Dịch giả: Minh Quân & Mỹ Lan
Chương 6

     au cuộc thảo luận đêm qua, vợ chồng ông Shelby còn trằn trọc đến khuya. Vì thế, sáng hôm sau, họ dậy trễ hơn thường lệ.
- Lạ chưa kìa, sao hôm nay Elisa nó ngủ trưa đến thế nhỉ?
Bà chủ nói một mình sau khi rung chuông gọi cô tớ gái nhiều lần không thấy trả lời.
Òng Shelby thì đang đứng trước tấm kính soi, cạo râu. Cánh cửa bật mở, một tên gia nhân trẻ mang nước rửa mặt vào. Bà Shelby bảo tên này:
- André, con đến gõ cửa phòng Elisa nói là bà gọi mấy lần rồi mà chưa thấy cô ấy lên, nghe!
Bà thở dài và như nói một mình:
- Tội nghiệp con nhỏ quá đi!
Một lúc sau, André trở lại, vẻ hớt hải:
- Thưa bà, cửa phòng cô ấy mở tung, vật dụng bừa bãi. Con... con nghi là cô ấy đã bỏ trốn đi rồi.
Vợ chồng ông chủ nhìn nhau, mắt họ ánh lên như tia chớp trong khoảnh khắc, nhưng mỗi người đeo đuổi một ý nghĩ khác nhau. Ông thì la lên:
- Chắc nó đã nghi ngờ và trốn rồi!
Bà vợ thì thở phào như tuồng nhẹ nhõm, khác chồng:
- Cảm ơn Chúa! Em nghĩ Chúa từ tâm, xếp đặt thế lại hóa hay!
- Bà nói vậy mà nghe được ư? Nó bỏ trốn tôi sẽ bị rắc rối nhiều. Haley nhận thấy tôi có vẻ do dự khi thảo luận về Henri, gã khốn đó dám nghi là tôi đồng lõa trong vụ này, còn gì danh dự tôi...
Ông cao giọng nói và hấp tấp bỏ ra khỏi phòng.
Không khí trong nhà bỗng khác hẳn, người qua kẻ lại, tiếng đóng cửa, mở cửa rầm rập, thấp thoáng những khuôn mặt, vẻ nghiêm nghị, lo âu, tất cả mọi người, chủ lẫn tớ, da màu và da trắng đều xúc động như nhau.
Người độc nhất có thể cho mọi người tin tức về Elisa là bác Chloé, người đầu bếp chính của trang trại, song bác một mực im lặng. Một áng mây buồn phủ trên khuôn mặt bác, khuôn mặt vẫn luôn luôn, tươi tỉnh từ trước đến nay. Bác lặng lẽ lo dọn bữa điểm tâm cho chủ, vẻ lầm lì, khác lạ, như câm, như điếc, như đui trước biến cố tày trời.
Một chốc sau, một đám trẻ con hơn chục đứa da đen như quạ trông khá ngộ nghĩnh cùng đứng sắp hàng cạnh nhau trên bậc cấp để đón người khách lạ với tất cả tò mò, náo nức và luôn miệng bàn tán về ông ta.
- Tao chắc ổng giận đến muốn phát điên lên, tao dám cá đó nghe. - André bảo các bạn.
- Tao thì tao chắc ổng sẽ chửi thề cho coi. Hôm qua tao đã nghe ổng nói chuyện. - Jean le Noir tiếp lời bạn - Tao nghe rõ từ đầu đến cuối, tao núp trong phòng bà cất tách đĩa đó mà, tao nghe tuốt tuột hết trơn.
Cuối cùng, Haley, tên hung thần của dân nô lệ xuất hiện, chân mang giày da láng, tay lăm lăm ngọn roi quất ngựa.
Từ tứ phía đã đưa đến tai gã ta cái tin xấu đã xảy ra. Những cậu nhóc da đen quả thật đã đoán đúng: gã chửi thề ỏm tỏi, gã bật ra hàng tràng dài những câu thô lỗ khiến bọn chúng lấy làm thích chí. Và chúng nhanh nhẩu lùi lại phía sau để tránh ngọn roi hung bạo của lão. Chúng ôm lấy nhau, đùn cục lại, nằm lăn lộn trên thảm cỏ trước sân, la hét, làm trò hề nhốn nháo với từng chuỗi cười dài khoái chí.
- Đồ tiểu yêu! Ông mà tóm được chúng bây...
Gã lái buôn nô lệ nghiến răng ken két, nói. André còn tai quái trêu thêm:
- Làm sao ông bắt được chúng tôi nổi?
Và vô số những cử chỉ chọc ghẹo khắc làm gã phải chịu thua, bỏ đi.
Vừa đến phòng khách, hắn gằn giọng bảo chủ nhân:
- Này ông Shelby, thật là lạ lùng, con đó đã trốn đi, bế cả con theo.
- Ông Haley, xin ông giữ mồm giữ miệng, có nhà tôi ngồi đây, thưa ông. - Ông Shelby nói bằng giọng trịnh trọng.
