Lại nói sau khi tham khảo ý kiến Cụ Triệu về việc xử lý những sai phạm của Chủ tịch Công đoàn Lò Văn Tình, được Cụ Triệu gợi ý nên có báo cáo chính thức về những sai phạm cụ thể, Bộ mới có hướng chỉ đạo giải quyết. Thế là Lãnh đạo Tổng công ty yêu cầu Phòng Tổ chức cán bộ làm báo cáo đưa ông Tổng giám đốc Nguyễn Văn Chúi ký gửi lên Bộ. Chỉ trong vòng ba ngày Công đoàn Bộ đã có công văn trả lời với nội dung như sau: “Đồng chí Lò Văn Tình là một đảng viên dân tộc Tày, phẩm chất đạo đức trong sáng, có nhiều thành tích xuất sắc và được  rèn luyện và kinh qua thử thách từ thực tế lao động và chiến đấu xây dựng quê hương và bảo vệ tổ quốc. Việc đồng chí Tình có đông con xảy ra trước khi nhận công tác tại Tổng công ty VINAMAPROTEXCO, khi đó Nhà nước chưa ban hành Pháp lệnh về dân số, như vậy đồng chí không vi phạm Pháp lệnh này. Việc 15 người con của đồng chí vào làm việc tại  các cửa hàng và chi nhánh của Tổng công ty với những việc lao động phổ thông như bốc vác, vệ sinh, nấu ăn, lái xe cẩu, xe nâng hàng đã đáp ứng kịp thời nhu cầu cần người phải tuyển dụng của Tổng công ty. Qua thời gian dài thử thách họ đều tỏ ra nghiên túc và chăm chỉ lao động, đạt hiệu quả cao, đều là những lao động tiên tiến xuất sắc. Vì vậy không có chuyện lợi dụng chức quyền để ép các cơ sở phải nhận người như đơn thư tố giác. Tổng công ty cần giải thích cho toàn thể cán bộ công nhân viên biết rõ những thông tin trên và nghiêm khắc phê bình người tố cáo sai sự thật”. Như vậy ông Chủ tịch Công đoàn họ Lò đã đàng hoàng thoát hiểm và lại được cán bộ công nhân viên tín nhiệm như xưa.   Lại nói về cái Trung tâm xuất khẩu lao động mới được thành lập trực thuộc Tổng công ty, nhưng về tổ chức và hoạt động kinh doanh có một đặc thù riêng vì được Bộ yểm trợ tối đa. Tám mươi chuyên viên giỏi được lựa chọn trong tổng số gần một ngàn người dôi dư  từ năm Bộ và Tổng cục sáp nhập lại, sau khi có đơn xin việc và “làm đủ thủ tục” với hai nhà lãnh đạo cao nhất của Tổng công ty là Tạ Đình Um và Nguyễn Văn Chúi, thì đều được bố trí về làm việc tại Trung Tâm này. Tuy Trung tâm cũng có một giám đốc là Lê Hữu Mã, một nữ phó giám đốc là Lưu Thị Đan Hạnh, nhưng hai người này chỉ giữ chức  có tính chất nghi thức theo luật định, họ chỉ được quyền nhắm mắt ký đại vào những văn bản nào mà “cấp dưới” yêu cầu, còn mọi quyền bính và sự điều hành công việc của Trung tâm đều do một Ban cố vấn gồm mười người, do ông cố vấn trưởng đứng đầu quyết định. Về chế độ tài chính, là đơn vị trực thuộc hạch toán báo sổ, tất cả những khoản thu chi nào của Trung tâm đã có chữ ký phê duyệt của ông Cố vấn trưởng thì Phòng Kế toán – Tài vụ Tổng công ty phải thu và chi, không được gây khó khăn cản trở. Ngay sau khi có quyết định thành lập Trung tâm và quyết định bổ nhiệm chánh, phó giám đốc của Bộ (Lẽ ra theo luật định thì những quyết định này phải do ông Tùm Lum ký) Mã Tóc Xoăn và Lưu Thị Đành Hanh đã được hai ông Tùm Lum và Chúi rỗ quán triệt nội dung