ôlic tới gần một cái tháp cao. Nó muốn lên đến bậc cao nhất để quan sát các vùng lân cận. Biết đâu nó chẳng nhìn thấy lối ra ở một nơi nào đấy. Tôlic vừa mới bước lên bậc thứ nhất, cầu thang đã tự nâng lên cao. Người Sắt im lặng đứng phía sau. Tôlic đã lên đến mặt bằng cao nhất. Công viên rộng lớn trải dài trước mắt. Ở đây có đầy đủ các trò giải trí. Khắp nơi đều có thể nhìn thấy những loại cầu trượt to nhỏ khác nhau, những phòng bắn súng, những gian chọc cười. Và tất cả những thứ đó thật vô nghĩa bởi không một người dạo chơi, không một tiếng cười trong cái công viên quá lớn này. Giống như là ai đấy đã lấy trộm công viên của thành phố mang về đây. Tôlic nghĩ rằng ở trong thhhh phố nơi vẫn có công viên chắc bây giờ là một bãi đất trống giống như những lỗ thủng. Ở đằng xa, sau công viên là biển. Biển rất tĩnh lặng và cũng rất lạ lùng. Biển có bờ nhưng không có đường chân trời. Cách bờ khoảng 10 kilômét biển tự nhiên kết thúc. Xa hơn không có gì cả - không trii, không nước, không đất liền. Nó không giống một cái gì, bởi bản thân nó không phải là cái gì, mà là không có gì cả. Giải thích điều đó thật là khó. - Cái gì đằng kia? – Tôlic chỉ về phía biển hỏi. - Anh nói là “lúc rạng đông có thể … Có thể làm gì lúc rạng đông? - Không – Không biết. Người Sắt dường như phải cố sức lắm và trong người anh ta, những tiếng ken két vang lên rõ mồn một. Anh ta không thể trả lời câu hỏi và hình như rất buồn bực. Tất nhiên, nếu giả thiết rằng những Người Sắt biết buồn bực. - Anh không được khỏe à? – Tôlic hỏi. - Tôi – robốt. Tôi luôn luôn mạnh khỏe. – Người Sắt đã bình tĩnh lại – Tôi không thể trả lời câu hỏi. Tôi không biết. Không nên đưa ra những câu hỏi mà tôi không biết. Thật là lạ, Tôlic thấy thương hại Người Sắt, có thể là do trước đây Tôlic cũng đã từng buồn bực vì phải trả lời những câu hỏi ở trong lớp mà nó không biết. Có thể có một chút tình người trong robốt này chăng? Tôlic có cảm giác như người sắt không còn là sắt nữa. Và Tôlic quyết định lợi dụng cơ hội này. - Người và chó ở đâu? - Ở đây – Người Sắt bình thản trả lời. - Cụ thể là ở chỗ nào? - Không thể làm những gì mà không cho phép. Không, rõ ràng là Người Sắt đã ghi nhớ một cái gì thì ghi nhớ mãi mãi. Tôlic thôi đưa ra những câu hỏi chẳng có lợi gì. Nó lại chú ý nhìn ra biển, nhưng chẳng thấy Đường Biên nào, chỉ thấy nước và sau nước – là không gì cả. Ở đấy che giấu một điều gì bí mật. Có thể là một điều khủng khiếp? Nhưng điều gì có thể khủng khiếp hơn khi phải sống trong thế giới, mà ở đấy vào bất cứ phút nào “người bạn” cũng có thể biến anh thành giun đất, ở đấy anh có thể bị quên hẳn cha mẹ anh, ở đấy những con đường ngu ngốc không cho anh đi một bước, ở đấy anh giàu có bằng đồ đạc mà thiếu những thứ quí nhất