Cái bong bóng lợn

     ã có một thời gian, tôi không thể quan niệm rằng tôi có thể ăn Tết mà không có một cái bong bóng lợn. Đó là những năm tôi còn nhỏ, đi học ở một tỉnh xa nhà và Tết đến thì được trở về làng với gia đình. Ở thời đó những hình thức thưởng xuân chưa bị giản dị hóa đến mực độ làm nông cạn cả ý nghĩa của Tết như bây giờ. Thầy tôi thì bắt buộc phải có cái giò thủy tiên, mẹ tôi thì bắt buộc phải có nồi nước nóng lá mùi để tắm gội, và tôi thì bắt buộc phải có cái bong bóng lợn, đúng cái bong bóng của con lợn nhà giết để ăn Tết.
Nói đến giết lợn ăn Tết là nói đến cả một nghi thức nhịp nhàng như một bản hợp tấu do chính thầy tôi chỉ huy vững vàng như một nhạc trưởng.
Tết nào cũng vậy đúng năm giờ sáng hôm ba mươi, sau khi kéo xong điếu thuốc lào thường lệ là thầy tôi tiến ra phía chuồng lợn với bác nhiêu Cầu.
Bác nhiêu giúp việc cho gia đình tôi đã trên mười lăm năm và đã trên mười lăm cái Tết rồi, cứ đến ngày ba mươi tháng chạp thì bác lại diễn lại đúng như chừng nấy cử chỉ. Bác cầm một cái thòng lọng làm bằng một cây tre, một đầu để nguyên, một đầu đánh dập ra rồi tết lại thành một nút như con số 9. Bác dồn lợn vào một góc chuồng, lùa thòng lọng qua đầu và một chân trước của lợn, giật mạnh rồi nhấc lợn ra khỏi chuồng, dáng điệu vừa gọn vừa sang. Lợn được mang ra bên bờ ao, đặt trên một cái chõng tre, dưới có một cái sanh đồng để hứng tiết. Một nồi lớn nước sôi được bưng ra và chỉ một loáng, một con lợn trắng hếu đã nằm tênh hênh trên chõng, vết thương ở cổ còn rỉ máu, mặt ngửa lên trời, mắt nhắm nghiền. Phải nhìn cái lúc con lợn được mổ xẻ, chia cắt mới có thể thấy rõ được thế nào là một sự phân phối hợp lý theo nhu cầu - Cái thủ và bộ lòng thì để cúng trưa ba mươi, khoanh bí tức là cái cổ thì để nấu ninh với măng khô, cái lưng nạc để gói giò lụa, cái bụng ba chỉ gói giò mỡ và làm nhân bánh chưng, mông đem làm nem, lá mỡ đem rán bỏ vào một cái liễn dùng cả tháng giêng, chân giò để cúng miếu Thổ Thần và nấu giả cầy.
Có một điều tôi lấy làm lạ nhất là vai trò của mẹ tôi trong tất cả những sự liệu lý nhộn nhịp đó. Ngày thường công việc bếp nước là do mẹ tôi chỉ huy suốt năm với một thứ oai quyền không ai cưỡng lại được, thế mà đến hôm ba mươi là bị thầy tôi giành lại một cách thật là bất ngờ và thật là êm đềm. Trong khi thầy tôi cắt đặt người gói bánh chưng, người giã giò, người làm nem, người luộc lợn, thì mẹ tôi với một dáng điệu khiêm tốn đến mực âm thầm, lúi húi ngồi lau mấy cái lá chuối hay cầm cái rây rây thính. Tết có cái gì thiêng liêng đến nỗi mà mẹ tôi phải trả lại quyền hành cho thầy tôi một cách không va chạm như vậy?
