Trời xứ Quảng sáng nay mưa xập xùi, cơn mưa đầu mùa bốc lên cái mùi hăng hắc, nồng nồng.Tống vội vã xách chiếc túi nhỏ chạy núp mưa dưới mái hiên một căn nhà...Một cô gái hé cửa nhìn ra: - Chào chú, chú vào nhà ngồi kẻo ướt Tống nhìn cô gái ngập ngừng, cái nhanh nhẹn,lịch thiệp của một người từng trải năm xưa giờ đã biến mất đâu rồi...Tống ngơ ngác - Ơ...chào cháu, đứng đây cũng được mà, tạnh mưa là tôi đi ngay - Chú đi đâu mà gấp gáp qúa vậy? - À...Tôi tính xuôi Nam, tôi muốn vào Sài gòn cháu ạ.Không biết bến xe vô Saigon chỗ nào, cháu có thể chỉ dùm tôi không? - Được mà, chú vào nhà ngồi chơi chờ tạnh mưa đã... Thấy cô bé thật tình, lại dễ thương...Tống quên cả cái ngơ ngáo của mình, anh bước vào nhà theo cô bé - Này cô bé,cô bé tên gì nhỉ? - Cháu tên Vy... - Tên cháu đẹp qúa Cô bé cười, nụ cười nhen nhúm một chút thẹn thùng: - Để cháu lấy nước chú uống - Được mà, không cần đâu, chú cũng mới vừa uống "Cũng mới vừa uống...". Tống có một chút ngượng nghịu khi chợt hiểu rằng mình đã nói dối, lại nói dối một cô bé hiền lành,tốt bụng như Vy...Anh gượng gạo: - Cám ơn cháu Cầm trong tay ly nước trà nóng bốc khói,Tống thấy tủi thân. Anh nhớ mới chiều hôm kia đây, khi anh bước vào căn nhà mà trước đây hơn mười năm anh là chủ, anh đã bị xua đuổi như người ta đuổi tà, đuổi ma...đừng nói chi tới một ly nước được mời mọc, mà họ là ai xa lạ đâu...Tống nghe mặn đắng trên môi, dường như anh đang uống trà có pha thêm bằng những giọt nước mắt thật buồn.Nỗi buồn đã thấm vào da vào thịt anh cả mười năm nay bây giờ bỗng lên cơn gay gắt, bỗng cào cấu lòng anh quặn đau.Anh cúi xuống và những giọt nước mắt lại tiếp tục ứa ra... - Chú sao vậy? Chợt tiếng cô gái hỏi làm Tống giật mình, anh ngượng ngùng, quay mặt nhìn ra cửa, như sợ cô bé đọc được tâm tư mình, anh đánh trống lảng: - Mưa dai qúa! Cô gái quay vào trong nhà lấy bình trà, rót thêm trà cho Tống - Chắc chú không phải người ở đây...Chú không biết thôi mưa ở đây dai lắm, có khi kéo dài vài ngày... Tống nghĩ...phải, mình đâu phải người ở đây.Trước đây mười năm thì phải, nhưng bây giờ thì không...bây giờ rõ ràng là mình vô gia cư...ngay cả cái nhà của mình cũng không thể bước vô được. - Này cháu ở nhà có một mình thôi sao? Ba mẹ cháu đâu? Một thoáng buồn trên đôi mắt của con bé, con bé mơ màng nhìn ra trời mưa như muốn gởi cùng mưa những tình cảm đang chảy ngầm trong lòng nó - Mẹ cháu sáng sớm đã xuống bãi biển rồi - Xuống bãi biển? - Vâng sáng nào cũng vậy, phải xuống sớm chờ cho tàu cá cập bến, nhặt đầu tôm...cho chủ vựa, nhặt cả ngày kiếm vài lon gạo nuôi gia đình...đời sống cực lắm chú ạ - Thế còn ba cháu? - Ba cháu đi học tập cải tạo chưa về...Ở đâu mãi ngoài Bắc Thì ra là vậy, Tống nghe lòng se thắt, tội nghiệp con bé qúa.Con bé cũng trạc tuổi con mình,nhưng may là nó còn nhớ được rằng nó có một người cha đi học tập cải tạo.Còn con tôi,...Tống chợt thở dài... - Thế còn cháu, cháu có đi học không? - Cháu nghỉ học hai năm nay rồi,ở nhà phụ mẹ Rồi như có chút gì hờn tức trong lòng,cố bé mím môi: - Đi học cứ bị bọn chúng gọi là con ngụy, con ác ôn...bực lắm Tống nhìn con bé ái ngại. Tống muốn ôm nó vào lòng như ôm đứa con của mình, nhưng làm sao được...chợt con bé hỏi - Còn chú? Chú làm gì vậy? - Chú hả? Tự nhiên Tống muốn tâm sự với con bé,Tống thấy con bé thật thân thiết với mình, anh đã nhìn thấy ở con bé những điều mà anh bị dằn vặt bao năm. - Chú hả, Tống bắt đầu kể lể, anh cũng chẳng biết là con bé có để ý nghe không. - Chú cũng như ba cháu, nhưng chú đã trở về hai bữa nay.Trong mười năm cải tạo, chắc là chú kém may mắn hơn ba cháu, chú chỉ được thím đi thăm có một lần và từ đó đến lúc chú được thả về không hề có tin tức... - Vậy thím đi đâu rồi? - Trước chú cũng nghĩ vậy, chắc cuộc sống khó khăn, nên có khi phải bán nhà, tha phương cầu thực, nuôi con còn khó khăn nữa