là tự do và tình người. Và Tôlic hiểu rằng nó sẽ sống không phải dễ dàng trong cái thế giới quá nhiều điều không được cho phép này. Không được phép biết Misca ở đâu, không được đi đâu đó trước khi trời sáng, không được đi một mình không có Người Sắt. Cái gì sau Đường Biên kia mà không được đến gần dưới 2 kilômét? Giá như thoát khỏi được thằng Người Sắt này … Một cái dù treo lơ lửng trên lan can cầu nhảy đập vào mắt Tôlic. Sẽ ra sao nhỉ, nếu nhảy xuống dưới ấy bằng chiếc dù này? Và khi Người Sắt phải leo xuống thì Tôlic đã ở xa. Nó sẽ chạy đến bên bờ biển và có thể nhìn thấy cái Đường Biên ấy? Tôlic đến bên lan can và ngập ngừng cầm dây đeo. Nó nhìn xuống phía dưới và lùi lại. Tháp cao phải đến 50 mét. Tôlic cảm thấy như cái tháp đu đưa trong gió. Nhưng nhìn thấy những chiếc lá không động đậy trên cành cây nó hiểu rằng không phải là tháp mà chính nó đu đưa. Bởi Tôlic chưa nhảy dù bao giờ. Bất ngời, Người Sắt đi đến giúp Tôlic mang dây đeo và thắt nịt. Anh ta làm những công việc đó một cách bình thản và vô tư, Tôlic nghĩ rằng mọi chuyện sẽ tốt đẹp. Nó sẽ nhảy, từ từ hạ xuống và chạy thoát khỏi Người Sắt. Không một chút nghi ngờ, Người Sắt đã giúp cho Tôlic chạy trốn. Rõ ràng là anh ta không biết suy xét bằng cái bộ óc sắt của mình. Tôlic đến gần mé cầu nhảy. Người Sắt bình thản đứng bên cạnh. “Bây giờ mày sẽ hết cười thôi, con ạ” – Tôlic nghĩ và nhảy xuống. Sợi dây treo tấm dù căng ra và Tôlic từ từ hạ xuống đất. Người Sắt không hề dao động. Bình thản và lạnh lùng, anh ta bước lên và bay xuống dưới theo gót Tôlic, như cái việc đó anh ta đã từng làm hằng ngày. Bay không dù từ độ cao 50 mét, trên môi anh ta vẫn một nụ cười không thay đổi. Chân Tôlic đã chạm đất, nó ngả về một bên, rụt đầu vào cổ khiếp sợ chờ Người Sắt sẽ rơi trúng mình. Ngay lúc ấy vang lên một tiếng két. Rồi tất cả đều im lặng. Tôlic ngẩng đầu và nhìn thấy Người Sắt. Anh ta bị treo ngược, chân mắc vào sợi dây buông xuống từ đỉnh tháp, đầu cách mặt đất khoảng nửa mét. Người Sắt im lặng đu đưa, mỉm cười. Tôlic đứng lên cởi bỏ dây đeo. Người Sắt cong người lên mở nút quấn ở chân. Nhưng bàn tay sắt đã không đủ sức tháo mở nút. Nút đã bị thắt chặt. Tôlic đã được tự do. Không quá vội vàng, Tôlic bước đi. Người Sắt lo lắng cựa mình trong nút thắt. - Tôi cần ở bên cạnh – anh ta nói. - Xin mời – Tôlic trả lời – Đi tới đây, Tao đâu có giữ mày. - Dây cáp giữ tôi. - Thì việc gì đến tao? – Tôlic nhếch mép cười. - Anh có thể thả dây cáp xuống đất. Để thế được phải lên lại đỉnh tháp. - Nhưng tao không muốn thả dây cáp! - Anh có thể làm những gì mà anh thích. - Vậy thì tao muốn mày bị treo ở đấy và không theo dõi tao được. - Tôi sẽ không thể ở bên cạnh. - Tao không cần – Tôlic nói và đi thẳng. Người Sắt vùng