(1)

Tít bờ phía bắc của cánh đồng Ippongi (Một Cây) có nổi lên cái gò, trên đó mọc toàn loại cỏ có gié nhọn như đuôi chó. Ngay giữa gò trơ trọi mỗi một cây phong. Đó là một cây phong nữ xinh xắn. Thật ra cây không cao to gì lắm nhưng thân nó đen nhánh, cành vươn ra đẹp đẽ, đến tháng năm thì vòm hoa nở trông như chòm mây trắng, còn vào thu thì lá vàng lá đỏ và bao nhiêu màu sắc nữa rụng xuống bời bời. Vì thế từ những giống chim giang hồ như chim cu gáy hay chim bách thiệt cho đến những con chim bé như chim tiêu hay chim bạch nhãn, tất cả đều đến tụ họp trên cây. Chỉ có điều là khi mấy con chim ưng trẻ hay giống chim to nào tìm đến thì các loài chim nhỏ từ xa đã để mắt cảnh giác chúng rồi và không bao giờ dám lại gần. Nàng phong này vốn có hai người bạn. Một người là ông thổ thần sống cách nó chỉ có khoảng năm trăm bước trong một vùng đất trũng sình lầy và một người nữa là con chồn nâu lúc nào cũng từ phía nam cánh đồng đi tới. Nàng phong coi bộ thích chú chồn hơn. Lý do là thổ thần, tuy mang tiếng là thần đấy nhưng tính nết lão ta lại quá hung hãn, tóc để bùi nhùi như bó bông gòn, mắt thì đỏ ngầu và quần áo cứ kéo lê lếch thếch bên người như mớ rong biển. Thổ thần lúc nào cũng đi chân trần, móng chân để dài và đen thui. Ngược lại, chú chồn hết sức thanh lịch và ít khi làm cho ai phải nổi cáu vì mình. Thế nhưng nếu so sánh cho rốt ráo thì điều đáng nói là thổ thần rất thẳng thắn trong khi chú chồn có hơi đểu giả một chút.

(2)

Đó là một buổi chiều đầu hạ. Nàng phong kia đang mang đầy những chiếc lá mới mềm mại hương thơm lựng. Trên bầu trời, dòng sông Ngân như vệt sữa đang chảy ngang qua và những vì sao lung linh run rẩy, chợt sáng chợt tắt. Vừa lúc đó, dưới đất, chú chồn tay cầm một quyển thơ, tìm đến thăm nàng phong. Hắn mặc một cái áo khoác màu xanh đậm mới may, đôi giày da màu nâu đỏ nghiến nhè nhẹ dưới mỗi bước chân. -Đêm yên tĩnh quá nhỉ? -Vâng. Nàng phong dịu dàng trả lời. -Này, cô có thấy chòm sao Bò Cạp đang bò qua bầu trời đằng kia không? Bên Tàu, người ta thường gọi ngôi sao màu đỏ trong chòm đó là sao Hỏa đấy. -Ngôi sao ấy không phải là Hỏa Tinh à? -Nó khác với Hỏa Tinh chứ. Hỏa Tinh (3) là một hành tinh, còn ngôi sao Hỏa tôi nói là một định tinh cơ. -Hành tinh với định tinh khác nhau thế nào? -Này nhé, hành tinh là ngôi sao tự nó không phát ra ánh sáng.Nhờ nó nhận ánh sáng từ một ngôi sao khác mà người ta tưởng như là nó sáng. Còn định tinh tự nó đã sáng rồi. Ví dụ mặt trời dĩ nhiên là một định tinh. Nay ta thấy nó lớn và làm ta