Haley hơi cúi xuống chào nữ chủ nhân nhưng nét mặt lại lộ vẻ rất khó chịu:
- Xin lỗi bà, nhưng tôi xin phép lặp lại câu vừa rồi; thưa ông, điều đó có đúng không?
- Này ông Haley, nếu ông muốn nói chuyện với tôi, ông nên tỏ ra lịch sự!
Quay sang André, chủ nhân ra lệnh:
- André, đến cất mũ dẹp roi cho ông Haley và mời ông ngồi! - Rồi hướng về Haley, nói tiếp - Vâng, thưa &oc này, nàng sẽ dễ bị người qua đường chú ý, nếu không muốn nói là nghi ngờ. Nàng bèn đặt con xuống, sửa lại quần áo, đội mũ ngay ngắn và cố gắng bước đi với dáng bộ chững chạc, bình thường.
Elisa có mang theo mấy trái táo và bánh ngọt. Elisa dùng táo để khuyến khích thằng bé: nàng lăn chúng trước mặt con cách nó vài thước và đứa bé vô tình cố sức chạy theo. Cứ thế, mẹ con nàng đi thêm được vài dặm nữa.
Một chốc sau, mẹ con nàng đến một cánh rừng, cạnh con suối chảy róc rách êm tai. Thằng bé vừa đói vừa khát, nó bắt đầu nhăn nhó. Hai mẹ con băng qua một hàng rào rồi Elisa đặt con ngồi khuất sau một tảng đá lớn, nàng dỗ nó và cho nó ăn. Henri rơm rớm nước mắt khi thấy mẹ không chịu ăn, nó dang đôi cánh tay nhỏ nhắn ôm cổ mẹ và đút vào miệng mẹ miếng bánh. Elisa nghẹn ngào bảo con:
- Mẹ không đói, Henri ạ!... Con yêu của mẹ ơi, mẹ không nuốt được khi con chưa thoát hiểm... mẹ con ta còn phải đi, đi nữa, đi mãi cho đến tận bờ sông.

*

Elisa lại vội vã lên đường... và rồi, giây lát sau lại giữ bước chân bình thường, chững chạc. Mẹ con nàng đã vượt qua được nhiều dặm đường ở những nơi nàng khá quen thuộc. Nàng nghĩ là nếu tình cờ gặp ai thì nhở vào sự đối đãi nhân từ của chủ nhân từ trước, người ta sẽ không nghi ngờ nàng đang trên đưởng trốn chạy. Ngoài ra, Elisa cũng may mắn là có màu da khá trắng, nếu không quan sát kỹ, người ta khó mà nhận ra dòng máu lai pha trộn trong huyết quản nàng. Cả Henri nữa, nó cũng trắng như mẹ, đó là một may mắn rất đáng kể lúc này. Nàng hy vọng có thể thoát hiểm không mấy khó khăn.
Mặt trời đứng bóng, Elisa ngừng chân ở một ngôi trại xinh xắn để nghỉ ngơi giây lát và dùng bữa trưa. Càng đi xa, mối de dọa càng giảm dần, đầu óc Elisa bớt căng thẳng. Tận lúc này, nàng mới cảm thấy đói và mệt nhoài.
Bà chủ trại tốt bụng và hơi lắm chuyện, đã luống tuổi, tỏ ra vui mừng được có người để trò chuyện. Bà tin ngay Elisa, không chút ngờ vực gì về những lời bịa đặt của thiếu phụ đáng thương khi nghe nàng nói bà chủ cho nàng đến chơi và ở lại nhà bạn một tuần lễ. Còn Elisa thì nghĩ thầm: “Vậy là mình đã gian dối”.
Một tiếng đồng hồ trước khi mặt trời lặn, Elisa đến làng T. bên bờ sông Ohio. Lúc này tứ chi rã rời, nàng hết sức mệt mỏi nhưng tinh thần hăng hái lạ thường. Cái nhìn đầu tiên mà nàng dành cho giòng sông, cũng giống như câu chuyện Jourdan trong kinh thánh: bên kìa bờ là tự do đang đợi nàng.
Lúc ấy thời tiết vào đầu xuân. Nước sông dâng cao và chảy xiết, cuồn cuộn kéo theo những tảng nước đá. Do hình dạng đặc biệt của bờ sông ở vùng này trong tiểu bang Kentucky, nhô lên một mõm đất cao chìa ra tận giữa dòng sông, nhiều tảng nước đá khổng lồ không tan kịp và chảy theo dòng nước, bị vướng lại. Chúng nằm ụ thành đống, chồng chất lên nhau nom như một bức màn cao sừng sững ngân cách sự liên lạc giữa hai bên bờ.
Elisa  đứng sững một lúc lâu nhìn quang cảnh này, lẩm bẩm:
- Trời ơi! Phà không chạy được sao?...
Nàng chạy ù về phía một quán nhỏ để hỏi thăm chi tiết. Bà chủ quán đang bận chiên cá và nấu món ra-gu cho bữa ăn chiều. Bà quay lại, tay vẫn cầm cái nĩa chú ý nghe giọng dịu dàng, khẩn thiết của người thiếu phụ.
