"Tôi lạnh run đến tận xương," Gimli nói, đập tay và dẫm chân. Cuối cùng thì ngày cũng đã đến. Vào lúc bình minh nhóm bạn ăn sáng với những gì họ có thể; bây giờ thì họ đã sẵn sàng trong ánh lửa bập bùng để tìm kiếm lại những dấu vết của các hobbit trên vùng đất."Và đừng có quên ông già ấy đấy!" Gimli nói. "Tôi sẽ rất vui nếu như tôi có thể thấy được một dấu giầy.""Vì sao mà điều đó làm cho ông vui?" Legolas hỏi."Bởi vì một người già có đôi chân để lại dấu vết có thể không có gì đáng sợ hơn ông ta tỏ ra," Người Lùn trả lời."Có thể," người Elf nói; "nhưng một đôi giày nặng có chưa chắc để lại dấu vết gì ở đây: cỏ rất sâu và dẻo.""Đối với một Ranger thì đó sẽ không là một trở ngại,"Gimli nói. "Một lưỡi dao quằn là đủ cho Aragorn rồi. Nhưng tôi không mong gì việc ông ấy tìm ra bất kỳ dấu vết nào. Cái mà chúng ta thấy tối qua là một bóng ma của Saruman. Tôi tin chắc điều đó, thậm chí là dưới ánh sáng ban ngày này. Có thể là bây giờ mắt của hắn vẫn đang nhìn chúng ta từ Fangorn.""Điều đó có vẻ đúng," Aragorn nói; "nhưng tôi không chắc lắm. Tôi đang nghĩ về những con ngựa. Đêm qua ông nói, Gimli ạ, là chúng đã hoảng sợ bỏ đi. Nhưng tôi không nghĩ thế. Anh có nghĩ thế không, Legolas? Anh có nghe thấy tiếng những con vật đó hoảng sợ không?""Không," Legolas nói. "Tôi nghe tiếng chúng rõ lắm. Nhưng với bóng tối và sự sợ hãi của chính chúng ta thì tôi nên đoán là bọn thú ấy đã hoá dại lên vì một niềm vui đột ngột. Chúng kêu lên như những con ngựa sẽ làm khi chúng gặp một người bạn mà chúng nhớ từ lâu.""Tôi nghĩ thế," Aragorn nói; "nhưng tôi không đọc ra câu đố này, trừ phi chúng trở về. Đi thôi! Ánh sáng sẽ lên rất nhanh. Trước tiên chúng ta hãy quan sát và sau đó hãy đoán! Chúng ta nên bắt đầu từ đây, gần với vùng cắm trại của chúng ta, tìm kiếm thật cẩn thận vào, rồi sẽ lần lên bờ dốc hướng vào rừng. Mục đích của chúng ta là tìm kiếm các hobbit, mặc cho chúng ta có thể nghĩ người khách hôm qua của chúng ta là gì. Nếu họ có cơ hội trốn thoát, thì hẳn họ đang trốn trong những cái cây, không thì họ sẽ bị phát hiện. Nếu chúng ta không tìm thấy gì ở giữa đây và lề rừng, thì chúng ta sẽ tìm kiếm lần cuối ở khu chiến trường và giữa đám tro bụi. Nhưng ở đấy rất ít hy vọng: các kỵ mã vùng Rohan đã thực hiện phần việc của mình quá tốt."Những người bạn bò trườn ra và mò mẫm trên mặt đất một lúc. Cái cây đứng sừng sững đầy đe doạ phía trên họ, những cái lá khô của nó bây giờ rủ đi, và run rẩy trong ngọn gió đông lạnh giá. Aragorn chậm chạp di chuyển. Ông đi đến bên đám tro của ngọn lửa canh gác gần bên bờ sông, và rồi bắt đầu lần ngược lại mặt đất về phía cái gò nơi có dấu vết của trận chiến. Thình lình ông dừng lại và cúi xuống, mặt ông gần như chạm vào cỏ. Rồi ông gọi những người khác. Họ chạy lên."Cuối cùng thì chúng ta cũng đã tìm thấy tin tức!" Aragorn nói. Ông nâng lên một cái lá gãy cho họ xem, một cái lá lớn có sắc vàng, bây giờ đã tàn phai và ngã nâu. "Đây là một cái lá cẩm quỳ vùng Lurien, và có một ít vụn nhỏ trên đó, và có một vài mẫu vụn khác trên cỏ. Nhìn kìa, có một số mẩu thừng bị cắt nằm gần đó.""Và đây là con dao để cắt chúng!" Gimli nói. Ông cúi xuống và nâng lên một đám cỏ, trong đó có một số mẩu thức ăn nát, và một lưỡi dao mẻ. Một nửa của nó nằm bên cạnh đấy. "Đó là một vũ khí của bọn Orc," ông nói, cẩn thận cầm nó lên, và nhìn với vẻ kinh tởm cái cán chạm khắc của nó: nó có hình dạng giống như một cái đầu ghê tởm với những con mắt xếch và cái miệng đểu cáng."Được lắm, đấy là câu đố lạ lùng nhất mà chúng ta đã thấy!" Legolas kêu lên. "Một tù nhân bị trói đã thoát khỏi cả bọn Orc lẫn các kỵ sĩ bao quanh. Rồi ông ta ngừng lại, vẫn giữa đồng trống, và cắt dây trói với con dao orc này. Nhưng làm sao và vì sao? Vì chân ông ta vẫn đang bị trói, làm sao mà ông ta đi được? và nếu tay ông ta bị trói, thì làm sao ông ta dùng đến con dao được? Còn nếu không bị trói, thì ông ta cắt dây làm gì chứ? Hài lòng với tài nghệ của mình, ông ta bèn ngồi xuống và lặng lẽ ăn một số bánh đi đường! Và ít nhất là thế là đủ để chứng tỏ rằng ông ta là một hobbit, không cần đến lá cẩm quỳ. Rồi sau đó, tôi cho là ông ta đã biến tay mình thành những đôi cánh và bay lên hót véo von trên những cành cây. Để tìm ông ta thì dễ lắm: chúng ta chỉ cần những đôi cánh cho chính mình mà thôi!""Quá đủ với những trò phù thuỷ ở đây rồi," Gimli nói. "Cái người đàn ông già ấy đã làm gì? Ông nói gì không Aragorn, với những gì Legolas phát hiện ra. Ông có thể phát hiện ra gì hơn nữa không?""Có thể," Aragorn nói, mỉm cười. "Có một số dấu hiệu khác gần bên mà các ông không quan tâm đến. Tôi đồng ý rằng người tù nhân là một hobbit và phải được tự do tay hoặc chân, trước khi anh ta đến đây. Tôi đoán rằng tay anh ta tự do, bởi vì điều đó sẽ làm câu đố dễ giải hơn, và cũng vì, như tôi thấy qua những dấu hiệu, anh ta đã được mang đến đây bởi một tên Orc. Máu tràn ra ở kia, cách đây vài bước, là máu orc. Có những dấu móng guốc sâu tại điểm đó, có có dấu vết của một vật nặng đã được kéo đi.Tên Orc đã bị giết bởi các kỵ mã, và sau đó xác hắn bị kéo vào lửa. Nhưng người ta không thấy các hobbit: ko phải là anh ta đang ở giữa "đồng trống", vì lúc đó đang là ban đêm và anh ta vẫn đang mặc áo khoác của người elf. Anh ta kiệt sức và đói, và vì thế không có gì đáng ngạc nhiên sau khi anh ta cắt dây trói bằng con dao trên kẻ thù đã ngã gục của anh ta, anh ta nghỉ ngơi và ăn một chút trước khi bò đi. Nhưng thật là hay khi biết rằng anh ta có một ít lembas trong túi mình, cho dù anh ta đã chạy đi mà không còn hành lý gì; có thể anh ta là một hobbit. Tôi nói anh ta, mặc dù tôi hy vọng và đoán rằng cả Merry và Pippin đã cùng đến đây. Tuy nhiên, chẳng có gì chỉ ra chắc chắn điều đó cả.""Và làm sao mà ông nghĩ rằng có ai đó trong số các bạn của chúng ta được tự do ít ra là một cánh tay?""Tôi không biết mọi việc xảy ra như thế nào," Aragorn trả lời. "Tôi cũng không biết vì sao một tên Orc lại mang họ đến đây. Chúng ta có thể chắc là không phải để giúp họ trốn thoát. Không, tôi nghĩ rằng tôi bắt đầu hiểu được vấn đề đã khiến tôi đau đầu ngay từ đầu: vì sao mà sau khi Boromir đã ngã xuống bọn Orc lại hài lòng với việc bắt giữ Merry và Pippin? Chúng không tìm những người còn lại trong số chúng ta, không tấn công trại của chúng ta; thay vì đó chúng chạy hết tốc lực về Isengard. Có lẽ là chúng nghĩ rằng đã bắt được Người Mang Chiếc Nhẫn và người đồng đội trung thành của anh ta? Tôi không nghĩ thế. Những người chủ của