Chiếc xe đò kéo lên một hồi còi dài, gắng sức vượt qua con dốc đầu cầu. Tiếng máy nổ nặng nề làm cho ông Tam tỉnh giấc ngủ, đưa mắt nhìn ra ngoài xe. A, đã đến sông Đồng Nai rồi, chẳng mấy chốc nữa là sẽ về đến nhà. Nghĩ tới lúc gặp lại Cúc, ông Tam lại bồi hồi. Chắc bây giờ Cúc vẫn chờ ông, vẫn chung thuỷ với ông dù ông đã phụ bạc nàng. Trong tâm trí ông, Cúc vẫn là người đàn bà đẹp, trẻ trung, duyên dáng và rất biết chiều chồng. Ông Tam biết mình khó mà tìm được người đàn bà giỏi giang rất mực thương chồng, thuỷ chung như Cúc. Những ngày tháng vợ chồng ông sống chung với nhau đó thật đẹp. Ông vẫn hình dung thấy trước mắt mình thân thể Cúc. Một người đàn bà thon thả, trắng trẻo.Nhưng cái chính là giữa ông và Cúc đã gắn bó với nhau, hoà hợp với nhau bằng một tình cảm mà đến giờ ông cũng không giải thích nổi đó là tình cảm gì, nhưng nó tha thiết, ngọt ngào và thiêng liêng nữa. Ông Tam mơ màng nhớ lại ngày cưới Cúc. Nàng là hoa khôi của xã Mỹ Bình. Hồi đó, ông nghĩ cưới được nàng là may lắm rồi, cho dù nàng không còn nguyên vẹn là người con gái cũng được.Đêm động phòng hoa chúc, Tam lại bị bất ngờ. Cúc còn trong trắng. Cúc, vợ anh như thế, càng làm cho anh yêu vợ bội phần.Tam thích món canh chua cá hú do Cúc nấu bằng rau cần tây, đậu bắp, cùng con cá hú với chiếc lườn đầy mỡ béo ngậy, mới trông nước miếng đã túa ra đầøu lưỡi. Lâu lâu Cúc lại nấu một nồi canh chua như thế và bữa đó Tam ăn đến no nê. Ăn xong Tam thường ngồi xỉa răng chờ Cúc dọn bàn, nói đùa:- Canh chua thua nước mắm.Cúc nguýt Tam:- Vậy hôm sau em chỉ làm nước mắm cho anh ăn nghe.Tam nhìn vợ cười hì hì. Mãi sau này Tam mới kể cho Cúc nghe thế nào là canh chua thua nước mắm. Nhà nọ mỗi khi chồng đi xa về chị vợ lại nấu canh chua thật ngon cho chồng ăn. Người chồng ăn no nên tối ngủ khì. Một bữa giận chồng chị chỉ dọn lên cho chồng chén nước mắm. Người chồng ăn không ngon nên ăn được ít, đêm đói, trằn trọc không ngủ được, thức sáng đêm với vợ. Từ đó người vợ rút ra kinh nghiệm, canh chua thua nước mắm. Nghe Tam kể, Cúc cười đấm vào vai chồng "vậy là từ trước tới nay em dại quá. Thôi từ nay em cho anh ăn toàn nước mắm". Tam cười: "Đó là vợ chồng người ta xa nhau lâu ngày mới gặp lại, còn anh ngày nào chả ở bên em". Vậy mà Tam cũng không ngờ rằng mình lại xa Cúc, đến với những bữa cơm tập thể chán ngắt. Số là xã Tam xây trạm xá. Tam được cử đi học lớp y tá một thời gian rồi về làm việc tại trạm xá xã. Cúc cũng quen dần với những đêm Tam đi trực. Một bữa Cúc nghe bạn gái kể thấy Tam và nữ y sĩ Luyến thì thầm với nhau trong phòng kín cả giờ đồâng hồ. Cúc nghe, tái mặt. Chị cũng thấy lạ sao dạo này Tam hay đi trực đêm không về. Còn Tam mỗi bữa đi trực về bao giờ Cúc cũng nấu nồi canh chua cá hú cho anh. Cúc vẫn hiền dịu, vẫn chăm chút cho chồng. Đôi lúc Tam thấy ân hận về việc mình phản bội vợ. Luyến không đẹp bằng Cúc. Luyến đã có một đời chồng. Nhưng họ đã ly dị nhau. Ở Luyến, Tam tìm thấy nỗi đam mê tình dục lúc nào cũng rừng rực cháy. Một bữa Luyến báo cho Tam biết minh đã có thai. Tam toát mồ hôi. Anh hỏi Luyến: "Sao em không kế hoạch, em là y sĩ thì khó gì việc đó?" Luyến nói: "Em muốn có con với anh". Tam năn nỉ bao nhiêu lần Luyến vẫn không đi phá thai. Đến tháng thứ tư, hai người không giấu được ai nữa đành dắt nhau trốn lên Long Khánh. Họ làm ngôi nhà nhỏ, cuốc đất làm rẫy và sống với nhau trên đó. Luyến hài lòng có được Tam và toàn quyền bên chồng. Còn Tam ra đi thật bất đắc dĩ. Nhớ nàng, anh viện lý do trốn về thăm Cúc. Sau gần một năm xa vợ, Tam những tưởng