Tôi vào giữa cuộc Loisy. Lúc giờ ủ rũ trên kỳ ủ ê. Êm đềm ánh sáng mô tê. Mần răng như rứa coi tề tái xanh. Rập rờn ngày tới đương nhanh. Trường phong khêu gợi biên thành liễu buông. Bồ đề tát thúy ngõ thuôn. Diên trì thời hạn trên nguồn sử xanh. Ngọn trồng vòi või thiên thanh. Cơn dầu phôi dựng long lanh sáo ngà. Dậy dàng điền dã âm ba. Thôi rồi thua cuộc chan hòa họa mi… Je suis entré au bal de Loisy à cette heure mélancolique et douce encore où les lumières pâlissent et tremblent aux approches du jour. Tôi bước vào cuộc hội múa vòng tại Loisy vào cái giờ sầu u và êm dịu của bình minh mới chớm, và ánh nhợt rung rinh trước ngày về sắp tới. Những cây bồ đề, thân dưới còn nhòa tối, trên ngọn đã pha màu sáng xanh lơ. Tiếng sáo đồng quê không còn tranh chấp thiết tha nữa với giọng họa mi uốn éo chiên âm. Mọi người đều xanh xao, và nhìn khắp những nhóm người thưa thớt, tôi khó lòng gặp lại những khuôn mặt quen thân. Cuối cùng, tôi nhìn thấy nàng Lise dong dỏng, chị một cô bạn thiết của Sylvie. Nàng ôm tôi hôn. “Lâu ngày chẳng gặp anh đâu, anh kẻ chợ ạ, nàng nói. - Ồ! Vâng lâu lắm. Anh tới vào cái giờ này ư? - Bằng giao thông xe ngựa. – Và thật chẳng quá xá là nhanh! – Tôi muốn thăm Sylvie; nàng có còn trong cuộc múa? – Nàng sẽ tới vào lúc sáng trời. Nàng thích khiêu vũ xiết bao.” Một lát sau, tôi đã đứng bên cạnh nàng rồi. Gương mặt nàng có vẻ mỏi mệt; tuy nhiên con mắt đen láy của nàng vẫn sáng ngời nụ cười gái Athénienne ngày cũ. Một chàng trai đứng cạnh nàng. Nàng ra dấu cho chàng ta hiểu: nàng xin khước từ cuộc múa đối diện sắp tới. Chàng ta chào và rút lui. Ngày đã sáng. Chúng tôi rời cuộc khiêu vũ, bước ra, tay nắm tay. Những đóa hoa tà tà xiêu lệch trên mái tóc lõa xõa xuôi giòng. Chùm bông trên ngực rung cánh trên những miếng đen-ten nhàu rã. Tôi xin phép được đưa nàng về nhà. Trời đã sáng, nhưng khí trời ủ rũ. Giòng sông Thève xào xạc chảy bên bờ. Những khúc quành, nước vòng xoay lặng lẽ, nước tụ im lìm. Những cánh hoa sen mở phơi màu vàng, màu trắng. Những đóa bọt nước thêu thùa chợt vỡ tan như những hàng hoa cúc trắng. Đồng ruộng đầy rẫy những lượm lúa vừa mới cắt xong, và những đống rơm khô, và những đống rạ, và những mùi hương hắc hắc bốc hơi nồng, không đủ xui lòng tôi ngây ngất, như đã làm tôi ngây ngất xưa kia với những mùi thơm của hoa ngàn, của lùm cây, của cụm lá, của sơn-trà-tử ban đầu. Chúng tôi không có ý băng qua những cánh đồng kia nữa. “Sylvie ạ, em không còn yêu tôi nữa phải không?” Nàng thở dài một cái. “Anh ạ, trước sau gì, rồi cũng phải liệu cho hợp lẽ mà thôi. Chuyện đời nó bước đi không giống như lòng ta ước muốn. Xưa kia, anh có bảo em đọc La Nouvelle Héloïse, em đã đọc rồi, và em có run rẩy trước cái lời đầu tiên của sách: “Gái nào sẽ đọc sách này, gái đó sẽ hỏng mất thân”. Tuy nhiên em đã bỏ qua, em tin nơi lý trí của mình. Anh còn nhớ không cái ngày chúng ta vận vào thân mình những y phục hôn lễ của bà dì?... Những tháp họa trong cuốn sách cũng trình bày những kẻ yêu nhau trong bộ y phục thời trước, và thế đó, đối với em, anh đã là Saint-Preux, còn em, em đã nhận ra mình trong nhân vật Julie. A! Sao anh không sớm quay về ngày đó. Phải chi ngày đó anh chịu về. Nhưng em nghe người ta nói, ngày đó anh ở bên Ý Đại Lợi. Chắc hẳn là bên đất nước đó, anh đã có gặp nhiều những thiếu nữ đẹp hơn em! – Không. Sylvie ạ, không một kẻ nào có được cái nhìn của con mắt em, và những nét dịu dàng trong trắng trên khuôn mặt em. Em là một nữ thần thủy tiên không tự biết mình là tiên trong sóng lục. Vả chăng, những cụm rừng quận hạt này cũng đẹp có thua gì những phong cảnh La Mã bên kia. Đây có những khối hoa-cương-thạch tuyệt diệu chẳng thua gì bên đó, và một thác nước vì vèo, chảy từ ghềnh đá xuống, cũng giống như thác nước bên châu quận Terni. Bên đó, anh không có thấy gì khả dĩ xui anh về đây mà còn nhớ tiếc. "Còn ở Paris?" Nàng hỏi – "Ở Paris…” Tôi lắc đầu không đáp. Bỗng dưng tôi nhớ tới cái hình ảnh hão huyền đã lung trạo xô đẩy tôi lạc nẻo suốt bao ngày. Sylvie, chúng ta dừng tại đây, em bằng lòng chứ? Tôi quỳ xuống bên chân nàng; tôi khóc như mưa, thú nhận với nàng những bao nhiêu dùng dằng xuôi ngược, những do dự bần thần, những bàng hoàng luông tuồng ảo vọng tôi gợi lại cái hình hài quỷ dị quái ác đã đi qua trong kiếp sống của mình. "Em hãy giải cứu cho anh, anh xin trở về cùng em mãi mãi." Nàng đưa mắt nhìn tôi. Nàng cảm động vô cùng… Bỗng lúc đó, câu chuyện bị cắt ngang vì một tràng cười mãnh liệt. Đó là người anh của Sylvie đang chạy tới, anh mộc mạc vui cười cách điệu nông dân, lại thêm những yến ẩm tràn lan đêm dạ hội càng làm cho cốt cách nặng thêm ra. Anh gọi chàng si tình kia lại, anh chàng thấp thỏm yêu đương đang mất dạng ở xa kia, sau những lùm cây hoang dại. Anh chàng đó cũng chân nam đá chân xiêu như ông bạn của mình. Anh chàng kia dường như bối rối bởi sự hiện diện của cái cậu Parisien phong nhã này còn hơn là lúng túng bởi sự hiện diện của Sylvie. Gương mặt thật thà, chất phác của anh ta, lòng kính nể pha ngại ngùng của chàng ta, không cho phép tôi oán giận được, dù anh là cái kẻ đã xui em Sylvie nấn ná ở lại hội muộn màng. Tôi xét ra, anh chàng kia chẳng có gì đáng nên gờm sợ hết. "Phải trở về nhà thôi", Sylvie nói với người anh. "Gặp nhau lần khác nhé!" Nàng bảo tôi và đưa má cho tôi hôn. Kẻ si tình kia không lấy thế làm tức.