chúng không dám ra những mệnh lệnh rõ ràng như thế cho bọn Orc, thậm chí nếu như họ biết nhiều về phần mình; họ cũng sẽ không dám nói công khai với bọn chúng về Chiếc Nhẫn: chúng không tin những kẻ phục vụ của chúng. Nhưng tôi nghĩ rằng bọn Orc đã được lệnh bắt giữ các hobbit, còn sống, với mọi giá. Đây là một cố gắng để mang những tù nhân quý báu đi trước khi trận chiến bắt đầu. Có thể là một sự phản bội, những tên này thì dám như vậy lắm; một tên Orc to lớn và cứng rắn có thể cố trốn thoát đơn độc với phần thưởng, vì mục đích riêng của hắn. Điều này, chỉ là suy đoán của tôi. Những thứ khác có thể sắp đặt dj. Nhưng từ đây chúng ta có thể rút ra một điều dù là dưới bất kỳ trường hợp nào: ít nhất một người bạn của chúng ta đã trốn thoát. Nhiệm vụ của chúng ta là tìm anh ta và giúp anh ta trước khi chúng ta trở về Rohan. Chúng ta không được sợ Fangorn, vì cần phải tìm anh ta trong vùng tối ấy.""Tôi không biết là điều gì làm tôi sợ hơn: Fangorn, hay là cái ý nghĩ đi bộ một đoạn đường dài qua Rohan," Gimli nói."Vậy thì chúng ta hãy vào rừng," Aragorn nói.Ngay sau đó Aragorn tìm thấy những dấu vết mới. Tại một điểm, gần bên bờ Entwash, ông tìm thấy những dấu chân: những dấu chân hobbit, nhưng rất nhẹ so với những dấu vết có thể gây ra bởi họ. Rồi ở dưới một thân cây lớn ngay tại bìa rừng họ lại khám phá thêm những dấu chân nữa. Mặt đất trống và khô, và không thể phát hiện được gì nhiều."Ít nhất một hobbit đã đứng ở đay một lúc và nhìn ngược lại; và rồi anh ta lại quay vào rừng," Aragorn nói."Thế thì chúng ta cũng phải đi vào," Gimli nói. "Nhưng tôi không thích cái bề ngoài của khu Fangorn này: và chúng ta đã được cảnh báo về nó. Tôi muốn cuộc truy đuổi được dẫn đến bất kỳ nơi nào khác!""Tôi không nghĩ là khu rừng này có vẻ ghê rợn, dù những câu truyện có nói gì đi nữa," Legolas nói. Chàng đang đứng dưới lề rừng, cúi người tới trước, như thể chàng đang lắng nghe, và mở rộng mắt nhìn vào bóng đêm. "Không, nó không ghê rợn; hoặc là cái gì đó ghê rợn vẫn còn rất xa. Tôi chỉ nghe những tiếng vọng mờ nhạt nhất những vùng đất tối tăm, nơi trái tim của những ngọn cây thật là đen. Không có gì có ác tâm gần bên chúng ta, nhưng ở đấy thì đầy thận trọng, và giận dữ.""Được rồi, nó không lý do gì để giận dữ với tôi cả," Gimli nói. "Tôi không gây hại gì hết.""Điều đó chỉ tạm ổn thôi," Legolas nói. "Tuy nhiên nó vừa chịu sự tàn phá. Có cái gì đó xảy ra bên trong nó, hoặc sẽ xảy ra. Anh không cảm thấy sự căng thẳng à? Nó làm tôi ngưng thở.""Tôi cảm thấy không khí khá ngột ngạt," Người Lùn nói. "Khu rừng này sáng hơn Mirkwood, nhưng nó sờn mốc rồi.""Nó già rồi, rất già," người Elf nói. "Già đến nỗi tôi gần như cảm thấy trẻ lại, điều mà tôi đã không cảm thấy kể từ khi du hành với những người trẻ như các ông. Nó già và đầy những ký ức. Tôi có thể cảm thấy vui ở đây, nếu như tôi đến vào những ngày hoà bình.""Tôi dám nói là anh có thể như vậy," Gimli khịt mũi "Anh là một người elf Rừng, dù sao đi nữa, cho dù bất kỳ loại người Elf nào cũng kỳ quặc hết. Nhưng anh làm tôi thấy dễ chịu. Anh đi đâu tôi sẽ đi đó. Nhưng hãy giữ cho cây cung sẵn sàng trên tay anh, và tôi sẽ giữ cây rìu của mình thật lỏng trên dây lưng. Không phải để dùng cho đám cây cối," ông vội vã nói tiếp, nhìn lên cái cây ở phía dưới chỗ họ đứng. "Tôi không muốn gặp lão già ấy đột ngột mà không sẵn sàng để đối phó, thế thôi. Đi nào!"Ba người săn đuổi dấn sâu vào khu rừng Fangorn. Legolas và Gimli để việc tìm dò dấu vết cho Aragorn. Không nhiều thứ cho ông nhìn. Nền rừng ẩm ướt và phủ đấy những lớp lá; nhưng đoán là những kẻ chạy trốn sẽ thường ở gần dòng nước, ông thường trở lại bên bờ suối. Và nhờ thế ông đến được nơi mà Merry và Pippin đã uống nước và rửa chân. Tất cả đều thấy trên nền đất bằn này những dấu chân của hai hobbit, một dấu hơi nhỏ hơn dấu kia."Tin tốt," Aragorn nói. "Những dấu vết này đã được hai ngày rồi. Và có vẻ như các hobbit đã rời khỏi bờ nước từ đây.""Thế bây giờ chúng ta sẽ làm gì đây?" Gimli hỏi. "Chúng ta không thể theo đuổi họ xuyên qua toàn bộ khu rừng Fangorn dày đặc này. Chúng ta sẽ cạn nguồn lương thực. Nếu chúng ta không sớm tìm thấy họ, thì chúng ta sẽ không còn giúp gì được cho họ, ngoài việc ngồi xuống cạnh họ và cho họ thấy tình bạn bằng cách cùng chết đói với nhau.""Nếu đó thật sự là những gì chúng ta có thể làm, thì chúng ta phải làm thôi," Aragorn nói. "Chúng ta đi thôi."Cuối cùng họ đến bờ dốc kết thúc đột ngột của Ngọn Đồi Cây Râu và nhìn lên bờ đá với những bậc thang lởm chởm dẫn lên bờ cao. Ánh sáng mặt trời đang chiếu xuyên qua những đám mây vội vã trôi nhanh, và khu rừng bây giờ trở nên bớt xám xịt và ảm đạm hơn."Chúng ta hãy đi lên và nhìn quanh!" Legolas nói. "Tôi cảm thấy hơi thở của mình đang ngắn đi. Tôi cần hít thở không khí trong lành một lúc."Những người bạn leo lên. Aragorn đi sau cùng, di chuyển chậm chạp: ông cẩn thận quan sát các bậc thang và bờ rào."Tôi gần như chắc chắn rằng các hobbit đã leo lên đây," ông nói. "Nhưng có những dấu vết khác, những dấu vết rất lạ, mà tôi không thể hiểu được. Tôi không biết là chúng ta có thể thấy gì được từ bờ rào cái gì đó có thể giúp chúng ta đoán được con đường mà họ sẽ đi tiếp không?"Ông đứng dậy và nhìn quanh, nhưng ông không thấy gì có ích cả. Lề đá hướng ra phía nam và phía đông; nhưng chỉ có phía đông là tầm nhìn mở rộng ra. Ông có thể thấy ở đấy đỉnh của những cái cây đang chạy thấp xuống thành hàng hướng về đồng bằng từ phía họ vừa đến."Chúng ta vừa đi một con đường vòng dài," Legolas nói. "Tất cảchúng ta có thể an toàn đến đây, nếu chúng ta rời khỏi Dòng Sông Vĩ Đại vào ngày thứ hai hoặc thứ ba và tiến về phía tây. Rất ít người có thể thấy được đường đi của họ dẫn họ đến đâu, cho đến khi họ đến cuối đường.""Nhưng chúng ta đâu có muốn đến Fangorn," Gimli nói."Thế nhưng chúng ta đã đến và bị kẹt lại một cách đẹp đẽ trong một cái lưới," Legolas nói. "Nhìn kìa!""Nhìn cái gì chứ?" Gimli hỏi."Những cái cây đằng kia.""