Vừa ra khỏi cổng dinh cơ Kacxi Kolhaun, người thợ săn già đi dọc bờ con sông về phía thượng lưu để tới đồn biên. Chưa đến một phần tư tiếng đồng hồ, ông đã ở đó. Sau khi xuống ngựa, Zep đi về phía căn phòng của ngài thiếu tá. Người thợ săn già tìm gặp ngài chỉ huy đồn biên không khó gì. Các quân nhân rất kính trọng ông, lối vào đối với ông lúc nào cũng rộng mở. Ông có thể vào không cần khẩu lệnh và không phải qua những thủ tục khác dành cho người ngoài. Những lính canh để ông vào như những người của họ. ông chào hỏi người sĩ quan trực, viên sĩ quan tùy tùng báo ngay cho thiếu tá. Ngay những câu đầu tiên nói với người thợ săn, rõ ràng là thiếu tá đang chờ ông: - A, ông Xtump: tôi rất mừng vì được gặp ông nhanh như vậy. Ông có gỡ được thêm mối nào trong sự việc lạ lùng này không? Xét theo việc ông trở lại đây nhanh chóng như vậy tôi đoán là lại có tin mới. Tôi có thể hy vọng có cái gì đó có lợi cho chàng trẻ tuổi bất hạnh này không? Cho dù rất nhiều chứng cớ chống lại anh ta nhưng tôi vẫn giữ ý kiến của mình như trước. Anh ta vô tội. Vậy ông biết thêm gì nào? - Cần phải nói với ngài, thưa ngài thiếu tá – Zep nói – Riêng tôi chưa có thêm một tin tức đặc biệt nào, nhưng dù sao tôi cũng thấy cần phải quay lại đồn, mặc dầu tôi không định làm điều này, khi còn chưa tới đồng cỏ. Tôi ghé vào đề bàn bạc với ngài. - Ông đã làm rất đúng. Tôi nghe ông. - Tôi muốn đề nghị ngài, với khả năng có thể, làm sao cho chậm lại ngày mở phiên tòa. Tôi biết rằng ở đây sẽ có ai đó giục giã ngài. Nhưng tôi cũng biết rằng với quyền hạn của mình, ngài cũng có thể cho lùi lại được. - Ông nói đúng: tôi sẽ vui lòng làm tất cả với sức lực của tôi, ông Xtump ạ. Nhưng ông biết không, trong quốc gia của chúng ta, quyền hạn về quân sự luôn luôn phải phục tùng chính quyền, chỉ trừ những trường hợp có tình hình chiến sự. Điều này cũng đã được ấn định từ xưa thậm chí cả ở đây, ở Tếchdat này. Tôi có quyền ngăn cản việc phá hoại luật pháp, nhưng không thể đi đến chống lại, bản thân luật pháp. - Hoàn toàn không cần phá hoại luật pháp. Không cần gì phải như vậy. Chỉ cần làm sao chống lại những kẻ muốn nắm luật pháp vào tay, bóp mép nó cho sự vụ lợi của mình. Mà trong khu cư dân của chúng ta có những kẻ như vậy. Nếu không ngăn cản thì chắc chúng sẽ làm điều này. Có một người đặc biệt đáng sợ, và tôi đã biết hắn là ai hay ít nhất tôi cũng đoán như vậy. - Ai vậy? - Tôi biết, thưa ngài thiếu tá, rằng có thể tin cậy ở ngài. - Ông Xtump, ông có thể tin rằng tất cả sẽ được giữ kín giữa hai chúng ta. Ông cứ bình tĩnh mà nói. - Thế đấy, tôi nghĩ rằng người gây tội ác này không phải là Moric – Muxtanger. - Như ông đã biết, đó cũng là ý kiến của tôi. Đấy là tất cả những gì ông có thể báo cho tôi ư? - Tôi có thể thêm được vào một cái gì đó, ngài thiếu tá. Nhưng tôi nghĩ rằng bây giờ chưa là gì - bởi đây mới chỉ là giả thiết của tôi, nó có thể sai lầm. Sẽ tốt hơn nếu tôi im lặng về chúng cho đến khi từ Nuexet quay về. Sau đó tôi sẽ vui lòng kể lại cho ngài tất