ừng rít vội hơi thuốc cuối cùng rồi nén điếu thuốc cháy dở xuống vũng nước, không khỏi nhìn theo với ánh mắt tiếc rẻ. Ba, bốn tháng nay — anh mới được hút một điếu thuốc thơm chiến lợi phẩm... Đơn vị đặc công của Mừng đêm nay sẽ phải thi hành một nhiệm vụ khó khăn, ác liệt nếu không muốn nói là cảm tử. Mừng cùng trung đội bộc phá có nhiệm vụ mở ra một hành lang tiến công cho tiểu đoàn bộ binh có nhiệm vụ đánh chiếm căn cứ thiết giáp ở ngoại ô Buôn Ma Thuột. Lễ truy điệu được tổ chức từ chiều và mỗi chiến sĩ đặc công có nhiệm vụ cảm tử đều được phong kẹo lạc, ba điếu thuốc thơm gọi là quà của cấp trên. Trung đội của Mừng được chọn và dù hồi họp lo lắng nhưng ai cũng tự trấn an bằng cách tin vào sự may mắn của Mừng trong đơn vị. Thực vậy, khá nhiều lần - hễ chuyến công tác nào có mặt Mừng, đều kết thúc tốt đẹp với số thương vong hầu như không đáng kể.   Cậu là bùa hộ mệnh của đơn vị! Thủ trưởng của Mừng nói. Là lính nhập ngũ đúng vào đợt bổ sung cho chiến trường Quảng Trị, Mừng từ giã làng quê Hưng Yên của mình để lao vào cuộc chiến. Anh nhỏ con nhưng khỏe mạnh và bơi lội giỏi như một con rái cá. Đó cũng là lý do anh được biên chế về đơn vị đặc công.   Chú có việc gì vui lắm phải không? Một lính già cùng đơn vị hỏi.   Không sao anh nghĩ thế? Mừng hỏi lại với vẻ ngạc nhiên. Ngẫm nghĩ một lúc, người lính già trả lời:   Anh đoán vậy! Suốt ba bốn ngày nay chú cứ vui hơn hớn! Mừng thoáng đỏ mặt. Trong bóng tối nhập nhoạng người lính già không sao phát hiện ra sự bối rối ấy của Mừng. Ông ta đoán đúng! Không phải ba bốn ngày mà là suốt cả tuần lễ, cậu lính trẻ gặp chuyện hết sức vui vẻ. Thế nhưng niềm vui ấy không thể chia sẻ được với ai, không thể tâm sự với bất kỳ một gã bạn trai nào, nếu không muốn bị những hình thức kỷ luật của đơn vị! Nhuần - cô chiến sĩ cơ yếu cùng quê với Mừng, lớn hơn anh bốn tuổi, đã cho anh nếm trải cảm giác là đàn ông vào đêm thứ bảy tuần trước. Hai người có tình ý với nhau đã lâu và luôn hẹn hò nhờ điểm của Liễu - cô bạn y tá cũng cùng quê hương của họ.   Em cho anh, để anh nhớ mà về với em trong các lần chiến dịch! Nhuần nói qua nước mắt. Thực ra, Mừng cũng hiểu - cô đến với anh và cho anh tất cả, chỉ vì cô không muốn anh mất mạng lúc còn là gã trai tân! Cho đến đêm chuẩn bị bước vào công tác gần như cảm tử, Mừng và Nhuần đã ăn ở với nhau cả chục lần Có điều, không như Mừng - Cô gái đã từng trải qua đàn ông và không son sẻ như bề ngoài anh đánh giá. Tuy vậy, anh vẫn hết sức trân trọng và cảm ơn cô gái đã cho anh diễm phúc được làm một gã đàn ông hoàn chỉnh. Họ không sợ sẽ lưu lại hậu quả. Liễu - cô bạn y tá có đủ biện pháp giúp họ tránh được hậu quả tất yếu của cuộc tình nồng cháy. Họ thề thốt với nhau và tin chắc vào tình yêu của chính mình dành cho