Đâu chứ? Tôi không có đôi mắt của người elf.""Suỵt! Nói nhẹ thôi! Nhìn đi!" Legolas chỉ. "Nhìn xuống phía rừng, trở lại phía Con Đường mà chúng ta vừa đến ấy. Là ông ta. Ông không thể thấy ông ta đang đi từ cây này qua cây kia à?""Tôi thấy, bây giờ thì tôi thấy rồi!" Gimli thì thào. "Nhìn đi, Aragorn! Tôi đã chẳng cảnh báo ông đó sao? Chính là lão già ấy. Mặc toàn là giẻ rách màu xám dơ bẩn: đó là lý do lúc đầu tôi không thể thấy ông ta."Aragorn nhìn lại và thấy một hình bóng lom khom đang di chuyển chậm chạp. Nó không cách xa đây. Nó nhìn giống như một người ăn mày già, mệt mỏi lê bước, dựa người trênmột cây gậy xù xì. Đầu ông cúi xuống, và ông không nhìn về phía họ. Nếu ở nơi khác thì họ đã chào ông với những lời lẽ tử tế; nhưng bây giờ thì họ đứng lặng lẽ, mỗi người đều cảm thấy một cảm giác chờ đợi khác thường: một cái gì đó đang tiếp cận và mang trong mình một quyền lực - hoặc một mối đe doạ- bí ẩn.Gimli nhìn chằm chằm, mắt mở rộng một lúc, khi bóng người kia bước từng bước lại gần hơn. Rồi tình lình, không thể kiềm chế mình lâu hơn nữa, ông la lớn lên: "Cầm lấy cung, Legolas! Giương lên! Sẵn sàng đi! Đó là Saruman. Đừng để hắn nói, hay giáng một câu thần chú xuống chúng ta! Bắn trước!"Legolas cầm lấy cung và giương nó lên, chậm chạp như thể có một cái gì khác chống lại chàng. Chàng khẽ cầm lấy một mũi tên trên tay nhưng không lắp vào dây ngay. Aragorn đứng lặng lẽ, mặt ông đầy thận trọng và chăm chú."Anh còn đợi gì nữa? Chuyện gì xảy ra với anh?" Gimli nói bằng một giọng thì thầm."Legolas đúng," Aragorn khẽ nói. "Chúng ta không thể bắn một ông già như thế, không hay biết và không thách thức, dù cho chúng ta có sợ hay nghi ngờ thế nào đi nữa. Quan sát và chờ đợi!"Ngay lúc đó người đàn ông già bước nhanh lên và tiến tới với một tốc độ đáng kinh ngạc về phía chân vách đá. Rồi ông thình lình nhìn lên, trong khi họ vẫn đứng bất động nhìn xuống. Không có âm thanh gì.Họ không thể thấy khuôn mặt của ông ta: ông đội mũ trùm, và trên cái mũ trùm ấy là một cái nón rộng vành, nên tất cả những đường nét của ông ta đều bị phủ tối, ngoại trừ chóp mũi vàbộ râu xám. Nhưng Aragorn cảm thấy như ông vừa thoáng thấy một luồng sáng loé lên từ cặp mắt tinh anh và sáng từ phía trong vùng tối của cái mũ trùm."Cuối cùng người đàn ông già phá vỡ sự im lặng. "Gặp nhau thật hay, các bạn của ta," ông nói bằng một giọng nhẹ nhàng. "Ta muốn nói chuyện với các anh. Các anh sẽ xuống hay ta sẽ lên?" Không chờ đợi câu trả lời, ông bắt đầu leo lên."Nào!" Gimli nói. "Ngăn hắn lại, Legolas!""Ta đã chẳng nói là ta muốn nói chuyện với các anh rồi sao?" người đàn ông già nói. "Hãy cất cây cung ấy đi, Ngài Elf!"Cây cung và mũi tên rời khỏi tay Legolas, và tay chàng buông thõng xuống bên hông."Và ông, thưa ngài Người Lùn, xin hãy rời tay khỏi cán rìau, cho đến khi tôi lên đến! Ông sẽ không cần đến những luận cứ như thế!"Gimli giật mình và rồi đứng trơ ra như đá, nhìn chằm chằm, trong khi người đàn ông già phóng lên các bậc đá lởm chởm lẹ làng như một con dê. Tất cả sự mệt mỏi có vẻ như đã rời khỏi ông. Khi ông đứng trên lề đá thì có một luồng sáng, quá ngắn để có thể chắc chắn, một luồng trắng rất nhanh, như thể vừa có một lớp vải bọc bên ngoài lớp giẻ xám vừa thoáng hiện. Hơi thở của Gimli có thể nghe thấy như một tiếng rít lớn trong sự im lặng."Gặp nhau thật hay, ta nói lại!" người đàn ông già nói, bước về phía họ. Khi ông còn cách đó vài bước, ông đứng lại, dựa trên cây gậy chống, đầu ông hướng tới trước, nhìn họ từ dưới cái mũ trùm. "Và các ông có thể làm gì được ở những nơi này? Một người Elt, một Con Người, và một người Lùn, tất cả đều mặc theo lối người elf. Không nghi ngờ gì là có một câu chuyện đáng được nghe sau tất cả những thứ này. Những chuyện như vậy không thường nghe ở đây.""Ông nói như một người đã biết khá rõ Fangorn," Aragorn nói. "Có phải thế không?""Không rõ lắm đâu," người đàn ông già nói, "để làm được điều đó thì cần nhiều kiếp người lắm. Nhưng ta vẫn thường lui đến đây.""Chúng tôi có thể biết tên ông không, và rồi sẽ nghe những gì ông cần nói với chúng tôi?" Aragorn nói. "Buổi sáng đang trôi qua, và chúng tôi có một mục đích không chờ đợi được.""Với những gì ta muốn nói, ta đã nói: Các ông đang làm gì, và các ông có thể kể gì về chính mình? Còn về tên ta!" Ông ngừng lại, bật cười dài và nhẹ. Aragorn cảm thấy như một cơn run chạy xuyên qua người ông với âm thanh đó, một cảm giác lạnh giá khác thường; thế nhưng không phải là một cảm giác sợ hay kinh hãi, nó giống như một cái táp đột ngột của một luồn không khí dễ chiu, và cái vỗ của một cơn mưa lạnh choàng xuống những người ngủ không ngon giấc."Tên của ta!" người đàn ông già lặp lại. "Các anh chưa thể đoán được sao? Ta nghĩ là trước đây các anh đã nghe đến nó. Phải, trước đây các anh đã nghe đến nó. Nhưng nào, chuyện của các anh là thế nào?"Cả ba người bạn đứng im lặng và không trả lời."Trong trường hợp này thì có người sẽ bắt đầu nghi ngờ các mục đích của các anh có đáng phải nói không," người đàn ông già nói. "Nhưng vui thay là tôi khá biết về nó. Các anh đang theo dấu chân của hai hobbit trẻ, tôi tin thế. Phải, các hobbit. Đừng có nhìn trừng trừng thế, như thể các anh chưa hề nghe thấy cái tên này trước đây. Các anh biết rõ, và tôi cũng thế. Phải, họ đã leo lên đây vào ngày kia; và họ đã gặp một người mà họ không chờ đợi. Điều này có làm các anh dễ chịu chưa? Và bây giờ các anh muốn biết họ được mang đi đâu chứ gì? Được, được, có thể ta sẽ cho các anh một số tin tức về điều này. Nhưng sao mà chúng ta lại đứng cả thế này? Mục đích của các anh, các anh thấy đấy, không còn quá khẩn cấp như các nghĩ nữa. Chúng ta hãy ngồi xuống và sẽ thấy thoải mái hơn."Người đàn ông già quay đi và bước về phía đỉnh của khối đá vỡ và lúc lắc chân của vách đá phía sau. Ngay tức khắc, như thể một câu thần chú vừa được xua tan, những người khác lập tức cảm thấy hồi phục và cử động trở lại. Tay Gimli ngay tức khắc hạ xuống cán rìu. Aragorn rút gươm. Legolas nhặt cây cung lên.Người đàn ông già không chú ý, ông cúi xuống và ngồi trên một tảng đá phẳng bên dưới. Rồi ông kéo cái áo choàng xám ra, và họ nhìn, nửa tin nửa ngờ, rằng ông đang mặc bộ y phục hoàn toàn trắng toát."Saruman!" Gimli la lên, phóng về phía ông ta với cây rìu trong tay. "Nói ngay! Nói cho chúng ta biết ngươi đã giấu các bạn chúng ta ở đây! Ngươi đã làm gì với họ? Nói ngay, không thì ta sẽ tạo ra trên cái mũ ngươi một cái dấu mà thậm chí một phù thuỷ cũng thấy khó mà xử lý với nó!"Người đàn ông già quá nhanh so với ông. Ông bật dậy và phóng về phía đỉnh của tảng đá lớn. Rồi ông đứng đó, thình lình cao bổng lên, vòi vọi phía trên họ. Cái mũ trùm và những mẩu giẻ xám tung bay đi. Bộ y phục trắng của ông chiếu sáng. Ông nâng cây quyền trượng lên, và cây rìu của Gimli rời khỏi tay ông và rơi xuống nền đất. Thanh gươm của Aragorn cứng lại trong cánh tay bất động của ông, loé lên trong một ánh lửa bất chợt. Legolas la lên một tiếng và bắn một mũi tên lên không trung: nó biến mất và để lại một ánh lửa."Mithrandir!" chàng kêu lên. "Mithrandir!""Gặp nhau thật hay, ta đã nói với anh rồi, Legolas!" người đàn ông già nói.Họ nhìn ông chằm chằm. Tóc ông trắng như tuyết trong ánh mặt trời; áo choàng của ông loé lên những luồng sáng trắng, mắt ông ẩn sâu dưới lông mày đang chói lọi, toả ra như những tia nắng; quyền lực đang ở trong tay ông. Họ đứng đó giữa kinh ngạc, vui mừng và sợ hãi, và không tìm được lời để nói.Cuối cùng Aragorn cử động. "Gandalf!" ông nói. "Ông đã trở về với chúng tôi vượt sau tất cả mọi hy vọng! Cái gì đã che tầm mắt của tôi thế này? Gandalf!" Gimli không nói gì, nhưng quỵ gối xuống, che mắt lại."Gandalf," người đàn ông già lặp lại, như thể đang nhớ lại từ ký ức xa xưa một từ đã bị quên lãng từ đâu. "Phải, đó chính là cái tên. Ta là Gandalf."