lóa mắt nhưng nếu nhìn nó từ một nơi thật xa thì nó cũng giống như những ngôi sao bé khác thôi. -Ôi chu cha, ông mặt trời chỉ là một ngôi sao thôi à.Thế thì trên bầu trời này phải có biết bao nhiêu ông mặt trời, không, bao nhiêu là ngôi sao, ý, không phải, bao nhiêu là mặt trời đó há! Chú chồn mĩm cười khoái trá: -Ờ, cô hiểu như thế thì cũng tạm được! Chồn lại cười vênh váo, vòng hai tay rõ cao trước ngực.Tập thơ hắn đang kẹp xộc xệch dưới nách nhiều lúc tưởng suýt rơi đến nơi nhưng sao vẫn bám được vào chỗ đó -Các ngôi sao cái thì màu da cam, cái thì xanh, đủ loại màu nhưng chúng đều có cớ cả đấy.Này nhé, lúc đầu tất cả các thiên thể chỉ giống như những đám mây với hình thù không rõ rệt. Bây giờ trên trời hãy còn những đám mây như thế. Trong những chòm sao như Tiên Nữ (4), Lạp Hộ (5) hay Lạp Khuyển chẳng hạn. Trong chòm Lạp Khuyển thì chúng là đám mây có hình cái xoáy nước. Có loại được gọi là hoàn trạng tinh vân vì có hình tròn. Còn nếu giống miệng cá thì được gọi là ngư khẩu tinh vân (7) nữa. Tinh vân như thế thì trên bầu trời nhiều lắm. -Trời ơi, em muốn xem một lần cho biết. Chòm sao giống hình miệng cá chắc đẹp hết chỗ nói! -Đẹp chớ sao không hở cô. Tôi đã xem nó ở biết bao nhiêu lần ở đài thiên văn. -Em cũng muốn đi xem ghê. Được, để rồi tôi cho xem. Nói thật cô hay, tôi đã đặt mua một chiếc viễn vọng kính của Đức đấy. Sang xuân, khi kính tới nơi thì thế nào tôi cũng cho cô dùng thử.ngay. Chồn nói liều như thế không suy nghĩ nhưng sau đó thì cu cậu tự nhủ ôi thôi ta lại nói dối với người bạn duy nhất của ta rồi. Tuy nhiên, ta chẳng hề có ác ý.Ta chỉ định làm vui lòng cô nàng thôi. Được rồi, sau này ta sẽ nói rõ sự thật cho cô ấy vậy. Chồn lặng người một lúc, suy nghĩ miên man như thế. Nàng phong thì nào có biết, cứ mừng rơn và bảo: -Thích quá. Anh lúc nào cũng dễ thương với em. -Chớ sao, nếu cô muốn tôi còn làm được bao nhiêu thứ khác nữa chứ. Có muốn đọc tập thơ này không. Của cái ông tên là Heine (8) viết đấy. Chỉ là bản dịch thôi nhưng hay đáo để. -Anh cho em mượn đọc có được không? -Được chứ sao không. Cầm lấy thủng thỉnh mà đọc! Bây giờ, tôi phải đi có việc một chút. Thế nhưng, hình như tôi có điều gì quên nói với cô thì phải. -Chuyên về màu của các ông sao đấy anh! -Đúng, đúng đấy. Thôi để lần sau đi nhé.Tôi không dám làm phiền cô lâu. -Không, có chi đâu anh! -Tôi còn tới nữa mà. Thôi, chào cô.Tôi để cuốn thơ lại cho cô mượn. Thôi, chào nhé. đầu lim dim buồn ngủ.

-Này, cô có thấy chòm sao Bò Cạp đang bò qua bầu trời đằng kia không?

