(Mến tặng Diễn, Hùng và linh hồn của một người anh.) Một buổi trưa hè nóng cháy trên gò Rú, bốn đứa bé, đầu trần, mặt quần xà lỏn, chân không mang dép, lăng xăng chạy từ gốc cây gòn này đến gốc cây gòn khác trong vườn ông Trì. Trên tay bốn chiếc bóng cầm sẳn cái ná, và tám con mắt lức láo nhìn lên ngọn cây gòn: - À! Nó kia kìa.   - Đâu, đâu chỉ coi.   - Trên cành kia kìa. Một đứa vừa nói vừa chỉ tay lên cây gòn.   - Có thấy chỗ nào đâu. Ba cái đầu nhỏ, cở bảy tám tuổi, chụm lại nhìn theo ngón tay của đứa kia.   - Không phải trên đầu ngón tay tao đâu! Nó đứng trên cành cây kìa, thấy chưa.   - À! thấy rồi, để yên, đừng la lớn tiếng. Rồi bốn đứa bé rón rén như mèo rình chuột, cùng dương ná lên bắn … một con cu … đất … mới vừa biết bay. Hụt. Con cu đất hoảng sợ liền chuyền qua cây gòn khác. Gò Rú, một ngọn đồi thấp, nhỏ, chỉ có những bụi cây lòi còi và nhiều nhất là gai mắt mèo và sỏi đá. Gò Rú nằm dưới chân núi Vàng, cách ngôi làng bằng một cánh đồng, con đường cái quan và cái mương Dân. Đó là phía trước gò Rú, còn phía sau gò Rú một bên tiếp xúc với đồng Sa Băng sâu thẳm và trên đồi gò Rú trãi dài đến tận núi Đuôi Chuột. Càng vào sâu trong gò Rú là những lùm tre ngà um tùm. Chen kẻ những lùm tre ngà có nhiều hầm hố được đào lên thời chống Pháp. Những hầm hố này một thời dùng để trốn bom đạn và là công sự chiến đấu của dân làng chống lại thực dân Pháp. Càng đi sâu vô nữa sẽ đến con truông và đèo Mướp, đường dẫn vô Đồng Ngỗ. Những buổi chiều khi mặt trời quá xế, con đường trong truông trở nên âm u cô tịch, không một bóng người lai vãng. Nơi đây chỉ còn lại tiếng kêu la của loài cầm thú, và một số người bí ẩn. Ngày xưa người ta làm nhà và sinh sống trong gò Rú. Bây giờ những căn nhà vẫn còn đó nhưng người thì đã vắng bóng. Nó nhớ có ba khu vườn trong gò Rú, nhưng thường chỉ vào chơi trong vườn ông Trì, vì ông Trì có thằng con tên Một, bạn bắn bi của nó. Ngày nay ông Trì và những người kia đều phải dọn nhà vào ở bên trong bờ rào ấp chiến lược, để đêm đêm khỏi bị người ta đến bắt đóng góp lúa gạo, ngũ cốc. Vườn ông Trì rộng và trồng nhiều cây gòn. Những trái gòn to, dài, treo lũng lẳng trên cành cây như những trái cà tím, có điều là trái gòn có màu xanh và lớn hơn. Khi trái gòn khô thì nức ra, để lộ những sợi bông gòn trắng phếu. Một cơn gió bay qua, vài sợi bông trắng rời khỏi trái gòn, bay phất phơ trong gió. Trong vườn ông Trì còn có nhiều cây xoài và những hàng tre cao vút. Hằng gầy ông Trì và một ít người vô đây trồng trọt và trông nom khu vườn. Nhưng hầu hết khu vườn ông Trì luôn vắng bóng người, nên chim chóc về đây làm tổ, sinh nở nhiều hơn.   