Trong lúc gia đình họ Võ tràn ngập tiếng cười hạnh phúc thì ở nhà trọ của Thanh Trúc, Trang Thanh và Tâm đang dùng cơm tối. Cơm do Trang Thanh nấu. Ngôi nhà nhỏ bây giờ lúc nào cũng có sẵn rượu. Trăng bên ngoài thật sáng. Trời mát giống như điều kiện thời tiết ở nhà họ Võ. Có điều không khí lại hơi khác nhau. Lúc vào nhà, Tâm đã có vẻ không vui lắm, chàng nói: - Hôm nay mới đi săn tin. một tin thê thảm quá. Một thiếu phụ giết một hơi bốn đứa con rồi tự sát chết theo. Trang Thanh giật mình: - Tại sao thế? Tâm nói rồi lắc đầu. - Vì ông chồng có vợ bé bỏ nhà, bỏ vợ con. Nhưng tôi thấy chuyên. đó đâu có gì đáng để giết con đâu? Bà ấy đốt nhà chết cùng bốn con. Thanh không đến xem. Thật thê thảm. Thanh ngăn lại. - Thôi đừng kể nữa. Bằng không công trình làm cơm hôm nay của tôi coi như ế đấy. Tâm nhìn thẳng Thanh: - Thanh có vẻ mẫu mực quá nhỉ? Thanh cũng chăm chú nhìn Tâm: - Anh thấy như vậy ư? Tâm thành thật nhận xét. - Vâng. người nào gặp Thanh sau này sẽ tốt phước lắm đấy. Trang Thanh thấy tim đập mạnh. Suýt tí nàng đã buột miệng hỏi. "Anh có muốn làm người đàn ông đó không?" - Trong khi Tâm lại đảo mắt nhìn quanh: - Còn Thanh Trúc đâu rồi? Trang Thanh bước tới ngồi cạnh Tâm, chậm rãi nói. - Tôi báo cho anh biết. Anh Kỳ đã về Đài Bắc. Nửa khuya anh ấy xuống sân bay và đã đi thẳng đến đây. Tâm quay lại nhìn nhanh Thanh. - À. Thế rồi chuyện gì đã xảy ra? Thanh nắm lấy tay Tâm: - Nào, chúng ta ngồi vào bàn ăn, vừa ăn vừa nói chuyện cũng được mà. Tâm lặng lẽ bước tới bàn ăn, ngồi xuống. - Thanh không có sẵn rượu ư? Thanh van nài. - Hôm nay không nên uống rượu. Anh mà uống vào là lộn xộn, kém tỉnh táo. Hôm nay em có chuyện đứng đắn muốn nói với anh. Tâm nói. - Thì cứ cho uống đi, một chút cũng được... tôi bảo đảm là sẽ không say mà. Trang Thanh miễn cưỡng đi lấy rượu, một chai rươu thuốc thuộc loại nhẹ nhất. Tâm nhìn rượu cười nói: - Ở đây hầu như chỉ có rượu thuốc. - Vì em không muốn thấy anh say. - Tại em không biết con người thật sự say vì rượu rất ít. Con người chỉ say bao giờ trong người không bình thường. Thanh không tin cứ đến bệnh viện tâm thần xem, ở đấy người ta không uống rượu nhưng đâu có ai tỉnh. Tôi đã đến đó làm một thiên phóng sự. Có một phòng nọ chứa hơn 20 người, đó là phòng dành cho nhưng người bệnh nhẹ, ít quấy phá. Trong đó có một ông lão mà tôi không bao giờ quên. Ông ta lúc nào cũng đứng thẳng trong góc phòng, tay đưa thẳng ra trước mặt, bất động. Tôi quan sát và thấy ông ấy đứng như thế hàng giờ. Hỏi bác sĩ, bác sĩ cho biết là từ lúc vào bệnh viện đến giờ, ông ta vẫn như vậy vì ông ta cho rằng mình là một ngọn đèn đường. Sợ ông ta mỏi tay, tôi bước tới hỏi: "Ông đang làm gì đấy?" Ông lão đáp "tôi phải đứng yên vì tôi là cây cột đèn". tôi cố nghiêng đầu nhìn xuống dưới bàn tay ông ta: "Nếu là cây đèn, sao không thấy bóng?" thì ông ta trả lời: "Bóng đèn xài lâu quá hư rồi". Tôi nói "Vậy thì ông đừng làm cột đèn nữa" Ông lão có vẻ đau xót nói: "không được, vì tôi là một cột đèn không cháy sáng cơ". Tâm ngưng lại, rót đầy ly rượu, rồi nhìn Thanh: - Đấy, Thanh thấy không. người điên họ cũng có cái triết lý riêng của họ. tôi không biết lúc còn tỉnh ông ta đã gặp cái gì không hay. Nhưng biết chắc cuộc đời của ông ta hẳn bi thảm lắm. Một cột đèn đứng giữa trời. Mặc cho mưa gió nhưng lại là một cột đèn không được cháy sáng. Sau khi đi thăm, trở về, tôi muốn viết một cái gì đó, với đề tài "Một ngọn đèn không cháy sáng". Trang Thanh lo lắng: - Thế anh đã viết chưa? - Chưa viết. Vì sau mấy tháng tôi trở lại bệnh viện thì ông già không còn ở đấy nữa. Hỏi bác sĩ: "Uả ngọn đèn đường đâu rồi?" Thì một người thanh niên nằm gần đó đáp tỉnh bơ: "Cây cột đèn bị gió thổi ngã rồi". Tôi hỏi hắn "Thế cậu nằm đây làm gì?" Hắn trả lời: "Nếu tôi không nằm xuống, thì gió bão cũng sẽ thổi ngã thôi. Tôi là cột đèn ngã bên đường ". Tâm lại hớp một hớp rượu, nhìn Trang Thanh nói: - Sau đấy tôi hỏi bác sĩ: "Bệnh cột đèn được lây hay sao?” Bác sĩ nói: "Cái cậu thanh niên này khi mang vào đây là đầu óc không còn tỉnh táo, gã gặp ông già là bái kiến xin làm đệ tử ngay. Sau đó còn leo lên trần nhà gỡ bóng đèn đưa cho ông lão cần nơi tay làm đèn. Sau ngày ông lão ngã xuống, hắn cũng ngã luôn. Trở thành cột đèn bên vệ đường". Trang Thanh thấy hơi khó thở. Câu chuyện của Tâm bi thảm quá làm ảnh hưởng đến tình cảm, Trang Thanh ngước mắt lo lắng nhìn Tâm: - Tại sao anh lại kể những chuyện đó cho tôi nghe chi vậy? Tâm nói. - Đâu có vụng ý đâu? Vui miệng kể chơi thôi, nhưng rõ ràng trái tim con người giống như một cái giếng sâu, không bao giờ ta hiểu hết. Vì vậy có nhiều chuyện đã xảy ra mà chẳng ai ngờ được. Tại sao người đàn bà cùng tự thiêu cùng với mấy đứa con: Tình yêu chăng? Vì không nỡ bỏ con lại bơ vơ, nên phải cùng rủ nhau đi chung ư? - Anh đi nhiều, thấy nhiều, nghĩ nhiều, hẳn anh phải rút tiả được nhiều kinh nghiệm sống và biết hết mọi việc. Tâm nhìn Thanh nói. - Muốn biết hêt mọi việc chắc chỉ có thần thánh chứ không phải con ngườì. Thật ra thì tôi cũng chưa đủ kinh nghiệm sống. một người được coi như là hiểu đời phải là một người không còn màng bất cứ cái gì, từ tình yêu, hôn nhân, đến danh lợi. Còn tôi? Tôi lúc nào cũng phải đấu tranh giành giật. Tôi phải kiếm sống, phải săn phóng sự, tên tuổi, tình yêu, dục vọng. Cái gì tôi cũng cần hết. Thanh và Trúc là hai người bạn tốt đã cổ động, khuyến khích để tôi vươn lên, phấn đấu. Nhưng phấn đấu làm gì? Đạt được sự thành công? Có tên tuổi có sự nghiệp. Thanh thấy đó, Thanh có thể chưa thấu suốt sự đời. Còn gã thanh nhiên làm cây cột đèn ngã kia thì sao? Đứng lên. Có đứng lên rồi cũng phải ngã xuống. Đèn có sáng rồi cũng phải đến lúc tắt. Vậy thì sáng làm gì? Cứ nằm ở đó phải khỏe hơn không? Anh chàng cột đèn có thể đã nhìn thấy rõ cuộc đời. - Anh nói chuyện có