Bình minh đã rạng. Mặt trời lên cao. Cỏ lấp lánh ánh sương và ngàn hoa đua nở. Từ phía đông bắc của cánh đồng, thổ thần, người tắm trong ánh nắng nên toàn thân như nhuộm màu đồng nung chảy, đỉnh đạc đi đến. Dường như đang tư lự điều gì, lão ta vừa khoanh tay trước ngực vừa chậm rãi bước Cây phong dù có vẽ ngại ngùng nhưng cũng huơ huơ những cành lá xanh lấp lánh về hướng thổ thần đang tiến đến. Bóng của chúng lướt tha lướt thướt quét qua quét lại trên mặt cỏ. -Phong ơi! Chào cô nhé. -Em xin chào ông. -Này cô, ta có nhiều chuyện thắc mắc hết sức. Có bao nhiêu là chuyện ta không sao hiểu nổi. -Chuyện gì mà ông không hiểu thế ông? -Ví dụ nhé, tại sao cỏ sinh ra từ đất đen mà lại có màu xanh. Hoa của chúng có cái trắng, cái vàng? Đó là những chuyện ta không hiểu. -Có phải bởi vì trong hạt giống của cỏ đã có sẵn màu xanh và trắng rồi, hở ông nhỉ? -À, à, phải rồi. Cô nói như thế thì quả là thế nhưng ta vẫn chưa nắm được tại sao. Ví dụ mấy cái nấm mùa thu, cũng từ dưới đất ngoi lên, nào có hạt giống gì đâu mà cũng có cái màu đỏ, cái màu vàng, cái đủ màu đủ sắc kia nữa đấy. Không hiểu nổi! -Thế thì ông thử đi hỏi anh chồn xem sao? Chỉ vì cây phong chợt nhớ đến câu chuyện hết sức lôi cuốn về bầu trời sao cô nghe tối qua nên mới ngõ lời như thế. Nghe thế, thổ thần liền đổi ngay sắc mặt. Ông ta vung nắm đấm lên: -Cái gì? Chồn à? Thế thằng chồn nói những gì nào? Giọng của cây phong bỗng trở thành rưng rưng: -Anh ấy có nói gì đâu nhưng em nghĩ có khi anh ấy giải thích được chút ít. -Chồn cáo mà dạy được thần thánh à? Ai bảo cô như thế hử? Cây phong sợ hết vía, mình mẩy tứ chi run lên bần bật. Thổ thần thì nghiến răng trèo trẹo, hai tay đang khoanh khuỳnh lên cao, bước qua bước lại. Cái bóng đen của lão in đến đâu trên mặt cỏ thì ở đấy, lá cỏ cũng sợ hãi run lên. -Cái giống chồn là thứ nguy hại cho xã hội. Chúng toàn nói láo nói lếu, không những làm biếng, hèn nhát mà còn ganh tỵ hết cỡ nữa chứ. Đồ súc vật, cái tụi đó! Lúc đó, cây phong bèn nói lãng qua chuyện khác: -Hình như lại sắp đến ngày lễ hội ở đền ông rồi đấy ạ? Thổ thần mới dịu giọng đôi chút. -Phải rồi. Hôm nay mồng ba tháng năm. Chỉ còn sáu hôm nữa thôi. Thế nhưng sau khi nghĩ ngợi gì đó, lão lại nổ bùng cơn tức giận: -Loài người thật là giống không xài được. Mấy lúc sau này, gặp ngày lễ của ta, chúng chẳng chịu đem gì đến cúng kiến cả. Do đó, lần này nếu có đứa nào bén mảng trước tiên đến địa phận của ta, ta sẽ kéo nó dìm xuống đáy đầm bùn cho chúng biết tay! Thổ thần vừa nói vừa nghiến răng trèo trẹo. Cây phong mới nhận ra rằng những cố gắng xoa dịu thổ thần của nàng đã mang đến toàn hậu quá trái ngược nên không biết làm gì hơn là để mặc cành lá của mình đong đưa theo làn gió nhẹ. Còn thổ thần thì toàn thân đã đỏ rực lên vì tắm trong màu nắng chiều, hai tay khoanh lên cao trên ngực và răng vẫn nghiến trèo trẹo. Lão có vẻ đang nghĩ tới nghĩ lui và càng nghĩ càng tức lộn ruột. Rồi như không kìm hãm nỗi nữa, lão rống lên mấy tiếng rồi bực dọc chui về hang động của mình.