Từ đường cái quan băng qua một khu ruộng lúa là đến gò Rú. Những ngày đi học ở trường làng, nó thường rũ những đứa bạn băng qua cánh đồng vào gò Rú bắn chim và hái chùm chày, mẫn khiểng. Hôm nay ngôi trường làng đóng cửa nghĩ hè. Bốn đứa bé lại rũ nhau đi vào vườn ông Trì. - Dở thiệt! Gần xịt mà cũng bắn hụt. Một đứa lẩm bẩm, hối tiếc nhìn con chim cu bay qua cây gòn khác. Rồi bốn đứa lại chạy theo con chim đến cây gòn bên cạnh. Nhìn con chim cu mới vừa ra ràng, ngây thơ, đang chập chững tập bay vào đời, nên bay không xa. Bốn đứa bé bao vây chung quanh dưới gốc cây, rón rén rình bắn con chim cu. Đôi cánh chim non mới chập chững vào đời mà gặp ngay phải mấy đứa bé sát sinh làm con chim con run rẫy. Nó lay quay trên cành cây, mắt lức láo nhìn xuống mấy đứa bé mà tâm tư dường như đang lay động, mong ngóng đôi cánh che chở của mẹ hiền. Con chim đi qua, đi lại trên cành cây nhỏ bé, nó muốn bay thật xa cho khỏi tầm tay của những đứa bé tinh nghịch, nhưng đôi cánh, đôi cánh của nó yếu ớt quá!   Bốn đứa bé bắn hụt con chim, chim bay, nó liền chạy theo như hình với bóng. Nhìn thấy chim con đang đậu trên đầu, ngon quá, nó muốn lập một chiến công hiển hách để đem về khoe cùng đám bạn. Không muốn để hụt kỳ này nữa, nên một đứa trèo lên cây gòn cho gần con chim hơn. Miệng đứa bé ngậm cái ná, nó trèo lên khi cách con chim chừng năm sáu thước, nó nằm dài trên nhánh cây, thò tay trong túi lấy ra một hòn đá bỏ vào bao ná. Con chim con nghe tiếng rọt rẹt, nó quay lại nhìn thằng bé, chân nhúc nhích và đầu gật lên gật xuống, như muốn năng nỉ điều gì. Thằng bé từ từ dương ná lên, và bao nhiêu con mắt dưới gốc cây đang hồi hộp nhìn lên. Đứa bé trên cây thầm nói:   - “Kỳ này cho mầy chết.”   Nó nheo mắt lại, nhắm thật kỷ, thả ngón tay trên bao ná ra, rặc một cái, nó đưa mắt nhìn theo con chim. Hụt! Con chim cu lại bay đến cây gòn khác, và lần này nó bay hơi xa hơn lần trước. Thằng bé trên cây nhìn theo con chim mà lòng tức tối, nó lật đật tuột xuống đất. Ba đứa bé dưới gốc cây dõi mắt nhìn theo con cu và lật đật chạy về cây gòn con chim cu vừa bay đến. Miệng xì xào chê đứa bé kia bắn dở quá. Rồi ba đứa nó đưa tay ra đánh hoảnh-tù-tì. Đứa thắng lại trèo lên cây gòn. Con chim cu đậu mút ngoài đầu cành cây gòn. Đứa bé rón rén trèo lên được một khúc, nó sợ con chim phát hiện rồi bay nữa nên nó nằm úp lên nhánh cây, và dương ná ra, bắn. Hòn đá bay ra đụng vào cành cây kêu cái bụp, con chim cu hoảng hồn liền bay đi. Hụt nữa! Và một lần nữa, con chim cu lại bay qua cây gòn khác. Cứ thế, bôn đứa bé lại chạy theo chim con, leo lên cây gòn đuổi bắn nó. Và bốn đứa bé lại cứ bắn hụt! Mỗi lần thoát khỏi tử thần, chim con lại bay xa hơn lần trước. Và càng lúc nó bay càng giỏi hơn. Cuối cùng chim con đã bay đậu tận ngọn tre. Bốn đứa bé chỉ còn biết đứng dươi gốc cây nhìn lên, rồi cũng dương ná lên bắn. Nhưng những hòn đá rời khỏi những bàn tay yếu ớt bay vào không gian, lạc lõng. Khi mặt trời đứng bóng, bốn đứa bé mặt mày nhể nhại mồ hôi, và bước chân đã mỏi. Nó quay gót rời khỏi vườn ông Trì, bước xuống mương Dân. Nó lội qua cánh đồng lúa ra về; Nhìn lên ngọn tre, con chin con vẫn còn đó. Và trong tiếng gió, có tiếng nói nho nhỏ: “Tức cái mình.”