Ông bước xuống bậc đá, và nhặt cái áo choàng xám đã phủ quanh ông lên: có vẻ như mặt trời vừa chói sáng, và bây giờ thì lại ẩn sau đám mây. "Phải, các anh có thể vẫn tiếp tục gọi ta là Gandalf," ông nói, và giọng của ông đã trở lại là giọng nói của người bạn cũ và người dẫn đường của họ. "Đứng dậy đi, Gimli tốt bụng của ta! Không trách anh được, và ta chẳng bị tổn hại gì. Thật sự, các bạn của ta, không có ai trong số các anh có được những vũ khí có thể làm tổn thương được đến ta. Hãy vui lên nào! Chúng ta lại gặp nhau. Đúng lúc mọi việc đã thay đổi. Cơn bão lớn đang đến, nhưng mọi việc đã thay đổi."Ông hạ tay xuống đầu Gimli, và Người Lùn nhìn lên rồi bật cười đột ngột. "Gandalf!" ông nói. "Nhưng ông hoàn toàn trắng toát!""Phải, bây giờ thì ta đã thành trắng," Gandalf nói. "Thật sự ta như là Saruman, gần như có thể nói thế, Saruman như hắn đã từng như thế. Nhưng nào, hãy kể với ta về các anh! Ta đã qua xuyên qua lửa và nước sâu, từ khi chúng ta chia cắt. Ta đã quên mất nhiều chuyện mà ta nghĩ rằng ta biết, và đã biết được nhiều chuyện mà ta đã quên. Ta có thể thấy nhiều thứ từ xa, nhưng ta lại không thể thấy nhiều thứ ở gần bên. Hãy kể mọi thứ với chúng ta!""Ông muốn biết gì nào?" Aragorn nói. "Tất cả những gì đã xảy ra kể từ khi chúng ta cách biệt trên cây cầu là cả một câu chuyện dài. Trước tiên thì ông sẽ cho chúng tôi biết tin tức về các hobbit chứ? Ông có tìm thấy họ không, và họ an toàn cả chứ?""Không, ta không tìm thấy họ," Gandalf nói. "Bóng tối đang phủ xuống những thung lũng Emyn Muil, và ta không biết gì về cuộc chạy trốn của họ, cho đến khi con đại bàng nói cho ta biết.""Con đại bàng!" Legolas nói. "Tôi đã thấy một con đại bàng ở trên cao và xa: lần cuối là cách đây ba ngày, trên Emyn Muil.""Phải," Gandalf nói, "đó là Gwaihir Chúa Gió, kẻ đã cứu ta từ Orhanc. Ta đã cử nó đi trước ta để quan sát Dòng Sông và thu thập tin tức. Tầm mắt của nó rất tốt, nhưng nó không thể thấy tất cả những gì đi qua dưới ngọn đồi và cây cối. Nó thấy được một số chuyện, và tự ta thấy một số chuyện khác. Chiếc Nhẫn bây giờ đã xa khỏi sự giúp đỡ của ta, hoặc bất kỳ sự giúp đỡ của bất kỳ ai trong Đội Đồng Hành đã khởi hành từ Rivendell. Nó đã được phát hiện rất gần chỗ của Kẻ Thù, nhưng nó đã thoát. Ta thấy được một số chuyện trong vấn đề này: vì ta ngồi ở trên cao, và ta đấu với Ngọn Tháp Hắc Ám, và rồi Bóng Tối lướt qua. Thế rồi ta mệt mỏi, rất mệt mỏi, và ta đã đi rất lâu trong những ý nghĩ hắc ám.""Thế ông đã biết về Frodo!" Gimli nói. "Chuyện gì đã xảy ra với anh ấy?""Ta không thể nói được. Cậu ta đã được an toàn khỏi một mối nguy hiểm khủng khiếp, nhưng vẫn còn nhiều chuyện nằm trước mặt cậu ta. Cậu ta đã quyết định đơn độc đi về Mordor, và cậu ta đã khởi hành: đó là tất cả những gì mà ta có thể nói.""Không đơn độc," Legolas nói. "Chúng tôi nghĩ rằng Sam đã đi với anh ta.""Thế à!" Gandalf nói, và một luồng sáng loé lên trong mắt ông và một nụ cười hiện ra trên mặt ông. "Thật sự thế à? ĐÓ là một tin mới với ta, nhưng nó không làm ta ngạc nhiên. Tốt! Rất tốt! Các anh làm ta nhẹ nhõm. Các anh phải kể với ta thêm. Nào ngồi xuống cạnh ta và kể cho ta nghe câu chuyện về cuộc hành trình của các anh."Những người bạn ngồi xuống nền đất dưới chân ông, và Aragorn kể lại câu chuyện. Gandalf không nói gì suốt một lúc lâu, và mắt ông nhắm lại. Cuối cùng khi Aragorn nói về cái chết của Boromir và chuyến hành trình cuối cùng của ông trên Dòng Sông Vĩ Đại, thì ông già thở dài."Anh chưa nói hết những gì anh biết hoặc đoán được, Aragorn bạn ta," ông khẽ nói. "Boromir tội nghiệp! Ta không thể hiểu được điều gì đã xảy ra cho anh ta. Đó là một thử thách nghiệt ngã đối với một người như thế: một chiến binh, một lãnh chúa. Galadriel đã nói với ta rằng anh ta gặp nguy hiểm. Nhưng cuối cùng anh ta đã thoát được. Ta rất vui. Việc các hobbit trẻ cùng đi với chúng ta không đến nỗi vô ích, chỉ với lợi ích của Boromir. Nhưng họ không chỉ đóng vai trò như vậy. Họ đã được mang đến Fangorn, và việc họ đến như tiếng rơi của những hòn đá nhỏ để bắt đầu một ngọn thác từ những ngọn núi. Thậm chí khi chúng ta nói chuyện ở đây, ta vẫn nghe thấy những tiếng rì rầm đầu tiên của nó. Tốt hơn hết là Saruman đừng bị bắt gặp khỏi nhà khi cái đập nổ tung!""Có một điều mà ông không hề thay đổi, ông bạn thân mến," Aragorn nói: "ông vẫn nói chuyện theo kiểu đánh đố.""Cái gì? Đánh đố ấy à?" Gandalf nói. "Không! Vì ta đang nói lớn với chính mình. Một thói quen cũ: họ chọn những người thông mình nhất lúc đó để nói; những lời giải thích dài dòng mà những người trẻ rất cần là rất chán." Ông cười, nhưng âm thanh không có vẻ ấm áp và thoải mái như một ánh mặt trời."Tôi đã không còn trẻ thậm chí đối với Con Người ở Những Ngôi Nhà Cổ Đại," Aragorn nói. "Ông có thể mở rộng tâm hồn hơn với tôi không?""Thế thì ta sẽ nói gì đây?" Gandalf nói, và ngừng lại một chút để suy nghĩ. "Đây là tóm tắt về những gì thấy vào lúc này, nếu anh muốn có một phần tâm trí của ta càng rõ ràng càng tốt. Tất nhiên Kẻ Thù đã biết từ lâu rằng Chiếc Nhẫn đã ra đi, và đang được một hobbit mang đi. Hắn biết về số lượng người trong Đội Đồng Hành của chúng ta đã khởi hành từ Rivendell, và về mỗi người trong số chúng ta. Nhưng hắn vẫn không hiểu rõ về mục đích của chúng ta. Hắn nghĩ rằng tất cả chúng ta đang đi Minas Tirith; vì thế hắn đã tự mình làm mọi chuyện ở chỗ chúng ta. Và theo trí tuệ của hắn thì điều đó là một đòn nặng giáng vào quyền lực của hắn. Thật sự hắn đang rất lo sợ, không biết là một ai đó vĩ đại có thể thình lình xuất hiện, cầm lấy Chiếc Nhẫn, và tấn công hắn trong cuộc chiến, tìm cách hạ hắn và chiếm lấy chỗ hắn. Việc chúng ta hẳn