào? Cô trả lời ra sao? Lấy lý do gì biện bạch cho lời từ chối của cô để Đan chấp nhận không phản kháng? Thế rồi, sau một vài nhịp hòa âm ứng biến, đề tài chuyển hướng trên cây đàn organ. Tim Jên ngừng đập: Đan chơi bài Chuỗi tràng hạt. Anh không hát nhưng tiếng đàn êm ái tinh vi như tung vào khoảng không những lời hơn hẳn giọng hát. Những hạt ngọc quý báu của kỷ niệm được lần từng hạt một với tất cả tinh khiết của chúng. Thế rồi hòa khúc trở nên buồn rầu, chứng tỏ người ta đã nhận được cái thập giá. Tất cả đối với Jên đều có một ý nghĩa mới, cô hốt hoảng đưa mắt nhìn ra xung quanh mong tìm được cách nào để thoát khỏi sự quyến rũ kỳ diệu của khúc nhạc đang tràn ngập nhà thờ nhỏ bé. Bỗng nhiên tất cả đều im bặt. Đan đứng lên, quay lại và trông thấy Jên. Mặt anh bừng sáng một niềm vui. Anh nói: - Thôi đủ rồi Jimmy, thế là đủ cho buổi sáng nay. Và sáu xu đây, em điều khiển bộ phận thổi khéo lắm. Này, một hào nữa đây thưởng cho em vì hôm nay là một ngày đẹp. Chưa bao giờ có một ngày đẹp như thế này! Jimmy, anh cũng muốn cho em được vui sướng. Thôi bây giờ em chuồn đi và đóng cửa nhà thờ lại khi đi nhé, nhớ nhé! Ôi! Giọng nói âm vang đó làm rung chuyển cả tâm hồn Jên. Đan đứng lặng im gần cây đàn không nhìn Jên, và bây giờ hoàn toàn chỉ có hai người trong nhà thờ, anh không cử động và cứ như vậy trong một lúc khá lâu. Những lúc đó đối với Jên tưởng như những ngày, những tuần, những năm, như không bao giờ hết! Rồi Đan xuất hiện giữa giáo đường, đầu ngẩng cao, mắt sáng ngời. Tất cả thái độ của anh là của kẻ đi chinh phục đã nắm chắc phần thắng trong tay. Anh tiến đến trước bàn thờ, ngừng lại và làm hiệu cho Jên tiến đến đó. Anh nói: - Lại đây, em yêu! Ta thực hiện ở đây. Jên tiến lại gần và trong một lát hai người đứng bên nhau, quay mặt về phía bàn thờ. Chỗ đó tối hơn tất cả các chỗ khác trong nhà thờ vì ánh sáng chiếu vào đó chỉ qua ba cái lỗ nhỏ lấp kính. Rồi Đan quay lại Jên và nói: - Em yêu, chúng ta hiện đang đứng ở một nơi thiêng liêng, nhưng không có một nơi nào đủ linh thiêng cho vấn đề của chúng ta sắp nói và Đức Chúa mà chúng ta tin tưởng cũng có mặt ở đây để ban phúc lành và thừa nhận những câu nói của chúng ta. Anh đợi câu trả lời của em. Jên đút hai bàn tay vào hai cái túi rộng của chiếc áo khoác rồi nói: - Anh Đan, câu trả lời của tôi là một câu hỏi. Anh bao nhiêu tuổi? Cô nhận thấy ở Đan có một cử chỉ ngạc nhiên ghê gớm. Cô nhận thấy ánh sáng vui vẻ trên bộ mặt anh đột nhiên biến mất. Sau một phút do dự, Đan đáp: - Anh tưởng là em yêu đã biết rồi, anh hai mươi bảy tuổi. Jên liền nói một cách cương quyết: - Vậy thì tôi ba mươi, trông có vẻ như ba mươi lăm và tôi tự cảm thấy bốn mươi. Còn anh, Đan ạ! Anh hai mươi bảy, trông có vẻ mười chín và nhiều khi tôi tưởng anh mới lên bảy. Tôi đã nghĩ kỹ rồi, tôi nhận thấy là tôi… không thể kết hôn với... một em bé… Im lặng hoàn toàn. Hoảng sợ, Jên ngước mắt nhìn Đan, mặt anh tái mét đến