Quen Hiền đã lâu, nhưng mãi đến hôm nay tôi mới đưa được nàng đi dạo lần đầu. Đối với tôi, Hiền vẫn luôn luôn giấu một nỗi buồn phảng phất trên gương mặt. Nàng ít nói, chỉ mỉm cười mỗi khi không muốn trả lời tôi một điều gì. Cái vẻ duyên dáng e lệ đến khó hiểu ấy càng làm cho tôi thêm yêu mến bội phần.
Trời Đà Lạt đêm nay không mưa. Chỉ có những làn mây mỏng hòa quyện với sương đêm giăng thành một màn bạc, huyền ảo. Khung trời lốm đốm những vì sao và một nửa trăng mờ. Giữa khu đồi cao đang đắm mình trong im vắng, tôi với Hiền ngồi bên nhau, mơ màng và lặng lẽ. Thỉnh thoảng, từng làn gió rét thổi đến đã làm bật ra những tiếng xuýt xoa, nhưng chúng tôi dường như càng cảm thấy ấm lòng. Đêm nay sương giăng dày quá. Sương ngập tràn khắp thung lũng như dòng sông bạc bọc quanh ngọn đồi. Sương phủ xuống mấy rặng thông đang im lìm trong giấc ngủ. Sương phả vào làn tóc chúng tôi một hơi lạnh tê người. Tôi tưởng chừng như hai đứa tách biệt hẳn với phố xá dưới kia, mà hoàn toàn hòa lẫn vào thiên nhiên huyền ảo.
- Giữa một khung cảnh thế này, em buồn không hở Hiền? – Tôi gợi chuyện.
- Không! – Giọng Hiền êm mượt như nhung – Có anh thì làm sao buồn được.
- Nhưng mà, em thấy chúng mình nhỏ nhoi quá.
- Không nhỏ đâu! Các nhà thơ thường bảo cả thế gian này chỉ có hai ta!
Hiền phản đối:
- Đừng nói vậy, anh! Đằng sau chúng mình còn có nhiều người nữa…
- Nhưng tốt nhất là đừng nghĩ ai trong lúc này.
- Tại sao?
- Vì anh không muốn cái kỳ diệu của giây phút này phải nhường chỗ cho những ý nghĩ không hay. Ví dụ như anh đang nghĩ về một con người cô độc, tự nhiên anh không còn thấy vui nữa!
Câu nói này hình như làm Hiền chú ý, nàng nhỏ nhẹ hỏi tôi:
- Vậy anh nghĩ về ai nào?
- Một bà lão nhặt phân! Chiều nào ở cư xá nhìn ra bãi cỏ, anh cũng gặp bà ta cắm cúi đi nhặt từng mẩu phân ngựa hoặc phân bò. Có lẽ bà ta cứ sống mãi như vậy trong cảnh cô đơn, héo hắt.
- Thật tội nghiệp! - Hiền buông một câu như buông tiếng thở dài.
Tôi định kéo dài câu chuyện, nhưng chợt thấy Hiền có vẻ khang khác. Đôi mắt Hiền chớp nhanh, làn mi ươn ướt. Cô ta khóc à? Hay là sương đêm nơi một cành cây nào đã gửi ở má cô ta một vài giọt nước? Không, Hiền khóc thật! Đôi mắt Hiền nhìn xuống và chớp chớp kia mà! Tôi cuống lên:
- Em làm sao vậy?
- Không sao cả!
- Vậy sao em khóc?
Hiền nhìn tôi vẻ như giận dỗi, vẻ như trách móc:
- Ai bảo anh nói tới chuyện buồn?
- Thôi, nay anh không nói nữa. - Tôi dỗ dành – có vậy mà cũng khóc!
Hiền vùng vằng:
- Anh không biết em thường hay buồn sao?
- À, ừ… anh biết…
Tôi biết lúc này phải ngậm bồ hòn làm ngọt mới mong cứu vãn tình thế. Nhưng chưa kịp nói gì thêm, Hiền đã đứng dậy:
- Thôi, về đi anh!
Mặc dù vẫn còn luyến tiếc những giây phút thần tiên nhưng tôi phải đứng lên theo.
Sương bạc đã phủ kín cả lối đi. Chúng tôi như phải dò dẫm từng bước. Hơi lạnh ngấm vào chân, tê buốt. Xế sang Đoài, từng lượt mây đủng đỉnh bước qua trăng. Mảnh trăng nhợt nhạt lại cứ như đang bồng bềnh giữa khung trời mờ ảo.
*
Bầu trời thấp dần mãi xuống. Mưa bắt đầu rơi. Tôi vừa cắm cúi rảo bước, vừa đưa mắt nhìn quanh để tìm nơi trú ẩn gần nhất. Nhưng mưa càng lúc càng nhặt mà quãng đường lại không có nhà. Trời Đà Lạt mấy hôm nay thường mưa, nhất là vào những buổi hoàng hôn như thế này.
Đang đi, tôi chợt nghe tiếng ai gọi đằng sau:
- Anh Huy!