là muốn hạ hắn và xua hết mọi người ra khỏi chỗ hắn là một ý nghĩ không hề có tâm trí hắn. Việc chúng ta muốn tự mình tiêu huỷ Chiếc Nhẫn không hề đi vào những giấc mơ đen tối nhất của hắn. Nhờ đó không nghi ngờ gì rằng các anh sẽ thấy được vận may và hy vọng của chúng ta. Do tưởng tượng rằng hắn sẽ thua trong cuộc chiến, tin rằng hắn không có thời gian để mất; hắn sẽ ra đòn trước, nếu như hắn ra đòn đủ mành, thì có thể không cần ra thêm đòn nào nữa. Vì thế hắn đã cho những lực lượng mà hắn đã chuẩn bị từ lâu khởi động, sớm hơn hắn muốn. Tên ngốc khôn ngoan. Vì hắn đã đùng tất cả quyền lực của mình để bảo vệ Mordor, nên không ai có thể vào đó, và đã khiến tất cả bè lũ của mình săn lùng Chiếc Nhẫn, nên thật sự hy vọng đã tan biến: Chiếc Nhẫn hay Người Mang sẽ không thể tránh được hắn. Nhưng bây giờ thì mắt hắn đang trừng ra về bên ngoài hơn là gần nhà; và hắn chủ yếu nhìn v phía Minas Tirith. Bây giờ thì tất cả sức mạnh của hắn sẽ ập xuống đó rất sớm như một cơn bão."Vì hắn đã biết rằng những người truyền tin mà hắn cử đi để mai phục Đội Đồng Hành đã lại thất bại. Chúng không tìm thấy Chiếc Nhẫn. Chúng cũng không mang được bất kỳ hobbit nào về làm tù binh. Dù vậy thì chúng cũng đã làm được nhiều việc, và nó đã giáng một đòn nặng xuống chúng ta, và điều đó có thể là một tai hoạ cốt tử. Nhưng chúng ta đừng làm u ám con tim mình bởi tưởng tượng ra sự thử thách lòng trung thành êm ái của chúng ở Ngọn Tháp Hắc Ám. Bởi vì cho đến lúc này thì Kẻ Thù đã thất bại. Nhờ vào Saruman.""Thế Saruman không phải là một tên phản bội sao?" Gimli hỏi."Thật sự là phải," Gandalf nói. "Chắc chắn là thế. Và điều đó không lạ sao? Không có gì mà gần đây chúng ta phải gánh chịu nhiều đau khổ như sự phản bội của Isengard. Thậm chí khi được coi như một lãnh chúa và một thủ lĩnh thì Saruman đã trở nên rất mạnh. Hắn đe doạ Con Người ở Roan và làm lạc lối sự giúp đỡ dành cho họ từ Minas Tirith, thậm chí khi đòn đánh chính đang tiếp cận từ phía Đông. Nhưng một vũ khí bội phản sẽ mãi mãi là một mối nguy trong tay. Saruman cũng có ý định chiếm giữ chiếc Nhẫn, cho chính hắn, hoặc ít nhất là gài bẫy các hobbit cho những mục đích ma quái của hắn. Vì thế giữa những điều đó kẻ thù của chúng ta đã chỉ cố mang Merry và Pippin đi với tốc độ ghê gớm, và đúng lúc, đến Fangorn, nơi mà chúng đã chẳng bao giờ đến được!"Vì thế chúng cũng đã tự làm mình tràn ngập những sự nghi ngờ mới làm xáo trộn kế hoạch của chúng. Không có tin tức nào về trận đánh đến được Mordor, nhờ những kỵ mã của Rohan; nhưng Chúa Tể Hắc Ám biết rằng hai hobbit đã bị mang đến Emyn Muil và được mang về phía Isengard ngược với ý muốn của những kẻ phục vụ của chính hắn. Bây giờ thì hắn lo ngại về Isengard chẳng kém gì Minas Tirith. Nếu Minas Tirith sụp đổ, thì điều đó không có lợi cho Saruman.""Rất tiếc là các bạn của chúng ta lại nằm giữa những điều này," Gimli nói. "Nếu không có vùng đất nào chia cắt Isengard và Mordor, thì chúng đã có thể nện nhau trong khi chúng ta quan sát và chờ đợi.""Tên nào chiến thắng sẽ trở nên mạnh hơn bao giờ hết, và không còn vướng bận những mối nghi ngờ nữa," Gandalf nói. "Nhưng Isengard không thể chiến đấu chống lại Mordor, trừ phi Saruman có được chiếc Nhẫn trước. Lúc này thì hắn sẽ không bao giờ làm vậy. Hắn đang hăm hở muốn được đặt tay lên con mồi mà hắn không thể chờ đợi từ nhà, và hắn đã đi đến để gặp và trinh sát những kẻ truyền tin của hắn. Nhưng hắn đã đến trễ, chỉ lần này thôi, và trận chiến đã chấm dứt và hắn không thể giúp được gì khi đến được nơi này. Hắn không ở lại đây lâu. Ta nhìn vào tâm trí hắn và ta thấy mối nghi ngờ của hắn. Hắn không thông thạo đường rừng. Hắn tin rằng các kỵ mã sẽ giết và đốt tất cả trên vùng chiến trường; nhưng hắn không biết là bọn Orc có mang theo tù nhân nào hay không. Và hắn không biết về cuộc tranh cãi giữa những kẻ phục vụ của hắn và bọn Orc ở Mordor; và hắn cũng không biết những Kẻ Truyền Tin Có Cánh.""Kẻ Truyền Tin Có Cánh!" Legolas kêu lên. "Tôi đã bắn hắn bằng cây cung của Galadriel phía trên Sarn Gebir, và tôi đã bắn hắn ngã từ trên trời. Hắn đã làm tất cả chúng tôi tràn ngập sợ hãi. Điều khủng khiếp mới này là gì?""Tên này anh không thể giết bằng tên được," Gandalf nói. "Anh chỉ có thể giết được con chiến mã của hắn thôi. Đó là một việc hay; nhưng bọn Kỵ Sĩ sẽ nhanh chóng có ngựa trở lại. Vì là một Nazgyl, một trong bộ Chín, kẻ dang cưỡi trên những con chiến mã có cánh. Nỗi kinh hoàng của chúng sẽ nhành chóng phủ bóng lên những lực lượng cuối cùng của các bạn bè chúng ta, che đi ánh dương. Nhưng vẫn chưa được cho phép băng qua Dòng Sông, và Saruman không biết về hình dạng mới mà Vòng Tròn Hồn Ma đang khoác lên. Ý nghĩ của hắn chỉ tập trung về Chiếc Nhẫn mà thôi. Nó có được đưa ra trong trận chiến hay không? Nó đã được tìm thấy chưa? Liệu Thjoden, Lãnh Chúa Đánh Dấu, có đến đấy và biết được về quyền lực của nó không? Đó là mối nguy hiểm mà hắn thấy được, và hắn càng cấp tốc trở lại Isengard để gia tăng các cuộc công kích của hắn với Rohan. Và ở đấy bây giờ lúc nào cũng thường trực một mối nguy hiểm khác, gần bên, mà hắn không thấy được, vì hắn đang bận rộn với những suy nghĩ bừng bừng. Hắn đã quên đi Cây Râu.""Bây giờ thì ông lại bắt đầu nói chuyện với chính ông rồi," Aragorn mỉm cười nói. "Tôi không biết Cây Râu. Và tôi đoán ra một phần sự phản bội gấp đôi của Saruman; nhưng tôi không thấy được làm cách nào mà sự xuất hiện của hai hobbit ở Fangorn lại phục vụ cho điều này, ngoài việc điều này khiến chúng tôi phải theo đuổi rất lâu và không có kết quả gì.""Đợi một chút!" Gimli nói. "Đây là một điều khác mà tôi nên biết trước tiên. Chính là ông, Gandalf, hay là Saruman là người mà chúng tôi thấy vào tối qua?""Anh chắc chắn không thấy ta," Gandalf trả lời, "vì thế ta buộc phải đoán là anh đã thấy Saruman. Rõ ràng là chúng ta nhìn rất giống nhau đến nỗi anh đã phải xin lỗi vì muốn cho cái mũ của ta một vết chém không thể chữa được.""Tốt, tốt lắm," Gimli nói. "Tôi rất vui vì đó không phải là ông."Gandalf lại cười. "Phải, Người Lùn tốt bụng của ta," ông nói, "thật hay nếu như không phải lúc nào cũng nhầmlẫn. Ta không biết là điều đó thật ra lại càng hay! Nhưng, tất nhiên, ta không bao giờ trách ông về sự chào đón của ông đối với ta. Làm sao ta có thể làm thế, khi ta là người thường xuyên khuyên bạn bè mình nghi ngờ thậm chí là chính đôi tay của họ khi đương đầu với Kẻ Thù. Trời ban phúc cho ông, Gimli con trai của Gluin! Có thể một ngày nào đó anh sẽ thấy cả hai chúng ta và phân xử cho chúng ta!"Nhưng còn các hobbit!" Legolas ngắt lời. "Chúng tôi đã đi rất xa để kiếm họ, nhưng có vẻ như ông biết họ đang ở đâu. Họ đang ở đâu?""