- Thưa bà, có cái phà hay chiếc tàu chở người sang B. không ạ?
- Không đâu, hiện không tàu phà chi chạy cả.
Nỗi đau đớn và tuyệt vọng của Elisa khiến bà chú ý, bà ân cần hỏi:
- Này cô, cô cần sang sông lắm hay sao? - Hơi ngập ngừng một chút, bà tiếp - Có ai đau ốm chi chăng? Cô có vẻ lo lắng quá...
- Con cháu đang lâm nguy, cháu chỉ mới được tin chiều hôm qua. Cháu đi liền một mạch đến đây với hy vọng là có phà sang sông.
- Xui xẻo cho cô quá! Tôi nghe mà ái ngại cho cô...
Tình mẫu tử được đánh thức trong lòng bà. Bà dòm qua cửa sổ, hướng mắt về phía căn lều gỗ tối đen, cao giọng lên:
- Salomon ơi!
Eliaa thấy một người đàn ông với đôi tay dơ bẩn và ngực khoác tấm tạp dề da từ phía lều gỗ bước ra. Bà chủ sốt sắng:
- Salomon này, ông khách ấy có định sang sông ngay tối nay không?
- Thưa, ông ta nói sẽ cố gắng, nếu có thể được.
Bà chủ quay lại cô khách lạ giải thích:
- Có một ông khách sẽ đến đây để chở hàng hóa sang sông đêm nay. Ông ta sẽ ăn tối tại đây. Tốt nhất là cô nên nghe lời tôi ngồi nán lại chờ xem. Cháu bé kháu khỉnh quá...
Bà vừa nói vừa đưa cho nó cái bánh song kiệt sức nhiều giờ, nó khóc vì mệt, không vui vẻ đ&oacirc;ng Haley, tôi rất tiếc mà báo tin cho ông hay rằng thiếu phụ da đen đó đã nghe những lời ông hay nghi ngờ chi đó về số phận con nó, nên đêm qua đã mang con trốn đi.
- Tôi thú thật rằng tôi hy vọng người ta trọng danh dự trong việc làm ăn với nhau...
Haley đốp chát, giọng mỉa mai.
- Ông nói gì vậy, Haley? Đối với những kẻ dám chạm đến danh dự tôi, chỉ có một cách để tôi trả lời là...
Ông Shelby có vẻ giận dữ, vừa nói vừa chồm đến sát gã buôn người. Nghe giọng và nhìn thấy cử chỉ của ông, Haley có vẻ chùn lại, hắn từ tốn, hạ giọng:
- Thực là khó xử, đối với một kẻ trọng chữ tín trong công việc mua bán...
- Thưa ông Haley, nếu tôi biết là sáng nay ông đang bực mình thì tôi đã không trách thái độ bất nhã của ông lúc ông bước vào phòng khách nhà tôi. Tôi cũng xin nhắc ông: không ai có quyền chạm đến danh dự tôi, tuy nhiên tôi cảm thấy có bổn phận giúp đỡ ông. Ông có quyền dùng người và ngựa của tôi và gắng mà tìm lấy những gì thuộc quyền ông...
Đang từ giọng rắn rỏi, cách biệt, lạnh lùng, chủ nhân đột nhiên đổi sang thân mật:
-... Nhưng ông Haley ơi! Điều hay nhứt nên làm bây giờ là ông hãy vui vẻ ngồi vào bàn dùng điểm tâm với chúng tôi, sau đó sẽ hay, vội vã không ích chi.
Bà Shelby đứng lên viện cớ bận việc không thể dùng chung bữa điểm tâm với hai người đàn ông. Bà ra lệnh cho một người tớ gái dọn café và thức ăn cho họ đoạn cáo lỗi và rời khỏi phòng.
Haley cố gắng tỏ vẻ thân thiện với chủ nhân:
- Shelby ơi, bà nhà có vẻ quý mến con tớ gái lắm nhỉ?
- Tôi không muốn ông nhắc đến vợ tôi.
Shelby trở lại lạnh lùng như lúc đầu, Haley chữa ngượng:
- Đó chỉ là câu nói đùa mà, ông thừa hiểu chứ, ông Shelby...
- Lúc này không phải là lúc nên nói đùa.
Nghe giọng dấm dẳng, cộc lốc của chủ nhân, gã lái buôn nô lệ uất lắm, gã cho là giấy tờ đã ký xong, hoàn toàn rũ sạch nợ nần nên Shelby trở nên phách lối.
Đám gia nhân trong trại vẫn còn xôn xao về chuyện Elisa trốn đi với đứa con: trong nhà cũng như ngoài đồng họ bàn tán sôi nổi về kết quả của sự việc. Đây là biến cố trọng đại nhất xảy ra tại trang trại này, khiến họ nhốn nháo và bối rối dữ.
Tên Samuel đen (Samuel có biệt danh này vì hắn đen trũi, đen kịt, đen hơn hết trong số nô lệ ở Côte d’Ebène) đang suy nghĩ lung lắm - làm việc bằng trí óc - hắn phán đoán về ảnh hưởng và tầm quan trọng của sự việc xảy ra bằng thứ trực giác bén nhạy khá thông minh của hắn.