(3)

Chỗ thổ thần cư ngụ khoanh vùng được cho một trường đua ngựa cỡ nhỏ. Đó là một cái đầm lạnh lẽo ẩm thấp phủ đầy rêu và lau sậy, cỏ hoang mọc um tùm, ở vài nơi, gai góc chen giữa đám dương liễu thân thấp chủn và oằn oại. Những vệt phèn đỏ như rĩ sét trồi lên mặt đầm úng nuớc nhầy bùn gây ra một cảm giác khó ở. Chính giữa miếng đất ấy là cái gò giống hòn đảo con và trên đó có một cái miếu thổ thần bằng gỗ cao chỉ độ hai thước. Về đến hòn đảo đó rồi, thổ thần nằm duỗi người dài trước miễu. Rồi gãi sồn sột hai cái chân đen thui dài ngoẵng của mình. Lão chợt thấy một con chim đang bay trên trời vút ngang qua đầu mình. Lập tức lão trở mình nhõm dậy và "Hù!" một tiếng. Con chim nghe kêu, ngạc nhiên, chao mình suýt rơi xuống đất, rồi cánh nó như tê liệt, mất hẳn độ cao, sà thấp xuống và trốn về đằng xa. Thổ thần cười cười rồi bật dậy. Lão dán mắt về phía ngọn đồi không xa mấy nơi có cây phong mọc, mặt biến sắc và đứng đực mặt. Thế rồi đưa tay lên đầu vò bứt tả tơi mớ tóc bờm xờm của mình Lúc đó từ phía Nam trũng đất, một gã tiều phu đang tiến lại. Có lẽ anh chàng lên ngọn núi Mitsumori kiếm củi. Bằng những bước nhanh, anh ta men theo con đường nhỏ bên bờ trũng đất. Như thể đã biết chuyện về thổ thần nên lâu lâu anh ta lại ném một cái nhìn lo âu về phía miếu. Tuy vậy, gã tiều phu này không thể nào nhìn thấy hình ảnh của vị thần. Khi thổ thần vừa nhận ra gã tiều phu, mặt lão ửng hồng lên vì sung sướng. Thế rồi lão vươn cánh tay mặt về phía đó chụp lấy gã còn tay trái thì nắm cườm tay phải để dồn sức kéo lấy nó về phía mình. Điều kỳ lạ xảy ra là tuy gã tiều phu nghĩ mình đang đi trên đường mà thật ra gã cứ tiến dần vào vùng đất trũng. Rồi như ngạc nhiên về điều đó, gã dấn buớc cho nhanh, mặt bắt đầu tái và mồm há rộng để thở.Thổ thần bèn từ từ vặn tréo nắm tay mặt. Tiều phu đang bước nhanh bỗng như bị vật gì ngáng lại, miệng gã ú ớ còn chân cứ đi lòng vòng một chỗ. Hình như gã cũng muốn thoát cho mau khỏi vùng đất trũng nhưng dầu hết sức cố gắng, chỉ xoay quanh được mỗi một nơi. Rốt cuộc gã chỉ còn biết òa khóc, nhấc hai tay lên định ù té chạy. Điều đó hình như làm cho thổ thần khoái trá, lão không cần nhấc mình ngồi dậy, chỉ cười khinh khỉnh và đưa mắt nhìn gã tiều phu chẳng mấy chốc đã kiệt sức, choáng váng ngã gục xuống nước.Lúc đó thổ thần mới từ từ đứng lên, lội bì bõm đến, vác thân hình gã tiều phu vừa ngã xuống ném cái ình về phía cánh đồng cỏ. Gã tiều phu rên ư ử mấy cái và hơi nhúc nhích một chút nhưng có lẽ vẫn chưa lại hồn. Thổ thần bật cười khanh khách. Tiếng cười của hắn biến thành những âm ba quái gỡ vọng về phía trời xa. Tiếng cười bay cao lên không trung lại dội về rơi ngay đúng chỗ cây phong kia. Nàng phong mặt mày bổng đổi sắc, những tia nắng lọc qua vòm lá của nàng cũng trở thành tái xanh, và nàng bắt đầu run lẩy bẩy. Thổ thần như không nhịn nổi, đưa cả hai tay vò đầu bứt tóc, bụng thì nghĩ: "Sở dĩ ta khó chịu trong người thế này, trước tiên là tại cái thằng chồn. Mà tại cái con phong kia còn hơn cả thằng chồn nữa chứ. ƯØ, tại cả thằng chồn lẫn con phong.Thế nhưng mà mình không giận