vẻ tiêu cực quá. Tâm ngồi lại ngay ngắn tiếp. - Không, tôi chưa đặt được cái thông suốt cuộc đời, nên chưa thể tiêu cực được. Thôi được rồi chuyện tôi muốn nói đã nói hết rồi, bây giờ tới phiên cô. Ban nãy hình như Thanh nói là Anh Kỳ đã trở về, thế rồi sao? Thanh Trúc đã chạy sang đấy rồi phải không? Trang Thanh yên lặng nhìn Tâm. Tâm đưa tay lên sờ râu, mắt sa sầm mặt lại. - Vậy thì có nghĩa là Trúc đã tha thứ cho Kỳ, trở lại với Kỳ. Và sẽ là dâu nhà họ Võ. Cô thấy không, Trang Thanh, con người hay sống một cách thực dụng. Chính Trúc ngày hôm qua còn hỏi tôi có muốn cưới cô ấy làm vợ không mà? Trang Thanh nói có vẻ lúng túng. - Nhưng anh đâu có nói là muốn đâu? Đã có lần anh cũng cho tôi biết là anh rất giận chuyện Thanh Trúc không quên được Kỳ. Và anh cũng không hề yêu Thanh Trúc. Tâm nói từng tiếng một. - Cô lầm rồi. Tôi đã yêu Thanh Trúc. Trang Thanh tròn mắt. - Cái gì? Anh yêu Trúc? Anh thật sự yêu Thanh Trúc hay chỉ vì chuyện của Hải Yến mà nói thế? Tâm đặt ly rượu xuống bàn nói. - Tôi yêu Trúc. Tôi yêu cô ấy vì Kỳ đã yêu cô ấy. Tâm đứng dậy, quay sang Trang Thanh. - Được rồi, bây giờ Thanh cho tôi biết họ đang ở đâu? Nhà họ Võ phải không? Trang Thanh chồm qua giữ lấy tay Tâm. - Anh Tâm, anh không nên làm chuyện mà sau này anh sẽ mãi mãi hối hận, hãy tha cho họ, đừng nên làm thế. Có thế nào, họ cũng chẳng có lỗi gì với anh cả. Người có lỗi duy nhất với anh là Hải Yến thôi. Mà hôm qua hình như anh đã tha thứ rồi. Tâm cắn răng nói, mắt như tóe lửa. - Tôi không hề tha thứ cho Hải Yến. Có điều gặp lại Hải Yến, tôi thấy cô ấy đã thay đổi nhiều. Yến có vẻ trưởng thành, chín mùi, biết cách ăn nói, quí phái hơn. Bây giờ Hải Yến không phải là Hải Yến ngày nào của tôi, mà là Hải Yến của nhà họ Võ rồi. Như vậy, tôi không thể yêu cô ấy được nữa. Lúc nào tôi cũng mong Yến phải sống một cuộc đời đau khổ không hạnh phúc. Hải Yến phải đáng thương, phải buồn bã, xanh xao. Nhưng không ngờ, tôi đã lầm. Cô ấy đang sống hạnh phúc, vui vẻ. Cái mà tôi mong mỏi lại là cái tôi phải thất vọng. Cái đó giống như một nhát búa gõ mạnh vào đầu tôi. Nói khác đi, bây giờ tôi không phải là mối lo lắng cho Yến nữa. Yến đã không còn bận tâm về tôi. Trang Thanh, cô biết không, tôi không bao giờ tha thứ cho Hải Yến. Tôi chỉ không còn yêu cô ấy thôi. Trang Thanh lẩm bẩm. - Anh không yêu mà chỉ hận? Tâm bặm môi. - Đúng hơn, không phải là hận Yến mà là hận nhà họ Võ. Hận hai anh em Nhâm và Kỳ. Hận cho Thanh Trúc yếu đuối, đầu hàng nhà họ Võ. Tôi phải đi tìm họ ngay. - Trang Thanh vẫn giữ chặt tay Tâm, nhưng đã bắt đầu khóc. - Anh đã không yêu Thanh Trúc, thì sao lại phải gây rắc rối chi vậy? Cái đó có lợi gì cho anh? Tâm nói như hét, chàng cầm chai rượu lên nốc cạn. - Muốn chết thì mọi người cùng chết! không ăn được thì phải phá cho hôi! Trang Thanh ôm chặt lấy chân của Tâm. - Tôi van anh đừng đi, anh đừng có đi mà. Tâm cố rút chân