- Ê, Samuel! Ê, Sam! Ông chủ cần mấy anh thắng yên hai con Bell và Jerry đó nghe.
Giọng André cắt đứt dòng suy nghĩ của Samuel, lôi hắn trở về thực tại:
- Thắng ngựa để làm chi vậy hở André?
- Ủa, vậy ra anh chưa hay chị Elisa đã bỏ trốn với Henri sao? Anh với tôi sẽ phải đi cùng ông Haley để giúp ổng tìm chị ấy.
- Được đây là một dịp may - Samuel hớn hở nói - Đến bây giờ tao mới được tin cậy. Mày sẽ thấy nếu tao đuổi kịp chị ấy... Hà, người ta sẽ có dịp thấy thằng Samuel này rất được việc à!
- Ê, anh Samuel! Anh nên hiểu là bà chủ không muốn anh bắt lại chị ấy đâu nhé! Anh phải liệu chừng đó nghe.
Samuel mở to hai mắt, gặn lại:
- André, sao mày biết chuyện này?
- Tại sao hở? Chính sáng nay trong lúc tôi đem nước rửa mặt vào phòng ông chủ, bà chủ bảo tôi đến phòng chị Elisa coi thử tại sao bà gọi chị ấy mấy lần mà chị không đến hầu bà... và rồi... và rồi khi biết chị trốn đi, bà đã không tỏ vẻ giận mà còn nói là bà cám ơn Chúa đã sắp đặt việc này. Chà, anh biết không, ông chủ thì cuống cuồng lên, ông nói thế này chớ: “Bà nói vậy mà nghe được tai sao?”. Nhưng sau cùng, bà đã thuyết phục được ông rồi. Tôi cho anh hay chuyện này, tôi biết rõ tại sao... Tốt hơn, tụi mình nên đứng về phía bà, tôi khuyên anh đó.
Samuel đen gãi gãi mái tóc bù xù của hắn, chắc chắn trong đó không có một khối óc thông thái nhưng hắn biết suy nghĩ chín chắn, cân nhắc lợi hại kỹ càng. Rồi hắn kéo quần lên, một thói quen của hắn mỗi khi gặp phải một điều khó xử. Hắn lầm bẩm một mình:
- Không nên tin chắc vào một điều gì trên cõi đời này.
Hắn nói với giọng trang trọng của một triết gia, nhấn mạnh vào tiếng này như tuồng hắn cho là ngoài cõi đời này, còn nhiều cõi đời khác nữa và hắn đi đến kết luận trên sau khi đã so sánh.
- Theo tao nghĩ - Samuel lưỡng lự giây lâu rồi tiếp - bà chủ cũng muốn bắt chị Elisa chớ chẳng không.
- Thì vẫn... bà muốn bắt chị Elisa về, song đấy là chuyện khác. Nhưng bà không khi nào lại muốn ông Haley độc ác bắt được thằng bé Henri, điều này...
- À... à...
Samuel gật gù, thở phào một cái, giọng trầm đặc biệt của dân da đen.
- Thôi, anh đi thắng ngựa nhanh nhanh lên một chút, đừng làm mất thì giờ. Bà chủ chờ anh mà anh cứ đúng nói lảm nhảm, tầm phơ.
Samuel hấp tấp đi bắt ngựa và một chốc sau hắn trở lại với con Bell và con Jerry. Hắn nhanh nhẩu nhảy xuống đất trong khi ngựa còn chạy và cột chúng gần một bức tường.
Con ngựa của Haley cạnh đó là một con ngựa còn trẻ, vốn rất nhát, đá hậu, hí vang lên và vùng vẫy dưới sợi dây cương. Samuel hét lên:
- Ồ! Đồ quỷ sống! Mày lên cơn hở? Tao có cách bắt mày phải đứng yên một chỗ.
Khuôn mặt đen trũi của hắn sáng lên một cách ranh quái.
Samuel đến gần cây tần bì to lớn tỏa bóng mát khắp sân, những cành nhỏ hình tam giác bén nhọn rơi rụng vương vãi xung quanh dưới đất; Samuel nhặt một cành, tiến lại sát con vật vuốt ve vẻ âu yếm như thể dỗ dành nó và nhanh như cắt hắn làm bộ như sửa lại cái yên ngựa mà thật ra là lén đút nguyên cả cái cành phía dưới yên. Hắn biết rằng chỉ cần có ai ngồi lên yên là con vật tức khắc lồng lên, dù nó không có vẻ bị thương tích, sây sát tí ti nào.
Thi hành xong thủ đoạn, Samuel xoa tay đắc ý, giương to đôi mắt, khuôn mặt rất hề, hắn nói:
- Rồi! Rồi đa! Lát nữa sẽ có chuyện... sẽ thấy...
Đúng lúc đó, bà chủ xuất hiện, ra dấu gọi hắn. Samuel tiến lại gần nữ chủ nhân.
- Samuel, chú làm gì đó? Tôi bảo André kêu chú từ lâu rồi.