được cái con phong mới cay. Con phong mà tử tế thì ta cũng bỏ qua cho thằng chồn. Ta có bần tiện chăng nữa thì cũng mang cương vị một ông thần. Bây giờ phải bận tâm vì một con chồn thì thật muối mặt.Nhưng nó cứ ám ảnh thì ta biết sao đây! Thôi ráng quên cây phong ấy đi cho được việc. Nhưng làm cách nào để quên nó bây giờ! Sáng nay thấy nó mặt xanh lè run lẩy bẩy, trông thương quá làm ta không tài nào quên được.Ta nổi khùng nên mới ăn hiếp cái thằng người tội nghiệp kia cho đã nư nhưng rốt cục chả giải quyết được gì cả. Lúc giận dữ quả thật không ai lường được việc mình làm". Thổ thần càng nghĩ lòng càng tê tái. Trên bầu trời, một con chim ưng đang dương cánh bay qua nhưng khác với lần trước, thổ thần chẳng làm gì cả, chỉ im lặng đưa mắt nhìn. Ở một nơi cách đó xa khơi mù tít chợt có tiếng súng của đám kỵ binh đang diễn tập nổ lốp đốp như tiếng muối ném vào lửa. Từ trên bầu trời, vệt sáng màu xanh biếc tuôn tràn lên khắp cánh đồng. Làm như thể hớp được sinh khí đó, gã tiều phu nãy giờ bị ném ra giữa đám cỏ bắt đầu tỉnh táo trở lại, hoảng hốt lòm ngòm bò dậy rồi đảo mắt dòm quanh. Thế rồi lấy lại thần hồn, như tên bắn, gã chạy trốn khỏi nơi đó và phóng một lèo về hướng núi Mitsumori. Nhìn cảnh tượng đó, thổ thần cất tiếng cười to.Tiếng cười của lão lại vọng lên từng không, đến giữa chừng lại rơi đánh bịch xuống chỗ cây phong Cây phong một lần nữa lại đổi màu lá và cả người run rẩy nhưng khá nhẹ nhàng nên khó ai nhận ra. Thổ thần bước tới bước lui lòng vòng quanh ngôi miếu của mình một hồi thì hình như tạm lắng dịu, hình bóng lão cũng tan biến vào trong điện thờ.

(4)

Đó là một đêm tháng tám, sương mù thật dày. Thổ thần cảm thấy cô đơn và buồn đến nẫu người nên lão bất chợt rời cái miếu để ra bên ngoài. Thế rồi dù muốn hay không, bàn chân đã đưa lão về chỗ có cây phong. Không hiểu tại sao, mỗi lần nghĩ đến cây phong thì lão thấy hồi hộp và se sắt con tim. Dạo này, lão cảm thấy tâm thần có khác đi, thư thái hơn, cho nên lão muốn mình không phải bận lòng vì con chồn hay cây phong nữa. Tuy không muốn nghĩ nhưng lão không sao đuổi được hai nhân vật đó ra khỏi đầu. Lão vẫn tự nhủ ngày đêm "Dù tính tình mi có ti tiện nhưng mi vẫn đứng ở cương vị một ông thần. Nó chỉ là cây phong thì nào có gì đáng kể đối với mi!". Thế nhưng buồn vẫn hoàn buồn, nhất là chỉ cần nghĩ một chút về con chồn thì lão đã cay cú ngay, toàn thân phừng phừng bốc hỏa. Chìm đắm trong dòng suy nghĩ, dần dần lão đã gần tới cạnh cây phong. Khi lão nhận ra rõ ràng mình đang ở trên đường đi đến chỗ của nàng ta, tim lão đã như nhảy múa reo vui trong lồng ngực. Lâu rồi không gặp chắc nàng cũng trông ngóng mình chứ chẳng chơi! Càng nghĩ thổ thần càng tin chắc về điều đó và cảm thấy mình thực tệ vì đã bỏ bê nàng bấy lâu. Thổ thần xăm xăm đạp cỏ bước tới, lòng như mở hội. Thế nhưng bước chân dũng mãnh kia chợt khựng lại và một bức màn xanh buồn bã bao trùm lên đầu lão. Bởi vì chồn ta đã có mặt ở đó rồi. Tuy trời đã tối hẳn nhưng dưới ánh trăng mờ và sau bức màn sương mù, lão vẫn nghe được tiếng của con chồn vọng lai: -Vâng, dĩ nhiên rồi. Đâu phải vì