Nàng tiên thứ chín và
chồng được cai quản thiên đình, làm cho mưa rơi xuống, mát mẻ trần gian. Làm cho
nắng chiếu xuống để cây cỏ xanh tươi, bốn mùa hoa nở. Lâu lâu họ chắp cánh bay
xuống tắm ở suối ngọc rồi về thăm mẹ già và bà con quê cũ.
Một bà cụ có
một người con trai lớn, nhưng bà nghèo quá chẳng có tiền để hỏi vợ cho con. Đêm
nào thấy con trai nằm ngủ một mình bên bếp lửa, bà cũng ra đầu sàn ngồi nhìn
trời mà khóc. Một đêm, sau khi khóc nhiều quá, bà ngã đầu vào cái vách ngủ mê đi
lúc nào không biết. Một ánh chớp loé lên, bà cụ vội mở mắt thì thấy một ông già
râu tóc bạc phơ, mặc áo xanh, đi giầy xanh, chống gậy xanh, đứng trên ngọn cây
mít. Hoảng quá, bà cụ định chạy vào bếp, thì thấy ông cụ già khoát tay, cất
giọng hiền từ bảo: "Ta là tiên, biết bà đang khổ vì cảnh nghèo khó, không có
tiền đi hỏi vợ cho con, nên ta giúp. Ngày mai bà bảo con trai bà đi theo hướng
ta chỉ, cứ đi mãi đến ngọn núi có phiến đá trắng to như cái nhà kia, sẽ thấy
chín nàng tiên xuống tắm. Con trai bà yêu cô nào, thì cứ lấy đôi cánh của nàng
tiên ấy đem về nhà là được."
Nói xong Tiên ông biến mất. Mừng quá, bà cụ
liền đẩy cửa, vào thổi bếp lửa cháy bùng lên, gọi con dậy, kể lại đầu đuôi câu
chuyện vừa qua.
Tờ mờ sáng hôm sau, người con trai gói cơm, đeo ống nước,
băng rừng, leo núi, leo hết núi này đến núi khác, đúng trưa mới đến chỗ tiên ông
bảo. Một cảnh tuyệt đẹp hiện ra trước mắt. Hồ nước xanh biếc, trong vắt như
gương, có đường xuống bến tắm, trên bờ hoa thơm, cỏ lạ đang đua nở khoe sắc cùng
ong bướm, sỏi đá lấp lánh như kim cương.
Thấy nắng rung rinh, chàng đưa
mắt ngó lên trời, bỗng từ trong đám mây hồng có chín nàng tiên mặc áo xiêm
trắng, đang bay và hạ xuống dần. Chàng con trai nghèo liền nép vào bụi nhìn
theo. Chín nàng tiên đã đứng trên các phiến đá ngọc, cởi cánh ra, lội xuống tắm.
Nước trong, da các nàng tiên trắng ngần, nhìn cô nào cũng đẹp lộng lẫy như mặt
trời mọc. Duy có nàng thứ chín là đẹp hiền hậu hơn cả. Tóc nàng đen mướt và dài
như dòng suối, giọng cười trong và thanh như tiếng sáo ngân vang: miệng đẹp hơn
hoa nở, mắt sáng như sao, khi nàng nhìn vào vật gì vật đó rực lên như có trăm
ngàn ánh hào quang chói sáng. Chàng trai liền lẻn đến lấy trộm cặp cánh tiên của
cô thứ chín, rồi trở về nhà.
Trống trên trời gióng bảy hồi khoan nhặt
báo giờ các cô phải về tiên cung. Tám cô chị lên bờ, lắp cánh của mình và bay
trước. Còn cô em mải đùa nghịch dưới làn nước mát, lên sau. Không thấy cánh tiên
đâu nữa, nàng hoảng hốt cuống cuồng chạy quanh bờ. Trống trên trời vẫn giục giã,
sắp đến giờ đóng cửa của thiên đình. Nàng tiên thứ chín lại chạy quanh bến nước
chăm chú tìm lại, nhưng không thấy. Nhìn dấu chân người còn in trên cát mịn, dấu
chân trên đường xuống núi, biết có kẻ lấy đôi cánh của mình rồi, nàng vội vã cài
lại áo xiêm, lần theo dấu chân đi mãi. Xế chiều nàng đến một ngôi nhà sàn nhỏ,
dựng lẻ loi dưới chân núi. Nàng đang phân vân không biết đi ngả nào, thì một cụ
đến bên nàng chào hỏi: "Cháu ơi! Đường xa vắng vẻ, cháu đi một mình như thế này
nguy hiểm lắm, cháu hãy vào nhà ta ăn cơm, uống nước rồi nghỉ lại đã." Nhìn nét
mặt hiền hậu của bà cụ, nàng tiên gục đầu vào vai bà khóc, kể lại việc nàng bị
mất đôi cánh tiên nên không về trời được. Bà cụ đưa nàng vào nhà. Chàng con trai
sung sướng bước ra chào hỏi, rồi vào rừng bẻ măng, nhổ nấm đem về đưa mẹ nấu
canh cho cô gái ăn. Tối chàng ngồi kéo đàn kơ ri - loại nhạc cụ réo rắt như đờn
cò của người Kinh - cho cô gái yên giấc.
