ôlic tỉnh dậy trong một gian phòng lớn. Trời đã sáng rõ. Ánh nắng mặt trời xuyên qua các cửa sổ và tấm thảm trên nền nhà gần như bốc lửa. “Tấm thảm này ở đâu ra thế nhỉ? – Tôlic nghĩ – Hôm qua đâu có nó?” Ngước lên đầu giường Tôlic nhìn thấy một tấm biển sang trọng với dòng chữ: “Không nhất thiết phải rửa mặt vào buổi sáng” “Có lẽ, ba viết đùa – Tôlic đoán. Hất tấm đắp sang một bên. Tôlic nhảy xuống đất tìm dép. Nhưng không có, thay vào đó là một đôi giày mới. Tôlic lôi giày ra, gặp tia nắng mặt trời đôi giày lóe sáng, phải nheo mắt mới nhìn được. Cả lỗ giày và dây giày đều lấp lánh, mà không hiểu sao dày lại màu vàng. Đôi giày rất nặng. Nhìn kỹ, Tôlic mới biết rằng cả dây lẫn lỗ đều làm bằng một thứ kim loại nào đấy. Tóm lại là một đôi giày không bình thường, như để dùng trang trí cho các cây thông ngày tết. “Một đôi giày lạ” – Tôlic nghĩ và đặt vào chỗ cũ. Bên cạnh giường, trên chiếc ghế trắng bằng thép có một bộ quần áo. Chiếc ghế sáng loáng như chiếc kèn đồng đánh bóng. Càng ngạc nhiên hơn: khi Tôlic trải bộ áo quần ra. Chúng rất nhẹ, những nút áo thì to lớn và làm bằng kim loại. Mỗi hạt nút có lẽ nặng bằng cả chiếc áo. Bộ quần áo giống như một thứ ý phục vũ hội hóa trang nào đó. Và Tôlic hiểu ra quần áo ấy là gì khi nhìn lên trên ngực chiếc áo ngôi sao vàng Anh hùng Liên Xô. Tôlic nhìn xung quanh và đến lúc này mới biết là đang đứng không phải là trong phòng mình. Gian phòng quá là to lớn. Trên trần nhà treo một cây đèn chùm vĩ đại với hàng nghìn bóng. Dọc theo tường nhà là các trụ cao đến tận trần. Bên cạnh các trụ là những cái lọ to lớn. Tôlic có cảm tưởng là mình đã thấy căn phòng hay đúng hơn là cái gian nhà rộng lớn này ở đâu rồi. Bạn bè của cả ba và mẹ đều không có những căn phòng như thế. Tôlic tới gần các lọ. Lọ đầu tiên chứa đầy kẹo “Chin trắng”. Trong lọ thứ hai là những thanh kẹo sô-cô-la. Trong lọ thứ ba – bánh ga tô. Cả 44 lọ to lớn đều chứa một loại bánh kẹo nào đấy. Nhưng Tôlic chẳng vui sướng gì, mà ngược lại, mỗi lúc nó càng thấy ghê sợ hơn. Đấy không phải là hóa trang hay chuyện đùa. Trong căn phòng rất yên tĩnh. Và cũng không nghe thấy một tiếng động nhỏ từ phía bên ngoài mặc dù các cửa kính đều được mở toang. Không một tiếng máy ô tô, không một tiếng người, không một tiếng chổi quét sân – hoàn toàn im lặng. Với cái áo cánh và chiếc quần đùi đang mặc. Tôlic chạy lại cửa sổ nhìn ra ngoài. Một cái sân rộng tráng nhựa, không người. Xung quanh sân là những tòa nhà mà Tôlic cảm thấy quen quen. Đó là những ngôi nhà hai ba tầng với những cột trụ và những cửa chóp lớn – những ngôi nhà cổ vừa giống các cung điện lại vừa giống các cửa hàng. “Bách hóa tổng hợp” – Tôlic đọc tấm biển lớn trên một tòa nhà dài. Trên một tòa nhà khác ghi: “Thế giới trẻ em”. Trên tòa nhà thứ ba – “Cửa hàng ăn uống”. Tôlic không nhận ra các cửa hàng này, bởi chúng đứng gần nhau, mà đáng lẽ ra phải nằm riêng lẻ ở các đường phố khác nhau. Bây giờ đã rõ vì sao không nghe thấy một tiếng động. Trên quảng trường không một bóng người, không một chiếc ô tô và không có lấy một con bồ câu nhỏ. Trong các tủ đứng bằng