- Chúa phò hộ bà! Con không thể bắt ngựa cho mau được, chúng chạy nhong khắp cánh đồng.
- Thôi được, Samuel! Nghe đây: bây giờ chú đi theo ông Haley để chỉ đường cho ông ấy, giúp ông ấy, Samuel, hãy săn sóc mấy con vật... Chú biết là tuần rồi con Jerry bị sái chân chứ? Đừng bắt chúng chạy nhanh quá, hiểu không?
Mấy tiếng sau cùng, bà chủ nói nhỏ và nhấn manh đặc biệt. Samuel thừa hiểu ý chủ nhân muốn gì, hắn mở to mắt lên, lễ phép:
- Thưa bà, xin bà tin con, con sẽ tuân lời bà, con chăm sóc mấy con ngựa kỹ, rất kỹ.

*

- Nè, André ơi! Tao sẽ không lấy làm lạ khi chốc nữa thấy con ngựa của ông Haley nhảy nhổm trong lúc ông ấy vừa trèo lên. Tao cho mày hay: đôi khi loài vật cũng biết tuân theo ý muốn của mình đó, mày ơi!
Samuel nói với André khi trở về bên gốc cây và thay vì kể rõ hành động mình, hắn chỉ thúc cùi chỏ vào hông thằng bạn nhỏ. André cũng thích chí, kêu lên “Ái chà” vui vẻ.
Rồi hai đứa cười rộ lên, đầu lắc lư, ngả nghiêng sang phải, sang trái, tay trong tay nhau chúng chờ đợi chuyện lạ sắp xảy ra.
Haley xuất hiện trước khung cửa. Bữa điểm tâm ngon và cốc café thơm ngát làm hắn quả có dịu lại chút ít. Mặt gã tươi tỉnh, vừa tiến ra sân gã vừa cười nói luôn miệng.
André và Samuel nhặt lấy nón - loại nón chúng tự kết lấy bằng lá dừa - rồi chạy lại phía mấy con ngựa để sẵn sàng giúp đõ ông khách quý của chủ nhân.
- A! Tụi bay đây rồi! Tốt lắm, bây giờ chúng ta lên đường ngay cho kịp, kẻo mất thì giờ.
- Vâng, thua ông!
Samuel lễ phép, vừa nói vừa đưa lão dây cương và giữ chắc bàn đạp trong khi André tháo dây hai con ngựa kia.
Đúng vào lúc Haley ngồi lên yên ngựa, con vật bỗng đột ngột phóng cao khỏi mặt đất, hất chủ nó rớt xuống bãi cỏ khô cách đó vài bước như ta vứt một trái mít già.
Samuel lao tới, chộp dây cương một cách can đảm, nhưng hắn chỉ kịp che cặp mắt con vật bằng chiếc nón lạ lùng của hắn, song chính cái nón kỳ cục đó lại làm con ngựa điên tiết thêm lên, lồng lộn thoát khỏi tay Samuel, hí lên mấy tiếng man rợ và sau vài cú đá hung hăng, nó phóng nhanh về phía cánh đồng, theo sau là con Bell và con Jerry mà André vừa tháo dây xong.
Một cảnh náo động tức thì diễn ra: Samuel và André thì vừa la hét luôn miệng vừa chạy quanh, chó sủa vang lên, Mike, Moise, Amanda, Fanny và một tá con nít da đen nữa của trại chạy tán loạn tứ phía, la ó, vỗ tay, cười đùa nhộn lên như thể chúng được dự vào một trò chơi thích thú.
Con ngựa của Haley, tuy nhát nhưng vốn là một ngựa non lại đã hăng lên rồi, nó gây cho đám khán giả nhốc con này một trò vui đáng kể. Nó phi thẳng một mạch đến bìa rừng thưa rồi dừng lại chờ cho người ta đuổi theo gần đến nó mới lại chạy tiếp, vừa chạy vừa đá hậu, và còn cất tiếng hí vang dữ tợn phóng thật sâu vào rừng.
Samuel rình rình chờ dịp thuận tiện là tóm con vật hung hăng lại. Chỗ nào có một con ngựa nổi cơn khùng bất ngờ là nơi đó thấp thoáng cái mũ kỳ quái kết bằng lá dừa của Samuel. Hắn kêu luôn kiệng:
- Này, này! Đến đây đi! Này! Này...
Tiếng kêu nửa như dọa dẫm, nửa như dỗ dành cốt để áp đảo tinh thần con vật.
Haley thì hết chạy sang trái lại chạy sang phải, nguyền rủa, chủi thề, dậm chân. Ông Shelby đứng trên bậc thềm cao, cố gắng ra lệnh một cách vô hiệu quả.
Còn bà Shelby thì sao? Bà đứng yên bên cánh cửa sổ trong phòng, theo dõi cảnh tượng buồn cười diễn ra trước mắt, mỉm cười hài lòng. Quả bà cũng có hơi ngạc nhiên, bà nghĩ rằng có cái gì khác lạ, có âm mưu... chi đây chứ chẳng không.