Ở đây một tháng, hai tháng, lúc
đầu nàng tiên thứ chín hết sức nhớ mẹ, nhớ cha, nhưng được sự chăm sóc, trìu mến
của bà cụ và chàng trai hiền hậu, siêng năng, nên nàng khuây khoả dần. Buổi sáng
nàng cũng đi lên rẫy, vào rừng, buổi chiều nàng cũng ra giếng đội nước với chị
em.
Nửa năm sau người con trai bà cụ lấy nàng tiên. Hai vợ chồng sống bên
nhau rất hoà thuận, vui vẻ. Dân làng ví họ là cặp vợ chồng chim sáo - vì họ vừa
xinh đẹp, vừa chịu khó làm ăn. Người chồng chưa bao giờ mắng vợ nửa lời. Chiều
nào lên rừng về, chàng cũng cố tìm cho mẹ và vợ một bó rau ngót, một bó măng,
hay lưng gùi ngô non thơm sữa. Hai mùa, ba mùa, đến một đêm trăng tròn vành
vạnh, nàng tiên thứ chín sinh được một đứa con trai kháu khỉnh. Từ đó, trong nhà
càng thêm đầm ấm, vui vẻ hơn. Nhưng một hôm trời đang yên lành, bỗng có tiếng
sấm ầm ầm, giận dữ. Mây đen, mây xám kéo đầy trời. Lửa đỏ rực, chớp nhằng nhịt
dữ tợn Người vợ vừa cõng con ra đứng đầu sàn phía tây, đột nhiên thấy thiên lôi
từ trên trời cầm búa nhảy xuống sân. Mặt giận dữ, Thiên lôi bảo rằng, hắn vâng
lệnh Trời, xuống bắt nàng tiên phải về ngay, nếu không sẽ giết chết con nàng,
giết cả chồng và người mẹ chồng của nàng nữa. Thương con, thương chồng quá, nàng
tiên ngã gục xuống khóc nức nở rồi chạy vào nhà rút ba ống nứa dài vắt đầy sữa,
nhẹ nhàng đặt con lên chiếu, cắt một nắm tóc để lại cho chồng, rồi theo Thiên
lôi về thiên đình.
Chiều bà cụ và người chồng về nhà, không thấy nàng
tiên, chỉ thấy đứa con nằm ngủ bên nắm tóc thơm của mẹ nó. Nhìn cây cối ngả
nghiêng, cháy xém, biết có điều hung dữ xảy ra, chàng cõng con trên lưng, bước
xuống cầu thang đi vào rừng, nhìn trời khóc suốt chín ngày đêm. Tiếng khóc ai
oán, ấm ức nghe nghẹn cả cổ, đau cả lòng. Được tin, dân làng thương quá, rủ nhau
giúp sức, góp của. Nhờ bác thợ rèn chuyên nghề chim sắt biết bay, đúc cho hai
cha con người xấu số ấy một con chim công sắt.
Được chim sắt rồi, hai cha
con ngồi trên lưng công bay vút lên trời. Qua mây hồng, mây bạc, mây xanh, đến
sông Hằng sắp tới triều đình, thì công sắt không tài nào bay qua được. Gió to,
sóng gầm dữ dội. Năm bảy lần con công cất cánh đều lao đao muốn rớt. Hai cha con
đành ở bên này sông. Một hôm, người vợ ra sông giặt áo, đứa con nhỏ thấy mẹ,
liền gọi lên. "Mẹ ơi!" Người vợ quay sang, hai vợ chồng nhìn thấy nhau, nhưng
không gần nhau được. Đau khổ quá, họ bưng mặt khóc.