vẫy điên cuồng. Những ngón tay sắt cào vào sợi dây cáp, nhưng không làm gì được. Trong khoảnh khắc, Tôlic thương hại nhìn Người Sắt vùng vẫy trên sợi dây mà không hề chửi rủa, không hề rên, khóc. Nhưng Tôlic không thể nghĩ đến chuyện giải phóng Người Sắt. Thả anh ta xuống, Tôlic và cả Misca, Maiđa sẽ vĩnh viễn ở lại trong thế giới này. Tôlic đã đi xa. Bỗng nghe thấy tiếng kêu của Người Sắt: - Cứu tôi với! … Tôlic dừng lại, ngây người. Đây là lần thứ hai trong ngày anh ta nói một câu bình thường như người. có thể, bộ óc của thằng Ngốc Sắt này không hoàn toàn bằng sắt? Có thể thỏa thuận với nó được chăng? - Tao sẽ giải phóng cho mày với điều kiện là mày nói người và chó ở đâu – Tôlic nói to. - Điều đó không cho phép. - Thế treo ngược đầu xuống đất có cho phép không? - Không. - Vậy thì chọn đi, cái nào không cho phép nhiều hơn. Từ phía tháp cao nghe thấy tiếng ken két – Người sắt đang suy tính bằng bộ óc sắt của mình. Anh ta phải chọn cái nào không cho phép nhiều hơn. - Người và chó ở trong ngôi nhà bên mép nước. Tầng 20 – Cuối cùng Người Sắt nói. - Người đó còn sống không? - Điều đó mâu thuẫn, - Người Sắt nói – Tôi chỉ phải trả lời một câu hỏi thôi. Thế thì cứ việc treo ở đấy, tao đi. - Điều đó mâu thuẫn – Người Sắt lặp lại – Tôi phải được giải phóng, nếu tôi trả lời câu hỏi người và chó ở đâu. Tôi đã trả lời. Anh cần phải thả dây cáp xuống. Tôlic hiểu rằng. Người Sắt sẽ không trả lời thêm nữa. Và nó cũng không muốn lừa dối – trong cuộc đời quá ngắn ngủi vừa qua nó đã kịp nói dối quá nhiều. Ngoài ra, thành thật mà nói, thì Người Sắt cũng tội. Anh ta không có lỗi, chính thằng bé mắt xanh bắt anh ta theo dõi Tôlic. Thằng bé có thể làm một Người Sắt khác bằng những que diêm của mình. Và Tôlic trèo lên đỉnh tháp, thả dây cáp xuống. Người Sắt nhanh chóng mở được nút dây. Anh ta không ngạc nhiên cũng không sung sướng. Anh ta bình thản đứng dậy và đến bên cạnh Tôlic. - Mày có đau không? – Tôlic hỏi. - Tôi – rôbốt. Tôi không bị đau. - Còn tao thì bị. Và nặng nữa là khác – Tôlic thở dài. Người Sắt im lặng. - Hãy nói, sau Đường Biên là cái gì? – Tôlic cầu khẩn. - Không biết. - Đồ không có lương tâm! Tôlic nói. - Tôi – rôbốt. Tôi không có lương tâm. Tôlic nhìn cái miện cười không động đậy của anh ta, nhìn đôi mắt to không phản ánh được điều gì và nuối tiếc đã phí công giải phóng cho thằng Ngốc Sắt này. Khi Tôlic và Người Sắt ra đến bờ biển thì trời đã về chiều. Biển yên tĩnh và cô quạnh. Mấy con cá bơi sát bờ ngóc đầu nhìn Tôlic một cách buồn bã. Trên bờ là những chiếc cần câu bóng nhoáng với lưỡi câu bằng vàng, bạc. Bên cạnh mỗi cần câu có một chiếc hộp bằng vàng, mấy con giun lười nhác đang bò trong đó. Tôlic cầm lấy một chiếc cần câu. Và ngay lập tức một con giun bò