kính trương bày những hình nhân làm mẫu với tấm vải quảng cáo trên tay. Tôlic cảm thấy vui mừng khi nhìn thấy những người ấy giữa chốn vắng vẻ này. Chẳng thích thú gì khi chiêm ngưỡng một quảng trường với các cửa hàng đầy ánh nắng nhưng trống rỗng. Không một ai đi vào các cánh cửa mở rộng của các cửa hàng và cũng chẳng có ai trong đó đi ra. Các cửa hàng đứng nghiêm trang như những người lính canh trong tư thế chờ đợi những khác hàng bí ẩn. Tôlic quay đầu lại. Cái giường và chiếc ghế đứng giữa căn phòng bỏ trống, nhỏ bé, đơn độc. Và Tôlic cảm thấy chính mình cũng trở nên đơn độc giữa cái thế giới không hiểu vì sao trống rỗng này. Theo thói quen Tôlic lại nhắm mắt xem thử có phải mình mơ không. Nó đứng nhắm mắt rất lâu, gần 5 phút. Rồi nó cẩn thận từ từ mở mắt – cảnh xung quanh không hề thay đổi. Tôlic đi qua gian phòng, đến gần một cái cửa. Cái cửa nặng nề từ từ mở ra trước mặt, Tôlic ngạc nhiên lùi lại. Nó đứng yên suy nghĩ, chăm chú nhìn qua khe hở giữa cánh cửa và bức tường xem có ai núp không, nhưng chẳng thấy một ai. Thụt cổ lại, Tôlic chầm chậm bước ra cửa chờ điện giật hoặc một cái gì ghê gớm hơn sẽ xảy ra … Nhưng chẳng có gì hết. Phía dưới là cái cầu thang rộng với các bậc và lan can làm bằng đá cẩm thạch, thấy quen quen. Tôlic đã nhìn thấy cái cầu thang này ở đâu rồi, nhưng không nhớ ra. Hình như bị thiếu cái gì đó ở chiếc cầu thang này, có lẽ là tấm trải. Phải gõ chân đất trên nền đá lạnh này chẳng lấy gì làm thú vị lắm. Trước khi ra đường phố còn phải đi qua một cái cửa dày với những tấm kính phía trên. Cửa này cũng tự mở ra khi Tôlic đến gần. Lần này Tôlic không ngạc nhiên nữa. Có lẽ trong cửa có một bộ phận cơ học tự động làm việc khi có người đến gần. Với kỹ thuật hiện đại thì điều đó cũng chẳng phải là ghê gớm gì. - Có – co – co – ai – ai – ai – không – khong – khong – khong … Phía sau có tiếng lạo xạo. Tôlic quay và giống như Tritra trong chuồng thú, nó run rẩy đầu tiên là chân sau đó đến tay và sau cùng hai tai cũng run theo. Trước mắt Tôlic là một Người Sắt đang đứng nhìn nó bằng đôi mắt to của mình. Trên Người Sắt không có lấy một mảnh vải nhưng không thể nói là anh ta trần truồng, cũng như không thể nói là hòn đá trần truồng. Anh ta có hai tay, hai chân và đầu. anh ta có cả mũi và miệng luôn luôn mỉm cười. Nụ cười dường như không bao giờ tắt trên môi. Trên cái đầu trọc lóc bằng sắt chỉ mọc có một sợi tóc duy nhất cũng bằng sắt. Sợi tóc quá dài và ở cuối gắn với một quả cầu nhỏ. Tất cả những cái đó Tôlic nhìn thấy trong một giây, còn giây sau thì nó đã nhảy lùi lại, dựa lưng vào tường, chờ chết. Người Sắt im lặng nhìn Tôlic, không động đậy. Nhưng trong sự bất động của anh ta vẫn có một cái gì ghê rợn. Đó là sự bất động không phải của một cơ thể sống mà là của một cái máy. Tôlic không rời lưng khỏi tường, nhích dần từng bước. Vẫn nụ cười trên môi, Người Sắt xoay đầu đi chút chút. Chẳng còn biết sợ hãi gì. Tôlic bật ra khỏi tường co chân chạy băng qua quảng trường. ngay lập tức phía đằng sau vang lên tiếng chân sắt nặng nề. Ai đấy đang đuổi theo, không đuổi kịp được nó, nhưng