tận đôi môi, nhưng rất rắn rỏi và bình tĩnh, cái bình tĩnh lạnh lẽo của một tảng băng. Sau cùng anh chậm rãi nói: - Tôi đã không nghĩ đến bản thân tôi. Tôi không hiểu vì sao. Nhưng từ ngày tâm trí tôi đầy hình ảnh Jên, tôi không nghĩ gì đến tôi cả đến nổi tôi không lường được có rất ít điều gì đó trong tôi để khiến chị có thể yêu được tôi. Tôi tưởng rằng Jên đã cảm thấy như tôi, rằng chúng ta đã là… của nhau. Một giây, Đan đưa tay ra như muốn chạm vào Jên nhưng rồi lại để nó nặng nề rơi xuống. Anh nói tiếp: - Jên nói đúng, Jên không thể kết hôn với một người đàn ông mà Jên coi như một đứa trẻ. Đan quay mặt và nhìn thẳng vào bàn thờ, lặng ngắm cây Thánh giá mà Chúa Jêsu đã hấp hối trên đó, chừng một phút sau anh nói tiếp: - Tôi chấp nhận cây Thập giá. Và quay trở lại, Đan từ từ bước khỏi Giáo đường. Cánh cổng nhà thờ mở ra rồi đóng lại với tiếng động âm thầm, để lại một mình Jên. Cô lảo đảo đi đến cái ghế mà cô vừa rời bỏ và quỳ lên đó. Cô thổn thức: - Ôi! Lạy Chúa, xin Người hãy làm cho anh ấy trở lại, hãy trả anh ấy lại cho con… Ôi! Đan. Chính em không xứng đáng, không có sức quyến rũ, chứ không phải anh. Ôi! Đan! Hãy trở lại đai anh! Trở lại! Trở lại! Em sẽ tin tưởng, em sẽ không sợ nữa. Hỡi anh yêu… quay lại đi anh! Jên nghe ngóng, cô dỏng tai lên… Jên nghe ngóng cho đến khi các dây thần kinh trong người phải rung lên vì đau đớn. Cô quyết định sẽ nói thế nào khi cánh cửa sẽ lại mở ra và cô sẽ lại nhìn thấy Đan xuất hiện trong những tia sáng. Cô chờ đợi trong im lặng và sự chờ đợi như làm tăng thêm sự im lặng, siết chặt lấy Jên như một bức tường khắc nghiệt, nó chỉ mở ra để cô nhìn thấy cảnh cô đơn trong tương lai. Một lần nữa Jên phá tan im lặng: - Ôi, anh yêu! Xin anh hãy quay lại! Nhưng không nghe thấy tiếng bước chân nào. Jên vẫn quỳ, vùi mặt vào hai lòng bàn tay. Bỗng nhiên cô hiểu rằng Đan đã chấp nhận sự quyết định cuối cùng của cô, không thể vãn hồi và sẽ không trở lại nữa. Jên không biết cô đã quỳ ở đó bao lâu nữa nhưng sau cùng niềm an ủi lại đến. Cô có cảm tưởng là mình đã hành động đúng. Vài giờ phiền não trong hiện tại còn hơn nhiều năm vỡ mộng trong tương lai. Từ nay trở đi, cuộc đời của Jên sẽ trống rỗng, và với sự mất mát hạnh phúc vừa rồi cô phải trả một giá không thể tưởng tượng được. Nhưng Jên thành thật thừa nhận hành động của cô là vì lợi ích của Đan, như vậy thì nổi đau buồn của cô có nghĩa lý gì? Bằng cách đó Jên cảm thấy được an ủi. Gần công viên, một nhóm trẻ đang chuẩn bị thả diều, vai chính trong đó là Jimmy, chủ nhân của chiếc diều. Quả thật hôm đó đối với Jimmy là một ngày đẹp và cậu bé hoàn toàn sung sướng, “cũng sung sướng” Đan đã nói với cậu bé như vậy. Và cặp mắt Jên lại ướt đẫm, nghĩ đến lời và giọng nói khi anh thốt lên câu đó. Lúc Jên ngược lên cái dốc gần đó, một chiếc xe đi xuống, Đan ngồi điều khiển xe, đàng sau anh là cái vali. Lúc đi qua Jên, anh cất mũ lên chào, nhưng cặp mắt anh nhìn