chỉ đạo của Cụ Triệu là cấm không được cãi lại bất cứ một sự chỉ đạo nào của Ban cố vấn. Nhiệm vụ của hai người là hàng ngày làm việc phải đến Trung tâm đúng giờ, ngồi vào đúng vị trí sắp sẵn. Chỉ được ký theo yêu cầu của Ban cố vấn, không được phép đặt câu hỏi tại sao hoặc như thế nào với Ban cố vấn. Chỉ được nói những điều gì Ban cố vấn bảo nói. Tuyệt đối không được phát ngôn bừa bãi, không được gây gổ, hiềm khích lẫn nhau giữa hai người và với mọi người. Riêng Lê Hữu Mã cấm không được văng tục, nói bậy hoặc dùng những từ quá thông tục như mẹ kiếp, đù cha, v.v…Thời gian tập sự làm lãnh đạo Trung tâm là sáu tháng, nếu mắc phải các khuyết điểm trên sẽ bị phế truất… Cả Mã Tóc  Xoăn và Lưu Thị Đành Hanh đều vâng dạ chấp thuận. Ngày khai trương Trung tâm được Tổng công ty tổ chức rất rầm rộ. Địa điểm được thuê tại khách sạn 5 sao Daewoo, Hà Nội. Khách mời  ngoài đại diện các Phòng, Ban, Chi nhánh, Cửa hàng và các đơn vị trực thuộc Tổng công ty, còn có đại diện các Cục, Vụ, Viện của Bộ chủ quản; đại diện Bộ Lao động nơi duyệt chỉ tiêu hạn ngạch cho đưa người vào những thị trường nóng, Vụ Lãnh sự Bộ Ngoại giao nơi cấp hộ chiếu cho người đi xuất khẩu lao động, Tham tán thương vụ và người phụ trách Lãnh sự của các Đại sứ quán Đài Loan, Hàn Quốc, Malaysia, Brunei, Nhật Bản, Tiểu các Vương quốc Ả rập, Qata, Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, Nga, Xéc v.v… là những nước đang nhận lao động Việt Nam đến làm việc; Lãnh đạo các Sở lao động của các tỉnh nghèo trong cả nước đang cần đưa người đi xuất khẩu lao động để phấn đấu đạt chỉ tiêu xoá đói giảm nghèo; Đài truyền hình Trung ương, Đài Tiếng nói Việt Nam và các Đài, Báo Trung ương và địa phương khác nữa… Trước ngày khai trương Trung tâm, giám đốc Lê Hữu Mã bị Ban cố vấn “nhốt” trong phòng giám đốc, bắt phải học bằng thuộc bài “Discourse” khai mạc do Ban cố vấn soạn thảo bằng hai thứ tiếng Anh và Việt. Mã Tóc Xoăn năn nỉ ông cố vấn: - Chú ơi, chú không phải nhốt cháu đâu, bài diễn văn khai mạc chưa đầy trang giấy, cháu học vài lần là thuộc lòng thôi mà. - Không được, nhỡ ra đấy, cậu luống cuống mất bình tĩnh lại nói năng bậy bạ thì chết tôi à? - Chú yên tâm đi, hồi này cháu đếch thèm nói bậy nữa đâu. - Ấy đấy, lại “đếch” rồi. Cậu không nói bậy thì không chịu được à? - À quên, cháu quen mồm ấy mà! - Mã Tóc Xoăn tự lấy tay vả vào mồm mình và bảo ông cố vấn: - Cháu hứa với chú, từ nay đứa nào còn nói bậy thì nó là con chó! - Thôi, thôi! Cậu còn phải được dậy mệt thì may ra mới bỏ được cái thói nói bậy. Bây giờ hãy cứ học thuộc lòng cái bài diễn văn khai mạc này đi đã, rồi tôi sẽ cho ra ngoài nghỉ một lát rồi còn phải tiếp tục học lời cảm ơn các vị quan khách. - Trời ạ, sao mà chú ki thế? - Mã Tóc Xoăn đẩy ông cố vấn ra, rồi đóng sầm cửa lại, một mình ngồi trong phòng lẩm nhẩm học bài “discourse”. Giữa lúc ấy Phó giám đốc Trung tâm Đành Hanh đến hỏi ông cố vấn: - Anh ơi, ngày mai em phải mặc áo dài hay được mặc váy