cả những gì mà bây giờ tôi biết được và những gì tôi sẽ biết khi từ đồng cỏ quay trở về. - Về phần tôi, tôi vui lòng đồng ý chờ đợi sự quay về của ông, hơn nữa ông hành động vì quyền lợi của công lý. Nhưng ông muốn gì ở tôi? - Chỉ làm chậm lại ngày mở phiên tòa và không gì hơn. - Nhưng bao lâu? Ông biết đấy. Sự xét xử phải theo đúng trình tự pháp chế. Tôi không thể ra lệnh cho ông chánh án và các ngài hội thẩm của địa hạt, mặc dầu ông ta có thể lắng nghe ý kiến của tôi. Nhưng những người yêu cầu kết thúc nhanh vụ này có thể tác động lên ông ta. - Tôi biết ngài nói về ai. Và có thể trước khi toà kết thúc thì hắn lại phải ngồi vào ghế bị cáo. - Thế đấy! Có nghĩa là ông không cho rằng bốn tên Mếchxich này… thực hiện điều đó… - Tôi còn chưa có thể nói được, thưa ngài thiếu tá, có đúng chúng làm điều này hay không. Tôi chỉ biết rằng chúng tòng phạm trong việc này… Ngài có thể hứa cho tôi ba ngày được không ạ? - Ba ngày! Để làm gì? - Chậm lại việc mở phiên tòa ba ngày. - Tôi nghĩ rằng tôi có thể làm điều này. Anh ta bị tống giam bởi lực lượng quân sự. Nếu thậm chí tòa án tối cao có yêu cầu chuyển chàng Muxtanger cho bên chính quyền, thì tôi vẫn luôn luôn có thể làm chậm điều này được trong ba ngày: tôi hứa với ông điều này. - Thưa ngài thiếu tá, thẳng thắn mà nói tôi muốn duy trì tình trạng chiến sự! Có những trường hợp, có những thời điểm điều này là tốt hơn cả, mặc dầu chúng tôi, những công dân tự do, không thích thú điều nay. Tôi chỉ muốn nói với ngài rằng nếu ngài giữ được cho tòa chậm lại trong ba ngày, thì có thể trên ghế bị cáo không phải là người hiện đang bị giam giữ, mà là một kẻ nào đó khác, mặc dầu giờ đây hắn không biết rằng người ta đã nghi ngờ hắn. Xin ngài đừng hỏi tôi đó là ai. Ngài chỉ cần nói, ngài có cho tôi ba ngày không? - Tôi hứa với ông điều này, ông Xtump. Thậm chí nếu có nguy cơ tôi bị giải ngũ, tôi thề với ông bằng lời thề của một sĩ quan rằng trong thời gian ba ngày Moric-Muxtanger sẽ không ra khỏi nhà gian. Chàng có tội hay không, nhưng trong thời gian này chàng sẽ ở dưới sự bảo hộ của tôi. - Ngài tốt quá, thưa ngài thiếu tá! Tôi thề trời sẽ đánh chết tôi ngay nếu như một lúc nào đó tôi không chứng minh được rằng tôi hàm ơn ngài biết bao nhiêu! Tôi sẽ không nói gì thêm với ngài mà chỉ yêu cầu ngài: giữ tất cả trong bí mật. Nếu những người nào đó biết được tôi định làm gì, họ sẽ đảo lộn cả trời đất để ngăn cản tôi. - Chúng sẽ không biết được điều gì từ tôi đâu, ông Xtump à. Ông có thể yên tâm ký thác lời nói nơi tôi. - Tôi biết, ngài thiếu tá, tôi biết điều này. Cám ơn ngài vì sự thông cảm nhân hậu. Mong sao ở Tếchdat này có nhiều người như ngài hơn nữa! Từ biệt ngài thiếu tá xong, người thợ săn đi ra sân, nơi con ngựa già của ông đang chờ. Ra khỏi khu cư dân, ông quay ngoặt về phía con đường mà theo nó ông đi tới đây. Cách không xa địa phận đồn điền của ngài Pôinđekter, Zep bỏ thung lũng Lêông lại đằng sau, trèo lên một con dốc đứng rồi lên tới bình nguyên. Ông đi tới tận bìa