có sự phù hợp với nguyên tắc đối xứng một cách máy móc mà gọi là đẹp được. Cái đẹp đó có chăng nữa chỉ là cái đẹp không hồn. -Em hoàn toàn đồng ý với anh! Giọng nàng phong trả lời dịu dàng. -Cái đẹp thực sự không giống như một mô hình hóa thạch. Mọi người đòi hỏi phải tuân theo luật đối xứng nhưng thật ra chỉ cần có trong đầu cái tinh thần đối xứng là đã tốt rồi. -Em thật tình cũng nghĩ vậy, anh ạ. Giọng nói thỏ thẻ của nàng phong lại cất lên. Lúc ấy, thổ thần cảm tưởng như có những lưỡi lửa hồng đang liếm khắp người lão. Nhịp thở lão mỗi lúc càng hổn hển đến mức độ không chịu nổi nữa. Thổ thần thầm trách mình: "Có gì đâu mà mi lại đau khổ đến thế! Cùng lắm chỉ là mẩu chuyện ngắn ngủi trao đổi giữa một cây phong và con chồn trên cánh đồng không này mà thôi. Để chút việc đó làm bấn loạn tâm trí mà mi cũng đòi xưng thần xưng thánh à?". Con chồn lại cất tiếng: -Vì thế nên quyển sách nào viết về mỹ thuật cũng đều bàn đến điều này. - Thế anh có nhiều sách viết về mỹ thuật hở anh? Nàng phong ướm hỏi. -Ờ, nhiều thì tôi không dám nói nhưng sách viết bằng tiếng Nhật, Anh hay Đức đại khái tôi đều có cả. Quyển mới ra thì hãy còn bên YÙ, chưa qua đến nơi. -Chắc đằng nhà anh phải có cả một thư viện? -Không đâu, chỉ loe hoe vài cuốn thôi cô ạ. Vì tôi dùng chỗ để sách làm cả nơi nghiên cứu nên bừa lắm, góc thì kính hiển vi, góc thì mấy tờ London Times (Luân Đôn Thời Báo), có cả tượng ông Julius Ceasar bằng cẩm thạch nằm lăn lóc ra nữa kia. -Chao ôi, thế thì tuyệt quá. Thật là tuyệt vời đó anh! Con chồn hinh hích một tiếng không biết để tỏ vẻ khiêm tốn hay tự mãn, thế rồi sau đó, trong phút chốc, không nghe họ nói gì nữa cả. Giờ đây, thổ thần đứng không yên mà ngồi cũng không yên.Nghe những lời chồn ra oai thì thấy rõ ràng hắn ăn đứt mình."Cho dù ti tiện thì thần vẫn là thần", cái lý lẽ mà lão luôn luôn nhắn nhủ với chính mình coi bộ lần này không còn hiệu quả nữa. Tức chết đi được, lão chỉ muốn chạy vùng ra banh thây xé xác con chồn. Thế nhưng chuyện như thế thì mình cũng không nên mơ tưởng đến, nếu mà làm, rốt cuộc mình sẽ trở thành giống gì đây, thấp kém hơn cả con chồn mất thôi. Ta phải hành động thế nào cho phải? Lão rầu rĩ, muốn cào cấu ngực mình. -Thế cái viễn vọng kính anh nói hôm trước vẫn chưa tới nơi ạ? -Ơ, cái kính viễn vọng hôm trước hả. Chưa tới đâu! Không biết sao mà lâu thế. Đường tàu bè từ bên Âu Châu qua đây lúc này khá kẹt. Khi nào kính đến nơi, tôi sẽ mang đến cô ghé mắt xem.Cái vòng bao chung quanh Sao Thổ nom đẹp lắm cô ạ. Thổ thần đưa tay lên bưng lấy hai tai mình và chạy vù về hướng Bắc. Nếu cứ im lặng mà nghe họ nói với nhau như thế này thì lão sợ rằng sẽ không lường được phản ứng của mình. Lão cứ mê mãi chạy như bay cho đến lúc hết hơi và ngã sóng soài dưới chân ngọn núi Mitsumori. Thổ thần vừa vò đầu bứt tócvừa lăn lộn trên bãi cỏ. Thế rồi lão cất tiếng gào khóc. Tiếng khóc của hắn giống như một cơn sấm không đúng mùa vang dội vào không gian, làm cho khắp cả đồng cỏ chỗ nào cũng nghe thấy. Thổ thần tiếp tục khóc cho đến khi ngày rạng ra, và sau đó thất thểu bước lui về cái miếu của mình.