Đang ở cùng Cây Râu và những người Ent," Gandalf nói."Người Ent!" Aragorn kêu lên. "Thế là những truyền thuyết cổ xưa đều là sự thật về những người ẩn sâu trong những cánh rừng và những con rắn khổng lồ trong những cành cây? Và người Ent vẫn còn trên thế giới này sao? Tôi nghĩ rằng họ chỉ còn là một ký ức về những ngày cổ xưa, nếu thật sự họ là cái gì đó hơn là một truyền thuyết vùng Rohan.""Một truyền thuyết vùng Rohan!" Legolas kêu lên. "Không, mọi người Elf ở Vùng Đất Hoang Dã đều hát những bài hát về Onodrim cổ xưa và về nỗi buồn thămthẳm của họ. Nhưng thậm chí là giữa chúng ta họ chỉ là một ký ức mà thôi. Nếu như tôi gặp một người như thế vẫn còn đi lại trên thế giới này, thì thật sự tôi sẽ cảm thấy như mình trẻ lại! Nhưng Cây Râu: đó chỉ là một cách dịch của từ Fangorn thành Ngôn Ngữ Chung; nhưng hình như ông đang nói về một người. Ai là ông Cây Râu ấy?""A! Bây giờ thì các anh hỏi nhiều quá rồi," Gandalf nói. "Những điều ít ỏi mà ta biết về câu chuyện dài đằng đẵng của ông ta sẽ tạo thành một câu chuyện kể mà lúc này chúng ta không có thời gian. Cây Râu là Fangorn, người bảo vệ rừng; ông ta là người Ent già nhất, sinh vật sống già nhất vẫn còn đi lại dưới ánh Mặt Trời ở vùng Trung Giới này. Ta thật sự hy vọng, Legolas ạ, rằng anh có thể gặp được ông ta. Merry và Pippin rất may mắn: họ đã gặp ông ta ở đây, thậm chí là ở nơi mà chúng ta ngồi. Vì ông ta đã đến đây hai ngày trước và đã mang họ đi về nơi ở của ông ta rất xa ở dưới chân núi. Ông ta thường đến đây, đặc biệt là khi tâm trí của ông ta trở nên bất an, và những lời đồn đãi của thế giới là ông xáo trộn. Ta đã thấy ông ta bống ngày trước đang sải bước giữa các hàng cây, và ta nghĩ là ông ta thấy ta, vì ông ta ngừng lại; nhưng ta không nói gì, vì ta đang mãi suy nghĩ, và đang rất mệt mỏi sau cuộc vật lộn của ta với Con Mắt của Mordor; và ông ta cũng không nói gì, cũng không gọi tên ta.""Có thể ông ta cũng nghĩ rằng ông là Saruman" Gimli nói. "Nhưng ông nói về ông ta như thể ông ta là một người bạn. Tôi nghĩ rằng Fangorn rất nguy hiểm.""Nguy hiểm!" Gandalf kêu lên. "Và ta cũng thế, rất nguy hiểm: nguy hiểm hơn bất kỳ cái gì mà anh đã gặp, trừ phi anh được mang sống đến trước ngai của Chúa Tể Hắc Ám. Và Aragorn cũng nguy hiểm, và Legolas cũng nguy hiểm. Anh đang bị bao vây bởi nguy hiể, Gimli con trai của Gluin ạ; vì chính bản thân anh cũng nguy hiểm, theo cách của anh. Chắc chắn là khu rừng Fangorn không ít nguy hiểm với những kẻ đang sẵn sàng những ngọn rìu của mình; và bản thân Fangorn, ông ta cũng nguy hiểm, nhưng ông ta lại thông thái và tử tế. Nhưng bây giờ thì sự phẫn nộ dài lâu chậm chạp của ông ta tràn đầy, và cả khu rừng đã tràn ngập nó. Việc xuất hiện của các hobbit và tin tức họ mang đến đã làm nó tràn ra, nó sẽ sớm chảy băng như một cơn lũ; nhưng sức nước của nó sẽ chống lại Saruman và những ngọn rìu của Isengard. Và sẽ xảy ra một điều đã không hề xảy ra từ Những Ngày Cổ Xưa: người Ent đang thức dậy và thấy rằng họ vô cùng mạnh mẽ.""Họ sẽ làm gì?" Legolas hỏi với vẻ kinh hoàng."Ta không biết," Gandalf nói. "Ta không nghĩ là họ biết về chính mình. Ta ngạc nhiên." Ông lại im lặng, và đầu ông gục xuống trong suy nghĩ.Những người khác nhìn ông. Ánh mặt trời chiếu qua những đám mây đang trôi nhanh chiếu xuống tay ông, bây giờ đang bắt chéo trong lòng ông: chúng có vẻ như đầy ánh sáng như một cái cốc đầy nước. Cuối cùng ông nhìn lên và nhìn thẳng về mặt trời."Buổi sáng đã qua rồi," ông nói. "Chúng ta phải đi sớm thôi.""Chúng ta đi tìm các bạn mình và đi gặp Cây Râu à?" Aragorn hỏi."Không," Gandalf nói. "Không có con đường bắt buộc nào cả. Tôi đã nói về việc hy vọng. Nhưng chỉ là hy vọng mà thôi. Hy vọng không phải là chiến thắng. Chiến tranh đang ập xuống chúng ta và tất cả bạn bè của chúng ta, một cuộc chiến mà chỉ có dùng đến Chiếc Nhẫn mới có thể cho chúng ta sự đảm bảo thắng lợi. Nó khiến cho ta tràn ngập u sầu và vô cùng sợ hãi: bởi vì nhiều thứ sẽ bị phá huỷ và có thể mất đi. Ta là Gandalf, Gandalf Trắng, nhưng thế mạnh Đen hãy còn mạnh hơn."Ông đứng dậy và nhìn về phía đông, che mắt, như thể ông đang nhìn cái gì đó ở rất xa mà không có ai trong số họ có thể thấy được. Rồi ông lắc đầu. "Không," ông nói bằng một giọng nhẹ nhàng, "nó đã vượt khỏi tầm với của chúng ta. Điều này ít nhất cũng làm chúng ta vui. Chúng ta sẽ không còn bị cám dỗ phải dùng đến Chiếc Nhẫn nữa. Chúng ta phải đi xuống đối mặt với một nỗi nguy hiểm gần như là tuyệt vọng, nhưng nỗi nguy hiểm chết người đã được dỡ bỏ."Ông quay lại. "Nào, Aragorn con trai của Arathorn!" ông nói. "Đừng hối tiếc về lựa chọn của anh ở thung lũng Emyn Muil, và đừng gọi nó là một cuộc truy đuổi vô ích. Anh đã chọn giữa hàng loạt những nghi ngờ về con đường đúng: sự lựa chọn là đúng đắn, và nó đã được tưởng thưởng. Nhờ thế mà chúng ta đã gặp nhau đúng lúc, nếu không thì có thể chúng ta gặp nhau khi quá trễ. Nhưng nhiệm vụ cho nhóm bạn của anh vẫn chưa chấm dứt. Cuộc hành trình tiếp theo của các anh được đánh dấu bởi những lời các anh nhận được. Các anh phải đi đến Edoras và tìm Thjoden trong căn nhà của ông ta. Vì họ đang cần các anh. Ánh sáng của Andruil phải được toả sáng trong trận chiến mà nó đã được chờ đợi từ lâu. Ở Rohan đang có chiến tranh và còn tệ hại hơn nữa: nó sẽ gây hại cho Thjoden."Thế chúng tôi sẽ không gặp lại những hobbit trẻ vui vẻ ấy nữa sao?" Legolas hỏi."Ta không nói thế," Gandalf nói. "Ai mà biết được? Hãy kiên nhẫn. Hãy đi đến những nơi mà các anh phải đi, và hy vọng! Hãy đến Edoras! Ta cũng đi theo hướng đó.""Đó là một con đường dài cho một con người, dù già hay trẻ," Aragorn nói. "Tôi sợ là trận chiến sẽ kết thúc trước khi tôi đến đấy.""Chúng ta sẽ thấy, chúng ta sẽ thấy," Gandalf nói. "Bây giờ các anh sẽ đi với ta chứ?""