Ngoài chuyện đáng ghi nhận là quyết định xin thôi việc, mấy ngày cuối cùng trước đám cưới Nhã, không còn chuyện gì đáng ghi nhớ. Tôi tìm quên lãng bằng cách làm giúp cho Nhã tất cả những việc gì tôi có thể làm. Trang hoàng lại nhà cửa; biên thiệp mời thêm một số bạn bè; thân quyến còn bỏ sót trong lần mời đầu tiên; cùng với Nhã đi thử áo cưới; sắp đặt lại những chi tiết cuối cùng cho chương trình hôn lễ. Thế là Nhã đã về nhà chồng. Thế là đứa em gái tôi, nói theo lối văn chương ‘đã sang bên kia sông’, nơi cuộc đời một người đàn bà không còn gì đáng nói nữa, với những người ỏ lại bên bờ sông bên này. Tôi nhìn em tôi đi trong cái buồn bã của đời mình, chợt như thấy là nếu nắng rực rỡ ở bờ sông mà Nhã vừa ghé tới thì bờ sông bên này, chỗ tôi đang đứng, sương mù đang lên trong lướt thướt mưa bay. Ngồi ở đây, trong căn phòng khách từ nay không còn vang động tiếng cười yêu đời trong suốt như pha lê của Nhã, tôi nhớ lại những chi tiết đáng ghi nhớ nhất của buổi sáng Nhã lên xe hoa về nhà chồng. Đêm cuối cùng ở chung dưới một mái nhà, Nhã không ngủ trong buồng riêng mà đòi nằm chung với tôi bằng được. Hai chị em nói chuyện một lát, cùng kiểm điểm lại những việc đã làm, chưa làm, cùng nói đến đám cưới ngày hôm sau. Nhã nói: -Thôi! Bây giờ phải ngủ, kẻo mai mệt lắm. Tôi biểu đồng tình: -Đúng! Thế nào cũng ngủ một giấc. -Mai chị cứ ngủ, đừng dậy sớm. -Em cũng vậy nữa. Đèn tắt, hai chị em cùng nhắm mắt lại, cố gắng tìm vào giấc ngủ. Nhưng tôi không ngủ được. Nhã cũng vậy. Bao nhiêu năm chung sống với nhau, hai chị em tuy hai là một, chúng tôi vẫn nắm chặt tay nhau tựa lưng vào nhau mà sống. Bây giờ dời nhau, đời sống mới chưa biết được thế nào, chỉ biết sự chia cách với cả hai chị em là một mất mát lớn lao. Cho nên trong đem cuối cùng, cả hai chị em cùng thao thức. Cuối cùng tôi cựa mình. Nhã hỏi trong bóng tối: -Chị chưa ngủ sao? -Khó ngủa quá đi! -Em cũng vậy nữa. Tôi cười: -Em thì đã đành. Nhã cải chíng: -Không phải em thao thức vì chuyện em đâu. Tự nhiên em thấy đám cưới, hôn nhân cũng chẳng có gì là quan trọng hết. Em lấy Thiều, mai mới thật sự là lấy, nhưng cũng coi như là chúng em đã lấy nhau từ lâu, vì đã hiểu nhau quá. Em nghĩ là nghĩ đến chị em mình, đến ngôi nhà này. Mai em không được ở đây nữa! Nhã nhấn mạnh chữ ‘được’ khiến tôi cảm động. Tôi dịu dàng: -Ngôi nhà này vẫn là của em, mãi mãi! Lúc nào em trở về cũng được. Em đi lấy chồng, ở đâu, dù xa xôi đến mấy cũng nhớ về thăm chị luôn luôn. -Em về chứ! Ngày nào em cũng về. -Em cũng phải sống với gia đình nhà chồng cho hết bổn phận. -Em chỉ có bổn phận với riêng chị. -Đừng nói nhảm! -Thật mà. Tôi chợt nghĩ đến mẹ. Ngày sắp mất, lúc lâm chung, mẹ tôi căn dặn phải thay người trông coi Nhã. Tôi đã làm xong lời ủy thác. Tôi nói, nghĩ đến người đã khuất. -Mẹ còn sống chắc mẹ bằng lòng lắm. Mẹ tôi mất, những điều căn dặn lại rất nhiều, nhưng ủy thác quan trọng nhất