(5)

Thế rồi, chẳng bao lâu sau mùa thu đã tới. Cây phong hãy còn xanh ngắt nhưng đám cỏ đuôi chó chung quanh đã phô những cái gié vàng diệp lấp lánh đong đưa trong gió và đó đây quả cây lan dại chín tới đỏ ối. Buổi sáng ấy có nắng vàng trong vắt, thổ thần thấy người thật khoan khoái. Tất cả những điều khó chịu trong đầu suốt dịp hè đã tan loãng làm thành những vòng tròn sương mù mơ hồ lượn lờ trên đầu lão. Thế rồi cái tính nết khó khăn ác độc không tưởng tượng nỗi của lão cũng biến đi đâu mất. Lão cảm thấy rằng cho dầu cây phong kia có muốn trò chuyện với con chồn thì lão cũng để mặc chúng, và nếu chúng có vui vẽ với nhau thì càng tốt cho chúng thôi. Trong lòng nhẹ nhàng, thổ thần tiến bước về phía cây phong với ý định thổ lộ điều đó cho nàng. Nàng phong đã nhìn thấy thổ thần từ xa và cũng như mọi lần, nàng không khỏi lo lắng, run rẩy đón chờ. Thổ thần đến gần, chào hỏi một cách nhẹ nhàng: -Chào cô phong. Hôm nay trời đẹp quá nhỉ? -Em chào ông. Vâng, hôm nay trời thực đẹp. -Sự vận hành của mặt trời thật cần thiết. Mùa xuân sắc đỏ, mùa hè sắc trắng, còn vào thu lại vàng. Khi mùa thu vàng nho sẽ có màu tím. Đáng quí thật! -Ông dạy chí phải ạ. -Hôm nay ta thấy trong người rất sảng khoái. Từ dạo hè đến giờ, ta phải chịu đựng nhiều điều khó chịu nhưng từ sáng hôm nay, lòng ta nhẹ nhỏm ra. Nàng phong dợm nói điều chi nhưng không hiểu vì sao, có gì đè nặng trong ngực nên không thốt được thành lời. -Giờ đây ta sẵn sàng chết cho bất cứ ai. Ngay cả đổi mạng ta để cứu một con giun phải chết nếu nó chưa muốn chết. Thổ thần nói và nhìn về phía bầu trời xanh ở đằng xa. Mắt lão ánh lên đen lánh. Lần nữa, nàng phong định trả lời nhưng lại cảm thấy có điều gì hết sức nặng nề trong lòng cho nên chỉ biết thở dài thườn thượt Lúc đó, chính lúc đó, chồn ta bỗng từ đâu đi đến. Vừa nhìn thấy bóng thổ thần, mặt chồn chợt biến sắc.Thế những không lẽ quay về, chồn đành tiến lại gần, người thì run lẩy bẩy. -Chào em phong.Có phải ông thổ thần đứng cạnh em đấy không? Chồn hỏi thăm. Hôm nay chàng ta đi một đôi dày bằng da màu đỏ, khoác chiếc áo rain coat đi mưa nâu nhưng vẫn đội cái nón mùa hè. -ƯØ, có ta là thổ thần đây. Trời đẹp há? Thổ thần tình thật vui vẻ như thế. Chồn cố dấu để tình cảm ghen tuông của mình khỏi hiện lên nét mặt, nói với cây phong: -Xin lỗi đến quấy rầy lúc em đang có khách. Đây là quyển sách tôi hứa hôm trước. Còn cái viễn vọng kính thì để đêm nào trời quang tôi sẽ đem đến em xem. Thôi, chào em! -Ôi chao, em cảm ơn anh. Trong lúc cây phong đang nói thì chồn đã lỉnh đi về