Cuối cùng, hai tiếng đồng hồ sau người ta thấy Samuel xuất hiện, vẻ hơi vênh váo một chút như thể hắn là một ông tướng vừa thắng trận lớn: ngồi chễm chệ trên lưng con Jerry, tay nắm chặt dây cương con ngựa của Haley.
Con ngựa thì đẫm ướt mồ hôi, con mắt đỏ quạch, cánh mũi phập phồng, nó vẫn còn như hục hặc muốn gây sự chứ chưa hẳn đã được thuần phục hoàn toàn. Giọng hãnh diện, Samuel la lên:
- Bắt được nó rồi đây! Không có tôi, đố ai trị con quỷ này cho nổi...
Nhưng Haley gắt gỏng, cau có ngắt lời Samuel:
- Không có mày... không có mày thì việc này đâu có xảy ra...
- Xin Chúa phò hộ ông Haley! - Samuel nói với gã ta bằng một giọng buồn rầu giả tạo - Ông không thấy tôi như vừa lội dưới ao lên đây sao: tôi ướt đẫm mồ hôi vì công việc của ông...
- Phải! Vì sự ngu đần của mày, tao bị trễ mất hơn ba tiếng đồng hồ. Thôi, lên đường ngay! Ta không muốn kéo dài thì giờ, đừng nói lôi thôi.
Làm bộ khổ sở, Samuel lại kêu lên:
- Thưa ông Haley, ông muốn giết hết chúng tôi, cả người lẫn ngựa hay sao? Chúng tôi gần kiệt sức mà mấy con ngựa cũng rã rời. Ông nên vui lòng nán lại chờ đến xế trưa. Con ngựa của ông cần nghỉ ngơi cho lại sức, ông nhìn kỹ nó coi! Nó đang ở trong tình trạng thế này này... Còn con Jerry thì khập khiễng. Hơn nữa, tôi đoán chắc bà chủ cũng không bằng lòng để khách quý như ông ra đi mà chưa dùng bữa đàng hoàng đâu, thưa ông. Xin Chúa phò hộ ông! Chúng ta sẽ không mất mát gì vì việc trễ nãi này, chị Elisa đi bộ xa không nổi đâu, chị ấy yếu lắm.
Nhận thấy cuộc đối thoại giữa đôi bên có vẻ gay cấn, bà Shelby liền bước xuống khỏi thềm đến gần can thiệp. Giọng từ tốn, lịch sự, bà nói lấy làm tiếc về tai nạn này, đoạn mời Haley vào nhà dùng bữa trưa. Bà hứa chắc là bữa ăn đã sẵn.
Haley biết là không thể làm cách nào khác hơn dành phải nhận lời nữ chủ nhán, và không bỏ được nét mặt cau có, gã đi xăm xăm vào phòng khách.
Samuel tròn mắt lên với một vẻ ranh quái vô cùng đắc ý, trịnh trọng dắt ngựa về chuồng.

Truyện Túp Lều Của Chú Tom Vài hàng về tác phẩm và tác giả Chương 1 Chương 2 Chương 3 Chương 4 Chương 5 ; lòng. Tôi hiểu là chú nói đúng với sự thật và Chúa cũng chứng giám cho chú. Tom ơi! Nếu có phương thế khác, tôi không bao giờ bán chú đâu.
Bà Shelby nối lời chồng:
- Thật đó, chú Tom ơi! Chúng tôi sẽ tìm cách chuộc chú về khi nào chúng tôi qua cơn thử thách này.
Quay sang Haley, bà tiếp:
- Này ông Haley ơi, xin ông giữ lời hứa: cho chúng tôi biết đã bán chú Tom đây cho ai, ở địa chỉ nào, đặng chúng tôi có thể...
- Đó là chuyện tất nhiên, thưa bà! - Haley vồn vã - Nếu bà muốn, trong vòng một năm sau, tôi hứa sẽ đem Tom trở lại cho bà.
- Tôi sẽ mua Tom với giá cao.
Gã con buôn cười hềnh hệch, khả ố:
- Tốt lắm! Tôi sẵn sàng bán và cũng sẵn sàng mua, miễn tôi có lợi. Đó là những gì tôi mong muốn, chắc bà hiểu... Nghề của tôi mà, thưa bà!
Trước vẻ vô liêm sỉ, trân tráo của gã buôn người, đôi vợ chồng trại chủ cảm thấy nhục nhã, mất mặt nhưng họ cùng hết sức cố gắng để không lên tiếng sỉ vả gã; họ sợ làm gã nổi khùng lên, gã sẽ bỏ bữa ăn và tức khắc săn đuổi Elisa với đứa nhỏ vô tội.
Bà phải dùng hết mọi mẹo vặt của phái nữ để ngăn hành động của gã, bà cười thật tươi, bà trò chuyện thân mật, hỏi thăm về gã v.v... Tóm lại, bà tìm hết cách để giữ gã lại càng lâu càng tốt, cốt kéo dài thời gian đuổi theo Elisa mà gã rất nóng lòng thực hiện.