đối tượng. Đó chính là niềm vui thầm kín của Mừng... Còn hơn nửa giờ mới đến thời điểm nổ súng. Mừng nằm ngửa trong lòng con rãnh cạn. Anh rút trong túi quần đùi ra chiếc khăn tay nhỏ đưa lên mũi ngửi. Nhuần mới trao cho anh sáng nay gọi là để kỷ niệm. Chiếc khăn được để chung với quần áo vật dụng của cô gái suốt một thời gian dài nên hương thơm khá đượm. Mừng hít một hơi thật sâu mùi hương của cô bạn gái rồi gấp lại cất vào chỗ cũ, chiếc khăn là vật duy nhất được anh mang theo vào cuộc chiến. Rốt cuộc trận tập kích đạt thắng lợi mà đơn vị của Mừng chẳng có lấy một thương vong nào. Trại thiết giáp bị đánh tan tành, xe các loại bị phá hỏng hoặc bắn cháy bằng B40, trong khi các đơn vị tham gia chỉ thiệt hại gần như không đáng kể.   Tao đã nói rồi mà... Có thằng Mừng là hên lắm đấy! Ông thượng úy già chính trị viên tiểu đoàn của Mừng hả hê nói. Cánh quân, trong đó có đơn vị đặc công của Mừng — được lệnh áp sát chi khu Đức Lập để chuẩn bị cho một cuộc tấn công quy mô lớn. Mừng tranh thủ xuống thăm Nhuần và cũng để tặng cô một món quà do anh tự tay làm lấy từ vỏ nhôm của chiếc thiết vận xa M113 bị bắn cháy trong trận đánh vừa qua.   Anh cứ vẽ chuyện! Nhuần không cần quà, chỉ cần anh quay lại bình yên là Nhuần vui rồi... Cô gái nói với đôi mắt rươm rướm... Trận tấn công chi khu Đức Lập nổ ra vào tờ mờ sáng một ngày đầu tháng ba. Phòng ngự cứ điểm có thêm một tiểu đoàn bộ binh chủ lực vừa tăng cường và một đại đội trinh sát chiến đoàn 53. Để giải quyết số tăng viện bất ngờ vào giờ chót này, bộ chỉ huy chiến dịch quyết định trong toàn bộ đơn vị đặc công vào cuộc. Tất cả đều trang bị thật gọn, súng AK với vài băng đạn còn lại là lựu đạn, thủ pháo v.v... Đương nhiên, với cách đánh này, đơn vị của Mừng chắc chắn sẽ chịu một thiệt hại rất nặng. Ngay từ loạt đạn đầu tiên, Mừng đã bị thương. Viên đạn đại liên M60 xuyên qua một ống vỏ đạn đại bác trước khi ghim vào ngực phải của anh. Anh chẳng còn biết gì về trận đánh cho đến lúc hồi tỉnh ở bệnh xá sư đoàn 316. Vết thương cũng không có gì nguy hiểm nhưng theo bước hành quân của chiến dịch, tháng sau - Mừng đã được chuyển vào điều trị ở bệnh viện Nguyễn Huệ. Nha Trang đã hoàn toàn bỏ ngỏ trước đó vài ngày... Nằm trên gường bệnh Mừng sốt ruột theo dõi diễn tiến của cuộc chiến mà anh mơ hồ nhgĩ đến một kết thúc thật gần. Ngày 27, anh xuất viện cùng một số lớn binh lính và được chở vào mặt trận bao vây Sài Gòn. Ai nấy đều căng thẳng. Nếu địch cứ tháo chạy toán loạn như từ những ngày đầu chiến dịch Tây Nguyên thì chẳng có gì đáng nói... nhưng, nếu đùng một cái — chúng cố thủ, bằng phương tiện vũ khí có trong tay và một lực lượng còn khá hùng hậu, sẽ là cực kỳ khốc liệt! "Giải phóng rồi anh em ơi!" Có ai đó reo lên. Những chiếc máy thu thanh