ra, nhưng Thanh giữ quá chặt. Điên tiết, Tâm cúi xuống nắm lấy tóc Thanh kéo ngược ra sau. Khuôn mặt của Thanh đầy mồ hôi và nước mắt ràn rụa, Tâm nghiến răng nói. - Tại sao cô lại binh vực nhà họ Võ như vậy? không lẽ cô cũng yêu bọn hắn? Nên cô tìm mọi cách để cản ngăn tôi? Cô sợ tôi hại họ? Sao vậy? Nước mắt vẫn chảy dài, Thanh nói một cách đau khổ. - Tôi không sợ anh làm cái gì nhà họ Võ cả. Mà tôi chỉ sợ anh gặp thiệt thòi, anh gặp hậu quả khó lường. Anh nghĩ kỹ xem đúng không? Anh chỉ giỏi nói thôi chứ chưa chắc là anh đụng được họ. - Cô coi thường tôi như vậy ư? - Không phải là coi thường, mà là hiểu biết. Tôi không hề yêu một người nào ở nhà của họ cả, mà chỉ có yêu anh. Tâm có vẻ bàng hoàng. - Cô đừng có làm mát lòng tôi. - Tôi không hề nói dối. Anh Tâm, tôi rất đau khổ. Anh không hề nhìn thẳng vào tôi bao giờ. Trong trái tim anh chỉ có hình bóng của Hải Yến và Thanh Trúc thôi. Còn tôi, sau khi nghe anh khuyên, tôi đã cắt đứt mối quan hệ với anh chàng phi công. Tôi nghĩ là sẽ có ngày nào đó, anh cũng có thể rút kiếm ra, chặt đứt tất cả những tơ lòng rối rắm cũ, để rồi quay lại và để ý đến tôi. Nhưng mà, buồn quá, cái đó không có. Thôi tôi không nói nữa. Thanh Trúc sẽ không bao giờ nói điều đó. Nhưng tôi nói, nói mà không sợ anh chê là mặt dầy, không biết xấu hổ. Anh có thể cho thêm tôi một cái tát tai, một cái đá. Nhưng tôi vẫn nói, nói lên một sự thật. Đó là nếu anh vẫn còn muốn Hải Yến hay Thanh Trúc thì anh cứ bước thẳng ra cửa. Chuyện quan hệ của chúng ta coi như chấm dứt. Anh muốn làm gì thì làm tôi sẽ không can dự vào nữa. Còn nếu anh biết suy nghĩ đến lợi ích bản thân anh và tôi, thì anh hãy ở lại và chúng ta sẽ ném bỏ mọi thứ yêu và hận thù cũ xuống chín tầng địa ngục xa. Tâm như chựng lại. Lời của Thanh hình như làm anh chàng xúc động. Tâm đứng yên, vẫn để cho Thanh giữ chặt chân. Một cảm xúc kỳ lạ vây quanh chàng. Từ xưa tới giờ Tâm chỉ có kinh nghiệm bị bỏ rơi chứ chưa hề có kinh nghiệm được "yêu" một cách mạnh mẽ như vậy. Tâm cúi xuống nhìn Thanh. Khuôn mặt đầy mồ hôi và nước mắt. Mái tóc rối. Tâm thấy thật ngượng ngùng chàng đã thẳng tay. Thẳng tay đánh người con gái duy nhất yêu chàng. Không, Tâm lắc đầu. Không thể có chuyện đó được. Thanh đã lừa dối chàng. Trời sinh ra Tâm là để chịu đau khổ, không phải để được yêu. Tâm cúi xuống, nhìn kỹ hơn người con gái ngồi bệt dưới đất, trong chiếc váy nấu ăn. Người con gái đã mua rượu thuốc dành cho chàng với nụ cười vui. Bất giác Tâm buông lơi bàn tay đang nắm lấy mái tóc của Thanh ra. Chàng vuốt nhẹ những hạt lệ trên mặt, trên má. Không, không phải suy nghĩ gì nữa, Tâm cúi xuống, ôm lấy Thanh và đặt môi mình lên môi nàng. Thời gian như dừng lại, Tâm như quên hết mọi thứ. Kỳ, Thanh Trúc, Nhâm, Hải Yến, quên cả nhà họ Võ. Trang Thanh cũng đưa tay lên vuốt tóc cho Tâm, rồi sờ nhẹ hàm râu rậm của chàng. - Anh có hàm râu rất đẹp. Tâm chựng