Cúc đã có chồng, đã… Nhưng Cúc vẫn chung thuỷ chờ Tam. Nàng vẫn giặt quần áo cho chồng. Trong bữa ăn, Tam lại đùa "chà chà, em lại cho anh ăn canh chua cá hú hen, canh chua thua nước mắm". Cúc tủm tỉm cười. "Vậy em cho anh ăn nước mắm thôi nghe". Tam cười mường tượng tới lúc ẵm vợ lên giường, làm sao Tam có thể quên được những giờ phút hai người quấn quýt lấy nhau. Cúc mới thật là một người đàn bà và anh yêu Cúc biết bao. Có lúc Tam giận mình nghĩ thầm, không hiểu vì sao Cúc tuyệt vời như thế mà ta lại bỏ nàng, đi theo người đàn bà đã có một đời chồng và hơn ta những bốn tuổi?Thật bất ngờ đối với Tam, đến tối Cúc bảo anh hãy đến nhà bà con mà ngủ. Tam dài mặt rên rỉ, song Cúc một mực bảo rằng bao giờ Tam bỏ vợ nhỏ về ở hẳn với Cúc, nàng mới chấp nhận cho Tam ngủ chung. Cúc một mực nói với Tam như thế suốt mấy chục năm qua mỗi lần Tam trốn Luyến về thăm nàng. Càng yêu Cúc bao nhiêu Tam càng hắt hủi Luyến bấy nhiêu. Nhưng Tam không thể bỏ Luyến mà về ở hẳn với Cúc vì Luyến quá dữ dằn. Nhiều lần ý muốn bỏ Luyến trở đi trở lại dằn vặt Tam, nhưng rồi không lần nào Tam thực hiện được. Cho đến lúc Luyến chết, Tam mới thấy thương Luyến, tội nghiệp cho Luyến. Luyến chết sớm một phần cũng vì Tam hắt hủi nàng.Tam thở dài nhìn ra ngoài cửa sổ xe, đã về tới quê hương rồi. Dù sao bây giờ Tam cũng được tự do, cái tự do muộn màng, nhưng dẫu có còn hơn không. Bây giờ Tam trở về với Cúc. Ông biết Cúc vẫn còn chờ ông, chung thuỷ với ông. Và bây giờ Cúc sẽ chấp nhận ông. Tam lại mơ tưởng đến Cúc. Cái ngọt ngào ấy sau hai chục năm trời Tam mới có thể sẽ được hưởng. Ôi khi Tam báo tin Luyến đã chết, Tam được tự do, Cúc sẽ vui hay buồn!Tam bồi hồi trên mỗi bước chân dọc đường trở về với Cúc. Nhà nàng kia rồi. Ôi ngôi nhà nhỏ ấm cúng, ở đó ta đã sống một thời gian vô cùng hạnh phúc! Chỉ đến khi ta bỏ Cúc đi theo Luyến ta mới nhận ra điều đó. Hạnh phúc đẹp là hạnh phúc lúc ta không còn có nó nữa.Cúc đón Tam vui vẻ, vẫn như thuở nào, lại nồi canh chua cá hú, lại những cử chỉ ân cần. Và Tam ăn xong xúc động nắm lấy tay Cúc, rưng rưng báo tin:- Hôm nay anh về hẳn với em. Luyến đã chết rồi. Anh là người tự do rồi. Em chấp nhận anh ở lại đây với em chứ?- Luyến đã chết rồi. Bà ấy đã chết…?- Chết rồi - Tam xác nhận, cũng hơi bùi ngùi.Chợt Tam thấy ánh mắt Cúc. Ánh mắt ấy lạ lắm, không phải nàng vui, cũng không phải buồn, dường như… Rồi Tam thấy Cúc ngồi thõng xuống, toàn thân mềm đi, như một quả bóng bơm căng chợt xì hết hơi. Tam vội đỡ lấy Cúc, nhưng nàng đã kịp gạt tay Tam ra khỏi người mình. Nàng nói giọng yếu ớt nhưng hết sức cương quyết:- Ông Tam, ông đi khỏi nhà tôi ngay. Tình nghĩa giữa ông và tôi đã hết, hết lâu rồi.Tam bàng hoàng.- Em Cúc. Em từng nói, em chấp nhận anh khi nào anh về ở hẳn với em. Và bây giờ…Cúc lạnh lùng:- Ông tưởng tôi còn yêu ông sao. Không, đã hết yêu ông từ khi ông phản bội tôi. Sở dĩ tôi vẫn ân cần với ông là vì tôi biết ông còn yêu thương tôi. Thế là tôi trả thù được Luyến. Hắn có chồng cũng như không. Đúng vậy không? Ông đã hành hạ hắn cho đến chết, đúng vậy không ông Tam.Tam tái mặt lùi lại. Thì ra, tất cả những ngọt ngào Cúc dành cho ông hơn hai chục năm qua là đóng kịch. Trong vở kịch ấy Cúc đã thành công. Người đàn bà này ghê gớm thật. Tam thấy mình choáng váng vì cú sốc bất ngờ. Một lúc thâït lâu Tam mới uể oải ngồi dậy. Ông chậm rãi nói với Cúc:- Em trả thù ghê gớm thật. Nhưng em nhìn lại mình xem. Tóc đã bạc rồi. Chỉ nghĩ đến mục đích em đã quên cả bản thân mình…Cúc ngồi ngẩn ra một lúc rồi chợt ôm mặt khóc nấc lên.