chỉ là Nhã. Ủy thác này tôi đã làm xong. Đáng lẽ tôi phải cảm thấy thư thái, nhẹ nhàng mới đúng, nhưng đầu óc tôi lại ngổn ngang, rối loạn hơn bao giờ. -Chị có viết thư cho anh Trường? -Không! Chẳng hiểu tại sao Nhã lại Nhắc đến Trường một cách đột ngột như vậy. Nhưng tôi cũng cứ trả lời. Tôi dnđg muốn được nghe bất cứ ai nhắc đến Trường, cho dù sự nhắc lại làm cho tôi đau đớn. -Tại sao? -Chẳng tại sao hết. -Chị với anh Trường thế là thôi nhau thật sao? Tôi thở dài: -Cũng vẫn như thế. Anh ấy cũng vẫn đi xa! -Em muốn anh Trường có mặt ở Sàigòn lúc này. Ngày trước mỗi lần anh ấy đến đây, anh ấy đều chế giêu em là sao chưa lấy chồng, và khi nào lấy chồng nhất định phải cho anh ấy ăn cỗ. -Chị nhớ. -Bây giờ em lấy chồng rồi, anh Trường lại không về dự tiệc cưới như anh ấy đòi. Tôi cười: -Tại anh ấy không biết. -Chị không cho anh Trường biết trong thư? -Thư có gửi được đâu mà cho biết! Em và Thiều lấy nhau nhanh quá. Nhã cười: -Bạn hữu chúng em nhiều đứa lấy nhau còn nhanh hơn. Mới yêu nhau là thời gian không chờ đợi. Người ta phải sống tận cùng với hiện tại. -Phải có một cái gì để sống với hiện tại. Không phải là tất cả mọi người đều có một cái gì để sống với hiện tại như chúng em. -Chị cũng có. Ngừng một giây, Nhã nói tiếp: -Chỉ là chị không muốn đó thôi. -Sao em biết chị không muốn? Chị cũng phải tìm cho chị một hiện tại nào đó. -Đúng như vậy! Này chị... -Gì? -Anh Phan có hy vọng gì không? -Chị chưa hiểu. -Chị đừng vờ! Hy vọng là có hy vọng được chị đáp lại không? Tôi thở dài: -Chị không muốn Nhã nhắc đến Phan lúc này. Chúng mình đang nói chuyện về anh Trường. Nói chuyện về cả hai người đàn ông một lúc, không nên. Cả hai đều bị coi thường. Như thế càng không nên chút nào hết. Mãi tới gần sáng, tôi mới chợp mắt được một chút. Bảy giờ, tôi đã dậy. Tuy cảm thấy mệt mỏi trong người, nhưng tôi cố gắng giữ một bộ mặt vui tươi, tôi muốn hòa nhập tận cùng vào niềm vui của Nhã. Tới gần 10 giờ, nhà cửa đã trang hoàng xong. Chúng tôi không phải làm gì nhiều. Phần lớn công việc đã có Phan lo liệu cho hết. Phan đến, còn đưa thêm đến một người làm để giúp u già và chị em tôi một tay. Anh người làm của Phan rất thành thạo về việc cưới xin. Chuyện gì anh ta cũng biết, cũng làm được hết, cũng giải quyết một cách ngon lành và mau chóng. Đám cưới cũng không có những nghi lễ phiền phức. Cha mẹ tôi đã mất, tôi thay các người lo liệu cho em tôi. Hai họ cùng đồng ý là mọi tục lệ phiền toái đều hủy bỏ. Tiệc cưới đặt ở một tiệm ăn trong Chợ Lớn. Vấn đề duy nhất còn lại chỉ là đón tiếp nhà trai, đưa em gái lên xe hoa về nhà chồng. Lúc nhà trai sắp tới, tôi vào buồng ngủ của Nhã. Nó đã trang điểm xong. Chỉ có chiếc áo cưới là vẫn để nằm trên mặt giường, chưa mặc. Hai chị em im lặng nhìn nhau. Chúng tôi cùng cố gắng mỉm cười đẻ che giấu xúc động. -Mặc áo vào, Nhã! Con nhỏ đứng lên: -Em vẫn chờ chị đó. -Chị đang bận ở ngoài phòng khách. Chờ chị