Hắn xoay người một lần nữa trong tấm mền dạ - nguy hiểm vì màu tấm mền đen, kinh hoàng tìm thấy cái mùi riêng của mình. Hắn quen thuộc cái mùi ấy, cái mùi mà xưa kia, cứ sáng ngày ra lại tìm thấy trên thân thể những người đàn bà. Những buổi sáng đẹp trời ở Paris, sau những đêm thức trắng, và vài giờ ngủ mê mệt bên một thân thể lạ, những buổi sáng hắn tỉnh dậy kiệt sức, len lén ra đi, bận rộn ra đi. Bận rộn, hắn là một con người bận rộn, trong buổi chiều mùa xuân ấy hắn nằm dài ở đó mà không kết thúc bằng cái chết. Chết là một từ kỳ cục, hắn không coi đó là chuyện hiển nhiên phí lý, từng bước đẩy người ta đến đó, mà là một tai nạn. Như bị gẫy chân do đi giầy trượt. “Tại sao lại là tôi, tại sao lại là hôm nay, tại sao?” “Thực ra tôi có thể khỏi” hắn cất cao giọng. Và cái hình ngồi sấp bóng trước cửa sổ hơi sửng sốt. Hắn đã quên nàng, vả lại bao giờ hắn chẳng quên nàng. Hắn nhớ lại nỗi ngạc nhiên của hắn khi biết chuyện nàng có liên hệ với Jean. Đối với người nào đó, nàng còn sống, nàng xinh đẹp, nàng có một thân xác. Hắn cười khe khẽ, tiếng cười ấy thúc đẩy tiếng đập kiểu cách của trái tim hắn. Hắn chết. Tại đó, hắn biết là hắn chết. Cái gì đó xé nát cơ thể hắn. Vậy mà nàng cúi xuống hắn, nâng vai hắn lên và hắn cảm thấy chính xương bả vai của mình hốc hác kỳ cục, giật nẩy lên trong bàn tay êm ái của vợ hắn. Nực cười, chính vì thế mà hắn chết, rõ nực cười. Có căn bệnh nào chết đẹp không nhỉ? Hẳn là không, và cái vẻ đẹp duy nhất của người đàn ông là lao về cuộc sống tương lai. Nhưng hắn đã dịu đi, và trong khi cúi xuống hắn, đặt hắn gối đầu lên chiếc gối, một tia sáng rọi vào mặt nàng và hắn nhìn thấy nàng. Nàng có khuôn mặt xinh đẹp, chính vì vậy mà hắn đã cưới nàng hai mươi năm về trước. Nhưng có những nét trên vẻ mặt nàng gây cho hắn tức giận. Đó là vẻ mặt thắc thỏm, lơ đãng. Hẳn nàng nghĩ đến Jean. “Có thể là anh sắp khỏi. - Phải”, nàng nói. Thật kỳ cục, thực ra nàng không yêu hắn nữa. Nàng biết rất rõ hắn bị mất nàng rồi. Nhưng “nàng” mất hắn thì đã từ lâu. “Mất người chỉ mất có một lần”, chẳng biết hắn đọc câu đó ở đâu. Có đúng vậy không? Mà nàng có thấy hắn tham gia đọc nhật ký hay phát biểu gì nữa đâu. Không, nàng không yêu hắn nữa. Nếu còn yêu, nàng có thể nói với hắn: “Chứ sao, cưng cửa em, anh sắp chết rồi” vừa nói vừa nắm lấy tay hắn với khuôn mặt nhẵn bóng, căng thẳng, do biết rõ khoa học đã bó tay trước một người ta yêu, cái khoa học mà người ta lĩnh hội có một lần, trước… “Chớ có vùng vẫy, nàng nói. - Anh không vùng vẫy, chỉ hơi ngó ngoáy thôi. Anh đã hết sức để vùng vẫy rồi.” Hắn nói giọng bông lơn. “Rút cuộc mình sắp chết, hắn nghĩ, có lẽ mình phải nói cho nàng đẹp lòng? Nhưng nói về cái gì? Về chúng mình? Cái đó không tồn tại nữa, hoặc còn rất ít.” Tuy nhiên, riêng cái ý nghĩ có thể còn vùng vẫy bằng lời nói của hắn, về cái gì đó làm cho hắn lấy lại tính kiên nhẫn ngày xưa. “Anh chẳng mong gì ở em nữa đâu, hắn nói, anh lấy làm tiếc.” Và hắn lại nắm bàn tay nàng chậm chạp, lặng lẽ. Lần cuối cùng, cách đây hai năm, ở rừng Boulogne: hắn cùng một cô gái khá trẻ và ngốc nghếch trên một chiếc ghế dài và hắn cũng làm như thế đối với cô