ạ? Ông cố vấn ngắm nhìn cái thân hình thon thon hình vại của mụ, rồi chậm rãi nói: - Cô thì.. chẳng mặc cái gì… - Cái anh này!... - Tôi đã nói hết đâu. Tôi định bảo là cô thì chẳng mặc cái gì cho hợp. Thôi cứ mặc áo dài vậy đi! - Vâng ạ. – Đành Hanh ngoan ngoãn trả lời, rồi quay ra, nhưng một chốc lại đến hỏi; - Anh ơi, thế lễ khai trương ngày mai định tiến hành bao nhiêu thời gian và làm những việc gì ạ? Ông cố vấn cáu kỉnh trả lời: - Không phải việc của cô. Ngày mai cứ ăn mặc cho thật đẹp, luôn thường trực nụ cười trên môi để đón tiếp khách là được rồi. - Vâng ạ. Khi mụ quay ra, ông cố vấn mỉm cười một mình vì cái công việc dậy dỗ cho lũ giám đốc này. Tại phòng khánh tiết khách sạn Daewoo Hà Nội. Đúng tám giờ sáng các vị khách mời dự buổi lễ khai trương Trung tâm xuất khẩu lao động Tổng công ty VINAMAPROTEXCO đã đến đông đủ. Trong số khách VIP có ông Cụ Triệu cha đỡ đầu và theo ông cũng là cha ruột của giám đốc Trung tâm Mã Tóc Xoăn, nhưng một điều hiển nhiên ông đích thực là cha đẻ của cái Trung tâm này. Ông muốn cho “con trai” của ông phải nối được nghiệp ông, nên ông đã phải lao tâm khổ tứ bày đặt ra được cái màn kịch “cha mẹ đỡ đầu” cho bà vợ “sư tử cái”  nhà ông phải nhận Mã làm con. Rồi ông còn phải suy đi tính lại và thuyết phục hết người này đến người khác mới có được cái hồi hai hôm nay của vở kịch cuộc đời mà ông vừa là nhân vật chính lại vừa phải làm đạo diễn. Hôm nay giám đốc Lê Hữu Mã được Ban cố vấn cho mặc bộ com lê đen, phía trong là sơ mi trắng cổ cồn, thắt nơ tím. Để che đi cái mái đầu xoăn tít, tránh sự hiểu lầm của quan khách nó không phải là dòng giống máu đỏ da vàng, không phải cháu đích tôn của cụ Đốc tờ Xuân, mà là giống oẳn tà roằn nào đấy, nên người ta đã bắt nó chụp lên đầu cái mũ phớt mầu lông chuột, cộng với cái khổ người bất mãn với chiều cao của nó, làm cho mọi người nhìn nó đi lăng xăng trong khách sạn Daewoo mà cứ ngỡ vua hề Sác lô tái thế. Khi lời giới thiệu của một ông cố vấn vừa dứt, Mã Tóc Xoăn ưỡn ngực hùng dũng tiến lên bục lễ đài, chõ mồm sát vào micro để đọc “bài học thuộc lòng” đã được ông cố vấn bắt nghiền ngẫm suốt từ hôm qua, không cần phải giấy tờ gì cả: - Ladies and Gentlemen! Thưa Quí bà Quí ông! –  Câu mở đầu của bài phát biểu nó nói cả hai thứ tiếng Anh và Việt nên cả hội trường vỗ tay rào rào, điều đó càng khích lệ nó thêm mạnh dạn hăng hái. Nó nói tiếp: - It’s great pleasure that today I announce the decision of establishment the Center for exporting labours belong to VINAMAPROTEXCO, Hôm nay tôi rất vui mừng công bố quyết định thành lập Trung tâm xuất khẩu lao động trực thuộc Tổng công ty Sản xuất và Xuất nhập khẩu Vật liệu Việt Nam. Cứ một câu tiếng Anh, lại một câu tiếng Việt của bài diễn văn viết như thế nào, nó đã học thuộc lòng nên đọc đúng nguyên như thế. Các vị khách lạ ai cũng tấm tắc khen ông giám đốc trẻ đã nói năng hoa mỹ mà lại thông thạo tiếng Anh, lại còn tự dịch ra tiếng Việt cũng rất hay nữa. Nghe vậy