*

Sau bữa cơm trưa, vào khoảng hai giờ, Samuel và André dắt ngựa đến. Trông chúng lúc này thật tươi tỉnh và sung sức hơn bao giờ hết, dù rằng chúng vừa trải qua cuộc săn đuổi khó nhọc ban sáng. Chắc hẳn nhờ bữa ăn trưa, chúng lấy lại được phong độ và nhiệt thành.
Haley lại gần chúng, bằng giọng hách dịch, dặn dò chúng phải làm gì, làm gì và... phải gắng thành công. Gã nói thêm khi đến bờ rào cuối cùng của trang trại:
- Ta muốn đi thẳng tới bờ sông, ta biết rõ ý muốn của nó, chắc chắn là nó băng qua sông...
- Thưa ông, ông đoán rất đúng. Đó là ý định của người đi trốn. Nhưng thưa ông, có hai con đường đến bờ sông, đường đá và đường đất, ông chọn đường nào?
André ngơ ngác nhìn bạn, ngạc nhiên trước sự tiết lộ mới mẻ này, song rồi nó xác nhận tức thì lời bạn bằng những câu vô thưởng vô phạt. Samuel thêm vào:
- Theo tôi, tôi cho là chị Elisa sẽ theo con đường cũ, vì vắng vẻ, kín đáo hơn.
Haley tuy ngờ vực lời của hai tên da đen, song phải đồng ý là nhận xét này có lý.
Quả vậy, đó là con đường cũ kỹ trước kia dẫn đến bờ sông. Nay nó bị bỏ hoang, không dấu chân người lai vãng đã nhiều năm, từ khi có con đường mới. Đường cũ này chỉ còn trống quang trong khoảng một giờ đi bộ rồi thì nó bị cắt ngang bởi những hàng rào và những thửa ruộng nhỏ.
Samuel rất thông thạo đường này, còn André trái lại, hắn mù tịt vì lâu quá không hề đặt chân đến đây. André theo sau với vẻ trầm ngâm cẩn trọng, chốc chốc lại kêu lên là con đường gồ ghề, lồi lõm quá tệ đối với con ngựa Jerry. Có khi nó lẩm bẩm một mình không ai nghe rõ.
Haley cáu kỉnh lắm, hắn dọa dẫm hai tên gia nhân của ông Shelby:
- Cho tụi bay hay trưởc là đừng hòng qua mặt tao. Tao biết hết, tao biết rõ mưu mô của tụi bay! Nhưng tao thề là không bỏ con đường này nửa chừng đâu. André! Câm miệng đi!
- Ông có quyền làm điều gì ông thấy có lợi chứ, thưa ông! Chúng tôi đâu dám ngăn ông?
Samuel nói bằng giọng lễ phép và cùng lúc hắn ném cho bạn một cái nhìn ý nghĩa, chúng có vẻ rất đắc ý, quên cả giữ gìn kín đáo đối với Haley.
Thỉnh thoảng, Samuel đảo mắt nhìn quanh rồi bất chợt kêu to:
- Kìa! Tôi thấy cái gì giống cái mũ đàn bà ở kia kìa...
Hay nói với André:
- Hình như chị Elisa đang ở dưới vực sâu kìa!
Hắn chơi khăm: cứ đến một chỗ nào khúc khuỷu và có đá nhọn, những chỗ không thể đi nhanh mới thổt lên những câu khám phá mơ hồ tương tự.
Tóm lại, Samuel gây cho tên buôn người sự hồi hộp liên tục suốt, cả một giờ đồng hồ trong cuộc săn người.
Một lát sau, ba người đụng phải cái sân của một trang trại khá lớn. Song mọi người đều ra đồng làm việc hết, không một bóng người. Trại nằm vắt ngang con đường, thế là cả bọn không thể tiến lên theo hướng này được nữa. Samuel lấy làm đắc chí, nói bằng giọng vô tư:
- Đó, ông thấy chưa: tôi đã thưa trước mà ông có nghe đâu. Làm sao một người lạ như ông có thể biết rõ vùng này hơn tôi, một kẻ được sinh ra và lớn lên tại đây chớ.
- Đồ mất dạy, tại mày chớ tại ai.
Haley hét dựng lên. Samuel gân cổ cãi:
- Kìa, sao ông lại đổ lỗi cho tôi? Tôi có thưa trước với ông, chính thằng André cũng có nghe mà.
Gã buôn người giận sôi nhưng phải cố nén, rồi cả ba quay ngựa lại, hướng về con đường mới to rộng.

*

Những sự trễ nãi này quả có lợi không nhỏ cho Elisa. Gần một tiếng đồng hồ qua, con nàng được nằm ngủ bình yên thoải mái trong căn phòng của quán trọ, trước khi tên Haley lù lù xuất hiện.
Ngồi cạnh cửa sổ, Elisa đang nhìn về hướng khác, nàng không hay biết là kẻ săn đuổi đến sau lưng mình. Nhưng đôi mắt tinh anh của Samuel thì đã nhận ra nàng ngay lúc ấy, trong khi Haley và André đi sau hắn vài bước.