thẳng. Chỉ một giây sau anh đã biến mất. Nếu Jên có muốn gọi lại cũng chẳng được nhưng cô không gọi vì cô tin chắc rằng đau khổ thực sự chỉ thuộc về cô, và cô đã vì lợi ích của anh mà hành động. Còn anh, trong một tương lai gần thôi, anh sẽ gặp một người vợ xứng đáng với anh. Còn Jên, những năm tới sẽ chỉ có cô đơn. Về đến hiên cô gặp Pôlin, cô thiếu nữ Mỹ reo lên: - A! Chị Jên. Chị đã biết tin gì chưa? Anh Đan đột nhiên nhận được điện gọi về Luân Đôn, anh đi chuyến tàu 1h15’. Còn bà bác em thì gặp một tai biến về răng phải đi về nhà chữa. Chúng em đi chuyến 2h38’. Trên thế giới này biết bao là bấp bênh! Xin vĩnh biệt chị Jên!11
Chị Jên đáng mến đang đứng trên đỉnh Kim Tự Tháp nhìn chân trời. Bốn người Ả Rập đã khiêng chị lên đấy, họ đang ngồi nghỉ xung quanh chị theo phong tục của dân tộc họ. Ba năm đã trôi qua kể từ cái đêm bất hạnh ở Shenstone mà Jên đã có một quyết định. Chị rùng mình nghĩ đến cảnh cô đơn đã bao trùm chị từ buổi đó. Ôi! Sẽ ra sao nếu Đan đáp lại lời kêu gọi nghẹn ngào của chị trong những buổi đầu tiên của một nỗi đau khổ không sao chịu nổi? Nhưng Đan không phải là hạng người đứng lại ở ngưỡng cửa khi người ta đóng ập nó vào anh. Khi anh đã thấu hiểu ý nghĩa của lời từ chối, anh đã cương quyết bước ra khỏi đời Jên. Anh đã ra đến ga trước khi Jên về đến nhà, và từ ngày đó đến giờ phút này hai người không hề gặp nhau. Trong một hoặc hai trường hợp Jên đã đến nhà bạn mà chị biết có Đan ở đấy, nhưng lần nào lúc chị vừa tới, anh cũng vừa ra đi. Anh sắp xếp để tránh một cuộc gặp gỡ bất ngờ ngoài ra, buộc anh phải trao đổi một cái chào lúng túng. Sự chịu đựng cao cả của anh sau cái quyết định của chị tiếp tục làm chị phải ngạc nhiên. Jên đã không lường được bề sâu của sự khuất phục và lòng kính trọng của anh đối với chị. Tài năng của Đan ngày càng được xác định. Bức chân dung Pôlin vẽ sáu tháng sau cuộc đến thăm Shenstone, đã lập tức nổi tiếng. Cô thiếu nữ Mỹ dịu dàng xinh đẹp trong bộ sa tanh màu trắng sữa, đứng trên các bậc của một cầu thang cổ bằng gỗ sến, một bàn tay cầm hoa hồng vàng tỳ lên thành, còn bàn tay kia dâng lên cho một người vô hình. Đàng sau và trên đầu cô tỏa ra một ánh sáng màu vàng phản chiếu từ những tấm kính cổ có mang phù hiệu và ấn tín của một gia đình quý tộc là chủ nhân của ngôi nhà. Họa sĩ đã nắm được một cách tuyệt diệu vẻ duyên dáng và nhanh nhẹn cuả thiếu nữ, cô tân thời và đúng là một cô gái Mỹ từ đỉnh đầu đến đôi mũi giầy sa-tanh. Rất nhiều người cho là một cuộc hôn nhân sắp sửa hòa hợp họa sĩ và cô người mẫu, nhưng thực tế là chủ nhân ngôi nhà đã nắm được vận mệnh cô gái xinh đẹp ấy. Jên đã có dịp được nghe người ta nhiều lần kể về câu chuyện đó. Người ta kể rằng cô Pôlin ngồi làm mẫu vẽ, lúc đầu cổ cô có đeo một chuỗi hạt ngọc mà Đan đã bỏ ra hàng giờ để đánh bóng từng hạt một. Anh đã họa được nó một cách tuyệt diệu. Nhưng bỗng một hôm anh cầm bút vẽ xóa hết các viên ngọc và tuyên bố với