một người liền bảo: - Chuyện, còn phải khen phò mã tốt áo nữa, cử nhân Tây học về đấy! Khi nó vừa đọc xong “bài học thuộc lòng” diễn văn, tiếng vỗ tay kéo dài mãi không dứt. Nó đặt bàn tay phải lên ngực rồi cúi gập người xuống biểu thị cảm ơn, giống hệt hề Sác lô cúi chào khán giả mỗi khi kết thúc tiết mục biểu diễn. Khi ông Tham tán Thương mại Đại sứ quán Nhật Bản thay mặt cho khách mời là các đoàn ngoại giao nước ngoài lên phát biểu ý kiến. Ban cố vấn đã chuẩn bị chu đáo mời một cô tiếng Nhật của Phòng Đối ngoại trên Tổng công ty phụ trách phần dịch này. Nhưng hôm nay thấy ông giám đốc trẻ chủ nhà nói tiếng Anh, thế là ông cũng ngẫu hứng phát biểu bằng tiếng Anh, làm cho Ban tổ chức lúng túng quá, thấy vậy ông giám đốc trẻ Mã Tóc Xoăn nhảy luôn vào “chữa cháy”. Nó nghe được và hiểu hết những gì ông Tham tán Thương mại Nhật nói, nhưng chuyển dịch đúng nguyên bản sang tiếng Việt thì khó quá, thành ra nó vừa dịch vừa bốc phét thêm vào làm cho bài nói của ông Tham tán càng tăng phần nhiệt tình thống thiết, thể hiện đầy vẻ thân ái hữu nghị và lòng tha thiết muốn hợp tác làm ăn với Trung tâm. Lại những tràng vỗ tay và những tiếng ngợi khen kéo dài mãi không dứt làm đứt đoạn cả bài phát biểu và lời dịch. Khi nó dịch xong câu cuối cùng của ông Tham tán Nhật là “chúng tôi rất muốn được hợp tác với Quí Trung tâm”, thì nó lại chìa một tay ra cúi gập người xuống đáp lễ ông Tham tán và nói “We have the honour of cooperating with you”, rồi nó lại tự dịch luôn ra tiếng Việt “Chúng tôi rất hân hạnh được hợp tác với Quí Quốc!” - Lại rộ lên vỗ tay. Phải nói là hôm nay Mã Tóc Xoăn đã hoàn thành vai diễn quá xuất sắc, đến mức ngoài sự mong đợi của các cố vấn. Đúng là con nhà tông không giống lông cũng giống cánh. Nó thật đã nối nghiệp được nghề bán thuốc dạo của ông nội hờ Xuân Tóc Đỏ nhà nó. Trước khi ra về, Cụ Triệu, còn đến xoa đầu nó và giơ ngón tay cái ra nói: - Khá lắm! Nó lễ phép nói: - Con cảm ơn ba! - Từ hôm về nước được tổ chức long trọng lễ chính thức nhận con nuôi, nó vẫn gọi vợ chồng ông Phần là ba, mẹ.   Sau buổi lễ khai trương, Trung tâm bắt tay ngay vào việc kinh doanh. Mô hình mới về cơ cấu tổ chức của một đơn vị kinh doanh là không tổ chức thành các phòng, ban mà phân công mỗi chuyên viên phụ trách một mảng công việc. Người nào thạo việc gì, có thế mạnh về lĩnh vực nào được phân công phụ trách mảng công việc ấy. Thí dụ các chuyên viên nào trước đây đã từng công tác ở Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan… được phân công phụ trách thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan… Còn thị trường trong nước, để tìm kiếm lực lượng lao động xuất khẩu thì những nhân viên nào quê ở tỉnh nào được phụ trách thị trường tỉnh ấy. Mọi người tự lo liệu và chịu trách nhiệm về mảng công việc mà mình phụ trách hầu như toàn bộ từ A đến Z. Mười người trong Ban cố vấn chỉ tìm hiểu và theo dõi công việc của họ qua báo cáo kết quả công việc hàng tuần, họ chỉ phê