Tôi ngạc nhiên quay lại:
- A, Hiền! May cho anh quá!
Hiền bước nhanh đến. Dưới chiếc dù màu tím sẫm, hai đứa lại đi bên nhau. Tôi vẫn còn răng đánh vào nhau cầm cập. Hiền cười:
- Anh lạnh lắm phải không?
- Ừ, lạnh!
- Đáng đó! Ai bảo anh không chờ em.
- Biết đâu mà chờ?
Hiền lảng sang chuyện khác:
- Anh đưa em về nha?
- Dĩ nhiên rồi!
Được Hiền mời về nhà lần đầu, tôi phấn khởi đến quên cả lạnh. Đã lâu nàng cứ hẹn với tôi là: “Đừng vội tới nhà, khi mà anh vẫn chưa hiểu kỹ em!”. Chẳng lẽ hôm nay tôi đã hiểu kỹ nàng rồi chăng? Thật khó hiểu quá. Tôi đang suy nghĩ để tìm câu trả lời, chợt nghe tiếng gọi khàn khàn ở phía đồi bên trái:
- Trai ơi, lại giúp tôi một tí?
Tôi bảo Hiền:
- Em đứng đây đợi anh nghen!
Hiền mỉm cười gật đầu. Nàng nhìn tôi chăm chú. Đến bên người vừa gọi, tôi ngạc nhiên nhận ra bà lão hàng ngày vẫn thường nhặt phân bò. Bà nhìn tôi móm mém cười:
- Tôi giữ miệng bao, còn cậu bưng rổ phân này đổ vào giùm nhé!
Nhìn rổ phân đầy ắp và nhão nhoẹt dưới nước mưa, tôi thoáng rùng mình. Nước phân chảy ra đỏ quạch. Phân bám vào vành rổ, làm cáu đen như hắc ín nhưng bị nước mưa làm cho nhầy nhụa. Chẳng hiểu bà lão đã quen chịu đựng thì cảm thấy như thế nào, chứ còn đối với tôi lúc này, tôi hãi lắm. Vốn từ nhỏ sống ở thành phố rồi lên đây học, tôi có bao giờ mó vào những việc như thế này đâu! Nhưng lúc này thật khó mà chối từ. Tôi đành lựa chỗ ít bẩn nhất ở vành rổ mà miễn cưỡng đặt tay vào, bưng lên. Bà cụ cũng đã chực sẵn miệng bao bên cạnh. Khổ cho tôi, khi vừa bưng lên đã bị mất thăng bằng, chiếc rổ chúc xuống và đổ ngay phân lên nền cỏ. Bà cụ buông thỏng tay, ngẩn người nhìn tôi rồi tặc lưỡi thất vọng:
- Khổ thật, tôi mượn cậu làm gì không biết!
Tôi cảm thấy nóng bừng mặt, vừa bực bội vừa xấu hổ. Thấy tôi còn đứng tần ngần, bà cụ thương hại bảo:
- Thôi, cậu đi đi. Để đó, tôi làm một lát là xong.
Tôi nặng nề bước đi. Vừa ra đến đường cái đã thấy Hiền cau mày châm chọc:
- Gớm! Bộ anh bón phân cho cỏ hay sao ấy?
Tuy ngượng chín người nhưng tôi cố bào chữa:
- Anh không quen!
Hiền bảo:
- Anh nên chịu khó một chút chứ.
Tôi lắc đầu:
- Nhưng việc ấy kinh tởm thật!
Hiền tròn xoe mắt:
- Anh kinh tởm?
Tôi gật đầu. Hiền buồn bã bảo:
- Thôi, anh về đi. Để em ra làm cái việc kinh tởm ấy.
Vành môi thắm đỏ của Hiền mím chặt lại như mếu làm như tôi vừa xúc phạm đến chính nàng không bằng. Nhìn vành môi cong dễ hờn dễ mếu ấy, tôi hỏi:
- Anh đưa em về chứ?
- Không cần!
Hiền giận dỗi bỏ mặc tôi đứng đó và bước nhanh về phía bà cụ nhặt phân. Thật ngạc nhiên quá! Tôi không hiểu làm sao một người con gái như Hiền lại chịu khó đến thế. Chính mắt tôi trông thấy Hiền xắn tay giúp bà cụ hốt phân ở cỏ lên mà không hề ngần ngại. Còn bà cụ nhìn Hiền như bảo ban điều gì đó tôi không nghe rõ. Cơn mưa hoàng hôn lúc này tuy nhỏ hạt nhưng vẫn không dứt. Bóng bà cụ và bóng Hiền cúi lom khom bên nhau, mờ dần trong mưa xám.