mất, nó không thèm chào thổ thần một tiếng. Cây phong liền tái xanh tức khắc và cả thân hình lại run lên nhè nhẹ. Trong một chốc lát, thổ thần chỉ biết thẩn thờ nhìn theo bóng chồn đi nhưng lão bất chợt sực tỉnh vì ánh nắng loang loáng từ đôi giày da màu đỏ của chồn phản chiếu khi nó bước trong đám cỏ. Liền sau đó, có gì như bật dậy trong óc lão. Còn chồn thì cứ hiên ngang bước đi về phía xa, dáng điệu hầu như thách đố. Thổ thần giận sôi lên. Mặt lão xám xịt lại. "Sách về thẩm mỹ với kính viễn vọng là cái chó gì, để rồi mầy xem ông!". Nghĩ xong lão liền phóng lên đuổi theo chồn. Cả lá lẫn cành của cây phong hoảng hốt cùng rung lên một lượt.Cảm thấy có gì chẳng lành, chồn ta quay đầu ngó lại, vừa vặn thấy thổ thần, toàn thân đen kịt, đang bay đến như một cơn giông. Chồn sợ hãi, mặt trắng bệt ra, mồm miệng méo mó, cũng chạy biến như con trốt. Thổ thần cảm thấy đồng cỏ chung quanh lão như đang bốc lửa cháy rực. Ngay cả khung trời xanh lấp lánh ở đằng xa cũng đột ngột biến thành một cái hố đen ngòm và từ đó những ngọn lửa đỏ bùng lên dữ dội. Cả hai bên phì phò ra sức rượt đuổi chẳng khác hai chiếc xe lửa. Chồn chạy mà như đang nằm mơ, trong đầu nó, chỉ còn đủ chỗ cho một ý nghĩ: "Thôi, thôi, thế là tiêu tan tất cả, tiêu tan tất cả! Viễn vọng kính, viễn vọng kính, ơi là viễn vọng kính!". Phía trước họ là một ngọn đồi trọc màu đỏ. Chồn chạy vòng chung quanh tìm cho được lỗ tròn của cái hang mình khoét dưới chân đồi. Giữa lúc chồn đang cúi đầu và hai chân sau đang tung cao để chui vào trong hang thì thổ thần đã nhào tới chụp được nó từ phía đuôi. Một giây sau là cả người chồn đã bị thổ thần gô lại và vặn tréo, đầu nó ngoẹo trong cánh tay của lão và mồm chẩu ra như đang phác một nụ cười. Thổ thần bèn ném chồn lên mặt đất và chà đạp bẹp nhẹp người nó bốn năm bận. Thế rồi lão đột ngột chui vào hang chồn. Bên trong tối tăm và trống trơn, chỉ có mỗi cái sàn bằng đất đỏ được nện cứng cẩn thận.Thổ thần mồm há hốc có lẽ vì có gì làm lão ngạc nhiên, xong chui ra bên ngoài. Thổ thần bèn thọc tay phanh phui cái đãy đựng đồ trong chiếc áo đi mưa của con chồn, giờ đây đã là cái xác không hồn. Vật mà chồn cất trong đó chỉ có hai gié cỏ gà khô nâu mà bọn chồn thường dùng làm lược chải lông. Từ cái mồm há hốc tự nãy giờ của thổ thần cứ như thế mà phát ra những âm thanh khó có ai dự tưởng, đó là tiếng khóc của lão. Những giọt nước mắt đó tuôn xuống như mưa rơi trên xác chồn. Chồn nằm chết, đầu của nó duỗi thẳng và trên môi như còn thoáng điểm nụ cười.

(Dịch xong ngày 15 tháng 10 năm 2006)