Đây là lúc hồi hộp nhất. Samuel hành động tức khắc (vì hắn vốn lanh trí), hắn để cho gió thổi tung cái mũ đặc biệt của mình và hét toáng lên, cũng bằng giọng rất là... đặc biệt. Tiếng hét báo động này làm Elisa giật nẩy mình lên, nàng vội vã nép người về phía sau.
Cả ba cùng dừng lại trước cửa quán, ngay sát bên cánh cửa sổ.
Căn phòng còn có một cánh cửa mở hướng ra sông. Nhanh như một mũi tên, trông giây phút thập tử nhất sinh này, không cần nghĩ ngợi lâu la chi, Elisa cúi xuống, cắp lấy đứa bé đang thiêm thiếp ngủ và phóng ba bước một xuống mấy bậc cấp ra bờ sông.
Tên buôn người - hay săn người cùng thế - vừa kịp thấy nàng là lúc nàng đã thoát ra phía bờ sông.
Lập tức Haley nhảy xuống ngựa, quát gọi Samuel và André rồi gã vội vàng rượt theo Elisa, không bỏ mất một giây.
Con mồi chạy trước, thợ săn chạy sau, thật là giây phút gay cấn đáng sợ. Elisa cảm thấy chân nàng cơ hồ không chạm đất, nàng như đang bay. Sau lưng nàng là kẻ thù theo bám sát...
Ngay lúc nguy hiểm tột độ đó, với sức mạnh phi thường mà Trời ban riêng cho kẻ cùng đường tuyệt vọng, Elisa thét to một tiếng man tợ, nàng sãi nhanh từ bờ, phóc một cái lên giòng nước đang chảy xiết và rơi xuống trên một tảng băng đá lềnh bềnh, lập lờ. Đó là một bước nhảy liều lĩnh không tính toán của kẻ sa cơ, tuyệt lộ, địên cuồng... coi cái chết nhẹ như chiếc lông chim.
André, Samuel và cả Haley không ai bảo ai cùng đồng thanh hét lên một tiếng và giơ cao tay lên trời khi trồng thấy cảnh tượng kinh hoàng diễn ra bất ngờ trước mắt.
Tảng băng khổng lồ rạn nứt kêu lên răng rắc và chìm lỉm dưới sức nặng của mẹ con Elisa... Không để mất một giây nào, nàng nhảy từ tảng băng này đến tảng băng khác, liên tục không ngừng. Miệng thiếu phụ cũng phát ra những tiếng thét man dại như để thêm nghị lực phấn đấu với cái chết ngay trước mắt. Nàng trượt ngã, gượng dậy, nhảy tới, ngã nữa, có khi nàng lăn một vòng song cuối cùng, nàng lại đứng lên, phóng tới.
Thiều phụ mất giầy, tuột vớ, tuột cả đôi ra khỏi chân, máu nhỏ ròng ròng dưới chân nàng song tuyệt nhiên Elisa không hề cảm thấy đau đớn chút nào. Nàng chỉ biết một điều quan trọng: bằng mọi giá nàng phải trốn khỏi nanh vuốt của kẻ mặt người lòng thú, dù có chết cũng cam. Khư khư giữ chặt đứa con yêu dấu trong đôi tay yếu đuối, nàng tiến tới không ngừng, bất chấp mọi trở ngại, dù do thiên nhiên hay loài người ngăn chặn. Những tảng băng lập lờ, vỡ ra, kêu lên răng rắc dưới đôi chân thoăn thoắt của nàng và dòng sông cuồn cuộn trước mặt nàng đều không làm nàng do dự. Elisa hành động như do một sức sai khiến huyền diệu bí mật, vượt ngoài khả năng của con người, có lẽ phần lớn vì tình thương tha thiết đối với đứa con độc nhất.
Bên kia bờ, Haley há hốc miệng đứng nhìn theo, bàng hoàng, kinh dị, sững sờ. Và rồi cuối cùng, như một phép lạ, như một giấc mơ, mẹ con Elisa đến được bên kia bờ, an toàn.
Một người đàn ông đưa tay cho nàng nắm, giọng ông ta cất lên nửa xót thương nửa khâm phục:
- Em là ai? Em can đảm lắm!
Elisa giật mình vì nhận ra khuôn mặt và giọng nói của người đàn ông, ông ta làm việc ở một trại sát canh trại chủ nàng. Nàng nói với ông:
- Thưa ông Symmer! Xin ông cứu tôi! Cho tôi trốn khỏi đây...
- A, Elisa! Cô không còn ở với ông bà Shelby nữa sao?
- Thưa ông, ông chủ tôi đã bán con tôi cho một nhà buôn nô lệ. Ông chủ mới đang rượt theo tôi kìa!
Nàng vừa nói vừa chỉ tay về phía bờ bên kia:
- Van ông, ông cũng có con, xin ông hiểu cho. Ông có con chứ, thưa ông?
- Phải, tôi cũng có một đứa con...
Ông Symmer trả lời, giọng cảm động và đưa tay đỡ thiếu phụ lên bờ, Elisa mừng rỡ đưa tay cho ông, bàn tay thô kệch nhưng tấm lòng rộng mở. Chương 33 Chương 34 Chương 35