*
Thế là tôi vẫn chưa biết nhà Hiền. Chiều nay tôi ngồi một mình trong phòng ngắm cảnh mưa rơi. Thật lạ! Qua màn mưa xám ngắt, tôi thấy bà cụ nhặt phân bò vẫn cứ cắm cúi đều đặn. Bà mặc một chiếc áo đi mưa xám mốc, cũ kỹ. Đôi găng tay và đôi giày cũng mang một màu đen đúa, kỳ dị. Bóng đen mờ mờ của bà cụ cứ di chuyển trong mưa, tìm kiếm từng mẩu phân để nhặt một cách cần mẫn. Trông thấy bà, người ta cứ tưởng đâu bà đang kiếm một cái gì đã đánh rơi. Bà làm việc thui thủi một mình bất chấp cả mưa hay nắng, như thể bà không muốn công việc gián đoạn phút nào. Thỉnh thoảng, bà dừng tay ngồi bệt xuống cỏ, ra dáng đăm chiêu suy nghĩ đến thừ cả người ra. Thật kỳ quặc! Một cuộc đời lạ lùng và buồn tẻ hết sức, vậy mà sao bà cụ vẫn chịu nổi từ tháng này sang tháng khác chẳng quản mưa hay nắng! Đứng ngoài nhìn vào, người ta dễ có cảm tưởng đó là một cuộc đời lẻ loi hiu hắt trong tháng ngày cô quạnh. Vậy mà không hiểu sao Hiền lại giận tôi về “vụ” người nhặt phân này? Lạ lùng quá. Tôi phải tìm cách truy hiểu căn do mới được.
Mưa ngớt, tôi mon men đến chỗ bà cụ nhặt phân lúc nãy đang thừ người ra để suy nghĩ. Bà cụ suy nghĩ lung lắm, đến nỗi tôi đã tới sát bên mà bà cũng không hay.
- Này, cụ ơi! Cụ đang nghĩ gì đấy? – Tôi lên tiếng.
Bà cụ giật mình đánh thót, hệt như người mộng du khi nghe phải tiếng động. Thấy tôi, cụ thoáng ngớ người rồi ném một cái nhìn châm chọc:
- Cậu định tới để đổ phân nữa đấy à?
Tôi cười cầu hòa:
- Không, hôm nay cháu đến giúp cụ để bù lỗi. Cụ có muốn nhờ việc gì nữa không?
- Chẳng dám, tôi đang suy nghĩ…
- Vậy cụ nhặt phân để làm gì?
- Để vun bón những cây xanh trong vườn cậu ạ.
- Nhà cụ ở đâu?
- Ở dưới gốc cây ngo, cách trường học hơn cây số về phía mặt trời mọc.
Sau khi bà cụ bỏ đi đã lâu, tôi bắt đầu lang thang một mình trên con đường loáng nước. Lúc ngang qua một quán cà phê quen thuộc, tôi nghe giọng nữ ca trong vắt: “Lắng nghe chiều xuống thành phố mộng mơ…”. Tôi nghĩ, ở xứ này thực và mơ cứ như lẫn lộn.
Thành phố đã lên đèn. Tôi bước mãi vẫn chẳng thấy cây ngo đâu. Đang lúc phân vân, tôi chợt trông thấy cái dáng lom khom của bà cụ nhặt phân đang quảy gánh đi đằng trước. Tôi lặng lẽ đi theo. A! Cây ngo đây rồi. Đó là một cây thông to đang đứng lặng lẽ trước cổng ngõ của ngôi nhà bằng ván. Tôi định bụng đợi bà ta vào nhà rồi mới xuất hiện. Lúc bà vừa bước vào, một giọng nữ nhỏ nhẹ cất lên:
- Nội đã về đấy ư?
Ủa, sao tiếng nghe quen quá! Tôi hồi hộp gõ cửa. Bà cụ gọi: “Vào đi”! Khi trông thấy tôi, bà cười:
À! Cậu đến chơi đấy hả? Hiền ơi, lên chơi với bạn con đi!
Thật bất ngờ quá! Hiền bước lên nhìn tôi đăm đăm, ánh mắt không giấu nỗi sự ngạc nhiên:
- Sao anh biết nhà em?
- Bà cụ chỉ cho anh đấy! Anh hỏi thăm cụ tới đây chơi, đâu ngờ lại gặp em đây.
- Anh khéo lắm!
- Bây giờ anh đã hiểu được em chưa? Tôi nhắc.
- Tạm gọi là được – Hiền đáp, đôi mắt nhìn xa xăm.
Tôi chợt nghĩ đến những cơn mưa giăng mờ trong suốt mấy chiều nay. Nào ai có thể thấy được những gì đang ẩn chứa trong làn mưa xám?
Hiền rủ tôi ra vườn. Nàng chỉ cho tôi những luống hoa và những cây ăn quả mà hai bà cháu đã trồng:
- Anh đừng cười nhé! Công lao nhặt phân của bà em đã gây được khu vườn này đấy. Hai bà cháu em đều nhờ vào nó để sống.
Bây giờ đã là tháng Chạp, hoa cúc trắng tinh khiết, hoa hồng nhung đỏ thắm... tất cả đều đang vươn cành đơm bông để hướng về một mùa xuân không xa. Bên Hiền, tôi hiểu đằng sau những bông hoa trong vườn còn có biết bao những mẩu phân bò, phân ngựa. Không biết từ lúc nào, tay Hiền đã để trong tay tôi, ấm áp.