là, có dư giả gì mà đi thăm chú được, nhưng không phải, vợ chú vẫn ở đó,ở ngay trong căn nhà của chú tạo dựng năm xưa nhưng bây giờ khác rồi... Con bé nhìn Tống tò mò - Khác sao? - Khác là bà ấy lấy chồng khác rồi -Ồ... Con bé ú ớ mắt mở lớn, rồi buồn bã ngồi xuống ghế không nói gì - Vợ chú lấy một ông công an ở ngoài Bắc vào.Hôm chú về, bước vào cửa nhà gặp ông ta,ông ta lạnh lùng gọi vợ, không biết phải nói là vợ chú hay vợ ông ta. Bà ta ở sau nhà te te chạy ra, nhìn chú sửng sốt: - Là ông à, Ông về đấy hả. Rồi bà ta trề môi, kéo dài cái giọng ra: - Bây giờ khác rồi. Ông không nên về nhà này nữa...Ông đi đi... Chú thật là bất ngờ...không hiểu đầu đuôi ra sao, những tưởng khi được về gặp vợ con sẽ mừng mừng,tủi tủi ôm chầm lấy nhau mà khóc, khóc vì sung sướng còn sống để trở về đoàn tụ gia đình, khóc mà thăm hỏi nhau sau bao năm trời xa cách, cuộc sống ngặt nghèo, nhưng nào ngờ... - Bây giờ tôi đã có chồng rồi...bà ta hạ giọng,tôi không thể chờ ông được, rồi còn đứa con,tôi phải kiếm chỗ nương tựa để nuôi nó. - Con đâu? Một đứa bé gái khoảng 15 tuổi lấp ló sau cánh cửa, chắc là con tôi rồi, Tống nghĩ vậy anh chạy lại ôm chầm lấy nó, nhƯng nó chợt bỏ chạy vào trong nhà - Nó không biết ông đâu, ông đi nó mới được vài ba tuổi thôi mà, xin ông thương nó hãy đừng nhìn nó để nó bình yên mà sống trong căn nhà này. Chú muốn quỵ ngã ngay trên thềm nhà chú, còn nỗi đau nào hơn, chú dở khóc, dở cười...chú chẳng biết mình phải làm gì ngay lúc đó. - Đi đi còn đứng đó làm gì. không biết xấu hổ còn vác mặt về đây,đồ quân ngụy Chú quay lại, thì ra giọng the thé của bà mẹ vợ chú ngày xưa. Ngày xưa vì yêu thương vợ mà chú đã bao năm đùm bọc, nuôi nấng, cúc cu chăm lo cho ông bà ta và gia đình họ, bây giờ họ đã quay mặt xua đuổi chú ra khỏi căn nhà của chú Người đàn ông mà chú gặp lúc nãy, chồng mới của vợ chú, vừa bỏ đi đâu đó, giờ trở lại, dắt theo một ông cán bộ. Ông cán bộ đi lại ngay chỗ chú. Ông ta gằn giọng: - Anh mới được thả về hả? - Dạ phải - Đưa giấy ra trại cho tôi xem Chú móc giấy ra đưa cho hắn.Hắn coi xong đưa trả lại chú - Ngày mai anh phải đi ngay.Anh không được ở khu phố này, chúng tôi không chứng giấy tờ gì cho anh hết. Anh không đi chúng tôi buộc sẽ phải bắt giữ anh vì tội cư trú không hợp pháp. - Vậy tôi phải đi đâu?Trong giấy cho phép tôi về đây trình diện sinh sống mà. - Nhưng chúng tôi không chấp nhận Thật là ngang ngược,chú nghĩ vậy... Họ kéo nhau vào trong nhà. Bà...vợ chú hậm hực đóng xầm cánh cửa lại. Chú nghĩ chắc bà ta muốn chứng tỏ cho ông chồng mới của bả là bả đã dứt khoát, đoạn tuyệt hẳn với chú, không còn một chút vướng bận dù chỉ là phù du... Chú lững thững quay gót ra đi như người mất hồn. Đi đâu, về đâu bây giờ? Chú nhìn lại lần cuối căn nhà thân quen của chú và mong có đôi mắt của con gái chú trông theo, nhưng không có gì, không có gì...Và hai đêm nay chú phải ra chợ ngủ trên cái sạp bỏ trống. Con bé nghe xong nhìn tôi ra vẻ tội nghiệp lắm - Thế con chú nó không nhận chú thật à? - Chắc mẹ nó nói thế nào..vả lại chắc nó chả nhớ chú là ai Sau khi tâm sự với con bé Tống dường như nguôi ngoai một chút. Anh nâng ly trà đã nguội ngắt uống một hơi cạn - Cám ơn cháu, chú phải đi - Vào Saigon chú có quen ai không? - Có vài người bạn quen hồi còn đi học, chẳng biết có tìm ra họ không. Ngòai trời mưa như nặng hạt hơn, mưa như ướt sũng lòng Tống. Biết ra sao ngày mai khi đời người vô định, Tống lững thững bước đi trong mưa, những đợt gío lùa mưa làm rát mặt, nước mắt hòa tan nỗi đau mất mát. Anh còn gì...chỉ còn ngày mai mờ nhạt mịt mùng. Con bé Vy tựa cửa nhìn theo, mắt nhoà đi qua màn mưa. Con bé lại nhớ cha, thương cha mưa nắng tù đầy, thương mẹ thân cò khuya sớm, tảo tần, tròn nghĩa thuỷ chung. Con bé cầm chiếc nón lá lên che đầu, chạy bay xuống bãi. Nó muốn ôm hôn mẹ nó giữa trời mưa... lê du miên