Khi ba tôi còn tại thế, tôi quên hỏi chuyện mà ông kể sau đây xảy ra năm nào. Ông đã đi xa, nhưng trong tôi còn vọng lại giọng kể của ông về một thiên diễm tình. Đó là mối tình của ông với cô gái lai Pháp ở Thanh Hóa. Ba tôi kể rằng, ông đã có hơn hai năm dạy học tại Trường Tư Thục của Nhà Chung Thanh Hóa – trường Alexandre de Rhodes, mà thời ấy, người ta quen gọi tên trường là Mission Nam ra Bắc đều nghe đồn về sắc đẹp của hai cô, nhất là cô Thỏ. Các chàng trai tài hoa, thì muốn được tận mắt chiêm ngưỡng hoa khôi của trời có đúng như lời đồn đại? Còn các cô gái có nhan sắc khác cũng muốn xem sắc đẹp cô nàng như thế nào mà hút hồn hết giới mày râu của họ vậy? Hai chị em được cha để lại Cửa Hàng bán Mỹ phẩm ở đường tên gì tôi không nhớ, bây giờ chính là đường Lê hoàng. Mẹ mất, cha sống bên Pháp, hai cô sống với người cậu. Cô Thỏ biết thế mạnh ở sắc đẹp trời cho mình, nên rất kiêu kỳ, đến độ chẳng một ai lọt vào mắt xanh của nàng. Các bạn của ba tôi–người Thanh Hóa, đã nhiều lần bị nàng cự tuyệt nên tức lắm. Thấy dáng vẻ thư sinh của Xuân Khai nhìn khá bắt mắt, họ bèn nghĩ kế trả thù cô nàng nàng đỏng đảnh kia bằng một cuộc thách đố: “Cậu mà cưa đổ được cô Thỏ, tụi mình hùn nhau trả cậu đúng một tháng lương” Một tháng lương của Xuân Khai hồi đó là 120đ Đông Dương, lớn lắm chứ chơi đâu. Song, chẳng vì tháng lương của đồng nghiệp mà chính nhà giáo trẻ kia từ lâu nghe danh tánh cô nàng kiêu ngạo đó cũng muốn thử “Xem mèo nào cắn mỉu nào” Thiết nghĩ chúng ta cũng nên biết về mái trường mà nhà thơ Xuân Khai dạy một chút. Dẫu sao chính nó cũng góp phần vào việc gây phiền toái không ít cho cuộc đời ông sau này: Đây là Trường Tư Thục của người Cơ-Đốc-Giáo. Niên khóa năm 1941- 1942 nhà thơ Chế Lan Viên dạy học ở đây. Chú dạy Việt văn từ lớp đệ nhất niên đến đệ tứ niên và dạy Pháp văn lớp đệ nhất niên. Mỗi tuần mỗi lớp bốn giờ, tiền lương 80đ một tháng. Niên khóa 1942-1943 trường Chấn Thanh ở Đà Nẵng mời chú về dạy; giờ dạy ít hơn nhưng lương thì bằng nên chú nhận lời. Để trọn tình với người bạn thủa hàn vi, chú biên thư cho Xuân Khai ra Thanh dạy thế. Nhà trường từ lâu đã nghe danh thi sĩ Xuân Khai, nên bằng lòng cho Chế đi và Xuân Khai đến. Ba tôi nói, dạy được một thời gian ngắn, ông được Trường tín nhiệm nên tăng lương cho ông lên tới 120đ. Đó là mức lương rất cao so với các thầy giáo khác. Ta lại quay về với nàng Thỏ nhé. Mãi vẫn chưa có cơ hội tiếp cận đối tượng để trừng phạt cái tính kiêu ngạo của nàng. Một hôm, trên đường về nhà, dịp may hiếm có. Cùng một con đường, cô Thỏ đạp xe hướng ngược lại. Bỗng đâu, một luồng gió mạnh thổi, quấn tà áo dài cô vào xích xe đạp. Loay hoay mãi vẫn không lấy được vạt áo ra. Đúng lúc, Xuân Khai bước đến, nhẹ nâng bánh xe sau lên, quay ngược rồi cẩn thận gỡ tà áo ra. Xong, chẳng nói chẳng rằng, tỉnh bơ đi thẳng, không kịp để người đẹp nói lời cảm ơn. Chính cái phớt tỉnh Ăng-lê đó khiến người đẹp ấm ức, cục tự ái dâng lên tận cổ, cô quyết tâm tìm bằng được con người khinh bạc kia là ai? từ đâu đến, trông lạ mà hách