duyệt những cái gì liên quan đến tiền và giá cả, không can thiệp sâu vào cách làm và phương pháp tiến hành của từng người. Cho nên cách tạo nguồn lao động cũng rất đa dạng. Có người tìm về Sở Lao động tỉnh để phối hợp tuyển người; có người về thẳng huyện; có người xuống hẳn xã hoặc thôn nhà mình để tuyển chọn lao động. Lại có người xông thẳng vào một trường dậy nghề tuyển nguyên cả khoá học sinh mà trường vừa đào tạo xong; cũng có người bắt tay liên kết với các cơ sở cùng nghề nghiệp xuất khẩu lao động khác mà họ có nguồn lao động đã đào tạo định hướng xong nhưng chưa có đầu ra để đưa lao động đi được… Về tạo nguồn cho đầu ra, thì các chuyên viên đã từng công tác tại các nước ngoài, bằng mối quan hệ cũ họ dễ dàng nối lại quan hệ với các đối tác mà trước đây họ đã có quan hệ để ký kết hợp đồng đưa lao động sang làm việc. Với mô hình tổ chức mới mẻ này tạo nên sự năng động sáng tạo trong công việc của từng người, nên kết quả công việc rất tốt. Chỉ sau ngày khai trương mười lăm ngày Trung tâm đã có 300 lao động lên đường sang làm việc tại Đài Loan và Malaysia. Về cơ chế quản lý lao động và tiền lương thì 100% lao động ra nước ngoài không phải đóng góp bất kỳ một đồng chi phí nào. Tất cả những chi phí ban đầu như phí đào tạo, phí xin hộ chiếu, thị thực xuất nhập cảnh, vé máy bay v.v… đều do Trung tâm ứng trước để chi trả, thậm chí lao động nào  hoàn cảnh gia đình có khó khăn, Trung tâm còn cho tạm ứng trước tiền lương ba tháng. Về mức lương ban đầu đều được Trung tâm và người lao động thoả thuận để ấn định trước. Ví dụ đi làm ở Đài Loan mức lương bốn triệu/tháng/người; đi Malaysia hay Qata ba triệu, Nhật Bản, Hàn Quốc năm triệu v.v… lương trả hàng tháng cho gia đình tại Việt Nam. Còn lương của người Lao động tại nước ngoài được các đối tác sử dụng lao động chuyển trả toàn bộ vào tài khoản của VINAMAPROTEXCO. Với cách làm này Trung tâm đã tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người lao động, đặc biệt là người lao động ở các xứ quê nghèo, không có đủ năng lực tài chính để đóng góp các khoản ban đầu trước khi ra nước ngoài. Trung tâm tuy có bỏ tiền ra ứng trước cho người lao động khoản chi phí ban đầu này, nhưng thu về khoản lớn từ lương hàng tháng của họ, cả hai bên đều có lợi. Chỉ trong vòng nửa năm đầu từ ngày thành lập, Trung tâm đã đưa được trên mười nghìn lao động sang tất cả các thị trường đang nhận lao động Việt Nam làm việc. Thu về cho Tổng công ty hàng chục triệu đô la, với mức lãi sau thuế trên một triệu đô la, nộp ngân sách một nguồn thu tương ứng. Với đà thắng lợi vang dội về xuất khẩu người, Ban cố vấn quyết định đề nghị Tổng công ty làm thủ tục xin bổ sung thêm ngành nghề kinh doanh dịch vụ tổ chức khánh tiết và kinh doanh chuyển giao công nghệ cho Trung tâm.   Quả đúng là:  Thần thiêng nhờ bộ hạ phù

Biến kẻ lù đù thành phật, thành tiên Chưa biết Ban cố vấn còn đưa Mã Tóc Xoăn tiến đến những nấc thang danh vọng nào nữa. Xin xem tiếp hồi sau sẽ rõ.