Pôlin là muốn có sự hài hòa của màu sắc, cô phải đeo những viên hoàng ngọc màu hồng. Lúc Jên xem bức họa ở viện Hàn Lâm, những viên hoàng ngọc màu hồng nổi bật một cách duyên dáng trên nước da trắng ngần của cổ cô gái. Nhưng những ai đã được ngắm tác phẩm của Đan trước khi vẽ xong, đều bảo đảm là ảnh đã hủy bỏ mất một mảnh họa tuyệt vời. Người ta còn nói thêm rằng chính cô Pôlin cũng phát biểu: “Sự hài hòa của màu sắc chỉ là cái cớ. Sự thực của việc anh ấy xóa những hòn ngọc là vì có một người nào đó, khi đến thăm xưởng vẽ đã ngân nga một ca khúc. Tôi sẵn sàng tặng một món tiền thưởng cho ai phát hiện ca khúc đó là gì.” Jên đã nghe câu chuyện đó trong một buổi uống trà tại nhà bác sĩ Đêrych một năm sau cuộc cắt đứt giữa hai người, và cũng là lần đầu tiên chị nghe thấy nói về Đan. Chị hiểu ngay ca khúc đó là Chuỗi tràng hạt. Jên còn như nghe thấy Đan nói với chị trên sân: “Em yêu, anh đã học được cách đếm những hạt ngọc”. Trái tim Jên tê tái, trống rỗng. Câu chuyện xảy ra trong xưởng vẽ đã thức tỉnh chị và sưởi ấm chị trong chốc lát, nhưng sự thức tỉnh kèm theo một nỗi đau đớn ác liệt. Khi những người khách đã rút lui và bà Đêrych đã lên buồng với các con, chỉ còn một mình Jên, chị đi lại bên đàn dương cầm, ngồi xuống và chơi nhè nhẹ phần đệm bài Chuỗi tràng hạt. Bỗng sau lưng chị, một giọng nói:- Hát bài ấy đi, chị Jên!Chị giật mình quay lại. Bác sĩ vừa mới đi vào và nằm trên chiếc ghế bành gần chị. Anh nhắc lại: “Hát bài ấy đi, chị Jên!”Jên vẫn tiếp tục làm run rẩy những phím ngà dưới ngón tay, chị trả lời:- Không thể được, anh Đêrych ạ! Đã nhiều tháng nay tôi không hát.- Từ nhiều tháng nay đã xảy ra việc gì vậy?Bàn tay Jên rời khỏi những phím đàn, chị đáp:- Bạn ạ, tôi đã làm phí phạm cả cuộc đời mình! Tuy nhiên tôi biết, tôi cứ hành động. Tôi sẽ làm lại nếu cần, ít ra tôi cũng mong như vậy.Bác sĩ không trả lời. Anh nhìn Jên và ngẫm nghĩ đến những câu nói cụt ngủn của chị. Anh chờ đợi những lời tâm sự khác, biết rằng chúng sẽ đến dễ dàng hơn nếu anh im lặng. Chúng đến thật: - Tôi đã từ chối một việc có ý nghĩa hơn cả cuộc đời tôi. Tôi đã làm vì tình yêu của người khác, nhưng tôi không thể tự an ủi được. Tôi biết là tôi đã hành động đúng và tuy nhiên… tuy nhiên tôi không thể hồi phục được.Bác sĩ bèn cúi xuống nắm lấy hai bàn tay của Jên và nói:- Chị có thể nói cho tôi biết hết được không, chị Jên?- Không, tôi không thể nói được, kể cả anh.- Nếu bao giờ chị cảm thấy chị cần phải nói, chị hứa sẽ tìm tôi nhé!- Rất vui lòng.