để làm gì? Nhã không nói. Nó vùng ôm chặt lấy tôi òa khóc. Nó khóc làm cho tôi cũng chảy nước mắt theo. Nhưng tôi cố kìm giữ, không để cho tình cảm mềm yếu lôi cuốn. Nhã nói trong tiếng khóc: -Tới phút này em lại hỏi là đi lấy chồng có đúng là ý muốn của em không? Tôi làm bộ nghiêm trang: -Ngày hôm nay là ngày vui nhất của đời em. Đừng ăn nói bậy bạ! -Em nói thật đấy. Em chẳng muốn đi theo Thiều chút nào. Chị bảo mọi người về hết đi! Em không muốn đi khỏi căn nhà này. Tôi làm như không nghe thấy gì hết, và giục: -Mặc áo vào, kẻo trễ giờ! -Chị mặc cho em. Nó làm nũng với tôi lần cuối cùng đó. Tôi mặc áo cưới vào người cho Nhã. Bao nhiêu kỷ niệm chung sống trở lại với hai chị em chúng tôi lúc này. Bao nhiêu lần tôi đã săn sóc, chiều chuộng em gái tôi như tôi không phải là chị mà là một người mẹ. Những lần Nhã đau, tôi ngồi ở đầu giường nó suốt đêm. Đi chơi phố, tôi vẫn dắt tay nó qua những ngã tư đông người. Lần tựu trường năm nào, tôi cũng đưa Nhã đến lớp học. Tôi hiểu nó hơn ai hết. Hiểu từ tâm tính, sở thích, đến những chứng tật kỳ quái nhất của một đứa con gái mới lớn, đang ở tuổ dậy thì. Bây giờ nó vào đời. Người yêu nó là một chàng trẻ tuổi, không biết y có hiểu được Nhã, săn sóc thương yêu nó bằng tôi không. -Xong rồi. Nhã đến đứng trước gương. Tấm áo cưới trắng nuốt, tinh khiết, khuôn mặt Nhã nghiêm và căng thẳng. Tôi khen: -Đẹp lắm. Nhã không nói đến cái áo cưới, mà hỏi: -Chị dặn gì em không? -Không! Chỉ chúc cho em được may mắn, được sung sướng, và nhớ về chơi luôn với chị. Nhã quay lại rưng rưng: -Em chẳng biết nói với chị như thế nào. Tôi gật đầu: -Chị hiểu. Nhã chẳng cần nói gì hết. Hai chị em mình lúc nào cũng có nhau. Thôi, chị xuống trước. Buổi trưa, ngôi nhà vắng lặng hoàn toàn. Thế là một chiếc xe kết hoa đã đưa em gái tôi về nhà chồng. Sau những phút ồn ào, những lời chúc tụng, sự im lặng hoang vắng bất chợt của một ngôi nhà ngỡ ngàng làm tôi thẫn thờ hoang mang. Tôi đi từ phòng trong ra phòng ngoài, lại từ phòng ngoài vào phòng trong, như một người mất hồn. Những bông hoa còn kia, những đồ tặng của Nhã chưa lấy đi, còn gửi lại, những dấu tích của một đám cưới đầy đặc, nhưng niềm vui trong tôi không còn nữa. Tôi muốn ngủ một lát để buổi chiều đi dự tiệc cưới đỡ mỏi mệt. Nhưng nằm xuống giường, tôi lại ngồi lên, không tài nào nhắm mắt được! Đầu óc tôi trong suốt. Tôi nhớ tôi đã khóc hai lần. Khi Nhã cùng chồng nó đứng làm lẽ trước bàn thờ. Linh hồn mẹ tôi chừng như phảng phất đâu đó, khuôn mặt nghiêm trang. Nhã không còn là một đứa nhỏ nữa. Đời sống bắt đầu với nó bằng một thứ không khí nghiêm trọng. Tôi lại khóc nữa, khi Nhã và Thiều tới đứng trước mặt tôi, xin phép tôi được ra đi. Tôi không đưa Nhã về nhà chồng mà nhờ một bà bác tôi thay mặt. Như lúc mặc áo cưới cho em, tôi không biết nói thế nào. Hai chị em nhìn nhau rồi ôm chặt lấy nhau. Nó nói: -Em đi. Chị ở lại. Tôi đáp: -Ừ, em đi. Chiều