thế? Liền sau, cô nhờ người dò la tin tức, địa chỉ của chàng để biết người ấy như thế nào mà dám phớt tỉnh cả với cô?... Còn chàng trai, một hôm, đến giờ tan lóp, lững thửng bước ra cổng trường để về. Chàng vô cùng kinh ngạc, thấy cô Thỏ đứng ngay bên trái cổng, mắt chăm chắm nhìn về phía chàng, nụ cười mỉm đã sẵn trên môi. Dưới bóng mát của hàng cây, trong chiếc áo dài màu hoàng yến, cô Thỏ thật lộng lẫy và đẹp mê hồn …Lạ thay! cô lại vẫy tay ra hiệu chàng đến … Rồi từ đó, cứ sau giờ tan trường, cô Thỏ đến, đón chàng bằng chiếc xe đạp nọ. Cuối cùng các bạn của chàng đành chịu thua, phải xác nhận “Trái tim cô gái kiêu kỳ kia đã bị Xuân Khai chinh phục được rồi!” Từ đó, hai người thường sánh đôi trên bãi biển Sầm Sơn hay ở công viên trước những cặp mắt ghen tỵ và khâm phục của các đồng nghiệp. Mùa đông năm ấy cô Thỏ đan tặng chàng chiếc fuolard quàng cổ màu xanh cổ vịt. Sau nữa, cô lại mang xấp vải Tropican màu trắng, cha gửi từ Pháp sang, đem thợ may cho chàng bộ complet. Chính bộ complet này ba tôi đã mặc đi trên chuyến tàu về lại quê và cho rằng, chính nó đã làm cho lính Pháp kính nể. (đã nói trong bài “Trên chuyến tàu về lại quê năm ấy”) Họ không đến được với nhau là do chiến tranh loạn lạc. Nhật đảo chính đuổi Pháp chạy khỏi Thanh Hóa. Trước tình hình đó, hai chị em Thỏ, Thẻ được cha đón về sống với ông tại Pháp. Con chàng thi sĩ - nhà giáo trở về Bình Định, tham gia kháng chiến kiến quốc. Bộ complet và chiếc foulard quàng cổ, cô Thỏ tặng đã thành kỷ vật theo ba tôi qua nhiều năm tháng. Lần họp toàn thể anh em làm công tác Văn Hóa của Liên Khu Năm, ở Thiết Đình Bồng Sơn, ba bị mảnh bom xé rách ống quần bên trái, ông bị thương ở gót chân ( trên đã nói). Tiếc kỷ vật, ba tôi thuê thợ may thành hai chiếc mũ vành rộng rất đẹp cho tôi và Tú Thủy. Chị em chúng tôi đội ra tận Miền Bắc. Những tháng đầu, chúng tôi còn giữ được; sau này vào học ở Trường Học sinh Miền Nam Mission đóng cửa, Yến Lan quay về quê, còn Phạm Huy Thông phải đi du học bên Pháp. Như vậy, theo chú Mai Ngọc Thanh thì hai cô Thỏ-Thẻ là người Việt thuần chủng, có anh ruột là Nguyễn Tường Vân, con của ông Nguyễn Tường Long. Còn theo câu chuyện mà tôi nghe được từ ba thì Cô Thỏ và Thẻ là con sinh đôi của một người Pháp; vì thế, câu chuyện diễn biến hơi khác. Nhưng chú Mai Thanh cũng chưa xác định là chú đúng. Xét về nội dung bài thơ “Mùa xuân này lạnh lắm em ơi” có những câu: Mơ ước vừa vun đầu ngọn bút Biết đâu em sắp sẵn hành trang Em đi, ngày tháng biệt mùi tăm Kén đã luân sinh mấy kiếp tằm.Một mảnh hồn ta còn đọng mãi Trên vành nong úa sắc thời gian Mảnh ào tơ vân lỗi hẹn rồi Mùa xuân này lạnh lắm em ơi Bài thơ ấy đắp sao cho kínMảng tuyết cô liêu phủ suốt đời. Bài thơ ra đời vào thời gian Nhật đảo chính Pháp, hai chị em cô Thỏ-Thẻ chuẩn bị về Pháp với cha. Theo lời kể của ba thì cô Thỏ và Thẻ sống với ông cậu. Vậy, tôi suy diễn; có thể ông Nguyễn Tường Long là cậu của hai cô Thỏ và Thẻ chứ không phải cha, còn Nguyễn Tường Vân có thể là anh em con cô, con cậu với họ mà thôi. 