Ngọc Quạ
Ngày xưa, có một
người đi ở, thường hay cờ bạc thành ra nợ nần rất nhiều. Một hôm, nó dắt trâu đi
cày, bị chủ nợ đến bắt mất trâu đi. Nó không dám về nhà sợ chủ đánh, buồn rầu
nằm trên bờ ruộng giả chết. Có hai con quạ bay qua ngỡ là xác người chết, sà
xuống định móc mắt ăn. Nó chụp bắt được một con, bảo rằng: "Mày định ăn thịt
tao, tao bắt được mày, tao giết mày chết". Con quạ van lạy nó: "Anh tha cho tôi,
tôi đền ơn anh một viên ngọc quý". Nó liền hỏi: "Ngọc quý mày đâu, đưa ra đây
mau không tao bóp cổ cho chết". Con quả nhả ra cho nó một viên ngọc, dặn rằng:
"Có viên ngọc này thì anh ước gì được nấy".
Nó cầm lấy viên ngọc liền thử
ngay: "Ước gì ta có một con trâu để mang về trả chủ". Tự nhiên có một con trâu ở
đâu đến ngay trước mặt nó. Nó bèn thả cho quạ bay đi rồi dắt con trâu về trả chủ
và xin thôi việc.
Nó ra đi, đến một chỗ vắng, cầm viên ngọc mà ước có một
tòa nhà to lớn. Vừa nói xong, nó thấy hiện ra một tòa nhà nguy nga, lại có đủ đồ
đạc trang hoàng lộng lẫy. Có nhà đẹp rồi, nó ước được ruộng cò bay thẳng cánh,
thì có ngay ruộng cò bay thẳng cánh, có đủ cả trâu bò, cày bừa.
Nó trở
nên giàu có nhất vùng, lấy làm sung sướng. Một hôm nó lại ngồi ước có một người
vợ đẹp như tiên, tự nhiên có một người con gái con nhà giàu trong làng đến kết
làm vợ chồng.
Ăn ở với nhau được ít lâu, một hôm người con gái tò mò hỏi
nó làm sao đang nghèo khó bỗng giàu có như thế. Nó thật tình kể lại chuyện quạ
cho ngọc ước gì được nấy. Người con gái đem lòng tham, một hôm đợi nó đi vắng, ở
nhà lấy trộm viên ngọc rồi trở về ở với cha mẹ.
Khi nó trở về, thấy mất
vợ, lại mất cả ngọc, buồn rầu lên núi ngồi khóc. Bụt hiện ra hỏi nó: "Làm sao mà
con khóc"? Nó kể lại vợ lấy mất ngọc bỏ đi. Bụt mới cho nó một cành hoa trắng và
một cành hoa đỏ mà dặn rằng: "Con đem cành hoa trắng đến gài ở cửa nhà vợ, trong
nhà sẽ sinh ra lắm chuyện tức cười. Sau đó con đem cành hoa đỏ đến chữa cho
khỏi, vợ con sẽ trả lại ngọc cho". Nó liền theo lời Bụt dạy, đem cành hoa trắng
cắm ở trước nhà vợ rồi bỏ ra về. Mùi hoa thơm ngát, hai ông bà cùng cô con gái
chạy ra xem rồi tranh nhau ngửi. Ngửi xong, chốc lát mũi ba người cứ dài ra, dài
lủng lẳng xuống tới ngực trông tựa như cái vòi voi. Ông nhìn bà, bà nhìn con,
con gái nhìn bố mẹ, ba người nhìn nhau vừa muốn cười lại vừa muốn khóc, không
hiểu ra sao tự dưng lại mắc phải cái bệnh quái ác này. Chữa bao nhiêu thuốc,
chạy bao nhiêu thày, mũi cũng cứ dài lòng thòng rất khó chịu.
Được mấy
hôm, anh chàng rể vừa đến thăm, trông thấy bố mẹ vợ và vợ ôm mũi dài lủng lẳng
mới lăn ra cười nói rằng: "Tại vợ tôi nó trộm ngọc của tôi đem về nhà nên mũi
mới dài ra thế kia. Đem trả lại ngọc cho tôi thì tôi chữa cho khỏi ngay".
Hai ông bà dục con gái lấy ngọc trả lại, nó mới đưa cành hoa đỏ đem theo cho ông
ngửi thì mũi ông ngắn lại như cũ, đưa cho bà ngửi mũi bà co ngay lại, đưa cho vợ
ngửi mũi rút lại như trước.
Từ đó người vợ không còn dám cầm đến viên
ngọc nữa, sợ mũi lại dài ra. Hai vợ chồng ăn ở với nhau cho đến khi già. Khi nó
sắp chết thấy có hai con quạ bay đến trước nhà kêu trả ngọc, rồi bỗng chốc hạt
ngọc sáng rực lên mà biến mất đi.