lại. - Thế ư? Em không thích? Có dao cạo không, anh sẽ cạo ngay. Trang Thanh cười nói, nụ cười của hạnh phúc. - Em không có dao cạo râu. Em thích hàm râu của anh thật Anh không cần phải cạo. Ngay lần đầu tiên gặp anh, em chỉ trông thấy hàm râu thôi. Lúc đó em hơi ngạc nhiên và anh biết không, em đã nghĩ là, hẳn tính anh cũng phải khác người. Đấy em đã để ý đến anh ngay từ đầu và như vậy em nghĩ, cái ấn tượng đầu tiên mạnh mẽ của em với anh là nhờ râu. Nếu bây giờ anh mà cạo râu đi, sợ em không còn nhận ra anh nữa. Tâm ngần ngừ nhìn Thanh, chợt hỏi: - Em nói thật chứ? Trang Thanh không hiểu ý Tâm muốn nói gì. - Sao lại không? Em thích hàm râu anh thật đấy. Nhưng mà nếu anh thích cạo thì cứ cạo đi, em không cản đâu. Tâm nhìn Thanh nói. - Anh không phải nói chuyện bộ râu. Như em biết đó, anh chỉ là một tay lang bạt bất đắc chí. Em vẫn yêu được một người như vậy chứ? Trang Thanh tựa má vào hàm râu rậm của Tâm. - Em không nói dối đâu, nếu anh muốn, mai chúng ta có thể đưa nhau đi ký giấy kết hôn. Có điều em lo lắng. Em sợ là anh không thật sự yêu em. Hôm nay chính em tỏ tình với anh trước. Chuyện đó có thể là anh dễ chán. Rồi anh sẽ không còn là của em. Tâm nâng nhẹ má Thanh. - Sao? Em nói sao? Anh chưa hề tỏ tình với em ư? - Chưa bao giờ. - Em chắc như vậy? - Vâng. Tâm thở dài - Ồ! Con người sao lại dễ thờ ơ với những gì có trong tầm tay mình như vậy? Em là một viên ngọc. Vậy thì bây giờ, bắt đầu từ bây giờ anh tỏ tình với em được chứ? Trang Thanh bỗng cười nói: - Anh đến sau một bước rồi. Tâm kinh ngạc: - Sao? anh đến trễ? Trang Thanh cười nói. - Vâng. Vì em đã tỏ tình với anh trước rồi. Tâm cười to. Chưa bao giờ Thanh thấy Tâm cười to như thế. Nàng thật sự xúc động. Nàng còn đang bàng hoàng trong hạnh phúc thì Tâm chợt đứng dây, kéo lấy tay Thanh. - Đi rửa mặt, chải tóc cho sáng sủa, rồi chúng ta đi. Trang Thanh nhìn vào đồng hồ, ngạc nhiên: - Đi đâu? Mười giờ khuya rồi. - Đến nhà họ Võ. Tâm nói thật rõ. Khiến Thanh tái mặt - Đến nhà họ Võ? Em tưởng là anh đã bỏ chuyện đó qua một bên rồi? Sao còn phải tìm chuyện rắc rối, vậy anh? Tâm nói một cách cương quyết. - Chuyện chưa giải quyết dứt khoát, anh cần phải đến đấy. Trang Thanh cắn môi. - Anh, thôi anh đi đi, đi luôn đừng quay lại đây nữa, em không còn muốn gặp lại anh. Tâm bước tới nắm lấy tay Thanh, dẫn vào nhà tắm, nói. - Anh biết thế nào em cũng nói như vậy. Em chuẩn bị nhanh lên, anh sẽ đưa em cùng đi. - Em không đi! Tâm nhìn Thanh với anh mắt khó hiểu. - Em phải đi. Nếu đến đó, mà anh bị họ đập chết, thì em mới kéo xác anh về được chứ? Trang Thanh do dự: - Anh.... Tâm cúi xuống hôn Thanh, rồi nhìn thẳng vào mắt người yêu, nói một cách cương quyết: - Em phải chuẩn bị, trang điểm thật chu dáo, xong chúng ta nên đến đấy trước khi họ tan tiệc. Nếu hôm nay anh không giải quyết được cái món nợ dai dẳng này. Thì suốt đời, coi như anh sẽ không yên tâm.