Được, chúng ta sẽ khởi hành cùng nhau," Aragorn nói. "Nhưng tôi không nghi ngờ rằng ông sẽ đến đó trước tôi, nếu ông muốn." Ông đứng dậy và nhìn về phía Gandalf. Những người khác chằm chằm nhìn họ trong im lặng khi họ đứng đối diện nhau. Hình bóng xám của Con Người, Aragorn con trai của Arathorn, cao, và chắc như đá tảng, tay ông đặt trên chuôi gươm; ông nhìn như một vì vua vượt trên biển sương mù trên biển vượt trên một bờ những người thấp hơn. Cúi người trước mặt ông là một người đàn ông già, trắng; đang sáng lên như có một nguồn sáng từ bên trong, người cong xuống, oằn đi vì năm tháng, nhưng vẫn giữ trong mình quyền lực vượt trên sức mạnh của những vì vua."Chẳng lẽ tôi đã không nói thật, Gandalf ạ," cuối cùng Aragorn nói, "rằng ông có thể đi bất kỳ đâu ông muốn nhanh hơn tôi sao? Và tôi cũng nói thế này: ông là thủ lĩnh và lá cờ của chúng tôi. Chúa Tể Hắc Ám có bộ Chín. Nhưng chúng ta có Số Một, mạnh mẽ hơn chứng: đó là Kỵ Sĩ Trắng. Ông ta đã từng băng qua lửa và vực sâu, và chúng sẽ sợ ông. Chúng tôi sẽ đi đến nơi mà ông ta dẫn đến.""Phải, chúng tôi sẽ cùng đi theo ông," Legolas nói. "Nhưng trước tiên, điều này sẽ làm tim tôi nhẹ đi, Gandalf ạ, để nghe về việc xảy đến với ông ở Moria. Ông sẽ kể với chúng tôi chứ? Ông không thể thậm chí ở lại để nói với các bạn ông về việc ông đã trải qua?""Ta đã ở lại đây khá lâu rồi," Gandalf nói. "Thời gian ngắn lắm. Nhưg nếu có một năm để phung phí, thì ta cũng không kể hết với anh kịp.""Thế thì nói với chúng tôi những gì có thể, và thời gian cho phép điều đó!" Gimli nói. "Nào, Gandalf, hãy kể với chúng tôi về việc ông đã xử lý tên Balrog ấy ra sao!""Đừng gọi tên hắn!" Gandalf nói, và trong một thoáng có vẻ như một áng mây đau đớn băng qua mặt ông, rồi ông ngồi im lặng, nhìn già như đã chết rồi. "Ta đã rơi xuống rất lâu," cuối cùng ông nói, chậm chạp, như thể đang suy nghĩ lại một cách khó khăn. "Ta đã rơi rất lâu, và hắn cùng rơi với ta. Ngọn lửa của hắn trùm lên ta. Ta bị đốt nóng. Rồi chúng ta rơi vào một vũng nước sâu và tất cả đều tối đen. Nơi đó lạnh như một đợt sóng của cái chết: nó gần như làm tim ta đóng băng lại.""Cái vực sâu ấy được bắc qua bởi Cây Cầu Durin, và chưa có ai đo được nó," Gimli nói."Nó có một cái đáy, vượt ra khỏi mọi ánh sáng và tri thức," Gandalf nói. "Cuối cùng ta cũng đến đó, đến một nền tuyền đá. Hắn vẫn rơi cùng ta. Ngọn lửa của hắn tắt đi, nhưng bây giờ hắn trở thành một con vật trơn nhớt, mạnh hơn cả một con rắn đang siết lại."Chúng ta giao tranh ở xa dưới thế giới sống, nơi mà thời gian không còn được tính đến. Hắn cứ siết chặt ta, và ta thì chém hắn liên tục, cho đến khi cuối cùng hắn rơi vào những đường ống tối om. Chúng không phải được làm bởi người của Durin, Gimli con trai của Gluin ạ. Ở xa, xa dưới những hang động của Người Lùn, thế giới bị ăn mòn bởi những thứ không tên. Thậm chí cả Sauron cũng không biết về chúng. Chúng còn già hơn cả hắn. Bây giờ thì ta đi trong đấy, nhưng ta sẽ không nói gì chúng để làm tối đi ánh sáng ngày dài. Ở nơi đấy, nỗi tuyệt vọng của kẻ thù của ta là niềm hy vọng duy nhất của ta, và ta theo đuổi hắn, bám chặt gót hắn. Do đó cuối cùng hắn đã mang ta trở lại những con đường bí mật của Khazad-dym: hắn biết rất rõ về chúng. Bây giờ thì chúng ta leo lên, cho đến khí chúng ta đến Cầu Thang Vô Tận.""Nó đã bị thất lạc từ lâu," Gimli nói. "Nhiều người nói rằng nó chưa bao giờ được tạo thành ngoại trừ trong truyền thuyết, nhưng những người khác nói rằng nó đã bị phá huỷ.""Nó đã được tạo thành và không bị phát huỷ," Gandalf nói. "Nó dẫn từ căn phòng thấp nhất đến đỉnh núi cao nhất theo nhiều vòng xoắn gãy vỡ dài hàng ngàn bậc, cho đến khi cuối cùng nó dẫn đến Ngọn Tháp Durin được khắc vào những hòn đáng sống ở Zirak-zigil, đỉnh tháp nhợn ở Silvertine."Ở đấy trên Celebdil là một cửa sổ đơn độc trên nền tuyết, và phía trước nó là một khoảng hẹp, một cái tổ cao ngất trên màn sương của thế giới. Mặt trời chiếu rất gay gắt tại đó, nhưng tất cả phía dưới đều bị bao phủ trong mây. Hắn lao ra, và thậm chí khi ta vừa đến sau lưng, thì hắn cháy bừng thành lửa. Ở đấy không có gì để nhìn, hoặc thậm chí sau những bài hát lâu đời vẫn còn được hát về Trận Chiến trên Đỉnh Núi." Thình lình Gandalf phá lên cười. "Nhưng họ hát cái gì trong bài hát đó? Những kẻ đó nhìn lên từ xa đã nghĩ rằng ngọn núi được phủ bởi bão tố. Họ nghe thấy tiếng sấm, và họ nói rằng chớp giáng xuống Celebdil, và bị bẽ gãy ngược về thành những luồng lửa. Thế là không đủ sao? Một màn khói lớn bốc lên quanh chúng ta, ẩm và đặc hơi nước. Tuyết tan ra như mưa. Ta ném kẻ thù của ta xuống, và hắn rơi xuống từ trên cao rồi tan xác vào bên sườn núi. Thế rồi bóng tối trùm lấy ta; ta bị lạc khỏi ý nghĩ và thời gian, và ta đi xa trên những con đường mà ta sẽ không nói lại."Ta đã được gửi lại trần trụi - trong một lúc ngắn, cho đến khi nhiệm vụ của ta hoàn thành. Và ta đã trần trụi leo lên đỉnh núi. Ngọn tháp phía sau đã chìm vào bụi, cái cửa sổ đã biến mất; cái cầu thang hư hỏng bị ngẹn bởi đá nóng và vỡ. Ta cô độc, bị quên lãng, không thể thoát khỏi cái sừng cứng của thế giới. Ta nằm đó nhìn lên trời, trong khi những ngôi sao lượn quanh, và mỗi ngày trôi qua dài như một cuộc đời trên thế giới. Lờ mờ vẳng đến tai ta những tin đồn từ khắp các vùng đất: sự sống nảy mầm và cái chết, bài hát và tiếng khóc, và tiếng than van rền rĩ vô tận của những tảng đá bị đè nặng. Và rồi cuối cùng Gwauhir Chúa Gió lại tìm thấy ta, và nó đưa ta lên và mang ta đi."Số phận của ta luôn là gánh nặng của anh, người bạn khi cần thiết," ta nói."Ông đã là một gánh nặng," nó trả lời, "nhưng giờ thì không. Ông nhẹ như một sợi lông thiên nga dưới móng của tôi. Mặt trời đang rọi sáng qua ông. Thật sự tôi không nghĩ là ông cần đến tôi nữa: khi tôi buông ông xuống ông sẽ bồng bềnh trong không khí.""Đừng buông ta xuống," ta la lên, vì ta cảm thấy sự sống lại đang dâng lên trong ta. "Hãy mang ta đến Lothlurien!""Thật ra chính công nương Galadriel đã ra lệnh cho tôi đi tìm ông," nó trả lời."Và thế là ta đến Caras Galadhon và tìm các anh nhưng đã trễ. Ta lưu lại một thời gian lâu vô tận tại vùng đất này, nơi mà ngày tháng mang đến sự phục hồi chứ không phải sự phá huỷ. Ta hồi phục tại đầy, và ta vận y phục trắng. Ta cho những lời khuyên và nhận những lời khuyên. Từ đó ta đến những con đường xa lạ, và ta truyền những thông điệp cho một số người các anh. Ta mang đến cho Aragorn những lời này:Giờ ở đâu những Dunedain, Elessar, Elessar?Vì sao mà những người trong gia đìn h phải lìa xa?Gần thời điểm mà Cái Mất Đi sẽ hiện raVà Đội Đồng Hành Xám phóng đến từ phía BắcNhưng con đường của cả ba phủ đầy bóng tối bát ngátCái Chết đang dõi trên con đường dẫn đến Biển xaVà nàng gửi cho Legolas những lời nàyLegolas Lá Xanh sống lâu dưới ngọn câyTừ lâu anh đã sống vui. Hãy cảnh giác với Biển Khơi!Nếu anh nghe thấy tiếng than của hải âu chơi vơiThì tim anh sẽ không nghỉ ngơi trong rừng nữa"Gandalf im lặng và nhắm mắt lại."Thế bà ấy không gửi cho tôi thông điệp nào à?" Gimli hỏi và cúi đầu."Những lời lẽ của bà ấy thật tối tăm," Legolas nói, "và chúng có rất ít ý nghĩa với những ai đón nhận chúng.""