rừng, dừng lại dưới bóng một cây xiêm gai. Người thợ săn không xuống ngựa và hình như cũng không định làm điều này. Vừa ngồi trên ngựa ông vừa nghiêng người về phía trước một chút và nhìn xuống đất một cách lơ đãng như người ta thường nhìn vào những phút đăm chiêu. - Quỷ tha ma bắt! Ông lẩm bẩm – Hay thật… Con ngựa của Kolhaun vắng mặt trong đêm hôm ấy và quay về mồ hôi đầm đìa. Điều này có nghĩa gì nhỉ? Ta sẽ đáng bị nguyền rủa nếu hắn không tham gia vào vụ này! Ta đã nghĩ như vậy, chỉ có điều là quá vô lý để giả định rằng Kolhaun giết người em họ của mình. Tất nhiên hắn có khả năng gây mọi tội ác, nhưng có điều phải có lợi cho hắn. Vậy hắn có lợi gì về việc này? Nếu dinh cơ sẽ thuộc quyền của Henri thì còn có thể hiểu được. Nhưng lại không phải như vậy. Không một tấc đất, cũng như không một nô lệ da đen nào còn thuộc quyền sở hữu của ông già Pôinđekter. Điều này thì ta biết chắc chắn. Tên đểu giả này đã cướp hết. Thế thì hắn còn phải chia xẻ cái gì với người em họ cơ chứ? Chính vì thế mà ta không sao hiểu được. Theo ta biết, giữa họ chưa bao giờ có sự thù địch. Con gái ngài chủ đồn điền không yêu hắn, và tất nhiên là hắn không thích điều này. Nhưng hắn giết em trai nàng để làm gì cơ chứ? Rồi lại còn chen vào chàng Muxtanger, sau đó là cuộc cãi lộn mà Luiza đẽ kể cho ta, bọn Inđi giả hiệu, lại còn cô gái Mếchxich, kỵ sĩ không đầu và trời biết còn cái gì nữa! Trời đất ơi, nó có thể làm loạn óc một luật sư giỏi nhất Tếchdat này. Song ta không nên để mất thời gian. Với chiếc cá sắt này trong tay, có thể ta sẽ tìm ra chiếc chìa khóa mở ra bí mật của án mạng đẫm máu này. Nhưng đi đâu bây giờ nhỉ? – Zep nhìn quanh như đang tìm lời giải đáp – Tìm kiếm những vùng xung quanh đồn biên và khu cư dân thì không có nghĩa lý gì. ở đó mặt đất bị cày xới bởi bao nhiêu là vết ngựa như trong sân quần. Tốt hơn hết là lập tức tới đồng cỏ theo con đường đi Riô Granđ. ở đó có thể bắt gặp dấu vết mà ta đang tìm. Đúng, như thế là tốt hơn cả. Như hoàn toàn thỏa mãn với quyết định này, người thợ săn già nắm lấy dây cương và đi men theo khoảng rừng. Sau khi đi được gần một dặm về phía sông Nuexet, Zep rẽ sang hướng tây. Ông làm điều này rất bình thản, như hành động theo một kế hoạch đã định trước. Giờ đây con đường của ông cắt thẳng góc tất cả những con đường mòn dẫn tới Riô Granđ. Lúc đó cả tư thế và vẻ mặt của người thợ săn đã thay đổi. Ông không còn lơ đãng nhìn ra bốn phía nữa. Đầu cúi xuống, ông chăm chú nghiên cứu đám cỏ trước mặt. Ông cứ đi như vậy gần một dặm, bỗng như có cái gì đó làm ông tỉnh ra, ông kéo cương ngựa. Con ngựa dừng ngay lại, Zep nhảy khỏi yên bước lên hai bước và quì xuống. Sau khi lấy chiếc cá sắt ra khỏi túi áo, ông đặt nó vào vết móng nhìn thấy rõ trên cỏ. - Y như rằng! – ông kêu lên, đắc thắng vung tay - Quỉ tha ma bắt, nếu không đúng là nó!... y sì – Ông nói tiếp sau khi ướm chiếc cá vỡ vào vết móng bị khuyết và nhấc nó lên một lần nữa – Chúng đây rồi, dấu vết của tên phản bội, và có thể là tên giết người.