ng cho nhà cháu xin chiếc xe.
- Mày ở đâu, tên là gì?
Xoạc rộng cái mồm đầy hai hàm răng cáu bựa như những múi na, anh cai T. [1] nới một lỗ khuy chiếc thắt lưng da to - to ngang chiếc dây lưng đeo cát tút (cartouche) của người đi săn - tráo tợn hỏi như nhổ vào mặt người anh ta coi là lạ.
- Bẩm, cháu ở Thái Nguyên, tên là Tý.
- Thẻ đâu đưa đây xem.
Tôi lấy trong túi chiếc áo nâu cộc, đưa ra một mảnh giấy vàng có triện sứ với dấu in tay, cái mảnh giấy gấp làm tư đã bám ghét với mồ hôi lại rách sờn cả bốn cạnh.
- Mày có quen biết ai ở đây không?
- Thưa ông, cháu ở mạn ngược mới về, không có ai quen biết.
- Thế mày đến đây, thì ai đưa đến?
- Bẩm, xuống bến ô tô, cháu hỏi một người xe cháu gặp. Bác ta trỏ cho cháu đến đây.
- Mày đã
“làm xe” lần nào chưa?
- Bẩm, chúng cháu chưa làm bao giờ cả.
Cai T. bỏ thẻ vào chiếc ví ở tấm dây lưng da, quay gọi một người áo cánh nòng nọc quần cháo lòng, bảo đem ra cái đệm với hai chiếc khăn xe, rồi rút ở túi chiếc ngòi chì, đứng viết vào cuốn sổ tay nhỏ hơn bàn tay ếch:
- Từ bây giờ đến ba giờ sáng, phải đem đủ sáu hào thuế về nộp; kéo xe phải đi bên tay phải; gặp ô tô, xe điện thì tránh; đúng giờ phải đem xe về trả, nghe không?
Anh ta lại ném cho tôi một bộ quần áo xanh cũ, rồi trỏ chiếc xe thứ nhất đỗ nối đuôi một dãy bên hè đường:
- Xe số 102 đấy, cái thứ nhất ấy, nghe không? Đấy, ra mà nhận.
Trong một mảnh sân xây tường kín nhưng cửa ra vào thông thống, tôi cũng theo mấy ông bạn cùng nghề mới, vắt qua vai bộ quần áo vải xanh nẹp trắng, cúi đầu vào tường rồi khom lưng xuống, lò cò một chân mà... thay quần.
Cái ngượng rồi nó cũng qua đi, mà ở đây thì nó qua rất nhanh, không đầy trong một chớp mắt.
Nhập vào đội quân
quần nẹp trắng, tôi chỉ còn việc cuộn tròn bộ quần nâu cũ lại, ôm lấy chiếc đệm xe với hai mảnh
xà vệt, rồi quơ lấy chiếc nón son hắc ín, bước ra khỏi cửa nhà cai xe.
Sau khi đã rung càng, thăm díp, soát đủ áo tơi cánh gà, tôi nắn xem hai bánh cao su thấy hãy còn non hơi quá. Vơ lấy chiếc
bàn bơm quẳng gần đó, tôi tháo đầu
van ở bánh rồi
vít vào ống dây cao su. Chân giẫm lên mảnh ván gỗ cho “bàn bơm” khỏi nhích đi, hai tay nắm chặt lấy tay bơm, tôi cắm cổ rút lên dập xuống một thôi dài, thở hơi hồng hộc như bò để lấy hơi vào ruột lốp.
Chú thích :[1] Xin các bạn đọc cho phép chúng tôi giấu những địa chỉ và tên người để chúng tôi có thể tỏ được rằng: viết những trang ký sự này, chúng tôi không có ý khen hoặc chỉ trích ai, mục đích chỉ muốn phác họa một bức tranh tả cái cảnh sinh hoạt khổ sờ của một hạng người trong xã hội. (Lời soạn giả)