Điều này thật không thoải mái," Gimli nói."Thế thì sao?" Legolas nói "Thế ông muốn bà ấy nói công khai với ông về cái chết của ông à?""Phải, nếu như bà ấy không có gì khác để nói.""Đó là cái gì?" Gandalf nói, mở lớn mắt. "Phải, ta nghĩ là ta có thể đoán được lời của bà ta có nghĩa gì. Xin lỗi ông, Gimli, ta lại đang cân nhắc về các thông điệp. Nhưng thật sự những lời nàng nói với ông hoàn toàn không tăm tối hay buồn bã chút nào."Với Gimli con trai của Gluin," nàng nói, "hãy gửi đến cho ông ấy lời chào của Công Nương. Hỡi Người Mang Khoá, cho dù người đi đến đâu thì suy nghĩ của tôi cũng đi với người. Nhưng hãy chú ý đặt cây rìu xuống đúng cái cây cần thiết.""Ông đã trở lại với chúng tôi vào một giờ khắc thật vui vẻ, Gandalf," Người Lùn kêu lên, nhảy cẩng lên khi ông hát vang bằng thứ tiếng lạ lùng của người lùn. "Đến đây, đến đây nào!" ông hét vang, vung vẩy cây rìu. "Do cái đầu của Gandalf thật là cao quý, chúng ta hãy tìm kẻ thích hợp để lấy đầu nào!""Không quá xa để tìm đâu!" Gandalf nói, đứng dậy từ chỗ ngồi. "Đi nào! Chúng ta đã dùng tất cả thời gian cho phép cho một cuộc họp của những người bạn phân cách rồi. Bây giờ thì phải vội lên."Ông lại choàng cái áo khoác cũ rách rưới của ông lên, và dẫn đường. Họ nhanh chóng đi theo ông đi xuống từ cái lề cao và mở đường đi ngược trở về khu rừng, đi xuống bờ Entwash. Họ không nói lời nào, cho đến khi họ đứng lại trên bãi cỏ bên dưới lề rừng Fangorn. Họ không thấy dấu vết nào của những con ngựa."Chúng không trở lại đâu," Legolas nói. "Lần này sẽ mệt đây.""Ta sẽ không đi bộ đâu. Thời gian đang thúc bách." Gandalf nói. Rồi ông ngẩng đầu lên và huýt sáo một tiếng dài. Những người khác đứng ngẩn ra thật rõ và đậm khi nghe một âm thanh như thế phát ra từ đôi môi già sau chòm râu ấy. Ông huýt sáo ba lần; và họ nghe thấy từ mờ xa tiếng hí của một con ngựa đang lao ngược lên đồng băng theo ngọn gió đông. Họ ngạc nhiên chờ đợi. Liền sau đó tiếng vó ngựa vang lên, lúc đầu không hơn gì một tiếng rung khẽ trên nền đất chỉ có thể nhận biết được bởi Aragorn khi ông nằm trên nền cỏ, rồi nó trở nên lớn dần và rõ dần với những tiếng nện móng rất nhanh."Có nhiều hơn một con ngựa đang đến," Aragorn nói."Chắc chắn," Gandalf nói. "Chúng ta quá nặng với chỉ một con ngựa.""Có ba con," Legolas nói, nhìn về phía đồng bằng. "Hãy xem chúng phi như thế nào! Đó là Hasufel, và kia là bạn nó Arod bên cạnh! Nhưng có một con khác đang phóng đầu: một con ngựa lớn rất lạ. Trước đây tôi chưa hề gặp con nào giống vậy.""Và anh sẽ không gặp một con nào như vậy," Gandalf nói. "Đây là Bản Sao Bóng Đêm. Nó là thủ lĩnh của Mearas, những đầu lĩnh ngựa, và thậm chí cả Thjoden, Vua vùng Rohan, cũng không mong con nào tốt hơn. Chẳng lẽ nó không sáng như bạc và chạy nhẹ nhàng như một dòng suối băng sao? Nó đã đến với ta: con ngựa của Kỵ Sĩ Trắng. Chúng ta sẽ cùng nhau ra trận."Thậm chí khi người phù thuỷ già nói, thì con ngựa lớn vẫn phóng lên bờ dốc về phía họ; tấm vải choàng nó sáng lên và bờm của nó tung bay gió theo nhịp chạy. Hai con kia phóng theo, xa ở phía sau. Ngay khi Bản Sao Bóng Đêm thấy Gandalf, nó ngừng bước và hí vang; rồi nhẹ nhàng phóng đến, nó cúi cái đầu kiêu hãnh xuống và dí mũi vào cổ ông già.Gandalf vuốt ve nó. "Một con đường dài từ Rivendell, bạn tôi," ông nói; "nhưng mi thật là thông minh và nhanh nhẹn, và luôn đến khi cần. Chúng ta hãy cùng nhau đi xa, và không bao giờ chia lìa trên thế giới này nữa."Những con ngựa khác nhanh chóng phóng lên và lặng lẽ dừng lại bên cạnh, như thể đang đợi lệnh. "Chúng ta sẽ đi ngay xuống Meduseld, lâu đài của chủ mi, Thjoden," Gandalf nói, trang trọng ra lệnh cho chúng. Chúng cúi đầu. "Thời gian đang thúc ép, nên nếu các ngươi cho phép, các bạn ta, chúng ta sẽ phóng đi. Chúng ta mong các ngươi phóng hết tốc lực mà các ngươi có thể. Hasufel sẽ chở Aragorn và Arod chở Legolas. Ta sẽ để Gimli phía trước ta, và với sự cho phép của nó, Bản Sao Bóng Đêm sẽ chở cả hai chúng ta. Bây giờ chúng ta đợi chỉ để uống một chút thôi.""Bây giờ thì tôi đã hiểu phần nào câu chuyện kỳ quặc tối qua," Legolas nói khi chàng nhẹ nhàng nhảy lên lưng Arod. "Cho dù ban đầu chúng chạy đi vì sợ hãi hay không, thì những con ngựa của chúng ta đã gặp Bản Sao Bóng Đêm, thủ lĩnh của chúng, và đã vui mừng đón nó. Ông có biết là nó ở sát bên không, Gandalf?""Phải, ta biết chứ," thầy phù thuỷ nói "Ta đã truyền ý nghĩ của ta cho nó, yêu cầu nó nhanh lên; vì hôm qua nó còn ở xa dưới phía nam của vùng đất này. Nó có thể nhanh chóng chở ta trở lại!"Lúc này Gandalf đang nói chuyện với Bản Sao Bóng Đêm, và con ngựa phóng vọt đi rất nhanh, nhưng không xa khỏi tầm mắt những người khác. Sau một lúc thì nó đột ngột rẽ ngang, và chọn một nơi mà bờ đất thấp hơn, nó lội băng qua sông, và dẫn họ về phía nam về một dãy đất bằng, không có cây cối và rộng rãi. Gió thổi qua thành những đợt sóng xám gợn qua những dặm cỏ dài vô tận. Không có dấu hiệu nào của một con đường hay lối mòn, nhưng Bản Sao Bóng Đêm không dừng lại hay ngập ngừng."Nó đang dẫn hướng đi theo đường thẳng về phía những lâu đài của Thjoden dưới những bờ dốc của Rặng Núi Trắng," Gandalf nói. "Do đó sẽ đi nhanh hơn. Nền đất ở đây rắn hơn Eastemnet, chỗ của con đường chính về phía bắc, băng qua dòng sông, nhưng Bản Sao Bóng Đêm biết con đường xuyên qua từng đầm lầy và hầm hố."Họ phóng ngựa đi suốt nhiều giờ qua những đồng cỏ và bờ sông. Cỏ thường mọc rất cao và nó dâng lên đến tận gối các kỵ sĩ, và những con chiến mã của họ dường như đang bơi giữa một biển xanh xám. Chúng thường phóng lên nhiều vũng ngầm, đầy những đồng cỏ lau lách lay động trên những đầm lầy ẩm ướt đáng ngờ; nhưng Bản Sao Bóng Đêm luôn tìm thấy đường đi, và những con ngựa khác bóng theo vệt cỏ của nó. Mặt trời lặn dần từ bầu trời về phía Tây. Nhìn ra đồng bằng rộng lớn, các kỵ sĩ thấy nó trong một thoáng như một khối lửa đỏ chìm xuống cỏ. Thấp phía dưới là vách núi sáng lên đỏ rực cả hai bên sườn. Dường như có một luồng khói bốc lên và nhuộm cái đĩa mặt trời sang sắc máu, như thể nó đang đốt bừng đồng cỏ khi lặn về phía viền trái đất."Đèo Rohan nằm ở đó," Gandalf nói. "Bây giờ thì gần như nằm ở phía tây chúng chúng. Isengard nằm ở hướng này.""Tôi thấy một luồng khói lớn," Legolas nói. "Nó có thể là gì?""Chiến trận và chiến tranh," Gandalf nói. "Phóng ngựa nào!"