gặp nhau. Chỉ có thế. Tôi cố giữ tự nhiên mà không được. Nhiều cặp mắt nhìn tôi bằng những cái nhìn tò mò. Tôi biết họ đang nghĩ gì về tôi, những người đến dự một đám cưới không phải của chị lớn, mà của em gái. Thường thì chị đi lấy chồng trước rồi mới đến em sau, phải thế không? Đàng này, ngược lại, em đi trước mà chị còn ở lại. Những người nhìn tôi tò mò và lạ lùng như vậy có biết tại sao tôi muộn màng, tôi lở dở về đường tình duyên như thế không nhỉ? Họ có biết tôi yêu Trường, chàng ở xa, chàng chưa về, bởi vậy mà những mùa xuân của đời tôi đã lần lượt trôi qua. Tôi không có một tình yêu đầu như Nhã, tôi chỉ có một tình yêu cuối cùng, sau đó và trước đó. Không có gì hết, chỉ là những khoảng trống lớn. Tôi ngồi thừ trên cái ghế bành ngoài phòng khách, không biết làm gì cho hết ngày. Ban nãy, Phan xin được ở lại, nhưng tôi đã từ chối: -Anh để cho Tuyền được ở nhà một mình nghỉ ngơi một chút. -Chiều tôi lại đón Tuyền vậy. -Vâng, chiều anh tới. Sự cô đơn vây phủ lấy tôi dần dần. Ngoài đường, những tiếng xe cộ chạy qua vọng vào, âm thanh vang lên rồi nhỏ dần và mất hút càng làm cho ngôi nhà quạnh quẽ hơn. Tôi nghĩ đến Trường. Giá có Trường lúc này, tôi đỡ buồn về chuyện em gái đi xa nhiều lắm. Thì ra tôi vẫn yếu đuối quá, vẫn cần một sự che chở, vẫn cần một sự có mặt thân yêu ở gần. Có Trường ở đây lúc này, tôi đã ôm chặt lấy chàng, nằm gọn trong cánh tay chàng, và có thể tôi lại khóc, nhưng khóc mà không đau đớn. Thời gian trôi qua, vật vờ cùng với buổi trưa thiêm thiếp tàn dần. Tới 5 giờ, tôi choàng dậy vì một tiếng đạp cửa. -Ai đó? -Có thư. Thì ra là người phát thư. Tôi mừng quýnh, nghĩ ngay đến Trường. Nhận được một lá thư của chàng, dù là một là thư ngắn ngủi vài dòng, hay một tấm bưu thiếp (1) vào lúc này quả là một bất ngờ, một hạnh phúc lớn. Trái tim đập như muốn vỡ tung lồng ngực vì hồi hộp. Tôi quên cả xỏ chân vào giầy, cứ chân đất như thế mà chạy ra mỏ cửa. Sự mừng rỡ làm tôi cuống quýt, thực không khác nào một đứa con nít vậy. Cửa mở, thư trao. Tôi nhìn dòng chữ trên phong bì, và tôi chảy nước mắt vì thất vọng. Không phải thư Trường. Đó chỉ là lá thư của một người bạn gái Nhã. Tôi quăng mạnh lá thư trên mặt bàn, ném mình xuống ghế. Mơ tưởng của tôi thật hão huyền. Mơ tưởng hão huyền như vậy mà lạ thay, tôi vẫn không ngừng mơ tưởng. Thì ra tôi vẫn còn yêu Trường ghê gớm. Thì ra, lúc muốn quên chàng nhất lại chính là lúc tôi nhớ đến chàng qua không gian, bằng ngọn lửa nhớ nhung cháy đỏ hơn bao giờ. Đoạn tuyệt với mối tình lớn nhất của đời mình, đoạn tuyệt ấy thật muôn vàn cực nhọc. Những sợi dây vô hình của một tình yêu không thể thay thế đã trói buộc tôi suốt bấy lâu. Bây giờ cắt đứt từng sợi một, cắt đứt tới đâu lại như có từng sợi mới, từng vòng quấn chặt. Tôi cắt đứt tình yêu, và tôi chảy máu trong tim, trong hồn. Tôi quyết định đoạn tuyệt với Trường, sự đoạn tuyệt ấy làm cho tôi đau, tôi quằn quại