nhỏ xíu được mở hết công suất đang phát lên lời kêu gọi binh sĩ bỏ súng tại chỗ, chấp nhận đầu hàng vô điều kiện của Dương Văn Minh! Tất cả đều không cầm được nước mắt... Sống sót sau chiến tranh, đã là một kỳ tích - chẳng những vậy còn được hưởng cảm giác của kẻ chiến thắng... Khó mà diễn tả nổi tâm trạng của một người lính Hà Nội lúc bấy giờ. Bỏ qua tất cả những cái gọi lý tưởng cách mạng, giải phóng miền nam thương yêu, và những gì lãng mạn của một cuộc kháng chiến - giờ đây, ai cũng muốn rũ bỏ tất cả những ám ảnh của chết chóc. Như một trò đùa trớ trêu trên khắc nghiệt của chiến tranh, Mừng và chiếc xe tăng T54 anh quá giang lãnh trọn 2 quả hỏa tiễn chống tăng M72. Phát đầu tiên được bắn từ công sự ở đầu cầu Rạch Chiếc làm đứt tung xích chiến xa khiến xe xoay ngang, cũng vừa đủ để trúng phát thứ hai vào hông xe, nơi thép mỏng nhất của T54. Ngọn lửa xanh bùng lên — Mừng văng ra khỏi xe với cảm nhận đau buốt một bên đầu... Toàn bộ lính thiết giáp trên xe chết sạch — chết trong lúc vẫn còn cảm giác hân hoan của kẻ thắng trong trận đấu cuối cùng. Có lẽ, trong cuộc chiến dài hơi suốt 1/4 thế kỷ — họ là những người hy sinh cuối cùng trước ngưỡng cửa Sài Gòn. Chết gục trước giấc mơ hoành tráng, hẳn khó có kết thúc nào tồi tệ hơn... Mừng được chuyển vào bệnh viện 175 ngay sau khi những kẻ bại trận bị xua đi như một đàn cua. Ngoài những vết lam nham của mảnh đạn M72, Mừng không bị gì thêm. Thoạt đầu, ai cũng nghĩ vậy! Cuối cùng, các bác sĩ quân y đã phải thở dài sườn sượt khi hiểu ra một điều: Mừng đã bị chấn thương não bộ và khó có khả năng hồi phục trở lại là một kẻ bình thường. Tóm lại, Mừng đã là một thương binh loại nặng vào đúng thời điểm miền nam hoàn toàn bại trận. Thoạt đầu, Mừng có những cơn vật vã đau đớn không thể kiểm soát được hành vi. Anh hồi tỉnh từng thời điểm ngắn và hiểu rất rõ về số phận của mình. Dần dần, những biểu tượng kích động qua đi, Mừng trở thành một anh chàng thương binh hiền lành suốt ngày ngồi ở hành lang bệnh viện giương cặp mắt ngây dại vô hồn nhìn mọi người qua lại. Thỉnh thoảng, có vài ngày trong tháng — Mừng hoàn toàn tỉnh táo như một người lính bình thường. Anh tìm gặp bác sĩ để khẩn khoản xin về đơn vị, đồng thời viết những lá thư gửi về gia đình với lời lẽ hết sức tình cảm. Nhưng đó chỉ là những lúc hiếm hoi. Bác sĩ đã nhận định:   Sau này có thể sẽ khá hơn, còn như thế này, coi như vô phương! Cuối cùng, Mừng cũng được trở về quê nhà với đầy đủ chính sách đãi ngộ của một thương binh bậc 5 trên 8. Khi ấy, khó có thể nói Mừng đã lành bệnh và lại càng khó hơn để nhận ra nơi anh những triệu chứng tâm thần. Gia đình đón đứa con trai trở về sau cuộc chiến với thái độ bình thản không mấy mặn mòi. Cả nhà - chỉ trừ bà mẹ, đều mong Mừng trở về với