- Tốt lắm! Bây giờ, bạn thân mến, chị cần phải tuân theo đơn thuốc của tôi: đi du lịch, đi ra nước ngoài. Và chị nên nhớ rằng tôi không muốn chị chỉ đi sang Pari, Thụy Sĩ hay Riviera. Chị hãy đi hẳn sang Mỹ, sang Nhật, sang Palettin. Lúc về chị đi qua Ai Cập, trèo lên Kim tự tháp, rồi trở về, điện thoại cho tôi biết và hẹn đến gặp tôi, hoặc tùy chị luồn vào phòng khám bệnh của tôi giữa hai khách hàng, và nói cho tôi biết kết quả của đơn thuốc của tôi. Tôi tin chắc là tôi chưa thảo một đơn nào hay hơn thế và chị không cần phải trả tôi một đồng xu nào. Tôi chữa không mất tiền cho tất cả những người bạn cũ.Jên cười và nắm chặt lấy hai bàn tay của bác sĩ lắc mạnh rồi nói:- Ôi, bạn thân mến! Tôi cho rằng bạn nói rất đúng. Tất cả những ý nghĩ của tôi đều cô đọng vào bản thân tôi và những đau khổ của cá nhân tôi. Tôi sẽ tuân theo ý kiến của bạn và Chúa sẽ thưởng cho bạn những điều đã nói với tôi. Hoa đã xuống kìa!Vợ bác sĩ uể oải bước vào, chị mặc một chiếc áo ngủ màu xanh lá cây. Lúc đi qua chị bấm nút bật đèn điện. Jên nói tiếp: - Chị Hoa này, chị có thể tưởng tượng được rằng anh chàng bác sĩ này vừa mới khuyên tôi một cách nghiêm túc là nên đi trèo lên Kim tự tháp vĩ đại để chữa cho tôi khỏi bệnh thần kinh không?Hoa ngồi xuống cạnh chồng rồi dịu dàng nói:- Chị Jên, vừa rồi tôi nghe chị chơi bài Chuỗi tràng hạt. Tôi thích bài tình ca ấy lắm. Đã từ mấy tháng nay tôi chưa được nghe. Đề nghị chị hát đi!Jên gặp cặp mắt bác sĩ, đơn thuốc bắt đầu tác động, chị quay lại và làm theo lời đề nghị của Hoa…°°°
Jên dùng đơn thuốc đã hai năm, và lúc này chị ngồi trên đỉnh Kim tự tháp, chị cười khi nghĩ đến bài tường thuật chị sẽ viết cho bác sĩ Đêrych về chuyến leo núi này. Nước da Jên nâu sạm lại vì mặt trời Phương Đông, nhưng chị thích được thế nên chẳng dùng mũ và dù. Cặp mắt chị chịu được ánh nắng chói chang mà không cần đến kính râm. Chị biết sắp xếp một cách vững chãi và duyên dáng bộ tóc dày của chị và chưa bao giờ chị thấy sung sức như ngày tháng ba này trên đỉnh Kim tự tháp. Nét không đều trên khuôn mặt chị được vẻ thiện cảm vui tươi bù lại, nụ cười đẹp và chân thành của chị để lộ hàm răng trắng bóng chứng tỏ sức khỏe chị tốt. Đơn thuốc của bác sĩ đã có tác dụng. Sự đe dọa của cái già trước tuổi mà Đêrych đã phải đau lòng nhận thấy, đã biến mất. Jên có vẻ một phụ nữ ba mươi tuổi bình tĩnh, đứng đắn, sẵn sàng đi đều bước tới tuổi bốn mươi dễ thương, và cũng không lo sợ tuổi năm mươi khi nó đến. Cặp mắt trong sáng của chị thành khẩn nhìn đời, đức hạnh của chị cùng với trái tim độ lượng tạo nên những ý kiến đúng đắn và ôn hòa. Lúc này Jên ngắm cảnh và phải công nhận là tuyệt vời: Một bên là đồng bằng màu mỡ với những hàng câu dừa, cây ô-liu, cây cam trên bờ sông Nil xanh tươi. Một bên là sa mạc với chân trời vô tận trải dần những tấm thảm cát cử động, không một bóng cây, không một ngọn cỏ, chỉ có sự tự do không giới hạn, một biển ánh sáng chói chang, vì mặt trời đang xuống và bầu trời đầy lửa. Jên nghĩ thầm: “Một ngã tư đường, tới đây phải chọn. Sự lựa chọn thật là khó khăn: tự do hay giầu có. Mình phải tham khảo ý kiến của Quái Thần, Người bảo vệ các thời đại, người nắm giữ bí mật của thời đại, cặp mắt nhìn thẳng vào tương lai từ hàng thế kỷ!”- Thôi, nào các bạn! Bây giờ đưa tôi đến chỗ Quái Thần. Tôi muốn hỏi một câu đúng vào lúc mặt trời sắp lặn ở chân trời.