ta để cô ta khỏi sợ. Vô ích, thế là cô ta đã về nhà hắn một giờ sau. Nhưng hắn nhớ mãi đoạn đường quá dài để bàn tay hắn mới nắm trúng được những ngón tay hơi đỏ… Những lúc ấy… “Em có bàn tay đẹp” hắn nói. Nàng không đáp. Hắn vừa nhìn thấy nàng. Hắn muốn nàng mở cửa chớp, nhưng nghĩ rằng bóng tối có lợi hơn cho tấn hài kịch cuối cùng này. Hài kịch, từ này ở đâu ra nhỉ? Ở đây chăng có gì là hài kịch cả. Nhưng hắn cứ làm ra như thế. “Đã thứ năm rồi, hắn buồn rầu nói. Khi anh còn nhỏ, anh ước ao đến lúc một tuần có bốn ngày thứ năm. Bây giờ cũng vậy. Anh sẽ sống thêm ba ngày nữa. - Đừng nói những điều ngu ngốc, nàng nhún vai nói. - À không, hắn nói, bỗng hắn tức giận và thử nhỏm dậy bằng hai cùi tay, em không thúc cho nhanh cái chết của anh chứ! Em biết chắc là anh sắp chết.” Nàng nhìn hắn và mỉm cười. “Vì sao em cười? Hắn dịu dàng hỏi - Vì em nhớ đến một câu, anh không nhớ hết đâu, cách đây mười lăm năm, chúng ta đang ở nhà Faltoney. Lúc ấy em không biết anh lừa em, cuối cùng em cũng nghi nghi…” Hắn cảm thấy nhen lên trong mình cảm giác thoả mãn ngày xưa mà hắn vội vàng dập tắt ngay. Hồi ấy, hắn bị đặt trong những hoàn cảnhngông cuồng đến thế, trong những câu chuyện kỳ lạ đến thế! - Sao nữa? - Tối ấy em biết anh là bồ của Nicole Faltoney. Chồng cô ta không có đấy và khi anh dẫn em về nhà, anh nói là anh phải qua nơi làm việc, phải chấm dứt, em không biết chấm dứt cái gì… Nàng nói chậm và rành rọt từng lời. Hắn, hắn nghĩ đến Nicole. Cô ta tóc hoe, âu yếm, hơi lắm lời. “Vậy là em nói với anh rằng em muốn anh về, rằng em thích thế hơn, em không dám nói với anh rằng em biết, bao giờ anh cũng kể về chuyện ghen tuông của đàn bà, em thấy sợ…” Nàng nói mỗi lúc một dịu dàng, như mơ, gần như âu yếm về một thời thơ ấu buồn. Hắn nổi nóng. “Anh đã nói với em là anh sắp chết đấy ư? - Không, nhưng bao giờ anh cũng bắt đầu câu nói: em đã nói với anh… Ồ! không, nàng nói và cười phá lên, anh quá đáng lắm…” Hắn cũng cười nhưng không giòn. Rút cuộc bây giờ không phải lúc cười, nhất là với nàng - chỉ riêng hắn là có thể tự cho mình trở lại thời xa xưa vui vẻ ấy. - Sao nữa, em nói tiếp đi. - Anh đã nói với em: “Em đừng lấy đi của anh người đàn bà đó, em biết rằng anh thèm muốn cô ta.” - À! hắn nói (hắn thất vọng, hắn mơ hồ hi vọng tìm được một câu nói thông minh). Thế thì chẳng có gì đáng cười cả. - Không ư, nàng nói. Có chứ, chính là ở chỗ anh nói trắng ra với em điều ấy. Nàng thoáng cười gằn dường như cảm thấy phật lòng. Nhưng lúc này hắn theo dõi nhịp tim của hắn. Tiếng đập câm lặng, mềm yếu, nhè nhẹ. “Chúng ta vô duyên quá”, hắn cay đắng thầm nghĩ. Hắn mệt mỏi thấy phải thừa nhận suốt đời hắn những nơi chung đụng mà hắn ghê tởm lúc tuổi hai mươi. Đi đến cái chết nào cũng giống nhau, cũng như đi đến tình yêu nào rồi cũng như nhau. “Nào, hắn nhắm mắt nói, hẳn đó là một trái tim khá đơn giản. - Gì vậy, nàng nói. Hắn ngắm nàng. Quả là kỳ lạ để lại sau mình một con người chất đầy những giai thoại như thế, chống lại người sắp là cái bóng của mình. Cái người ấy năm hai mươi tuổi hiền dịu là thế, biết tha thứ là thế và hắn gặp lại thấy thay đổi đến thế. Thì hắn không tìm