Dân gian có câu “Văn Lang cả làng nói phét”, tức đã khẳng định cái hài của đất và người Văn Lang (Văn Lang – Huyện Tam Nông – Tỉnh Phú Thọ). Bắt nguồn từ quá trình lao động vất vả, cực nhọc “Dù ai đi ngược về xuôi/ Váy ngắn quá gối là người Văn Lang”, người dân Văn Lang tự sáng tác ra các cách nói khoác gây cười để tự tìm niềm vui và để có cái nhìn lạc quan hơn trong cuộc sống.
Truyện tiếu lâm sẽ giới thiệu đến bạn một số câu truyện “Nói phét” nổi tiếng của người Văn Lang.
1. Con lươn đồng
Nhà cụ Trạch nhờ con cháu đào lò ngâm tre. Các con cháu cụ ra tay đào gần một buổi sáng thì phát hiện được một cái hang có con lươn đang chui chạy. Mọi người mừng quýnh, nắm lấy đuôi con lươn mà kéo. Con lươn bị tóm cổ. Nó dài phải bằng cái đòn gánh, mà to thì chẳng kém bắp vế người lực điền. Con lươn bị tóm cổ và chết ngắc. Con cháu cụ Trạch khiêng về nhà làm thịt. Cả nhà hơn mười người đánh chén túy lúy chưa hết một nửa con, vì vậy mới có câu ca:
Văn Lang bắt được con lươn
Thịt mang nướng chả, còn xương đẽo cày
2. Ăn cá không phải dở mình
Hôm nay đi làm cỏ lúa, may thay em vồ được con cá rô, em giắt vội vào cạp váy, em mang nó về, em mời cụ đẻ em, bố chồng em và cả ông trẻ em đến nhắm rượu. Cả ba người nhắm hết hai chai bố, lại ăn uống no nê mà con cá vẫn không phải dở mình.
3. Con tôm càng
Trong một buổi chiều, anh nông dân nọ vớt chơi cũng được một bữa tôm cho cả nhà. Tôm thì con nào cũng vàng xộm, to kềnh.
Hết buổi làm đồng, về nhà chuẩn bị sắp bữa, sờ vào bếp, lửa đã tắt ngấm từ bao giờ. Anh nông dân chạy sang hàng xóm xin tý lửa, rồi lại bước thấp bước cao trở về nhà. Về đến cổng, chân nam đá chân chiêu, anh ngã bổ nhào, tay vồ phải con vật to như con vện. Nhưng chó sao chẳng cắn, chẳng kêu. Anh nhìn lại thì chính nó là con tôm càng, thế là một tay cầm đèn, một tay kéo con tôm.
Thật thà mà nói, anh trai cày cũng phải ráng sức mới kéo nổi con tôm kềnh từ đồng vào nhà.
4. Cua hay bò…
Ruộng nhà em hôm qua còn xanh mơn mởn thế mà sáng nay đã nát rũ thế này. Nhìn ruộng lúa mà đau đứt ruột, tưởng là bò phá.
Vớ được con bò ấy thì em cho một dùi, tìm mãi chẳng thấy bò mà chỉ thấy có cua. Con cua giơ cái càng ra cắp, em đành phải lấy cái thừng to buộc vào càng nó. Nó lôi em đi, em lôi lại, cái càng gãy khực. Chỉ một cái càng thôi mà giã ra nấu được một nồi mười canh đặc.
5. Cau nhà
Nhà tôi trồng được một cây cau. Buồng nó to lắm. To đến nỗi đếm nửa ngày không hết quả. Hôm vừa rồi nhân nhà có khách, tôi trèo lên lấy mấy quả nhưng chẳng may, leo vừa tới buồng thì trời nổi giông tố. Thế là cả người tôi bị văng ra khỏi cây. Nhưng cũng may, một tay túm được một quả cau, thế là mặc cho giông tố quay cuồng, người tôi quay tròn trên không. Giông tan, hoàn hồn rồi mà nhìn quả cau tôi vẫn cứ ngỡ là quả dừa.
6. Củ khoai sọ
Nương khoai nhà bác Bốc cây cao, củ to. Đến ngày thu hoạch, hai bà cháu gồng quang, sọt đi đào khoai. Cả nương khoai khóm nào cũng to. Hai bà cháu bổ nhát cuốc vào chỗ nào cũng thấy củ. Để khoai không bị sát, bà bảo cháu cuốc vầng rộng bằng cái nong đại. Cả hai bà cháu loay hoay đào cuốc đến hơn hai tiếng đồng hồ mới bênh được một khóm. Xung quanh củ cái chằng chịt những củ con. Riêng củ con cũng được một gánh nặng. Còn củ cái bổ tư cũng mỗi phần được một gánh, một khóm khoai đào sót cũng được đến răm gánh vì thế đến nay làng Văn Lang vẫn còn truyền nhau câu ca:
Văn Lang có một khóm khoai
Nhặt được hai gánh, thừa ba cái đầu.