từ hộp ra, rồi tự mắc vào lưỡi câu. Tôlic không ngạc nhiên. Nó đã quen với cách sinh hoạt ở đây, mọi việc đều có thể làm mà không tốn một chút sức lực nào. Tôlic thả cần câu xuống nước, và ngay sau đó cá đã mắc câu. Đúng hơn là không thể nói mắc câu. Đúng hơn là không thể nói mắc câu, mà đơn giản là một con cá bơi đến bên lưỡi câu, cẩn thận ngậm lấy lưỡi và bình tĩnh nằm yên ngửa bụng lên trên chờ người ta kéo lên. Tôlic kéo con cá lên bờ. Con cá khá to, phải đến ba kilôgam, nhưng hoàn toàn không vùng vẫy. Tôlic gỡ cá ra khỏi lưỡi câu rồi vứt lại xuống biển. Con cá ngạc nhiên nhìn Tôlic. Nó bơi sát bờ vẫy đuôi, dường như đang xét lại xem mình có phạm phải lỗi nào không. Sau đó con cá chậm chạp bơi ra xa khoảng ba bốn mét rồi dừng lại. “Chắc là con cá bị bệnh”. Tôlic nghĩ và lại tung cần câu ra. Nhưng con cá thứ hai cũng lập lại y như vậy. Câu như thế chẳng thích thú gì! - Tại sao mấy con cá này ốm yếu vậy? – Tôlic hỏi. - Không hiểu. - Như là chết vậy, hiểu không? - Không hiểu. - Tại sao chúng không vùng vẫy? - Như thế tiện lợi – Người Sắt nói – Tay không phải hoạt động. Không cần tốn năng lượng. Điều đó rất kinh tế. - “Kinh tế, kinh tế”! – Tôlic nhại – Có thể chết ở đây vì buồn chán! - Không hiểu – Người Sắt nói – Anh nói: ốm yếu, chết. Vậy ốm yếu, chết nghĩa là gì? - Chết? Có nghĩa là mất, không còn. - Cái gì không còn? - Tao không còn. - Điều đó không cho phép. - Cứ thử không cho phép đi! – Tôlic bực tức – Tao chết đây này. Chết còn hơn là sống với bọn mày. - Anh cần phải ở đây. Tôi – bên cạnh. - Nghe mày nói mà phát mệt – Tôlic nói – Mày đúng là một thằng đần độn bằng sắt. - Tôi – Ngốc Sắt – Người Sắt chữa lại. Tôlic phẩy tay đi thẳng. Người Sắt bám theo nó. Bờ biển là một dải cát mịn, bằng phẳng, dường như được là ủi, không bị lún dưới chân người. Rõ ràng đây lại là vấn đề “kinh tế”. Tôlic nhìn ra khơi xa, không thấy bóng dáng Đường Biên đâu cả. Đứng ở đây không thấy được cái nơi mà biển kết thúc và cái không có gì bắt đầu. Một mặt trời không bình thường đang tiến gần đến đường chân trời và chuẩn bị lặn xuống biển. Sau 15 phút đi dọc theo dãy cần câu dài vô tận. Tôlic đến gần một chiếc canô nhỏ được sơn xanh, đỏ rất đẹp. Mũi canô hướng vào bờ. Tôlic tới gần hơn, ngay lập tức chiếc canô quay mũi ra biển và động cơ bắt đầu làm việc. Rõ ràng là canô rất muốn được chở Tôlic dạo chơi. Một thời điểm hiếm có. Tôlic nhảy lên canô. Người Sắt im lặng bước theo nó – chứng tỏ Tôlic chưa làm điều gì không được phép. Tôlic cầm lấy bánh lái và chiếc canô phóng đi. Mấy con cá hiền lành nhảy lên trên mặt nước, lúc lắc đầu như tiển đưa Tôlic. Tôlic lái canô ra biển theo hướng mặt trời lặn, Người Sắt đứng yên bình tĩnh. Anh ta không ngồi. Có lẽ anh ta không biết ngồi. Điều