quân hàm sáng rực ở cầu vai, với chiếc xe đạp Peugot sườn nhôm, với chiếc radio 4 băng National, với đầu máy may Singer và nhiều xấp vải, như bất kỳ một anh bộ đội nào từ Nam ra Bắc. Họ đâu chờ đợi để đón một người thân mặc quần áo bệnh viện có đôi mắt lạc cả tinh anh và không có đến một chiếc đồng hồ Citizen có người lái! Lạ một điều, kể từ ngày về Bắc, Mừng có vẻ hồi phục nhiều. Trong tuần chỉ vài lần anh hoàn toàn mất trí. Càng lúc anh càng cảm nhận trở lại cuộc sống quanh mình và cũng chính vì vậy, anh càng cay đắng nhận ra mình đang là một người thừa! Về quê được hơn nửa năm, một buổi trưa nọ Mừng đang ngồi vót nan thì nhận ra trước mặt mình - Nhuần xuất hiện. Cô đã xuất ngũ và đang là một cô trưởng trạm bưu điện ở Hà Bắc. Nghe tin Mừng về, cô lập tức đến tìm.   Có lẽ chúng ta không nên gặp nhau nữa! Mừng nói với giọng đượm buồn.   Tại sao? Nhuần hỏi, ánh mắt cô đầy thất vọng.   Anh hiện nay đã là một kẻ bỏ đi, em còn trẻ - chẳng lẽ lại cột cả đời mình vào một người chồng như anh?   Mặc, em chỉ biết em yêu anh... thế là đủ! Nhuần rắn rỏi.   Nhưng anh, anh sợ nhất là bị thương hại!   Sao anh lại có thể nghĩ về em như thế? Nhuần nói trong lúc nước mắt nhòe nhoẹt trên gương mặt. Sau đó cả hai ngồi nhìn nhau trong im lặng. Chỉ đến chiều hôm ấy, Nhuần đã trực tiếp nhìn thấy cái gọi là "kẻ bỏ đi" của Mừng. Cô khóc sướt mướt trong vòng tay của bà mẹ đau khổ. Riêng bà —từ ngày đứa con trai trở về trong sự ghẻ lạnh của anh em và cả bố đẻ, bà đã như hóa đá. Đối với bà, Mừng là đứa con đáng thương và vì nó bà sẵn sàng hy sinh cả quãng đời còn lại, miễn là - nó lại lành lặn như xưa.   Thôi có lẽ nó nói đúng, con đừng nghĩ đến việc gặp lại nó nữa! Bà nói với giọng buồn rầu.   Không, con yêu anh ấy! Nhuần nói.   Nhưng con thấy đấy! Con trai của mẹ không thể đem đến hạnh phúc cho con đâu! Bà vừa nói vừa vuốt tóc cô gái.   Con sẽ mãi mãi ở bên anh ấy để chăm sóc. Nhuần khẳng định. Hôm sau, cô gái từ giã gia đình Mừng với lời hứa "sẽ sắp xếp công việc để trở lại thật chóng", và - cũng từ hôm ấy, Nhuần vĩnh viễn biến mất khỏi cuộc đời Mừng như chưa hề tồn tại. Những lúc hơi tỉnh táo Mừng ngồi hút thuốc một mình nơi góc vắng để nhớ về một cô gái đã cho anh biết mình là một đàn ông. Anh chẳng nói gì với ai nhưng bà mẹ vẫn trộm nhìn đứa con trai với ánh mắt xót xa thương cảm. Nhuần đã đến và đã đi, tước đi niềm hy vọng nhỏ nhoi còn lại nơi bà. Nhưng bà hoàn toàn không trách cô... Ai có thể gắn bó cả đời mình với một người không còn là người như con trai bà? Một buổi sáng mùa đông, Mừng biến mất sau khi để lại vài chữ cùng hồ sơ của một thương binh. Anh không quên để lại mọi sự đãi ngộ của nhà nước cho một kẻ đã từng hy sinh trong cuộc chiến, cho gia đình, cho bà mẹ cả đời khổ lụy vì anh...