trong một cự hình tự tôi tạo ra cho tôi, tự tôi chịu đựng. Thật là vô lý hết sức. Tại sao tôi làm khổ tôi như vậy được? Tôi đứng vùng lên, tôi muốn đi đâu đó, làm một cái gì cho dù là một hành động điên khùng hay ngu xuẩn nhất. Hình ảnh Yến hiện lên. Yến, lạnh ngắt, bất động trên chiếc bàn sắt trắng toát nằm chênh chơ giữa căn nhà xác im lặng rùng rợn. Sự cô đơn của một đời người. Cái chết. Cái chết ghê gớm lạnh như mùa đông, đen như địa ngục. Không thể như thế được. Tôi có bổn phận phải cứu lấy đời tôi. Tôi không thể hủy hoại đời mình trong những mơ tưởng hão huyền và những đợi chờ vô vọng thế này được nữa. Vào phòng, bắt ghế trèo lên, tôi với tay tìm trên nóc tủ chiếc chìa khóa tôi đã liệng lên đó. Phải tìm mãi mới thấy. Tôi bước xuống ghế, lấy chìa khóa mở cái ngăn tủ trong đó. Tôi đã cất đi những lá thư nhận được của Trường. Cất đi, nhưng những lá thư vẫn còn. Những lá thư vẫn còn, tức là Trường vẫn còn. Không thể như thế! Tôi nghe thấy tôi lẩm bẩ,m, vừa đau đớn nghẹn ngào, vừa tức tối muốn khóc: -“Em không yêu anh nữa đâu!” Chừng như đâu đó có tiếng Trường đáp lại: -“Nhưng mà em vẫn yêu!” Tôi la lớn: -“Không! Không!” Cùng với tiếng la, một que diêm cháy bùng. Mặt ràn rụa nước mắt, tôi đưa từng lá thư lên và những trang giấy bắt dầu bùng cháy. Lửa cháy bùng trong căn phòng, hất cái bóng tôi lên mặt tường. Hơi lửa làm cho mặt mũi tôi nóng bừng. Tôi khóc lên thành tiếng, tay vẫn không ngừng đưa những tờ thư yêu dấu của Trường, những tờ thư mà nhiều đoạn tôi thuộc lòng từng câu, từng chữ; cũng là tôi đang thiêu hủy tất cả một phần đời ở đó tôi đã gửi gấm những mộng tưởng nõn nà nhất của một người đàn bà hy vọng lớn nhất trước sau vẫn là tình yêu. Nước mắt tôi chảy ra, mang theo mỗi thống khổ tràn bờ không kềm giữ được. Tôi khóc, làm sao không khóc được! Yêu nhau như thế hóa ra một đời phụ nhau. Và nước mắt tôi trong ngày vui của Nhã chính là những giọt lệ nhỏ xuống một nấm mộ. Dưới nấm mộ ấy là một tình yêu đã bị chôn chết bởi chính tay người muốn nó thơm hương mãi mãi trong tâm hồn mình. Lửa đốt thư thật mau. Chỉ trong thoáng chốc, tờ thư cuối cùng đã bị đốt cháy. Ánh lửa leo lét, tàn dần, thoi thóp, rồi tắt hẳn. Tôi đưa tay lên lau nước mắt, nhìn trân trân đống tàn than lả tả trên nền nhà. Thế là hết! Hết thật rồi! Trường đã ra khỏi cuộc đời tôi thật rồi. Tôi nghĩ đến hình ảnh một cây cầu đổ sập, một cánh cửa đóng lại, một hình bóng lìa xa, nhỏ dần rồi mất hút. Khi tôi đứng lên, buổi chiều đã xuống hẳn. Ngọn đèn đường thứ nhất đã cháy sáng. Có Nhã lúc này, tôi đã ôm lấy nó, nói trong tiếng thở dài đứt ruột. -“Em biết không, Nhã? Ngày vui nhất của đời em cũng là ngày buồn nhất của đời chị! Chắc nó sẽ hỏi: -“Tại sao?” Và tôi chỉ cần chỉ tay xuống những tàn than, là Nhã có thể hiểu ngay là một ngọn lửa tình trong tôi đã tắt. Chú thích: (1) Bưu thiếp: ngày nay, hầu hết mọi người quen miệng, gọi là “post card”.