Tuy vậy tất cả những sự kiện trên đối với tôi chỉ quan trọng một cách vừa phải - Phút chủ yếu là lúc bác nhiêu Cầu thích lưỡi con dao nhọn hoắt vào bụng dưới con lợn, lách một bàn tay thành thạo xuống dưới bộ lòng vừa mới xổ tung, rút ra một cái túi màu trắng đục lớn gần bằng bàn tay của tôi, rồi cầm giơ cao lên giời. Tất cả những người có mặt reo to lên: “Bong bóng”. Tôi đánh đu lên cánh tay bác, cố níu xuống để lấy cái túi đó. Bác lại vươn tay lên kéo dài sự giằng vật để tăng sự kích thích của tôi, chán chê rồi mới cho tôi hẳn - Tôi nắm chặt cái bong bóng vào trong lòng bàn tay như bắt được một của quý - Những ai không say mê thì không thể nào hiểu nổi cái lý do say mê của kẻ khác. Tôi chắc có người cho rằng cái bong bóng lợn thì quý hóa gì mà thèm khát nâng niu đến thế. Giảng làm sao cho người đó hiểu được đây? Tôi chỉ biết đối với tuổi tôi khi đó cái bong bóng lợn không phải chỉ là một đồ chơi kỳ diệu trong mấy ngày Tết, nó còn ý nghĩa hơn thế nhiều - Cả một con lợn mà cả nhà trịnh trọng giết để ăn Tết chỉ có một cái bong bóng - Phải là đứa trẻ được thương yêu nhất nhà mới được chơi cái bong bóng đó. Thành ra việc mình được cái bong bóng có một cái giá trị tinh thần đặc biệt: đó là một sự thừa nhận long trọng, một năm một lần, cái địa vị khác thường của mình trong lòng thương của gia đình. Cái ngày mà mình bị coi là lớn không được chơi bong bóng lợn nữa cũng là cái ngày mà lòng thương của gia đình tìm thấy một trọng tâm mới.
Cái bong bóng lợn mới lấy ra thì hãy còn nhầy nhụa những mỡ, những miếng bạc nhạc. Công việc đầu tiên là phải làm sạch bong bóng đã. Tôi chạy vào bếp lấy ra một ít gio rồi chọn một miếng đất nhẵn đặt cái bong bóng xuống phủ gio lên, xong lấy chân nhẹ di cho gio tuốt lấy mỡ. Sau đó tôi vò khe khẽ bằng tay rồi rửa nước thật kỹ cho bong bóng sạch hẳn - Còn vài cái xơ lủa tủa như mấy sợi râu, tôi bóc nốt cho thật nhẵn nhụi.
Bây giờ đến công việc thổi bong bóng - Tôi lấy cái xe điếu của thầy tôi, luồn một đầu vào cuống bong bóng, buộc một cuộng rơm cho cuống bóng thật sát với đầu xe điếu, rồi phùng má trợn mắt lên thổi. Mặt tôi đỏ gay lên, mắt như muốn lòi ra ngoài mà bong bóng vẫn chưa to. Tôi lại cầu cứu đến bác nhiêu Cầu và chỉ hai ba hơi, bác đã thổi bong bóng phình lên to bằng đầu tôi. Bác áp bóng vào tai tôi, lấy ngón tay búng hai ba tiếng kêu boong boong nghe quyến rũ lạ. Tôi lấy chỉ buộc cuống thật chặt, rút xe điếu ra, rồi chạy sang sân nhà thờ. Ở đây, con ông Hội Chúc, em ông Lý Sanh, con ông cả Trữ, cháu bà khán Bình đã chờ sẵn, và nhìn tôi mang bóng đến với một vẻ mặt hết sức khâm phục. Chúng tôi đá trận banh tất niên với một niềm say sưa khó tả và khi nghỉ giải lao chúng tôi được mẹ tôi mang cho một đĩa xôi, mấy cái đầu giò, một quả nem và một đĩa lòng lợn. Tôi đố ai tìm thấy ở đ!!!15474_16.htm!!! Đã xem 14614 lần.