cũng không bị bỏ xa. Dồn hết sức lực Tôlic chạy nhanh hơn. Tiếng chân đuổi theo vang lên càng to hơn. Người chạy phía sau không nói một lời. Tôlic cảm thấy mình kiệt sức không thể chạy tiếp. hai chân xiêu vẹo, nó ngã xuống nền nhựa giữa quảng trường, hai tay ôm lấy đầu. Nó chờ đợi một cú đấm của bàn tay thép và đấy sẽ là cảm giác cuối cùng. Không tức giận ai, gần như bình thản. Tôlic nghĩ: “Vì cái gì? Mình đã làm gì anh ta?” và nhắm mắt chờ chết. Nhưng xunh quanh im lặng, không còn tiếng chân đuổi nữa. Đâu đấy, bên cạnh Tôlic có tiếng đập của tim mình. Cuối cùng Tôlic quyết định mở mắt. Nó ngước lên và thấy Người Sắt. Anh ta gần như bên cạnh, cách xa chừng ba mét. Người Sắt hoàn toàn yên tĩnh, như không phải vừa mới chạy. Khuôn mặt sắt vẫn một nụ cười như trước. - Anh … gì … - Tôlic mấp máy môi vì sợ hãi. - Không hiểu – Người sắt đáp lại không chậm trễ. - Tôi … sợ … - Tôlic nói. - Xin cứ việc – Người Sắt trả lời – Anh có thể làm những gì mà anh thích. Anh không thể làm những gì mà không cho phép. Tôlic để ý thấy rằng khi Người Sắt nói, trên mặt anh ta không có gì thay đổi. Kể cả môi cũng không mấp máy. Và vẫn với nụ cười muôn thuở. Dần dần, Tôlic bớt sợ. Nó nhận ra, rằng lúc này Người Sắt chưa có ý định giết nó. Bao giờ cũng vậy, khi người ta chuẩn bị giết một người, thì người ta sẽ không nói chuyện với anh ta một cách quá lâu. - Anh là người thực chứ? – Tôlic hỏi có phần dạn hơn. - Tôi là người thực. - Tại sao anh lại bằng sắt? - Tôi là một rôbốt thực. - Tại sao anh lại nói chuyện được? - Tôi biết nói chuyện. - Tôi có thể hỏi anh được chứ? - Anh có thể làm những gì mà anh thích. Anh không thể làm những gì mà không cho phép. - Thế ai là người không cho phép? – Tôlic hỏi, đã hết sợ. - Thầy phù thủy. Tôlic nhỏm dậy. Nó bỗng nhớ ra tất cả. Nó bỗng hiểu ngay cái điều mà trước đây nó lờ mờ suy đoán. Đó là ngày hôm qua … Cũng có thể, không phải là ngày hôm qua, mà là nghìn ngày hay là nghìn năm trước … Nhưng điều đó không quan trọng, bởi thằng bé với đôi mắt xanh không phải là nó nằm mơ thấy. Tôlic Rưzcôp, một học sinh lớp bốn, một cậu bé có cha mẹ, giờ đây đang sống trong ngày hôm qua. Và dường như để khẳng định cho những ý nghĩ ấy, từ phía đằng xa vang lên tiếng động cơ ô tô: Tôlic nhìn thấy một chiếc xe màu đen to lớn đang tiến về phía nó. Ô tô không có người lái, tự chuyển động. Và trên hàng ghế phía sau là con người mà Tôlic dự đoán sẽ gặp. Chiếc se tự dừng lại bên cạnh Tôlic. - Chúc cậu buổi sáng tốt lành! – thằng bé nói, vẻ cười cợt. Tôlic không trả lời. - Tại sao câu đi chân đất? – thằng bé hỏi – Chẳng lẽ cậu không thích đôi giày đế vàng sao? Đôi ấy cũng giống như đôi tớ mang đấy thôi. Xem này. Thằng bé giơ chân lên và trước mắt Tôlic là đôi giày sáng chói, giống hệt như đôi mà Tôlic đã để lại dưới giường. - Chẳng lẽ cậu không thích bộ đồ vét với những khuy vàng sao? Tự tớ nghĩ ra kiểu đó đấy. - Ở đấy có ngôi sao vàng – Tôlic cau có nói. - Tớ tặng cho cậu đấy – thằng bé khoác lác. Tớ biết là cậu mơ trở thành anh hùng. Và tớ làm cho cậu đạt được ý muốn. bởi dù sao tớ cũng thích cậu. - Tôi chưa