lại nữa. Marthe… cô ta thế nào rồi? “Em có yêu cái anh chàng Jean không?” Nàng trả lời nhưng hắn không nghe. Hắn lại thử đếm những tia nắng trên trần nhà. Những tia nắng lỏng, dạng lông chim. Và rồi Địa trung hải cũng màu xanh chứ? Có ai hát trong sân. Cả đời hắn ưa thích ba mươi điệu nhạc một cách say đắm, thế mà cuối cùng đến mức hắn không sao chịu nổi âm nhạc nữa. Marthe, cô ta chơi pianô. Nhưng ít có chiếc pianô nào đẹp phù hợp với năng khiếu của cô ta về sự hài hòa của đồ đạc trong nhà. Tóm lại họ không có pianô. “Em không thể chơi pianô nữa chứ? hắn rên rỉ hỏi. - Pianô ư?” nàng hỏi. Nàng ngạc nhiên, chẳng nhớ gì về bản thân mình: nàng đã quên tuổi trẻ của nàng. Chỉ có hắn là thích hồi ức về cái gáy của Marthe trên nền đen của chiếc pianô, chiếc gáy trẻ, thẳng, nâu của Marthe. Hắn quay đi. “Tại sao anh nói với em về pianô?” nàng gạn hỏi. Hắn không đáp nhưng hắn nắm bàn tay lại. Trái tim hắn hoảng sợ, hắn biết nỗi đau xưa cũ của nàng. A! tìm lại sự yên ổn một lát, bờ vai của Daphné, vị của rượu. Nhưng Daphné ở chung với anh chàng Guy đổ đốn và rượu chỉ đẩy nhanh thêm những sự kiện. Hắn sợ - đấy - hắn sợ. Đó là cái vết trắng trơn trong đầu hắn và sự co rút cơ bắp hắn. Nỗi khiếp sợ nào, quả là hắn khiếp sợ cái chết của hắn đến nỗi hắn vừa mỉm cười với nó. “Anh thấy sợ” hắn nói với Marthe. Rồi hắn dằn giọng nhắc lại ba tiếng ấy. Đó là ba tiếng gồ ghề, sần sùi, tiếng đàn ông. Tất cả những từ hắn nói trong đời hắn thật dễ nói ra, trơn tuột “cưng của anh, em dịu dàng của anh, khi nào em muốn, hẹn gặp lại, ngày mai.” Marthe không phải là tên gọi dịu dàng và ít thấy xuất hiện trên miệng hắn. “Anh đừng lo” nàng nói Rồi nàng cúi xuống hắn, lấy bàn tay che mắt mình. “Tất cả sẽ tốt đẹp.. Em sẽ ở đây, em không bỏ anh đâu. - Ồ! có sao đâu, hắn nói, em có thể ra ngoài, hoặc đi mua sắm. - Lát nữa.” Nàng đầy nước mắt. Marthe tội nghiệp, vậy là tình trạng hắn xấu đi. Tuy nhiên hắn cảm thấy nhẹ nhõm một chút. “Em không trách anh à? hắn nói - Em cũng nhớ lại cái gì diễn ra sau đó” nàng nói giọng thầm thì làm hắn nhớ tới mười tiếng nói tương tự, một chút hổn hển, trong góc phòng khách hay trên bãi biền. Quan tài của hắn sẽ được tống tiễn bằng một tiếng thì thầm dài âu yếm và nực cười. Trong ghế phôtơi, Daphné, cô gái sau cùng hồi tưởng lại hình bóng hắn và anh chàng Guy trẻ tuổi hậm hực. “Tất cả đều tốt đẹp, hắn nói. Lẽ ra anh muốn chết trong một cánh đồng lúa mì hay lúa mạch. - Anh nói gì thế? - Với những thân cây lung lay trên đầu anh. Em biết đấy “gió nổi, cần mưu cầu cuộc sống”. - Bình tĩnh đi anh. - Bao giờ người ta cũng khuyên người đang chết bình tĩnh. Đă đúng lúc. - Phải, nàng nói, đúng lúc. Cô ta có giọng nói hay, Marthe. Hắn luôn cầm tay nàng trong tay mình. Hắn chết với một bàn tay đàn bà, mọi việc sẽ tốt đẹp. Chẳng cần người đàn bà ấy có phải là của hắn hay không. “Hạnh phúc, hắn nói, lứa đôi, không phải dễ dàng đến thế…” Rồi hắn phá lên cười vì, rốt cuộc lại, cái đó đối với hắn cũng vậy thôi, hạnh phúc. Hạnh phúc và Marthe và Daphné. Hắn chỉ là một trái tim đang đập và tiếp tục đập và đó là, vào giờ phút ấy, điều duy nhất mà hắn yêu./. PHÙNG ĐỆ dịch