đó chẳng cần thiết. Bởi vì anh ta không biết mệt. Chiếc canô chạy rất thẳng, không hề chao đảo trên những con sóng nhỏ. Tay lái rất nhẹ nhàng. Tôlic thử bỏ tay ra, chiếc canô vẫn chạy thẳng như kẻ chỉ. Bờ biển nhanh chóng lùi xa. Tôlic cắn môi lái canô, chờ cái phút Người Sắt sẽ quấy rầy mình. Bởi nó đang đi về phía Đường Biên nào đấy mà không được phép đến gần dưới 2 km. Sau Đường Biên ấy có thể nhìn thấy cái gì đó mà cả Người Sắt cũng không biết được. Có thể, ở đấy rất kinh sợ … Nhưng Tôlic chẳng quan tâm. Nó không sợ thằng bé mắt xanh, nó đã chán ngấy những con đường chuyển động và những con cá ốm yếu. Nó muốn trở về với ba và với mẹ. Nó muốn được cắp sách đến trường. Nó sẵn sàng nhận những cái bạt tai của thằng Tritra, nếu thoát khỏi cái thế giới kỳ dị và lười nhác này. Và nó nghĩ rằng nếu thấy được lối ra, nó sẽ quay lại cứu cả Misca. Người Sắt Động đậy. - 800 mét nữa quay mũi. - Quay mũi đi đâu? - Vào bờ. Không được đến gần dưới 2 kilômét. - Tôi sẽ quay – Tôlic nói, giữ chặt tay lái. Canô chuyển động trên mặt biển bình lặng. Phía trước là đường chân trời. Và mặt trời đã gần chạm vào mặt nước. - 400 mét – Người Sắt bình thản nói. Tôlic căng mắt nhìn về phía trước. Không có gì ngoài nước. - 200 mét. Tôlic không xoay đầu. - 100 mét. Tôlic cắn răng giữ chặt bánh lái. - Khômg mét. Quay mũi. Tôlic thụt đầu vào cổ nhưng không xoay bánh lái. Chiếc canô vẫn tiến về phía trước. - Quay mũi. Quay mũi. Quay mũi – Người Sắt lặp lại nhiều lần. Không để ý đến anh ta, Tôlic không rời mắt về phía trước. Ở đấy không có gì, ngoài nước và cái mặt trời to lớn đã bị mất một nửa. Trong khoảnh khắc, Tôlic cảm thấy như mặt nước phía trước phồng lên, làm thành một đường cong. Chẳng lẽ là sóng sao? Người Sắt đến gần Tôlic đặt tay mình lên trên tay nó, quay bánh lái. Canô bị quay đi. Tôlic dùng hết sức lực để giữ lại. Nhưng nó không giữ nổi, Người Sắt mạnh hơn nhiều. - Đau quá! – Tôlic thét lên – Thả tay ra! Đau quá! Bất thình lình Người Sắt rút tay lại. Tôlic lại quay canô về hướng cũ. Người Sắt lại cầm lấy bánh lái. Nhưng bây giờ Tôlic không đợi đau thật sự, đã kêu to: - Đau quá! Ôi, đau quá! Người Sắt rút tay khỏi bánh lái. Anh ta lưỡng lự. Chính vào lúc ấy bên trong Người Sắt vang lên tiếng nói. - Quay trở lại ngay! Tiếng nói, rất giống giọng của thằng bé mắt xanh. Tôlic rùng mình, nhưng không đổi hướng chuyển động. Chiếc canô vẫn tiến thẳng về phía mặt trời lặn. - Quay lại không được – Người Sắt bình thản trả lời – Nó không chịu cất tay. - Giật tay nó ra khỏi bánh lái. Tự điều khiển lấy! - Điều đó mâu thuẫn – Người Sắt nói – Tôi được lệnh không được làm đau. Tôi không thể giật tay mà không làm đau. Giọng thằng bé ăng ẳng rồi im bặt. Người Sắt lặng người bên mạn lái nhìn Tôlic.