Dân làng nhà trời
thấy vậy vô cùng thương xót. Họ vào xin thiên đình cho hai vợ chồng được gặp
nhau. Nhưng thiên đình không cho, viện cớ sắp gả nàng tiên thứ chín cho chàng
trai thuộc dòng họ quyền quý. Không quản ngại, dân làng liên tiếp cử người đến
gõ cửa, buộc thiên đình phải xử. Cuối cùng Ngọc Hoàng phải xuống lệnh nếu chồng
cô thứ chín làm được mấy việc sau này mới lấy được con gái nhà trời. Thứ nhất là
trong một ngày phải nhặt hết số vừng rơi trong khu rẫy dài bằng một khoảng chim
bay mỏi cánh. Thứ hai là phải ăn hết những ớt gió đã chín trong một khu rừng ớt.
Thứ ba là phải làm một cái nhà bằng kim cương thật đẹp giữa sông Hằng. Thương
con, thương vợ người chồng phải nhận. Sáng hôm sau, hai cha con dậy thật sớm để
nhặt vừng, nhưng mãi cho tới trưa, khi mặt trời đã ở giữa đỉnh đầu mà vẫn chưa
nhặt được bao nhiêu. Thấy thế, Tiên ông liền đọc phù chú, gọi một bầy chim sẻ
đông nghịt, bay xuống nhặt hộ, chẳng mấy chốc đã hết nhẵn.
Nhưng còn rừng
ớt chín đỏ kia làm sao hái hết cho được. Người chồng cố hái ăn , bụng nóng như
lửa đốt, mắt đỏ xè, thế mà mới ăn được mấy quả. Tiên ông thấy vậy , liền niệm
thần chú hoá ra một đàn chim chào mào bay xuống ăn giúp. Trong giây lát cả rừng
ớt chỉ còn trơ lại cành lá. (Đến nay người Hê- rê giải thích chim chào mào đỏ
đít là do ngày xưa nó ăn ớt cứu người).
Đã đến lúc phải xây nhà kim
cương giữa sông Hằng chảy xiết. Chàng trai và dân làng đổ rất nhiều công đẵn gỗ
thả xuống sông, nhưng gỗ dù nặng dù to mấy đều bị nước cuốn phăng đi như cuốn
một cái lá. Một ngày không được, một tháng không được, một mùa không được, một
năm không xong, hết phương kế, chàng trai ôm con ngồi bên bờ sông than khóc thảm
thiết.
Thần cá liền ra lệnh cho cá chình, cá sấp, cá chép, lươn chạch,
cua, rùa, cá lóc, cá nghạnh... đều bơi lại giúp. Một con chình to lớn quẫy mạnh,
nhô đầu lên bảo: "Anh đừng lo, ngày mai anh sẽ có nhà đẹp và sẽ được gặp vợ. Hãy
vui lên, đừng khóc nữa!" Quả đúng như vậy, sáng hôm sau, khi mặt trời vừa thức
giấc, bỗng có một ngôi nhà lấp lánh bằng kim cương hiện lên đồ sộ giữa sông.
Chung quanh sóng vỗ rạt rào. Chiếc nhà do các loài cá xây nên, cá chình nhận làm
cột, cá lóc làm sạp, cá sấp, cá chép làm mái nhà. Cá nghạnh làm xà, rùa làm bếp,
cua làm móc chiêng, lươn, chình thì nối đuôi nhau thành một cái cầu tuyệt đẹp từ
bờ ra đến giữa sông.
Ngọc Hoàng cùng thần hung ác thấy nhà đẹp mới chịu
đem thuyền cho anh chàng nghèo sang sông gặp vợ. Còn bọn chúng thì hí hửng
khiêng lúa, gạo, chiêng, ché ra nhà kim cương ở, chúng lao nhao tổ chức lễ ăn
mừng. Nhưng khi vừa nhóm lửa nấu thịt thì rùa làm bếp bị nóng lưng quá lăn ngay
xuống nước. Cùng lúc cá chình, cá lóc, cá sấp, cá trệ.. cũng lăn theo. Nhà đổ
sập làm chìm cả lũ gian thần xuống dòng sông xẩy xiết đầy cá sấu, cá măng. Trời
cao vòi vọi, sóng nước mênh mông trắng xoá.
Từ đó nàng tiên thứ chín và
chồng được cai quản thiên đình, làm cho mưa rơi xuống, mát mẻ trần gian. Làm cho
nắng chiếu xuống để cây cỏ xanh tươi, bốn mùa hoa nở. Lâu lâu họ chắp cánh bay
xuống tắm ở suối ngọc rồi về thăm mẹ già và bà con quê cũ.