có chiến công nào – Tôlic nói – Tớ không thể đeo ngôi sao được. - Cậu không phải là người chơi cờ hay nhất sao? Cậu chẳng phải là cầu thủ khúc côn cầu xuất sắc nhất trên thế giới? Tôlic im lặng. Chẳng biết nói gì hơn. Thằng bé bật cười: - Đừng ngại. Chính vì lẽ đó mà tớ thích cậu. Tớ sẽ gắng hết sức vì cậu. Tớ đã chi cho cậu không phải một que diêm. Đến cái ghế tớ cũng làm bằng bạc. Còn cậu thì ngủ ở Cung Thiếu nhi. Chẳng lẽ cậu không thích ở đây? “Đúng rồi, - Tôlic nghĩ – thế mà mình không đoán ra. Gian phòng và cầu thang trước đây mình đã thấy – thuộc Cung Thiếu nhi”. - Sao cậu không cảm ơn tớ? Tôlic không thể hiểu nổi thằng bé nói thật hay đùa. - Cám ơn – Tôlic nói, nghĩ rằng không nên cãi nhau với thằng bé lúc này. Bởi cần phải nghĩ cách trốn khỏi đây. - Không cần thiết – thằng bé trả lời – Tớ tin rằng, chúng ta sẽ là những người bạn lớn. Ở đây cậu sẽ có mọi thứ. Chúng ta sẽ là những người hạnh phúc nhất trên thế giới. Bởi chúng ta hoàn toàn không phải làm việc hay học hành. Cậu chưa quen đấy thôi. Bước đầu tớ khuyên cậu hãy quên ba mẹ đi. - Không cần – Tôlic khẩn khoản – Không cần thế. - Tùy cậu. Cậu sẽ khổ tâm hơn. Bởi dù sao cậu cũng không thể ra khỏi đây được. Và cả Misca của cậu cũng sẽ không đi đâu hết. - Misca ở đâu? – Tôlic mừng rỡ. Tại sao Misca không đến đây? - Điều đó chỉ mình tớ biết! – Thằng bé giận dữ. – Tớ! Tớ - Thầy phù thủy! Cậu không cần phải biết. Misca của cậu là thằng ngu ngốc, mất dạy. Nó không thích sống trong cung điện. Nó không muốn nói chuyện với tớ! Nó là con người kỳ dị - không có lấy một chút tham lam và lười biếng. Và nếu như nó không chịu thay đổi, tớ sẽ biến nó thành … Tớ còn đang nghĩ sẽ biến nó thành cái gì. Tớ - Thầy phù thủy! Giọng nó gay gắt, đôi mắt ánh lên những tia lửa xanh dữ tợn. Tôlic sợ thằng bé trong con thịnh nộ có thể biến nó thành một con gì đấy thì khốn. Tôlic lùi lại một bước khỏi chiếc xe và ngồi xuống, im lặng. - Đừng sợ - thằng bé thấy dáng điệu của Tôlic, hạ giọng – Với cậu thì khác. Cậu là một kẻ tham lam, tớ sẽ quan tâm tới cậu. Cậu thấy thằng Ngốc Sắt này thế nào? Nó sẽ bảo vệ cậu. Nó sẽ đi theo cậu khắp mọi nơi. Tôlic ngước nhìn Người Sắt, thầm hy vọng anh ta sẽ tức giận vì từ “thằng ngốc” và sẽ xé xác thằng bé bằng đôi tay sắt của mình. Nhưng Người Sắt không hề nhúc nhích. Thằng bé bắt gặp cái nhìn của Tôlic, cười to: - Anh ta không biết giận – Thằng bé nói – Này, mày tên gì? - Ngốc Sắt! – Người Sắt trả lời. - Mày không tự ái sao? – Thằng bé cười hỏi. - Không hiểu. - Ngốc – đó là cái tên xấu. - Tôi – rôbốt – Người Sắt trả lời – Tôi không biết xấu hổ. - Nhiệm vụ của mày là gì? - Anh ta có thể làm những gì mà anh ta thích – Người Sắt nói, đưa tay chỉ Tôlic – Anh ta không thể làm những gì mà không cho phép. Tôli luôn luôn ở bên cạnh. - Cậu hiểu chưa? – thằng bé hỏi Tôlic – Nó sẽ luôn luôn ở bên cạnh. Cậu không thể làm những gì mà không thể cho phép. Nhưng cậu sẽ quen thôi. Đi chơi đi, cậu sẽ thích đấy.. Còn bao giờ cậu thích thì chúng ta sẽ trở thành những người bạn lớn. Thằng bé ngả lưng vào thành ghế, lập tức chiếc xe phóng đi mất hút.